رقابت داغ تلویزیون‌های اینترنتی

بحث ها در شبکه های اجتماعی در مورد تعطیلی سایت «تاینی موویز» همچنان داغ است و خیلی ها دنبال دلیل این ماجرا هستند که چرا از ادامه کار این سایت دانلود فیلم ناگهان جلوگیری شد؟ البته این سایت دانلود از مدت ها قبل فیلتر بود اما با توجه به دارا بودن سامانه اشتراک و واریز پول توسط کاربران، مسلما رهگیری مدیران این سایت کاملا امکان پذیر بود اما دستگیری آنها همزمان شد با افزایش فعالیت ها و تبلیغات تلویزیون های اینترنتی.

همین موضوع گمانه زنی ها را افزایش داد که شاید پای تلویزیون های اینترنتی در میان باشد و آنها برای آن که بتوانند کاربران بیشتری را به سمت خود جلب کنند تصمیم گرفتند این رقیب غیرمجاز خود را به صورت کامل حذف کنند. 

چند مورد عجیب

۱. این سایت برای اشتراک ماهانه مبلغ ۴ هزار تومان از کاربران خود دریافت می کرد و آنها به حساب مدیران این سایت مبالغ خود را واریز می کردند بنابراین رهگیری مدیران این سایت در چهار، پنج سال گذشته چندان کار سختی به نظر نمی رسد.

۲. این سایت بسیاری از فیلم ها را دوبله می کرد. دوبله ها همگی در استودیوهای ایران و با صدای دوبلورهای آشنا صورت می گرفت. شنیده می شود تاینی موویز برای دوبله هر فیلم مبلغی حدود ۵ میلیون تومان به تیم دوبله ها داده و آنها در مدت یک هفته کار را تحویل می دادند.

۳. برخی از فیلم هایی که آن سایت دوبله کرده بود تا به حال از شبکه نمایش پخش شده است!

۴. در ماه های اخیر سایت ها و اپلیکیشن های مجاز زیادی که همگی متعلق به سازمان ها و شرکت های مختلف هستند عرضه شده و در حال رقابت جدی هستند. بسته شدن آن سایت آیا ارتباطی با رقابتی که در چند ماه گذشته شدید شده، دارد؟

۵. ماجرا باز هم جالب تر می شود. همان صداهای آشنا که فیلم های آن سایت را دوبله می کردند حالا مشغول دوبله فیلم های سایت ها و اپلیکیشن های مجاز تازه وارد هستند!

تلویزیون های اینترنتی چیست؟

فعلا شش تلویزیون اینترنتی در کشور راه اندازی شده که می توان گفت دوتا از آنها بیشتر از بقیه فعال هستند. یکی از آنها «لنز» است که به «ایرانسل» تعلق دارد و دیگری «آیو» که برای بانک «پاسارگاد» است. تلویزیون اینترنتی «فام» متعلق به «همراه اول» و تلویزیون اینترنتی «شیما» متعلق به صدا و سیما نیز در حال تست های نهایی هستند. 

دو تلویزیون اینترنتی دیگر یعنی «تیوا» و «تی وی نت» در مرحله پیش تولید هستند. سوال اساسی اینجاست تلویزیون اینترنتی با اپلیکیشن ها و سایت هایی مانند «آنتن»، «فیلیمو»، «آپارات» و ... چه تفاوتی دارند؟ تلویزیون اینترنتی همان تلویزیون تعاملی یا IPTV است یعنی در آن کارهای بیشتری نسبت به عوض کردن کانال یا کم و زیاد کردن صدا می توانید انجام دهید.

در شکل جهانی و بین المللی مخاطبان تلویزیون از طریق اینترنت به بانک اطلاعاتی شبکه مورد نظر دست می یابند و هر کاربری خود تعیین می کند که چه چیزی را چگونه می خواهد ببیند. همچنین کاربر می تواند زمان پخش یک برنامه را تغییر داده یا برنامه دلخواه خود را رزرو کند و بعد با پیغامی که داده می شود از زمان پخش آن برنامه باخبر شود یا این که کاری کند که برنامه به طور خودکار برای او ذخیره شود ... در واقع مهم ترین ویژگی های IPTV تولید محتوای اختصاصی و پخش آن از طریق اینترنت است. مثلا سریال های مشهوری مانند «گیم آو ترونز» و ... از همین بستر پخش شده اند.

در ایران IPTV فعلا به دنبال محدودیت ها و مقررات که تولیدات باید منحصرا در دست صدا و سیما باشد، فعالیت های خود را به صورت دیگری ادامه می دهند. مثلا فیلم های خارجی روز را دوبله می کنند، برنامه های صدا و سیما را به صورت زنده پخش می کنند، فیلم های داخلی شبکه های نمایش داخلی را در آرشیو خود می گذارند و ... یکی از قوانین مهم این است که این شبکه ها به هیچ عنوان محتوای خود را برای دانلود نمی گذارند و همه چیز باید به صورت آنلاین دیده شود. اینجاست که بحث هزینه تماشای آنلاین فیلم به میان می آید.

در ایران پهنای باند هزینه بالایی دارد و تماشای فیلم به صورت آنلاین هزینه زیادی به کاربران تحمیل می کند. بنابراین شرکت های مختلف به ترفندهای خاصی روی آورده اند تا مخاطبان خود را از دست ندهند. مثلا لنز که متعلق به ایرانسل است، تماشای فیلم های این IPTV از طریق اینترنت ایرانسل را رایگان کرده است یا آیو با شرکت های مختلف اینترنت پر سرعت قرارداد بسته تا تماشای فیلم ها برای کاربران هزینه نداشته باشد و خودشان هزینه پهنای باند را به شرکت ها می پردازند. در نتیجه کاربران فقط باید هزینه اشتراک ماهانه را به این شرکت ها پرداخت کنند.

سایر سایت های پخش فیلم چیست؟

اپلیکیشن ها و سایت هایی مانند «آنتن»، «فیلیمو»، «آپارات» و ... نیز این روزها به شهرت فراوانی رسیده اند اما به صورت تخصصی به آنها IPTV گفته نمی شود. این بسترها مانند «آنتن» و «فیلیمو» بیشتر به پخش خاصی از فیلم ها مشغول هستند. آنتن فقط فوتبال پخش می کند.

افرادی که چنین ادعایی می کنند برای تایید ادعای خود دست روی این نکته می گذارند. شبکه سه دیگر لیگ برتر انگلیس را که پرطرفدارترین لیگ در ایران است پخش نمی کند و در عوض آنتن به پخش آن روی آورده است. بنابراین طرفداران این لیگ مجبور هستند برای تماشای بازی محبوب خود به سایت و اپلیکیشن آنتن روی بیاورند. «فیلیمو» نیز که به سایت آپارات تعلق دارد فقط به دوبله و پخش فیلم های خارجی روی آورده است. سایت آپارات نیز در واقع مجموعه ای برای بارگذاری فیلم ها توسط کاربران است، چیزی شبیه به یوتیوب.

ناظری به نام صدا و سیما

در زمانی که IPTV ها راه اندازی شد، قرار شد وزارت ارتباطات و وزارت ارشاد مسئولیت این کار را مستقیما به عهده بگیرند. بنابراین فیلم ها و مطالب بارگذاری شده در این شبکه ها توسط وزارت ارشاد بازبینی و مورد نظارت قرار می گرفت. صدا و سیما اما به این موضوع اعتراض داشت و با استناد به قانون که مجری انحصاری صوت و تصویر در ایران فقط صدا و سیماست، این مجوز را گرفت که این سازمان نیز روی محتوای این شبکه ها نظارت داشته باشد. یعنی در حال حاضر IPTV ها هم نظارت وزارت ارشاد را اعمال می کنند و هم نظرات صدا و سیما را!

شنیده شده صدا و سیما مبلغی حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیارد تومان از هر IPTV به عنوان وثیقه به ضمانت گرفته تا در صورتی که این شرکت ها به تذکرات صدا و سیما تن ندهند، از آن مبلغ وثیقه کسر شود. همچنین فعلا نیز فشارهای مختلفی از سوی صدا و سیما اعمال می شود. مثلا ممکن است اگر فیلمی ایرانی متعلق به ۱۰ سال پیش نیز ناگهان در این شبکه ها بارگذاری شود، صدا و سیما آنها را به دلیل رعایت نکردن حق کپی رایت جریمه کند.

آیو: کار ما نبود!

همان طور که در ابتدای گزارش گفته شد، در زمان بسته شدن تاینی موویز بسیاری از کاربران انگشت اتهام را به سوی IPTV ها دراز کردند. در این میان «آیو» بیشتر در معرض اتهام قرار گرفت. کاربران چند دلیل عمده داشتند؛ اولا این بسته شدن همزمان شد با تبلیغات گسترده آیو در فضای شهر و دوما یکسان بودن اکثر دوبلورهای این IPTV با دوبلورهای تایتی موویز. در نتیجه در فضای مجازی و خصوصا توئیتر همه کاربران سایت آیو را مقصر می دانستند که احتمالا از مدیران سایت تاینی موویز شکایت کرده تا پخش فیلم ها به انحصار خود در بیاید.

«هفت صبح» پس از پیگیری های فراوان توانست از مسئولان این سایت در مورد این اتفاق بپرسد. «احمدرضا دانش» مدیر روابط عمومی آیو می گوید: «چنین موضوعی را قویا تکذیب می کنیم. ما خودمان از شبکه های اجتماعی متوجه تعطیلی سایت تاینی موویز شدیم. ما هیچ شکایتی از این سایت نکرده ایم.»

فرید عطارزاده