ثبت شرکت دانش بنیاناهمیت حوزه دانش بنیان بر هیچ فرد و گروه اقتصادی پوشیده نیست، فعالان اقتصادی امروزه در همه حوزه نگاه ویژه ای به موضوع دانش بنیان شدن محصولات و چالش های آن دارند. سوال اساسی که در اینجا مطرح می شود این است که برای ثبت شرکت دانش بنیان چه نیازمندی هایی وجود دارد....
مهمترین پیش نیازهای ثبت شرکت دانش بنیان
در حوزه دانش بنیان چند مشخصه ضروری برای دریافت گواهی وجود دارد که شرکت های متقاضی باید همه این ویژگی ها را داشته باشند. اگر مجموعه ای نتواند تمامی این موارد را برآورده کند، بعید است بتواند تأییدیه معاونت علمی را دریافت کند.
برخی از پیش نیازهای مورد بحث در اینجا به محصول و بخشی دیگر به شرکت بازمی گردند. اهمیت کالا یا خدمات ارائه شده توسط شرکت چندین برابر شرایط شرکت است و به همین دلیل، مجموعه ها بهتر است بر روی توسعه و تولید تمرکز کرده باشند و ابعاد شرکت الزاماً شرط تعیین کننده ای در دریافت گواهی نیست. به عبارت دیگر، شما نیاز دارید برای دریافت مجوز دانش بنیان دو گروه ویژگی متفاوت را داشته باشید:
• ویژگی های مربوط به محصول: دانش بنیان حوزه ای محصول محور است. طبیعتاً در این حالت محصول را به عنوان ملاک توانایی شرکت در استفاده از دانش برای تولید در نظر می گیرند. پس مشخصات خاصی تعیین شده اند که این توانایی را می سنجند و باید حتما در کالا یا خدمت شرکت مشاهده شوند.
• شرایط شرکت: الزاماً هر شرکتی قادر نیست وارد این حوزه شود. محدودیت ها، الزامات و قواعد معینی وجود دارد که مانع حضور شرکت های معینی شده و فضا را برای حضور مجموعه های دیگر فراهم می کند. این مورد هم برای بررسی صحت و سقم اطلاعات شرکت در خصوص محصول نیاز می شود، به این شکل که معاونت علمی بررسی می کند آیا شرکت با شرایط کنونی قادر است کالای ادعا شده را تولید کند یا خیر.
در ادامه هر دو مورد را با تفصیل بررسی می کنیم.
محصول دانش بنیانمحصول دانش بنیان و ویژگی های آن
محصولاتی که می خواهند دانش بنیان شوند، یا اصطلاحا محصول دانش بنیان باید شرایط معینی داشته باشند تا معاونت علمی به این نتیجه برسد که از نظر سطح فناوری در جایگاه مناسبی قرار دارند. گرچه بسته به حوزه های فعالیت این شرایط می توانند مقداری متفاوت باشند، اما کلیت آنها همیشه ثابت باقی می ماند. دقت کنید که نوآوری در تولید به هیچ عنوان در این قسمت کفایت نمی کند، پس اگر اولین تولیدکننده داخلی یک محصول هستید، به این معنا نیست که حتماً می توانید گواهی بگیرید.
این ویژگی ها به طور خلاصه عبارتند از:
۱. بالا بودن سطح فناوری یا به اصطلاح های تک بودن: تعریف سطح فناوری در هر زمینه ای می تواند متفاوت باشد. برای مثال، سطح فناوری بالا در یک شرکت دارویی با سطح فناوری یک تولیدکننده نرم افزار سنخیتی ندارد. با این وجود برخی مشخصات هستند که معرف های تک بودن یک محصول هستند. موارد اصلی در این زمینه عبارتند از: نسخه برداری و بازتولید کالا یا محصول، به سبب پیچیدگی های فنی سخت باشد و شرکت در محصول یا کالای تولیدی، ویژگی و کارکرد خاص و پیچیده ای ایجاد کرده باشد. برای مثال یک شرکت داروساز با قرص مسکن استامینوفن دانش بنیان نمی شود، اما اگر در زمینه واکسن کرونا فعالیت کرده باشد می تواند گواهی دریافت کند. صرف ابتکار و نوآوری قادر نیست این ویژگی را پوشش دهد.
۲. طی کردن فرآیند تحقیق و توسعه: این مورد به این معناست که تولیدات شرکت مسیری را برای رشد و دستیابی به شرایط کنونی خود طی کرده اند. این مسیر می تواند شامل طراحی اولیه و تولید تا رسیدن به محصول نهایی باشد یا از طریق مهندسی معکوس یک کالای حاضر در بازار صورت بپذیرد. تا زمانی که یک تیم تحقیقاتی برای توسعه محصولاتتان داشته باشید و این افراد روی دستگاه کار کرده باشند، می توانید به دریافت تأییدیه امیدوار باشید.
۳. دستیابی به یک نمونه: کالاهای ارایه شده، می بایست در فرآیند تولید باشند و یا حداقل، در حد نمونه آزمایشگاهی ساخته شده باشند. این امکان وحود ندارد که به صرف داشتن ایده طرح به دنبال دریافت تأییدیه دانش بنیان شرکت بود. این امر موضوعی قطعی در فرایند ارزیابی است، چون بخشی از شرح فعالیت ارزیاب های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به تطبیق اطلاعات ادعایی متقاضیان با ویژگی های کنونی خود محصول برمیگردد. به عبارت دیگر زمانی که یک شرکت متقاضی مدعی است محصول تولیدی آن دارای ویژگی های مشخصی در حوزه فعالیت است و قادر است نیاز معینی را رفع کند، ارزیاب این ادعا را مورد بررسی قرار می دهد تا مطمئن شود که محصول از کیفیت مورد نظر برخوردار باشد. در این قسمت نیازی به ارائه مدارک فروش محصول نیست و متقاضیان به صرف ارائه یک نمونه عملیاتی کامل (و نه طرح اولیه) می توانند برای دریافت تأییدیه دانش بنیان اقدام کنند. اما لازم به ذکر است در خصوص ارایه خدمات، باید اسنادی مبتنی بر فروش این خدمات وجود داشته و متقاضیان باید جامعه هدفی برای خدمت ارائه شده خود در نظر گرفته باشند.
از آنجایی که بخش عمده فرآیند دریافت تأییدیه به این خصوصیات برمی گردد، پیشنهاد می شود روی آنها تمرکز کنید. مسائلی مانند نداشتن نمونه مشابه ایرانی، عنوان اولین تولیدکننده محصول، داشتن ثبت اختراع و... هیچکدام تضمینی برای تأیید شرکت نیستند. تا وقتی که این سه شرط رعایت نشود، دریافت تأییدیه دانش بنیان محل بحث خواهد بود.
همان طور که گفتیم، بخش عمده دریافت تأییدیه به محصول ارتباط دارد، اغلب پیش می آید که افراد دیگر مسائل موثر را در نظر نمی گیرند. یکی از شاخص ترین موارد دیگر که مورد بررسی قرار می گیرد، شرکت و خصوصیات آن است که در ادامه به آن می پردازیم.
شرکت دانش بنیانشرکت دانش بنیان باید چه شرایطی داشته باشد؟
قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان از سال ۱۳۸۹ در مجلس شورای اسلامی تصویب شده است و طی این سال ها مصوبات دیگری هم بوده اند که به این قانون افزوده شده اند. آخرین این مصوبات، طرح جهش تولید دانش بنیان است که برای رشد و توسعه این مجموعه ها پیشنهاد شده است. آنچه که بین تمام این شرکت ها مشترک است، دولتی نبودن آنهاست.
طبق قانون در این حوزه، تنها شرکت های خصوصی یا نیمه خصوصی می توانند از تسهیلات و طرح های حمایتی بهره مند شوند. اگر مجموعه شما مستقیماً تحت یک نهاد دولتی فعالیت کند، احتمال رد شدن آن طی ارزیابی بسیار بالاست. مهم نیست سهامی خاص هستید یا مسئولیت محدود یا هر نوع دیگری از مجموعه های خصوصی، تا وقتی که بتوانید استقلال خود در فضای اقتصادی کشور را اثبات کنید شرایط درخواست ارزیابی را دارید.
به جز این مورد که حضور آن الزامی است، خصوصیات دیگری در شرکت ها مورد بررسی قرار می گیرد. گرچه هیچکدام از این موارد الزاماً برای دریافت تأییدیه ضروری نیست، اما حضور آنها می تواند شرایط کار را تسهیل کند و ارزیابی راحت تر و سریعتری برای شما رقم بزند. مسائلی مانند داشتن اعضای هیئت علمی در هیئت مدیره شرکت، داشتن فروش برای محصول مد نظر و داشتن تعداد اعضای فنی متناسب با تعداد کل پرسنل بخشی از این خصوصیات هستند. معاونت علمی ریاست جمهوری در حین ارزیابی این اطلاعات را از شما دریافت می کنند، اما حضور یا عدم حضور آنها هیچ وقت چندان در رد یا تأیید شدن شما موثر نخواهند بود.
در نهایت، نقش محصول و ویژگی های آن را می توان به مراتب مهمتر، پیچیده تر و موثرتر دانست. بسیاری از مخترعین که محصولات نوین و نوآورانه ای ارائه می دهند، می توانند تنها با ثبت یک شرکت به نام خودشان وارد پروسه ارزیابی شوند. این مثال به وضوح نشان می دهد که حتی شرکت های بزرگ هم اگر محصول مناسبی نداشته باشند، شانس اندکی برای تأیید شدن در این پروسه دارند.
نتیجه گیری
همان طور که گفتیم، در فرآیند دریافت تأییدیه دانش بنیان نیاز دارید پیش نیازهای مشخصی داشته باشید تا معاونت علمی ریاست جمهوری پتانسیل شما برای دریافت گواهی را تأیید کند. این پیش نیازها شامل داشتن ویژگی های مشخصی در یک محصول تولیدی و همچنین ساختار خود شرکت است. بین این دو ویژگی، اهمیت محصول چندین برابر ساختار مجموعه است و مشخصات آن کاملاً در دریافت تأییدیه اثرگذار است. بر این اساس، اولین گام برای دریافت تأییدیه می تواند توسعه یک کالا با سطح فناوری بالا از طریق فرآیند تحقیق و توسعه و در نهایت دستیابی به یک نمونه اولیه باشد. بعد از آن متقاضی می تواند با ثبت نام در سامانه و آغاز مسیر ارزیابی، کارهای خود را برای ورود به طرح دانش بنیان پیگیری کند.
منبع : فن بنیان، مرکز توسعه دانش بنیان
- 10
- 5
