رقابت فرهادی و پناهی با بزرگان سینمای جهان

آخرین روز هفته گذشته نشست خبری تی‌یری فرمو دبیر هنری و پی‌یر لسکور رئیس فستیوال کن برای سینمای ایران رخدادی نویدبخش بود. نشستی که به بهانه معرفی فیلم‌های راه‌یافته به بخش‌های گوناگون فستیوال کن ٢٠١٨ شامل بخش مسابقه، خارج از مسابقه، نوعی نگاه، نمایش‌های ویژه و نیمه‌شب، مهمترین موفقیت ایرانی‌ها در تاریخ ٧١ ساله این فستیوال معظم را نوید داد.

تی‌یری فرمو که فیلم‌های امسال را معرفی می‌کرد، با نام بردن از اصغر فرهادی و جعفر پناهی خبر داد که امسال برای نخستین‌بار ٢ فیلمساز ایرانی در بخش اصلی رقابتی فستیوال کن با بزرگان سینمای جهان رقابت خواهند داشت. در بخشی که کیت بلانشت نام‌آور بر صندلی ریاست هیأت داوران تکیه زده و خواهد کوشید نام کن را از شائبه‌هایی که به واسطه انتخاب‌های سیاسی سال‌های اخیر به این فستیوال وارد آمده، پاک کند...

ایران در کن امسال

امسال در بخش رقابتی فستیوال کن اصغر فرهادی و جعفر پناهی ٢فیلمساز ایرانی هستند که با جدیدترین فیلم‌های‌شان گام به باشکوه‌ترین فستیوال جهان خواهند گذاشت، با این‌که همان‌گونه که در گزارش چند روز پیش «شهروند» بیان شد فیلم جدید اصغر فرهادی را با هیچ متر و معیاری نمی‌توان یک فیلم ایرانی به‌شمار آورد. تریلر روان‌شناختی همه می‌دانند با بازی پنه لوپه کروز، خاویر باردم و ریکاردو دارین یک فیلم اسپانیایی است که برای دومین‌بار به‌عنوان فیلمی اسپانیایی‌زبان افتتاح‌کننده مهمترین جشنواره سینمایی دنیا خواهد بود.

این فیلم که در بخش مسابقه اصلی نیز حضور دارد، داستان زنی به نام کارولیناست که برای دیدار با خانواده‌اش از آرژانتین به زادگاهش اسپانیا بازمی‌گردد، اما در این سفر که پیش‌بینی می‌شد به تجدید دیدار از اعضای خانواده خلاصه شود، رویدادهای غیرمنتظره‌ای به وقوع می‌پیوندد که بر روند زندگی کارولینا تأثیر می‌گذارد...

فیلم جدید جعفر پناهی نیز در این بخش حضوری پرامید دارد. این فیلم که سه‌رخ نام دارد، داستانی برمبنای زندگی ٣هنرپیشه ایرانی را روایت می‌کند. نشریه اسکرین‌دیلی درباره این فیلم نوشته که سه‌رخ پناهی روایتی است از درگیری‌های زندگی ٣هنرپیشه زن ایرانی که هر یک شرایطی ویژه را در حرفه کاری خویش تجربه می‌کنند.

یکی از این هنرپیشگان متعلق به دوران قبل از انقلاب است، این هنرپیشه اکنون ممنوع‌الفعالیت است و با خاطرات گذشته روزگار می‌گذراند. هنرپیشه دوم محصول روزگار معاصر و از چهره‌های کنونی است که تلقی خاص خود را از حیطه کاری خویش دارد. هنرپیشه سوم هم جوانی است در ابتدای راه و به دنبال ارتقای جایگاه خویش...

جعفر پناهی که با افتخاراتی چون خرس طلایی جشنواره فیلم برلین برای فیلم تاکسی، شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز برای فیلم دایره، خرس نقره‌ای جشنواره بین‌المللی فیلم برلین برای فیلم آفساید، دوربین طلایی جشنواره فیلم کن برای فیلم بادکنک سفید، پلنگ طلایی جشنواره فیلم لوکارنو برای فیلم آینه، جایزه ویژه هیأت داوران جشنواره فیلم برلین برای فیلم آفساید و... به همراه زنده‌یاد عباس کیارستمی و اصغر فرهادی یکی از اضلاع مثلث پرافتخار سینمای ایران در مجامع جهانی به شمار می‌آید، با فیلم سه‌رخ برای نخستین‌بار در بخش مسابقه فستیوال کن حاضر است تا نخل طلای کن را نیز به افتخاراتش بیفزاید.

تیر فرمو، دبیر جشنواره فیلم کن معتقد است که فیلم سه‌رخ تماشاگر را به گردش در ایران امروز می‌برد.

به گزارش ایلنا، فیلم سینمایی سه‌رخ ساخته جعفر پناهی در بخش اصلی هفتادویکمین دوره جشنواره فیلم کن حضور دارد. تیری فرمو، دبیر جشنواره کن، درباره این فیلم و حضور جعفر پناهی در جشنواره فیلم کن گفت: این نخستین‌باری است که جعفر پناهی وارد بخش اصلی مسابقه‌ای کن می‌شود، البته او پیشتر به بخش‌های دیگر و ازجمله «نوعی نگاه» آمده بود. نام فیلم او «سه‌رخ» و فیلمی است که ما را به گردشی در ایران امروز می‌برد. یک فیلم خوب. درواقع می‌توان این فیلم را از آن گروه فیلم‌هایی دانست که حال انسان را خوب می‌کنند.

وی ادامه داد: پناهی، خرس طلایی فستیوال برلن را برای «تاکسی تهران» برده بود. هنگامه پناهی پخش‌کننده این فیلم است و ممنتو هم که در گذشته کار خوبی روی فیلم پیشینش انجام داده بود، آن را در فرانسه به نمایش درخواهد آورد.

فرمو ادامه داد: ما پناهی را برای حضور در جشنواره فیلم کن دعوت کردیم، همچنین از مقامات فرانسوی نیز تقاضا کردیم تا یک نام و دعوت‌نامه رسمی برای وی صادر کنند و برای مقامات ایرانی بفرستند و امیدواریم پناهی بتواند در جشنواره فیلم کن حاضر شود.

حضور ایرانی‌ها در کن امسال البته منحصر به این ٢چهره افتخارآفرین نمی‌شود. تاریکی و مثل بچه آدم ٢ فیلم کوتاه ایرانی هستند که در هفتادویکمین دوره فستیوال کن حضور خواهند داشت. تاریکی به کارگردانی سعید جعفریان و تهیه‌کنندگی رامبد جوان در بخش مسابقه فیلم کوتاه جشنواره کن و مثل بچه آدم به کارگردانی آرین وزیردفتری و تهیه‌کنندگی مجید برزگر در بخش سینه‌فونداسیون هفتادویکمین جشنواره فیلم کن رقابت خواهند کرد...

گلشیفته فراهانی هم دیگر ایرانی این دوره از فستیوال کن خواهد بود. این بازیگر با فیلم دختران خورشید حضورش در این جشنواره قطعی شده است...

نکته مهم درباره ایرانی‌های این دوره از فستیوال کن این است ‌که هیچ‌کدام به‌عنوان جزیی از سینمای رسمی ایران در این رخداد حضور ندارند. از اسپانیایی‌بودن فیلم فرهادی اگر بگذریم، باید به جعفر پناهی اشاره کرد که الان سال‌هاست به‌عنوان سینماگری مستقل و زیرزمینی به فعالیت مشغول است. داستان گلشیفته فراهانی را هم دانیم و دانید...   

ایران در کن - تاریخ

رابطه سینمای ایران و جشنواره سینمایی کن به گذشته‌های دور باز‌می‌گردد، به چهاردهمین دوره از این رقابت‌ها. ‌سال ١٩٦١، که فیلم کوروش کبیر ساخته فری فرزانه برای نخستین‌بار نام ایران را به گوش این فستیوال رساند. بعد از آن در سال‌های پیش از انقلاب فیلم‌های گاو و پستچی آثار ماندگار داریوش مهرجویی و شازده احتجاب و سایه‌های بلند باد هر ٢ از بهمن فرمان‌آرا به‌عنوان نماینده ایران در کن به نمایش درآمدند.

بعد از انقلاب هم در سی‌وسومین دوره جشنواره فیلم کن، فیلم چریکه تارا ساخته بهرام بیضایی حضور ایران در کن را کلید زد. در کوچه‌های عشق خسرو سینایی، زندگی و دیگر هیچ عباس کیارستمی -که جایزه نوعی نگاه جشنواره کن را از آن خود کرد و بدوک ساخته مجید مجیدی دیگر نمایندگان ایران بودند که درنهایت به طعم گیلاس کیارستمی رسید تا برای نخستین بار نام خود را به‌عنوان تنها فیلمساز ایرانی برنده جایزه نخل طلای کن به ثبت برساند.

سفر قندهار محسن و تخته سیاه سمیرا مخملباف، قصه‌های کیش ساخته کیارستمی، ابوالفضل جلیلی و ناصر تقوایی، جمعه حسن یکتاپناه، ‌ای‌بی‌سی آفریقا کیارستمی، زیر نور ماه رضا میرکریمی و زمانی برای مستی اسب‌ها بهمن قبادی، آوازهای سرزمین مادری‌ام بهمن قبادی و بمانی ساخته داریوش مهرجویی، طلای سرخ جعفر پناهی، یک شب نیکی کریمی، کسی از گربه‌های ایرانی خبر ندارد بهمن قبادی، رونوشت برابر اصل کیارستمی و این یک فیلم نیست جعفر پناهی، دیگر فیلم‌های ایرانی تاریخ کن هستند. گذشته و فروشنده اصغر فرهادی نیز جدیدترین موفقیت‌های ایران در جشنواره کن را شکل داده‌اند...

فیلم‌های مسابقه

در جلسه رونمایی پوستر رسمی جشنواره که با الهام از عکسی به‌جامانده از فیلم پی‌یرو خله ساخته ژان لوک گدار طراحی شده، اسامی فیلم‌های بخش مسابقه هم اعلام شد. اسامی بزرگی که نشان دادند قرار نیست این فستیوال از بزرگان خالی شود، حتی اگر در یکی از بی‌بار و بر‌ترین سال‌های سینمای دنیا برگزار شود...

دو ایرانی حاضر در فستیوال امسال درحال حاضر از اسم‌ورسم‌دارترین سینماگران دنیا به شمار می‌آیند. پناهی با جوایز فستیوال‌های برلین و ونیز و لوکارنو و فرهادی با ٢جایزه اسکار از پرافتخارترین سینماگران جهان به شمار می‌آیند. این ٢فیلمساز جهانی در کنار بزرگانی چون ژان لوک گدار، اسپایک لی، ویم وندرس، ران‌هاوارد و... ستارگان این دوره از کن به شمار می‌آیند...

در کل باید گفت فیلم‌های همه می‌دانند ساخته اصغر فرهادی، در جنگ ساخته استفان بریزه، مرد سگی ساخته ماتئو گارونه، کتاب تصویری ساخته ژان لوک گدار، آساکو ١ و ٢ ساخته ریوسوکه‌هاماگوچی، فرشته نادم ساخته کریستوف اونوره، دختران خورشید ساخته اوا هوسن، خاکستر ناب‌ترین سفید است ساخته جیا ژانگ که، دزد مغازه ساخته کوری ادا هیروکازو، کاپرنیم ساخته نادین لبکی، سوختن ساخته لی چانگ دونگ، بلک‌کلنزمن ساخته اسپایک لی، در اعماق دریاچه نقره‌ای ساخته دیوید رابرت میچل، جنگ سرد ساخته پاول پاولیکوفسکی، لازاروی خوشحال ساخته آلیس رورواچر، یوم‌الدین ساخته ابو بکر شوقی، تابستان ساخته کیریل سربرنیکوف و سه‌رخ ساخته جعفر پناهی فیلم‌های بخش مسابقه را تشکیل می‌دهند...

سخنان مدیر هنری جشنواره

در جلسه معرفی فیلم‌ها، تیه ری فرمو مدیر هنری جشنواره فیلم کن از مهمترین تصمیم‌های امسال گفت. او درباره فرآیند انتخاب فیلم‌ها گفت: فرآیند انتخاب، هم سخت است و هم دلپذیر؛ اول برای این‌که باید همه فیلم‌ها را ببینی. بعد باید برای انتخاب بحث کنی. بعد سخت‌ترین بخش است که باید به برخی از فیلم‌ها نه بگویی و درعین‌حال حواست باشد که طوری این انتخاب‌ها را انجام دهی که مردم هنوز دوست داشته باشند که بیایند و به تماشای آنها بنشینند. فرمو درباره قانون جدید ممنوعیت سلفی در جشنواره امسال هم گفت: ما در ۱۵‌سال اخیر سلفی گرفتن را ممنوع نکرده بودیم، چون مشکلی نبود، ولی حالا هست.

این یک قانون است که همه باید به آن احترام بگذارند. در برلین، ونیز، اسکار و سزار، مردم روی فرش قرمز نمی‌روند، اما دموکراسی حاکم بر کن و فرش قرمز آن چیزی است که موجب شده تا ما از همه بخواهیم به این قوانین احترام بگذارند. مردم البته می‌توانند این کار را در هر بخش دیگر زندگی خودشان انجام دهند، اما در جشنواره فیلم کن نه. وقتی کلیسا می‌روی، می‌روی دعا کنی، نه این‌که سلفی بگیری.

تیه ری فرمو درباره بحران نتفلیکس هم گفت: مشکلی که با نتفلیکس داریم خیلی ساده است. ویژگی فرانسه این است که از کن می‌خواهد فیلم‌هایی را در بخش رقابتی نمایش دهد که در سینماها به نمایش درآمده باشند. من هم از نتفلیکس می‌خواهم این مقررات را بپذیرند. آنها هر‌سال ده‌ها و ده‌ها فیلم را در نتفلیکس نمایش می‌دهند، یعنی نمی‌توانند تنها یک فیلم‌شان را در‌ سال در فرانسه اکران کنند و به کن بیایند؟

امین فرج‌پور