قابل‌قبول، نمره‌سیما در‌جشنواره فجر

مدتی قبل از شروع سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر، در کنار همه اخبار مربوط به جشنواره، یکی از موضوعات مهم تدارک تلویزیون ویژه جشنواره فجر بود و مخاطبان منتظر بودند تا ببینند سرنوشت برنامه‌های سینمایی در حال پخش چه می‌شود و آیا برنامه «هفت» طبق روال هفت سال گذشته به آنتن تلویزیون برمی‌گردد یا خیر. تا این که پخش دیگر برنامه‌های سینمایی به جز «هفت» متوقف شد و بهروز افخمی با برنامه‌ای به نام «نقد سینما» به شبکه ۵ آمد. اما هر دو برنامه با وجود نقاط ضعفی که گاهی خام‌دستانه بود، نمره قبولی گرفتند و گلیم خود را از آب بیرون کشیدند. با تحلیل مهم ترین نکات برنامه‌های تلویزیونی ویژه جشنواره فجر همراه ما باشید:

رویه‌های مشابه در هر دو برنامه

۱- برنامه «نقد سینما» به علت پخش اخبار نیمه‌شب شبکه ۵ و برنامه «هفت» به دلیل پخش برنامه‌های شبانه شبکه ۳، هر دو بسیار دیروقت آغاز می‌شدند و تقریباً تا ساعت ۳ نیمه‌شب ادامه داشتند. به همین دلیل تماشای کامل برنامه برای بسیاری از مخاطبان سخت شده بود و بخش‌های پایانی برنامه‌ها، مخاطبان بسیار کمی داشتند.

۲- اتفاق تازه هر دو برنامه امسال، تحول میزهای نقد بود که منتقدان در غیاب کارگردان و بدون مشاجره با او، درباره اثر صحبت می‌کردند. در حالی که از همان سری اول «هفت»، یک سوی میز نقد مسعود فراستی نشسته بود و آن سوی میز، صاحب اثری که نقد می‎‌شد حضور داشت و به همین دلیل مخاطبان شاهد بحث داغ و گاهی مشاجره لفظی بودند. پیش از این برنامه «میزانسن» هم صاحب اثر را از میز نقد حذف کرده بود و این اتفاق روش جدیدی است که برنامه‌های سینمایی در پیش گرفته‌اند.

۳- متأسفانه لو دادن قصه فیلم‌ها و به اصطلاح اسپویل کردن آن، اتفاقی است که به وفور در هر دو برنامه رخ می‌داد. محمدحسین لطیفی و میلاد دخانچی مهم ترین چهره‌هایی بودند که بدون توجه به این موضوع، علاوه بر این که در میان صحبت‌های خود قصه بعضی فیلم‌ها را با جزئیات تعریف می‌کردند، حتی گاهی پایان آن‌ها را نیز لو می‌دادند!

دریچه تازه به سوی نقد در «نقد سینما»

۱- میز نقد و دعوت از عوامل فیلم‌های حاضر در جشنواره، مانند هر برنامه سینمایی دیگری جزو بخش‌های اصلی «نقد سینما» است، اما این برنامه با اجرای بهروز افخمی خالی از اتفاقات جدید نیست. میلاد دخانچی که تا پیش از این او را به عنوان مجری برنامه «جیوگی» دیده‌ایم، در «نقد سینما» روی صندلی منتقد نشسته و در بخش نقد فیلم، امید روحانی را همراهی می‌کند منتها با این تفاوت که امید روحانی جنبه‌های فرمی آثار را تحلیل می‌کند، اما دخانچی قرار نیست از نظر فرم و تکنیک درباره آثار نظر بدهد و از دریچه متفاوتی به آن‌ها نگاه می‌کند.

در واقع دخانچی از جنبه مطالعات فرهنگی به فیلم‌ها توجه  و ارتباط محتوای فیلم را با فضای جامعه بررسی می‌کند. نگاه متفاوت او به آثار، زاویه نگاه جدیدی را به فیلم‌ها پیش روی مخاطب می‌گذارد و اتفاق مثبتی در نقد و «نقد سینما» به حساب می‌آید.

۲- بخشی از برنامه «نقد سینما» هم به سینمای جهان اختصاص دارد. در این برنامه آیتمی پخش می‌شود که جشنواره‌های سینمایی معتبر جهان را معرفی می‌کند. علاوه بر توجه به سینمای اروپا، ویژگی مثبت این آیتم اطلاعات جذابی است که فراتر از دانسته‌های اولیه عموم مخاطبان برنامه به آن‌ها می‌دهد.«نقد سینما» به طور کلی توجه زیادی به محتوای آثار سینمایی نشان می دهد.

انتظارها از «هفت» بیشتر است

۱- معمولاً در میز نقد برنامه‌های سینمایی، مجری فقط بحث را هدایت نمی‌کند و با ورود به بحث، مثلث منتقدان را تشکیل می‌دهد اما در «هفت» میز نقد در اختیار منتقدان و مسعود فراستی است. او که اکنون به واسطه برنامه «شب سینما» تجربیاتی در زمینه اجرا دارد، جایگاه مجری و منتقد را در میز نقد دارد.

۲- تیم جدید «هفت»، آیتم طنزی برای این برنامه در نظر گرفته‌اند. امیرحسین قیاسی در این آیتم با نگاه طنز و منتقدانه، به اتفاقات روزهای جشنواره فجر می‌پردازد. قیاسی که در مسابقه «خنداننده‌شو»، امتحان خود را درباره بامزه بودنش پس داده، انتخاب بسیار مناسبی بوده اما اشکال این آیتم، زمان کوتاه آن است. زمان آیتم ۲-۳ دقیقه است و در فواصل مختلف برنامه تکرار می‌شود.

۳- اتفاق دیگری که در برنامه «هفت» دیده می‌شود، تعدد مهمانان است. این برنامه در هر قسمت، میزبان دو یا سه گروه از عوامل فیلم‌هاست. این تعدد نه تنها درباره مهمانان، بلکه در نقد آثار هم وجود دارد و هر سه فیلم روز تحلیل می‌شوند. تعدد مهمانان که گاهی شکل میزگردهای تخصصی دارد، همراه با کوتاه شدن بخش‌های مختلف  باعث می‌شود بسیاری از بحث‌ها نیمه‌کاره رها شوند یا به نتیجه نرسند.

مائده کاشیان