ما پلی هستیم بین مردم و موسیقی مناطق مختلف

گروه موسیقی «رستاک»شامگاه دوشنبه ۱۷ دی در سالن مرکز همایش‌های برج میلاد تهران با مخاطبانش دیدار کرد. در این کنسرت که همانند اجراهای پیشین گروه به سرپرستی و نوازندگی سیامک سپهری و خوانندگی فرزاد و بهزاد مرادی برگزار شد قطعاتی نوستالژیک از نواحی مختلف ایران از جمله آذربایجان، گیلان، کرمان، خراسان، لرستان، کردستان، بختیاری، بوشهر و فارس به اجرا درآمد.

فرزاد مرادی از خوانندگان گروه موسیقی رستاک است. او در خانواده ای هنرمند‌ زاده شده و زادگاهش قصرشیرین است و در کنار دیگر برادرش بهزاد مرادی نزدیک به ۲۰ سال همراه و همنوا با این گروه موسیقی بوده‌اند، گروهی که امروزه طرفداران بسیاری دارد و توانسته نوای اصیل موسیقی فولکلور ایران را البته به گونه ای متفاوت به گوش مردم دنیا برساند. فرزاد برادر بزرگتر است و آشنایی‌اش با سیامک سپهری (سرپرست گروه رستاک) به سال های خیلی دور می‌رسد آن زمان که نوزده یا بیست ساله بود. گفت‌و‌گوی کوتاه با این خواننده را درادامه می‌خوانید: 

اکثر قطعاتی که درکنسرت گروه موسیقی رستاک اجرا و شنیده می‌شود تکرارکارهای گذشته بوده که بالطبع برای مخاطبان هم تازگی ندارد و این گونه به نظرمی رسد که گروه «رستاک» در اجرای آثارش به تکرار رسیده. نظرشما دراین باره چیست؟

در اکثر کنسرت‌های موسیقی که در دنیا برگزار می‌شود هدف ارتباط مستقیم مخاطبان با هنرمندان و حمایت از آنها بوده و مردم هم درقبال تجربه گوش دادن به آثارهنرمند مورد علاقه خود و حس خوبی که نسبت به این کارها دارند ترجیحشان براین است آن اجراها را از نزدیک و به‌صورت مستقیم به تماشا بنشینند. اجرای قطعات پرمخاطب موضوع همیشگی و مورد بحث گروه ما بوده و هست و این دغدغه وجود داشته آیا در برنامه کنسرت هایمان همان قطعات جدید را اجرا کنیم یا آثار گذشته را! به عنوان مثال دریکی از کنسرت‌های گروه رستاک رپرتوار کاملاً متفاوت و جدیدی اجرا شد و درهمان برنامه مردم نسبت به این موضوع اعتراض داشتند و درخواست اجرای آثاری را داشتند که پیش از این شنیده بودند.

اما با توجه به این‌که تمامی کارهای اجرا شده ازآهنگسازی تا پژوهش و انتخاب اشعاربا تلاش و همکاری همه اعضای گروه بوده سعی می‌کنیم با استفاده از تجربه‌هایی که در اجراهای داخلی و خارجی بدست آورده‌ایم حتی المقدور از قطعاتی استفاده کنیم که بازخورد بسیار خوبی در بین مخاطبان داشته و بهتر است بگوییم بیشتر هدفمان در کنسرت ها، حرکت با خواسته‌های مردم است البته ما سعی می کنیم از آثار جدید هم بهره ببریم تا فردی که زمان برای دیدن این کنسرت گذاشته و هزینه بلیت کرده است با یک حال و خاطره خوش این کنسرت را به پایان برساند.

درآلبوم‌های موسیقی چه طور؟ آیا تنوع کاری وجود دارد؟

گروه موسیقی «رستاک» تا به امروز یک آلبوم صوتی و ۴ آلبوم تصویری منتشر کرده و در هرآلبوم حدود۶-۷ قطعه از مناطق مختلف ایران بازآفرینی شده است و تلاش ما براین بوده درهرآلبوم به سراغ حداقل یک یا چند منطقه جدید برویم.دربخش پژوهش موسیقی اقوام تقریباً تمامی اعضا گروه همکاری دارند اما من و بهزاد مرادی (برادرم) به دلیل اجرای بخش خوانندگی نگاه جدی تری به این موضوع داریم و سعی می‌کنیم تمامی ژانرهای موسیقی مناطق را بدرستی گوش بدهیم تا با لحن و لهجه موسیقی آنها آشنا شویم. البته نوازنده‌های گروه هم به همین شکل می‌بایست با نواختن ساز آن منطقه آشنایی نسبتاً نزدیکی داشته باشند خوشبختانه برخی از اعضای گروه زادگاهشان در بخشی از مناطق ایران بوده و این می‌تواند کمک بزرگی به آرشیو موسیقی اقوام ما باشد.

گروه «رستاک» موسیقی نواحی را به‌صورت شهری شده به مردم معرفی می‌کند نه آنچه که درقالب یک موسیقی اصیل است.آیا تا به امروز رعایت شرط امانتداری در حفظ موسیقی نواحی را داشته اید! چرا که برخی پژوهشگران براین نظرند در معرفی تعدادی از قطعات این گروه اشتباهاتی صورت گرفته است و پژوهش‌ها چندان مستند نیست.

به عقیده من جنس موسیقی فولک کارکرد آیینی و اجتماعی دارد و زمانی که این موسیقی از اتمسفر اجتماعی خود خارج می‌شود دیگر نمی‌توانیم آن را صددرصد اصیل بنامیم. بطور مثال موسیقی که در مراسم عزاداری بوشهر اجرا می‌شود اگربه فضای شهری یا روی استیج راه یابد از قالب اصلی و کارکرد اجتماعی خود خارج شده است. من نوازنده موسیقی فولک هستم و از ۵ سالگی تنبور که یک ساز محلی کردستان است می‌نواختم اما وقتی تحت تأثیر موسیقی دیگری قرار می گیرم ناخودآگاه تغییراتی در نگاه من و در نوازش و روایت این ساز به وجود می‌آید. بسیاری از موسیقیدانانی که فعالیتشان در حوزه موسیقی نواحی است وقتی که به روی استیج می‌روند نوازندگیشان به مرور زمان تحت تأثیر فضای فعالیت جدید قرار می‌گیرد. گروه موسیقی رستاک همواره سعی کرده پلی بین مردم مناطق مختلف با موسیقی نواحی دیگر ایران باشد و هیچ گاه ادعایی دراجرای اورجینال نداشته‌ایم و هدف ما نیز این نیست چرا که نمونه‌های اصلی آن به بهترین شکل توسط اساتید و هنرمندان موسیقی نواحی اجرا شده است. ما سعی می‌کنیم پلی باشیم که توجهات را به این گونه از موسیقی جلب کنیم تا موسیقی مناطق با یکدیگر در ارتباط باشند و به یک زبان مشترک برسیم. و در عین حال به گونه ای اجرا شود که حتی مخاطبان خارجی و غیر ایرانی هم با آن ارتباط برقرار کنند.

اما در خصوص پژوهش‌هایی که انجام می‌شود باید بگویم در مناطقی که همجوار هم هستند گاهی اوقات ملودی‌های مشترکی هم شنیده می‌شود که البته هر کدام روایت خود را دارند.بطور مثال ملودی‌های شرق، غرب و مرکز مازندران در لحن و لهجه و روایت‌های خود متفاوتند. نهایتاً تلاش ما این است کارهایمان با منابع موثقی تهیه شود تا کار خودمان زیر سؤال نرود. البته اگر خطایی هم بوده سهواً بوده و نهایت تلاشمان را به کار می‌گیریم که به مرور زمان این خطاها را به صفر برسانیم.