دوشنبه ۰۳ دی ۱۴۰۳
۲۱:۳۷ - ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ کد خبر: ۹۶۰۳۰۳۶۲۲
بانک و بیمه

سونامی چک‌های برگشتی در کمین اقتصاد کشور

اخبار اقتصادی,خبرهای اقتصادی,بانک و بیمه,چک برگشتی
در چند سال گذشته با کاهش نقدینگی مردم در بازار میزان مبادلات و انتقالات مالی توسط چک در کشور افزایش داشته که رشد قارچ‌گونه چک‌های برگشتی ثمره آن است.

به گزارش تسنیم، از زمانی که چک به عنوان پول نقد مورد استفاده قرار گرفت با ایرادات زیادی همراه شد که مهم‌ترین آن برگشت خوردن آن در نظام بانکی است.

 

آمار چک‌های برگشتی چند وقتی است که همه را نگران کرده، بالا رفتن آمار چک‌های برگشتی نشانه مستقیمی از رکود در اقتصاد کشور و کسادی بازارهای اقتصادی دارد و مهر تائیدی بر بی‌اعتمادی مردم بر بازار و شرایط اقتصادی کشور است.

 

‌دولت می‌گوید بازار از رکود خارج شده اما چک‌ها همچنان برگشت می‌خورند، وقتی فضای کسب و کار اقتصاد مشکل دارد و کارها روان پیش نمی‌رود، نباید انتظاری جز این داشته باشیم، چون هم‌اکنون چک یکی از ابزارهای بسیار مهم در معاملات در همه جای دنیا به شمار می‌رود.

 

شاید همین برگه‌های به ظاهر ارزشمند و دست به نقد را بتوان محک خوبی برای رونق داشتن یا نداشتن بازار دانست و بعد از آن قضاوت کرد که اوضاع کاسبی چقدر در ایران مساعد است.

 

رقم بالای چک‌های برگشتی در شرایطی بین شاخص‌های بانکی خودنمایی می‌کند که کارشناسان دلیل عمده این موضوع را گسترش حجم اقتصاد، نقدینگی و مبادلات بانکی ارزیابی می‌کنند، اما ریشه چک‌های برگشتی را کسادی بازار و رکود اقتصاد می‌دانند.

 

از سوی دیگر برگشت خوردن چک‌ها، موجب ایجاد محدودیت‌های زیادی برای صادرکننده آن در استفاده از تسهیلات بانکی می‌شود که این هم فشار کمبود منابع را در اقتصاد تشدید می‌کند.

 

یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که در سال‌های اخیر دامن بخش مالی اقتصاد ایران را گرفته و سبب شده مسئله کمبود اعتبار و سرمایه در بخش‌های صنعتی و تولیدی کشور تشدید شود، افزایش میزان چک‌های برگشتی است.

 

این روزها که بازارهای اقتصادی کشور با رکود روبه‌رو است و بسیاری از کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی تعطیل و نیمه تعطیل‌اند کاهش نرخ سود بانکی هم نتوانسته سرمایه‌ها را روانه بازار اقتصادی کند.

 

از کاسب گرفته تا کارخانه‌دار به دلیل نداشتن نقدینگی و رکود بازار مبادلات مالی را با کشیدن چک انجام می‌دهند، اما این اوراق فقط با بودن پول در حساب‌ها وصول و ارزش مالی دارند.

 

در این شرایطی اصناف و تولیدکنندگان، کسانی که مخاطب اصلی چک هستند، با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شده‌اند. به اعتقاد آنها شرایط بحرانی هم‌اکنون تولید و توزیع محصولات آنها را تحت تاثیر قرار داده. به باور آنها چک‌های برگشتی کمر تولیدکنندگان و کسبه بازار را شکسته است.

 

به گفته آنها با وجود رکود تامین هزینه برای آنها بسیار سخت شده و پرداخت مبالغ چک‌ها به راحتی انجام نمی‌شود. در این شرایط بسیاری از چک‌های صادره برگشت می‌خورد. به گفته متصدیان بانکی حتی اگر چک کاغذی بی‌اعتبار نباشد اما وجهه گذشته خود را نیز ندارد.

 

حالا بازاریان از اعتماد این برگه بهادار می‌گویند که دیگر قدرتش برایشان معنا و مفهومی ندارد. چک‌ها اکنون ظاهرا اوراق بهاداری هستند که می‌تواند هر لحظه و هر جا آنها را نقد کرد، اما در اصل آنها اعتبار خود را از دست داده‌اند و مردم کمتر به آن اعتماد دارند.

 

برخی می‌گویند هر چقدر که اوضاع کسب و کار خوب باشد و نقدینگی در دست مردم به اندازه، آنگاه اوضاع و احوال بانک‌ها در آمار چک‌های برگشتی هم بهتر است، اما هر چقدر که اقتصاد در رکود باشد و بی‌اعتمادی در کوچه و پس‌کوچه‌های بازار، آن جا باید حتما به دنبال چک‌هایی گشت که اگرچه سفیران اعتماد برای مردم به شمار می‌روند، اما به هرحال ممکن است چندان تکیه‌ای هم بر حفظ این اعتماد نداشته باشند. اینجا است که پای چک‌های برگشتی به میان می‌آید.

 

بی‌اعتمادی هدیه چک برگشتی‌ به اقتصاد ایران

وضعیت چک‌های برگشتی در سال‌های اخیر به گونه‌ای پیش‌رفته که بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی در اسفند ماه ۱۳۹۵ در کل کشور بالغ بر ۱۰ میلیون فقره چک به مبلغی بالغ بر ۶۳۸ هزار میلیارد ریال مبادله شد که نسبت به ماه قبل، از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب۴.۲ درصد و۱۶.۳  درصد افزایش نشان می‌دهد.

 

از این میزان حدود ۸.۶ میلیون فقره چک به مبلغی بالغ بر ۵۱۱ هزار میلیارد ریال وصول شده است که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۵.۲ درصد و ۱۷.۲درصد افزایش نشان می‌دهد.

 

میزان چک‌های برگشتی در کل کشور در این مدت بالغ بر ۱.۴ میلیون فقره چک به مبلغی حدود ۱۲۷ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به ماه قبل از نظر تعداد ۱.۲ درصد کاهش و از نظر مبلغ ۱۲.۶درصد افزایش نشان می‌دهد که ۹۷.۴ درصد آن از نظر تعداد و ۹۷ درصد از آن از نظر مبلغ به دلیل کسری یا فقدان موجودی بوده است.

 

نکته مهم آن که این افزایش ۱۲.۶ درصدی چک برگشتی در اسفند ماه را از نظر مبلغ باید در کنار افزایش ۱۷.۲ درصدی مبلغ کل وصولی‌ها تحلیل کرد که نشان می‌دهد علت افزایش چک برگشتی نسبت به دوره قبل، افزایش چک‌های مبادلاتی بوده است.

 

در مورد چک‌های رمزدار؛ در اسفند ماه ۱۳۹۵ در کل کشور بالغ بر ۱۱۳۰ هزار فقره چک رمزدار به مبلغی بالغ بر ۱.۵۳۶هزار میلیارد ریال وصول شده است که نسبت به ماه قبل؛ از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۲۴.۹ درصد و ۳۱.۶درصد افزایش نشان می‌دهد؛ لذا در مجموع در اسفند ماه ۱۳۹۵در کل کشور حدود ۹۷۰۷هزار فقره چک وصول شده است که از این تعداد حدود ۸۵۷۷ هزار فقره چک عادی و بالغ بر ۱۱۳۰ هزار فقره چک رمزدار بوده است.

 

بر این اساس در کل کشور ۸۸.۴  درصد از کل تعداد چک‌های وصولی، چک عادی و ۱۱.۶ درصد چک رمزدار بوده است.

 

از نظر مبلغی در کل کشور مبلغی حدود ۲۰۴۸ هزار میلیارد ریال چک وصول شده که بالغ بر ۵۱۱ هزار میلیارد ریال چک عادی و بالغ بر ۱۵۳۶هزار میلیارد ریال چک رمزدار است.

 

به عبارتی ۲۵ درصد از کل مبلغ چک‌های وصولی عادی و ۷۵ درصد از آن رمزدار بوده که جزئیات این آمار به تفکیک، طی چند روز آتی برای استحضار و استفاده مردم اطلاع رسانی خواهد شد و از این پس هم به طور رسمی و ماهیانه ارائه می‌شود.

 

همچنین از مبلغ ۱۲۶ هزار و ۹۵۱ میلیارد ریال چک برگشتی در اسفندماه، ۱۲۳ هزار و ۱۸۰ میلیارد ریال چک به دلیل کسری یا فقدان موجودی برگشت خورده و ۳ هزار و ۷۷۱ میلیارد ریال دیگر نیز بنا به سایر علل وصول نشده اند.

 

پایتخت رکورددار چک‌های برگشتی/ اصفهان در مقام دوم چک‌های برگشتی

براساس آمار تفکیکی چک‌های برگشتی اعلام بانک مرکزی در اسفند ماه سال گذشته تهران، اصفهان و خراسان رضوی بیشترین و استان‌های ایلام، کهگیلویه و بویراحمد و مناطق آزاد کمترین چک برگشتی را داشته‌اند.

 

براساس اعلام بانک مرکزی استان‌های تهران با ۴۸۷ هزار و ۳۰۰، اصفهان با ۱۵۰ هزار و ۲۰۰ و خراسان رضوی با ۱۱۸ هزار و ۲۰۰ فقره چک برگشتی بیشترین چک برگشتی را در اسفندماه سال گذشته به خود اختصاص داده‌اند.

 

ارقام این چک‌ها نیز به ترتیب برای استان‌های تهران، اصفهان و خراسان رضوی ۷۳ هزار و ۷۳۴ میلیارد ریال، ۷ هزار و ۵۵۹ میلیارد ریال و ۸ هزار و ۱۳۹ میلیارد ریال بوده‌اند.

 

همچنین استان‌های ایلام با ۹۰۰، کهگیلویه و بویراحمد با هزار و مجموع مناطق آزاد کشور با یک هزار و ۱۰۰ فقره بیشترین کمترین آمار تعداد چک‌های برگشتی را در اسفندماه ۱۳۹۵ به خود اختصاص داده‌اند.

 

ارقام چک‌های برگشتی برای این استان‌ها نیز به ترتیب برای استان‌های ایلام، کهگیلویه و بویراحمد و مجموع مناطق آزاد ۶۲ میلیارد ریال، ۴۲ میلیارد ریال و ۲۷۹ میلیارد ریال بوده است.

 

قانون چک نیازمند بازنگری و اصلاح

نماینده مردم اصفهان در مجلس با انتقاد از اینکه افزایش حجم چک‌های برگشتی باعث افت شاخص اعتماد در بازار اقتصاد کشور می‌شود و برای تولید داخلی ما نیز خطرناک است، گفت: افزایش حجم چک‌های برگشتی نتیجه اصلاح نامناسب قانون چک است و قانون چک نیازمند اصلاحی دوباره است.

 

حمیدرضا فولادگر افزایش حجم‌ چک‌های برگشتی در بازار اقتصادی کشور را نگران‌کننده دانست و اظهار داشت: قانون چک نیازمند بازنگری است تا صدور برگ چک در کشور قانونمند و شفاف شود و افراد تنها به اعتبار توانایی مالی خود و به اندازه همان قادر به چک کشیدن باشند.

 

وی افزود: شرایط اقتصادی نامطلوب در کشور یکی دیگر از عوامل مؤثر بر افزایش چک‌های برگشتی است.

 

نماینده مردم اصفهان در مجلس بیان کرد: در بسیاری از موارد چک‌هایی که برگشت می‌خورد نتیجه بلند پروازی یا سوءاستفاده است، اما در مواردی هم افراد واقعا برای پرداخت بدهی‌ها و تعهدهای خود به دیگران با مشکل روبه‌رو می‌شوند.

 

وی یادآور شد: یکی از علت‌های اصلی افزایش چک‌های برگشتی اصلاح نامناسب قانون چک بود که موجب شد ضمانت پرداخت چک و عواقب حقوقی سخت‌گیرانه در برخورد با چک بلامحل از بین برود و برگشت چک تبدیل به امری عادی و بدون بازخواست شود.

 

فولادگر با بیان اینکه قانون چک به پیشنهاد قوه قضائیه برای کاهش تعداد زندانیان چک اصلاح شد، گفت: تلاش قوه قضائیه برای کاهش تعداد زندانیانی بود که به علت صدور چک بلامحل و ناتوانی در پرداخت دیون خود به زندان می‌افتادند و استدلال آنها هم این بود که اصولا باید مکانیزم صدور چک به گونه‌ای باشد که امکان صدور چک بلامحل وجود نداشته باشد.

 

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: شرایط اقتصادی امروز ما که با نوعی رکود دست به گریبان است، موجب شده که کسب و کار بسیاری از واحدهای تولیدی راکد شود و صاحبان این مشاغل برای پرداخت تعهداتشان با مشکل روبه‌رو شوند.

 

زندانی افراد چک برگشتی راهکار کاهش حجم چک‌های برگشتی نیست

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه افزایش تعداد چک‌های برگشتی باعث ایجاد ناامنی در فضای اقتصادی کشور شده است، گفت: اعتماد در فضای اقتصادی کشور از بین رفته و بانک‌ها باید برای رفع این مشکل دست به‌کار شوند.

 

سید ناصر موسوی لارگانی اظهار داشت: با عدم نقدینگی در بازار، کاهش فعالیت کارخانه‌های و واحدهای تولیدی و افزایش واردات مبادلات و انتقالات مالی توسط چک اجرایی می‌شود، اما این چک‌ها با حساب‌های خالی و کم در بانک‌ها وصول نمی‌شود و با برگشت چک بی‌اعتمادی در بازارهای اقتصادی و مردم شکل می‌گیرد.

 

وی افزود: افزایش مجازات‌ها مانند زندانی کردن کسانی که چک‌های برگشتی دارند، نمی‌تواند راهکار مناسبی برای کاهش حجم چک‌های برگشتی باشد.

 

نماینده مردم فلاورجان در مجلس بیان کرد: راهکار اصلی برای کاهش تعداد چک‌های برگشتی دقت بیشتر بانک‌ها در ارائه دسته چک است و نباید به چک‌های بی‌اعتبار و برگشت خورده، دسته چک ارایه کنند.

 

وی با تاکید براینکه برجسته شدن مشکلات اقتصادی در جامعه سبب قبول تعهداتی خارج از توان افراد شده است، افزود: تا زمانی که اقتصاد با مشکلات مختلفی چون تورم مواجه است کاهش چک‌های برگشتی آرزویی است که محقق نخواهد شد.

 

طرح اصلاح قانون چک در دور نهم مجلس کلید خورد!

نماینده مردم شهرستان های نجف‌آباد و تیران و کرون نیز به کاهش کارکرد چک در نظام اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: طرح اصلاح قانون چک در دور نهم مجلس شورای اسلامی کلید خورد، اما فرصت برای اصلاح و طرح در صحن علنی ایجاد نشد.

 

ابوالفضل ابوترابی ادامه داد: اجرای این طرح در مجلس عملیاتی شده و به‌زودی شاهد طرح آن و انجام اقدامات اولیه هستیم.

 

نماینده مردم شهرستان‌های نجف‌آباد در مجلس اظهار داشت: ۶ ماده از قانون چک باید اصلاح شود تا اینکه کارکردهای آن احیا شود و رسیدگی به پرونده‌های مربوط به چک در محاکم قضایی به راحتی و با قوانین بهتری انجام شود.

 

وی افزود: هم اکنون به دلیل نقض در قانون چک رسیدگی به چک‌های بلامحل به خوبی انجام نمی‌شود و کارکرد آن در نظام اقتصادی کاهش یافته است.

 

اگر مسئولان کشور مدعی هستند اقتصاد از رکود خارج شده، باید صراحتا اعلام کنند که براساس چه سیاست‌هایی و چطور اقتصاد از رکود خارج شده است.

 

داده‌های بانک مرکزی با ادعاهای آنها سازگاری ندارد. ضمن اینکه سیاست‌های پولی و مالی که توسط مسئولان ارشد بانک مرکزی از جمله رئیس بانک مرکزی برای ساماندهی بازار به‌کار گرفته شده است، به‌هیچ‌ عنوان برای بازار پول مناسب نبوده است.

 

در کشورهایی که وضعیت اقتصادی‌شان منظم است، اگر یک بخش با نوسان روبه‌رو شود، خیلی زود اثر این نوسان و اختلال مشاهده خواهد شد اما در کشوری که مشکلات اقتصادی آن زیاد است، حتی نقصانی بزرگ، خود را دیر نشان می‌دهد.

 

اگر این اتفاقات در یک مورد مشخص باشد، دامنه بحران زیاد نخواهد بود، اما اگر دامنه آن در سطح وسیع در اقتصاد یک کشور گسترش یابد، زنجیره‌های مختلف تولیدی و توزیعی را دچار مشکل می‌کند.

 

 

 

 

 

  • 9
  • 5
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه
ویژه سرپوش