اسنپ گران شده است؟

اسنپ این روزها نامی آشنا در تهران و برخی از شهرهای کشورمان است. اسنَپ (Snapp) نخستین سرویس هم‌سفری آنلاین در ایران است که از سال ۱۳۹۳ فعالیت خود را آغاز کرد. مالکیت این نرم‌افزار متعلق به گروه اینترنت ایران می‌باشد و هم اکنون در تهران، کرج، اصفهان، شیراز، مشهد، قم، تبریز، اهواز، بابل، ساری، قائمشهر، رشت، اراک و ارومیه فعال است.

برای درخواست خودرو از طریق این اپلیکیشن، مسافران پس از مشخص نمودن مسیر سفر، گزینه‌های سفر، انتخاب نوع سرویس و مشاهده هزینه سفر، تقاضای خودرو کرده و این اپلیکیشن به‌طور خودکار مسافرین را با نزدیکترین راننده مرتبط می‌سازد و موقعیت مسافر را به راننده می‌فرستد و راننده در صورت تمایل آن را تایید می‌کند. اما این سرویس حمل و نقل آنلاین با حاشیه‌های زیادی نیز مواجه است.

پس از آغاز به کار این نرم‌افزار، در برخی موارد اسنپ مورد انتقاد صنف تاکسیرانی قرار گرفت و به عملیات تاکسیرانی غیرقانونی، پایین آوردن قیمت و خدمات ناایمن متهم شد. اما سرویسی که در گذشته به دلیل قیمت های پایین مورد انتقاد بود، اکنون به دلیل بالا رفتن نرخ کرایه ها مورد نقد قرار گرفته است. اما آنچه که این روزها در میان مشتریان اسنپ مطرح می‌شود این است که قیمت‌های این سرویس آنلاین در یکی دو ماه اخیر با افزایش قابل توجهی مواجه شده است.

آنها معتقدند که صرفنظر از مواردی که به دلایلی مانند تغییر شرایط آب و هوایی یا محدودیت‌های زمانی و سایر مواردی که بابت آنها درصدی افزایش قیمت در نظر گرفته می‌شود، هزینه حمل در بسیاری از مسیرها افزایش داشته است. مثلا کرایه یک مسیر ثابت در زمان معینی از روز با شرایط آب و هوایی مناسب نسبت به ماه گذشته، حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد افزایش داشته و منجر شده تا مشتریان دیگر به این سرویس اینترنتی آنقدرها هم مقرون به صرفه نگاه نکنند. از سوی دیگر در مورد این تاکسی‌های اینترنت، مسئله نظارت مطرح است و برای بسیاری این ابهام وجود دارد که چه نهادی ناظر بر فعالیت اسنپ است؟ بسیاری از مردم و مسئولان معتقدند که سازمان تاکسیرانی باید بر اسنپ و سایر تاکسی‌های اینترنتی نظارت داشته باشد، اما اینگونه نیست.

الزام اسنپ جهت فعالیت زیر نظر تاکسیرانی

به عنوان نمونه، محمد علیخانی، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران باور دارد که اسنپ و تپسی باید زیر نظر تاکسیرانی فعالیت کنند و در غیر این صورت با آنها برخورد خواهد شد. او بر لزوم نظارت سازمان تاکسیرانی بر فعالیت اسنپ و تپسی تاکید داشته و می گوید: «در صورت عدم همکاری این شرکت‌ها، مدیریت شهری ابزارهایی دارد و می‌تواند با آنها برخورد کند. اگر هر شرکتی بخواهد خارج از نظارت شهرداری فعالیت کند، در این صورت نباید انتظار داشت مدیریت شهری معنی پیدا کند. این سرویس‌های اینترنتی ابداع بسیار خوبی هستند، اما باید تحت نظارت قرار گیرند چراکه بدون بررسی دقیق صلاحیت رانندگان، احتمال هرگونه تخلف یا مشکل وجود دارد». 

پیشینه اسنپ در ایران

آفتاب اقتصادی برای رفع ابهامات مذکور، پرسش‌هایی را با روابط عمومی اسنپ مطرح کرد. روابط عمومی اسنپ درباره پیشینه اسنپ در ایران گفت: « اسنپ قریب به سه سال پیش به عنوان اولین اپلیکیشن درخواست خودرو در ایران کار خود را آغاز کرد و امروز در جایگاه بزرگترین سامانه هوشمند حمل‌ونقل کشور ایستاده است و روزانه بیش از ۸۰۰هزار سفر موفق در این سامانه انجام می‌شود. اسنپ با هدف رساندن خدمات حمل‌ونقل به شهرهای کوچک و بزرگ در سراسر کشورمان آغاز به کار کرد و در عین حال نگاهی جدی‌ به بحث بالا بردن کیفیت سفرهای شهری دارد. اسنپ در آغاز فعالیت خود با اتکا به تیمی کوچک، جوان و کارآفرین موفق شد سر پا بایستاد و امروز معرف کسب‌وکارهای نوین و مبتنی بر پایه اینترنت به مردم ایران شده است. اکنون حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ پرسنل در ۱۶ شهر ایران در این سامانه فعالیت می‌کنند و بالغ بر ۳۰۰هزار کاربر راننده نیز در ناوگان آن به خدمات‌رسانی می‌پردازند».

مجوز از وزارت صمت

روابط عمومی اسنپ در پاسخ به این سوال که اسنپ به کدام سازمان ها یا موسسات متصل است و با کدام سازمان ها همکاری دارد؟ گفت: «مجوز اسنپ از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت کل کشور صادر شده است. همچنین این شرکت از زیرمجموعه‌های انجمن صنفی کسب‌وکار اینترنتی به شمار می‌رود. سامانه اسنپ در مسیر فعالیت خود با نهادها و سازمان‌های بسیاری در ارتباط است که بخشی از این همکاری‌ها در راستای تحقق مسئولیت اجتماعی این سامانه شکل گرفته است. در این بخش می‌توان به همکاری‌های مستمر با مجتمع آموزشی- نیکوکاری رعد، انجمن کودکان کار، هلال احمر و کمیته امداد اشاره کرد».

معیارهای محاسبه نرخ کرایه

اسنپ درباره معیارهای محاسبه نرخ کرایه توضیح داد: «هزینه سفر با اسنپ بر اساس یک الگوریتم قیمت‌گذاری تعیین می‌شود. طبق این الگوریتم، از ابتدای فعالیت اسنپ تا به امروز، در ساعات اوج ترافیک و شرایط نامساعد جوی افزایش قیمت داشته‌ایم و کاربران ما با این مسئله آشنا هستند. در سیستم اسنپ قیمت اهرمی برای متعادل ساختن میزان عرضه و تقاضاست».

نهاد ناظر بر اسنپ کیست؟

روابط عمومی اسنپ درباره نهاد ناظر بر این سرویس آنلاین اظهار داشت: «شورای رقابت با هدف تسهیل‌ فعالیت بخش خصوصی بر عملکرد تمامی استارت‌آپ‌ها، از جمله اسنپ، نظارت دارد».

نحوه پیگیری تخلف رانندگان اسنپ 

این روابط عمومی در راستای نحوه پیگیری تخلف رانندگان اسنپ تصریح کرد: «از نگاه اسنپ مسافران این سامانه کارشناسان کنترل کیفی هستند، چرا که سفر خود را مورد ارزیابی قرار می‌دهند و بازخوردهایشان به شدت در بهبود سفرهای اسنپ کارساز واقع می‌شود. تمامی بازخوردهای مسافران مورد پیگیری قرار می‌گیرد، این در حالی است که احتمال دارد مسافران فقط از بخشی از فرآیند پیگیری ما مطلع ‌شوند. نحوه کار در این بخش به این صورت است که گزارش‌ها در مورد عملکرد هر کاربر راننده طبقه‌بندی و ذخیره می‌شود تا اقدامات لازم بسته به اهمیت موضوع صورت گیرد.

در مواردی حتی یک گزارش منفی می‌تواند منجر به قطع همکاری دائم با یک کاربر راننده شود. این فرآیند بر اساس قوانین و مقررات داخلی مجموعه و آیین‌نامه انضباطی تصمیم‌گیری و اجرا می‌شود و برای آنکه در اخذ تصمیمات جانب انصاف رعایت شده باشد تصمیم‌گیری به صورت جمعی و با رای نهایی کمیته انضباطی انجام می‌شود. بر اساس آیین‌نامه انضباطی کاربران راننده، جرایم متفاوتی برای تخطی از قوانین وجود دارد که با رای کمیته انضباطی قابل اجراست. آموزش مجدد، جریمه نقدی، تعهد کتبی، مسدود شدن حساب کاربری، قطع همکاری و پیگیری قانونی از جمله مواردی است که بنا بر مورد خطا برای برخورد با کاربران راننده در نظر می‌گیریم».

علت افزایش قیمت های اخیر

روابط عمومی اسنپ درباره انتقادها نسبت به افزایش اخیر کرایه های این سرویس اینترنتی گفت: «اسنپ از ابتدای فعالیتش همواره متعهد شده است که بهترین خدمات حمل‌ونقلی ممکن را به کاربرانش ارائه دهد. از همین رو در روزهایی که با شرایط بد جوی و مشکلات تردد مواجه‌ایم، همچنان تمام سعی خود را برای ارائه خدمات به هموطنان عزیزمان به کار می‌گیریم. در هفته گذشته به دلیل بارش برف و نامساعد بودن مسیرهای تردد و امروز به دلیل آلودگی هوا و اجرای طرح زوج و فرد از درب منازل ناوگان اسنپ تقلیل یافته و در عین حال تقاضای مسافران افزایش پیدا کرده است. به همین دلیل ناچار به افزایش قیمت، به خصوص در ساعات پیک ترافیک، شده‌ایم. این مسئله برای ترغیب کاربران راننده فعالمان به قبول هر چه سریعتر سفرها و افزایش درخواست‌های موفق صورت گرفته است و سیستم قیمت‌دهی اسنپ همواره پس از متعادل شدن میزان عرضه و تقاضا به حالت عادی بازمی‌گردد.

اسنپ از ابتدای فعالیت خود در ساعات اوج ترافیک برای برابر ساختن میزان عرضه و تقاضا افزایش قیمت داشته است و زمانی که به دلیل ترافیک در یک منطقه توازن بین عرضه و تقاضا به هم می‌ریزد قیمت‌ها در آن منطقه برای برقرار ساختن توازن افزایش پیدا می‌کند، این مسئله‌ای است که کاربران ما با آن آشنایی دارند. در هفته‌های اخیردر تهران بارش برف و آلودگی هوا را هم داشتیم. بارش برف تهران یکشنبه ۸ بهمن اتفاق افتاد. اسنپ در ساعت هشت صبح آن روزافزایش قیمتی نسبت به روز قبل در همان ساعت نداشت و این مسئله منجر شد که ۵۳ درصد از سفرهای این سامانه با موفقیت انجام شود و حدود نصف کاربران قادر به دریافت خودرو نبودند. ساعت ۹ صبح آن روز قیمت اسنپ ۱۵ درصد افزایش پیدا کرد و نرخ قبولی سفر به ۵۸ درصد رسید و سرانجام در ساعت ۱۰ صبح افزایش قیمت بین۲۰ الی۳۰ درصدی اعمال شد که نرخ قبولی سفر از سوی کاربران راننده اسنپ به ۸۰ درصد رسید.

در روزهای اخیر نیز به دلیل آلودگی هوا و اجرای طرح زوج و فرد از مقابل منازل، ناوگان اسنپ تقلیل یافته و در عین حال تقاضای مسافران، به دلیل منع استفاده از خودرو شخصی، افزایش چشمگیری داشته است. از همین رو مجبور به افزایش قیمت‌ها شده‌ایم. این مسئله صرفا جهت ترغیب همراهان واجد شرایط تردد در این روزها به قبول هر چه سریعتر سفرها و افزایش درخواست‌های موفق کاربران صورت گرفته است و سیستم قیمت‌دهی اسنپ همواره پس از متعادل شدن میزان عرضه و تقاضا به حالت عادی بازمی‌گردد. در سیستم اسنپ قیمت اهرمی برای متعادل ساختن میزان عرضه و تقاضاست. این امری است که تمام سرویس‌های مشابه اسنپ در دنیا از آن تبعیت می‌کنند. به طور مثال اوبر در شرایط مشابه در برخی از شهرهای بزرگ محل فعالیتش تا ۱۷ برابر افزایش قیمت داشته است. این در حالی است که در طول تاریخ فعالیت اسنپ افزایشی بیشتر از دو برابر نداشته‌ایم و آن هم در موارد نادری اتفاق افتاده است».