جنجال در شهر

روز گذشته رسانه‌ها و سایت‌های سینمایی از ورود اولیور استون به تهران نوشته بودند. سرشناس‌ترین سینماگری که در سال‌های بعد از انقلاب به ایران آمده، دیروز در اصفهان درحال گشت و گذار بود و قرار بود نیمه‌شب به تهران برسد که اگر اتفاق پیش‌بینی‌نشده‌ای به وقوع نپیوسته باشد، الان که این مطلب را می‌خوانید این سینماگر جنجالی در رختخواب گرم و نرمش در هتل استراحت می‌کند تا با انرژی در جلساتی که بعد از ظهر در کاخ جشنواره جهانی فیلم فجر برایش تنظیم شده است، شرکت کند.

اولیور استون جنجالی انگ جشنواره فجر است. از آن فیلمسازانی که نمونه‌های ژنریک درجه دوش را جشنواره فجر به مراتب بیشتر از حقشان تحویل گرفته و حالا به نظر می‌رسد فستیوال از این بابت که توانسته سرکرده فیلمسازانی که کله‌شان بوی قورمه‌سبزی می‌دهد را به تهران بکشاند، بسیار باید به خود ببالد. به‌هرحال، اولیور استون یک سینماگر پرسروصدا با بی‌شمار شعار ضدآمریکایی است که شعارهایش در بسیاری از جوانب با مواضع جشنواره دولتی فجر همراستا نشان می‌دهد. فیلمسازی که از اوان فعالیتش با شعارها و موضعگیری‌هایش علیه جنگ ویتنام نام و نشانی به هم زد؛ با این‌که فیلم‌های ضدآمریکایی‌اش چون جوخه و متولد چهارم جولای از نظر کیفی هم در حدی بودند که اگر هم شعاری در کار نبود، باز هم می‌توانستند نام استون را در حافظه سینمادوستان به ثبت برسانند.

اول‌بار چند ماه پیش بود که شنیدیم در این دوره جشنواره اولیور استون کارگردان، نویسنده و تهیه‌کننده آمریکایی به دعوت جشنواره جهانی فیلم فجر به ایران خواهد آمد تا در جشنواره شرکت و کارگاه آموزشی ویژه‌ای را در بخش دارالفنون برگزار کند.

کارگاهی که اگر چه گفته شده درباره کارگردانی است، اما کیست که نداند این سینماگر این جلسه را بهانه‌ای خواهد کرد برای تاختن به سیاست‌های آمریکا و حتی در این زمینه زیاده‌روی هم ممکن است بکند. به‌هرحال، او کسی است که در هنگامه و تب و تاب دخالت روس‌ها در انتخابات آمریکا از فرصت استفاده کرد و با پوتین دیزی خورد و اینها را هم فیلم کرد و فروخت به یک شبکه تلویزیونی که سرش برای این جور چیزها درد می‌کند.

اولیور استون با چنین سابقه‌ای، معروف‌ترین کسی است که تاکنون در ٤٠‌سال اخیر پا به تهران گذاشته است. از این روست که جشنواره این فرصت را قدر می‌نهد و زمین و آسمان را پر کرده از اخبار و اطلاعات نشست استون در چهارسو. خود استون هم البته قدر چنین تریبون‌هایی را در کشورهایی مانند ایران خوب می‌داند و می‌داند که عواید خوبی در انتظارش خواهد بود. هر چه باشد خود استون هم فراموش نکرده که پا به جشنواره سرزمینی عاشق شعار گذاشته است. جشنواره‌ای که همین چند‌سال پیش پسر بی‌استعداد و هیچ‌کاره همین جناب استون را تنها و تنها به این دلیل که خوب شعار می‌داد، دعوت کرده و قدر نهاده و بر صدر نشانده بود.

به‌هرحال علاقه‌مندان سینما، کسانی که استون را نه با شعارهایش، بلکه با آثاری چون جوخه، متولد چهارم جولای، جی اف کی، قاتلین بالفطره، نیکسون، الکساندر و اسنودن می‌شناسند؛ به هوش و گوش باشند که این سینماگر جهانی که دو جایزه اسکار در کارنامه دارد، امروز بعدازظهر در پنجمین روز جشنواره جهانی فیلم فجر کارگاه کارگردانی در پردیس سینمایی چارسو برگزار خواهد کرد.

او تاکنون بیش از ۲۰ فیلم ساخته است که برخی‌شان از تأثیرگذارترین و مهمترین فیلم‌های دهه‌های اخیر هستند. پس فرصت نشستن پای صحبت‌های اولیور استون را از دست ندهید!

آیا استون برای فیلمسازی به ایران آمده؟

برای آنهایی که از علاقه مدیران سطح بالای فرهنگی نظام به اولیور استون خبر دارند و در جریان پیش اخباری که سال‌هاست درباره ورود استون به ایران و ساخت فیلمی استراتژیک منتشر می‌شود، هستند؛ اولین و دم‌دستی‌ترین پاسخ به این پرسش می‌تواند یک بله بزرگ باشد. به‌خصوص اگر در نظر داشته باشیم که ورود اولیور استون به ایران اتفاقی خلق‌الساعه نیست و الان چند‌ سال است که درباره ساخت فیلمی مهم توسط این کارگردان رایزنی می‌شود.

خبر ورود استون به ایران برای شرکت در جشنواره ذهن را می‌برد به روزهای پاییزی دو‌سال پیش؛ زمانی که خبر ورود پنهانی یکی از دستیاران اولیور استون افشا شد. رازی که البته بعدها فهمیدیم تازگی نداشته و این دستیار که فیلمنامه‌نویس هم هست، ٦ماه در ایران اسکان داشته و روی سناریویی که قرار بود اولیور استون آن را بسازد، کار می‌کرد. آن روزها برای این‌که چیزی از سناریویی که قرار بود محصول بین‌المللی موسسه اوج باشد به بیرون درز نکند، حتی آن میهمان سناریست سری را به هتل نیز نبرده بودند و ظاهرا او در زمان نوشتن سناریوی فیلم اولیور استون ، در یک ویلا به طور ناشناس زندگی می‌کرده است.سناریویی که گفته می‌شد نخستین پروژه بین‌المللی موسسه اوج درباره پایین‌کشیدن عبدالمالک ریگی خواهد بود؛ و آن روزها صحبت از نام‌هایی چون مل گیبسون و اولیور استون برای کارگردانی آن فیلم بود؛ که قرار بود فیلمی بسازند در پاسخ به قرائت‌های غربی از عملیات تروریستی در منطقه خاورمیانه.

البته بعدتر اعلام شد حضور مل گیبسون برای بازی در فیلم خواهد بود و او قرار است نقش یک ژنرال آمریکایی را بازی کند که در قرقیزستان منتظر ورود عبدالمالک ریگی بوده. یعنی که ریگی در مسیر رفتن پیش او بود که دستگیر شد. آن فیلم آخرین پرواز کرکس نام داشت. فیلمی که آن روزها به دلیل هزینه‌های بالایی که داشت، مسکوت ماند؛ و حالا گفته می‌شود آمدن اولیور استون بی‌ارتباط با آن پروژه نیست. ظاهرا اوضاع موسسه اوج بعد از فعالیت‌های اخیرش به جایی رسیده که حالا می‌تواند پاسخگوی بلندپروازی‌های کارگردانی چون اولیور استون هم باشد.

امین فرج‌پور