کارگردان نمایش «چند روایت مجهول و روزانه» از وجود مافیا در تئاتر ایران می‌گوید

دوست دارم تئاتر شریفی را کار کنم که مردم به دیدن آن نیاز دارند

بسیاری از این آثار در شبکه های مختلف ماهواره‌ای مثل «جم تی وی» تبلیغ می‌شوند

متن اين نمايشنامه تمامی شاخصه هایی را که مد نظر داشتم، هم به لحاظ کیفیت و هم به لحاظ کار در خود داشت

اگر امروز از دانشجویان تئاتر استفاده نشود و کسی آن‌ها را راهنمایی نکند، معلوم نیست به چه مسیری کشیده شوند و چگونه کار کنند

سروش طاهری، کارگردان نمایش«چند روایت مجهول و روزانه» اثر شهرام کرمی، در مقام نویسنده که در تماشاخانه شانوی تهران به روی صحنه رفته، در گفت‌وگو با «قانون» با اشاره به این امر که این اثر را برای نمایش روی صحنه آماده کرده است، گفت: این اثر روایت هشت قصه شنیدنی و هشت روایت از زندگی روزمره است که به قول خود نمایشنامه، بسیار روزانه و بسیار مجهول هستند.

وی که به تازگی به اجرای نمایش «بللافیگورا» نوشته«یاسمینا رضا» در همین تماشاخانه پایان داده با اشاره به این امر که از دانشجویان دانشگاه هایی که در آن‌ها تدریس می‌کند، برای به روی صحنه بردن این اثر استفاده کرده است، ضمن ابراز تاسف از این امر که در زمان دانشجویی هیچ کس به عنوان یک بازیگر از او برای ایفای نقش در یک اثر نمایشی استفاده نکرده، افزود:

دوست دارم با دانشجویان تئاتر که به صورت تخصصی این حرفه را می آموزند، کار کنم؛ چرا که اعتقاد دارم بالاخره یک نفر باید از این افراد آن گونه که باید استفاده کند تا آن‌ها نیز بتوانند راه و رسم درست کار کردن، اخلاق حرفه‌ای و اخلاق کاربردی را آموزش ببینند.اگر امروز از دانشجویان تئاتر استفاده نشود و کسی آن‌ها را راهنمایی نکند، معلوم نیست به چه مسیری کشیده شوند و چگونه کار کنند. من همواره ترجیح داده‌ام تجربه‌ها و آموخته‌های خویش را با دانشجویانم در میان بگذارم و از آن‌ها برای به روی صحنه بردن آثارم استفاده کنم.

بازیگر نمایش«مروارید» اثر «قطب الدین صادقی» در ادامه با اشاره به این امر که وجود ویژگی هایی چون استحکام و قدرت موجب شده که به سراغ این متن برود، اظهار داشت: متن شهرام کرمی، متن قرص و محکمي است که به عقیده من به درستی نگاشته شده و می‌توان گفت که این اثر، از جمله نمایشنامه هایی است که مربوط به دوره خاصی نیست.

وی در همین راستا، این اثر را اثری پرشخصیت دانسته که کارگردان آن می توانسته درآن از تعداد بسیار زیادی از شخصیت‌های مختلف برای بازی در نقش این شخصیت‌ها استفاده کند، تصریح کرد: شاید اگر بخواهیم به این موضوع بیندیشیم که اگر بنا باشد دانشجویان تئاتر در نمایش‌هایی با مدت زمان طولانی به روی صحنه بروند، به این نتیجه برسیم که این افراد از این توانایی برخوردار نیستند اما اگر این بازیگران در مدت زمان‌های کوتاه مثل پارت تایم‌های هفت یا هشت دقیقه به روی صحنه بروند، مي‌توانند شخصیت‌ها را در قالب تیپ کاراکتر به درستی در مقابل دیدگان مخاطب به نمایش بگذارند.

طاهری با تاکید بر این امر که کار کردن با سیل عظیمی از دانشجویان که هر یک سعی دارند سری در میان سرهای هنر دربیاروند، بسیار لذت بخش است و هر چه بیشتر کار کردن در این مسیر برای هر فرد به عنوان کارگردان می‌تواند لذت های بیشتری را در پی داشته باشد، گفت: متن اين نمايشنامه تمامی شاخصه‌هایی را که مد نظر داشتم، هم به لحاظ کیفیت و هم به لحاظ کار در خود داشت و از این رو یکی از بهترین متونی بود که می‌شد در این مدت زمان و با این پتانسیل نیروی انسانی، آن را به روی صحنه برد.

کارگردان نمایش «سرخ، سفید، آبی» که بر اساس متنی از «رویا افشار» در تماشاخانه «پایتخت» تهران به روی صحنه رفته است، در بخش دیگري از این گفت‌وگو با اشاره به این امر که هر کسی نمایشنامه خویش را به آسانی در اختیار کارگردانان تئاتر نمی‌گذارد که آن را با دانشجویان کار کند، یادآور شد: شهرام کرمی این لطف را به من داشت که بتوانم این فرصت را برای دانشجویان خویش فراهم آورم و از آنان به عنوان بازیگر در اثر نمایشی خویش استفاده کنم.

وی با تاکید بر این موضوع که این اثر نمایشی پيرامون محاورات و گفت‌وگوهای روزمره افراد است، گفت: ما تلاش کردیم تا این نمایش را با تاکید بیشتر بر موضوعات خاص و بعضی از مسائل روزانه، جذاب و قابل درک برای همه‌مخاطبان تئاتر به روی صحنه ببریم و به نظر من، نمایش درباره همین موضوعات است و تلاش‌مان را در این زمینه به کار گرفته ایم تا در این حوزه موفق عمل کنیم.

طاهری، با اشاره به این امر که در این نمایش تماشاگر می تواند خود را به جای هر یک از شخصیت های این اثر حس کند، افزود: در این نمایش آن‌قدر روایت وجود دارد که به هر حال مخاطب اثر در نهایت خود را در قالب یکی از شخصیت های نمایش می بیند و در می‌یابد که شاید یک روز، بخشی از این روایت را در زندگی خود دیده و جزيیات آن را از نزدیک لمس کرده است.

این کارگردان با سابقه تئاتر مشهد، در همین راستا با تاکید بر این امر که در این اثر مسائل بسیار زیادی وجود دارد که مخاطب اثر نمایشی می تواند از آن لذت ببرد یا با آن همذات پنداری کند، ادامه داد: در این نمایش لایه‌هایی وجود دارد که در نتیجه گذشت زمان در نمایش، مخاطب از برخی از این لایه‌ها خشنود می شود، به آن‌ها می خندد یا در مقابل لایه های دیگري موجود است که مخاطب از آن‌ها متاثر می شود و احساس حزن می کند.بازیگر نمایش «صعود مقاومت پذیر آرتورو اویی» اثر «امیر دژاکام» در بخش دیگري از این گفت‌وگو، با اشاره به اینکه در نهایت این نمایش برای هر فرد می تواند از نگاه خود آن فرد ویژگی هایی داشته باشد که از آن‌ها لذت ببرد، اظهار داشت: تصور می‌کنم این اتفاق در مورد این نمایش افتاده است.

طاهری با تاکید بر این امر که به وجود مافیا در تئاتر امروز اعتقاد دارد و بحث پیرامون این موضوع را بحث پیچیده‌اي می‌داند، تصریح کرد: سخن گفتن در این حوزه بسیار گسترده بوده و زمان بسیار طولانی می‌طلبد اما در نهایت بايد گفت که امروز مافیای تئاتر همان چیزی است که نمایشی که قبل از شروع کار، مجوز خود را برای تمرین مي‌گيرد یا حتی قبل از ورود به تمرین، تبلیغات خود را آغاز مي‌كند؛

به عبارت دیگر می‌توان گفت که بسیاری از این آثار در شبکه‌های مختلف ماهواره‌ای مثل «جم تی وی» تبلیغ می‌شود اما در مقابل اگر اثر دیگری این گونه تبلیغات کند، جلوی آن گرفته خواهد شد.کارگردان نمایش «خانه۳۰ پاکیزه» در بخش دیگري از این گفت‌وگو، با طرح این پرسش كه چگونه این اتفاق برای برخی هنرمندان می افتد و آیا در این میان موضوع تعهد در هنر مطرح نمی‌شود؟ ادامه داد:

باید پرسید که این تبلیغات به چه شکل انجام می‌شود و این افراد با مجوز چه کسانی دست به این عمل می‌زنند و اگر چنين رفتاري درست است، پس همه باید این کار را بکنیم. بودجه تئاتر در برخی موارد در دست مافیای قدرت قرار دارد و بر همین اساس، برخی کارگردانان می‌توانند با به روی صحنه بردن دکورها یا بازیگران بسیار گران قیمت آثار خود را در معرض دید مخاطبان بگذارند.

امروز دیده می شود که به عنوان مثال آقای فلان در یک سال ۶ اجرای متفاوت در بهترین سالن‌های تئاتر تهران به روی صحنه می برد اما من به عنوان یک مدرس دانشگاه به دلیل اینکه در یک سال یک کار نمایشی به روی صحنه برده‌ام، شاید نتوانم آن گونه که باید از ظرفیت سالن‌های موجود در تهران استفاده کنم و باید برای رسیدن به این مقصود، مدت‌ها زمان بگذارم.

طاهری با اشاره به اینکه تمامی این عوامل دست به دست هم می‌دهند که او و امثال او مجبور می‌شوند اثر خود را در تماشاخانه تازه تاسیسی مانند شانو به روی صحنه ببرند، پیرامون مافیای موجود در تئاتر کشور گفت: در عین اینکه می‌توان سخن‌های بسیار زیادی درباره مافیای تئاتر به میان آورد معتقدم که به این آسانی‌ها نمی‌شود جلوی این مافیا را گرفت؛ چرا که معتقدم حضور بازیگران چهره در آثار نمایشی به اثر لطمه‌های بزرگی می‌زند؛ حال آنکه خود من نیز بارها و بارها به سمت این رفتار حرکت کرده ام اما در نهایت دریافتم که این موضوع کار من نیست و از من بر نمی‌آید.

این کارگردان با سابقه تئاتر در ادامه با تاکید بر این امر که از این دست از مسائل فراری است، هرگز دیگر چنین رفتاری را در تئاتر نخواهد کرد و علاقه‌ای به بزک نمایش‌های خود با چهره های بزرگ تئاتری ندارد، افزود: دوست دارم تئاتر شریفی را کار کنم که مردم به دیدن آن نیاز دارند؛چرا که اعتقاد دارم مردم باید تئاتر ببینند و اگر این هنر وجود ندارد نیز نباید پیرامون آن سخنی گفت.

طاهری در پایان این گفت‌وگو اضافه كرد باید با تبلیغات به گونه‌ای با مخاطب تئاتر رفتار کرد تا به سطحي برسد که خوب و بد را در این عرصه از یکدیگر تمییز بدهد. برای تشخیص آثار خوب نمایشی از آثار بد، مخاطب عادی تئاتر تنها باید سه اثر نمایشی را ببیند و در این زمان است که می‌تواند به قضاوت بپردازد و بگوید که کدام یک از این آثار خوب و کدام یک بد است یا کدام یک از این نمایش‌ها با سلیقه او جور در مي‌آيد.