دلار ارزان شد، کاسب‌ها کوتاه نمی‌آیند

«قیمت دلار کاهش یافته است، اما هنوز خبری از کاهش قیمت کالاهای اساسی نیست.»، این جمله‌ای است که این‌روزها از زبان مردم شهر بلندتر از همیشه به گوش می‌رسد. آن‌طور که از صحبت‌های افراد مختلف جامعه برمی‌آید، هنوز تب و تاب افزایش قیمت دلار و شوکی که در بازارها به دنبال بالا رفتن نرخ ارز ایجاد شده بود، فروکش نکرده و هر بار که از فروشندگان علت گرانی کالاهای اساسی پرسیده می‌شود، تنها جوابشان این است که این کالاها خرید قبلی ما بوده؛ یعنی زمانی که دلار در کانال ۱۸ هزار تومانی قرار داشت و باید به ناچار بر اساس قیمت‌های قبلی ارز، کالاهای خریداری شده را به فروش برسانند تا بیشتر از این دچار خسارت نشوند. البته مردم بی‌راه هم نمی‌گویند، از زمانی‌که دلار در سراشیبی سقوط حرکت کرده و از رقم‌های قابل‌توجه قیمتی، خود را به کانال ۱۱ هزار تومانی رسانده است، قیمت بسیاری از کالاهای اساسی یا تکان نخورده، یا حتی گرانتر هم شده‌اند. مثلا همین سه روز پیش بود که افزایش دوباره نرخ شیر روی تارنمای رسانه‌ها رفته بود؛ «قیمت شیر دوباره گران شد.»

آنطور که گزارش هفتم آذرماه همین امسال تسنیم نشان می‌دهد، قیمت شیر دوباره در برخی از برندها در سایه سکوت سازمان‌های حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان و تعزیرات حکومتی افزایش یافت، به طوری که قیمت هر لیتر شیر مدت دار با بسته بندی تراپک که به ۵ هزار تومان رسیده بود به قیمت ۵ هزار و ۵۰۰ تومان، شیر مدت دار ۲۰۰ سیسی با بسته بندی تتراپک از ۲ هزار تومان به ۲ هزار و ۲۰۰ تومان و شیر ۹۴۶ گرم بطری از ۴ هزار و ۵۰۰ تومان به ۴ هزار و ۷۰۰ تومان و ۵ هزار تومان رسیده است. البته آمار قابل استنادی در رسانه‌ها درباره افزایش قیمت کالاهای اساسی با وجود کاهش نرخ دلار وجود ندارد و تنها گزارش‌های میدانی حکایت از این دارد که هنوز نرخ بیشتر کالاها با افت قیمت ارز، دستخوش تغییر نشده‌اند. به باور بسیاری از تحلیلگران اقتصادی، منطق حاکم بر بازار براین اصل است که اصولا قیمت‌ها پس از بالارفتن برای کاهش انعطاف نداشته و به سختی و با روندی کند به سمت قیمت‌های قبل می‌رود بنابراین حداقل ۳ تا ۴ ماه زمان لازم است تا فروشندگان اجناسی را که با قمیت بالا خریداری کردند به فروش رسانده و پس ازآن انتظار کاهش قیمت‌ها را داشت درنتیجه نباید منتظر پایین آمدن قیمت‌ها باشیم.

هر چه که هست حالا چند وقتی می‌شود که دیگر گرانی‌‌های افسار گسیخته در چهارراه‌استانبول به گوش نمی‌رسد، اما در این میان صحبت با مردم نشان می‌دهد که هنوز بازار حال و هوای افزایشی خود را کنار نگذاشته و نرخ بیشتر کالاهای اساسی در سربالایی حرکت می‌کند. حالا بر اساس گزارش‌های رسیده مرکز آمار در حالی از تورم نقطه‌ای آبان ماه همین امسال نسبت به سال گذشته را ۳۴.۹ درصد اعلام می‌کند که گفته می‌شود متوسط تورم در اقلام خوراکی و آشامیدنی در آبان ماه ‌امسال به ۴۸ درصد افزایش یافته است.

آنطور که تسنیم نوشته است، بررسی جدول تورم نقطه‌ای اقلام خوراکی و آشامیدنی در گزارش مرکز آمار ایران حاکی است، افزایش قیمت انواع گوشت بالای ۵۰ درصد، ماهی‌ها بالای ۶۰ درصد و میوه و خشکبار بالای ۷۰ درصد بوده است. بر اساس این گزارش، نرخ تورم نقطه‌ای محصولات خوراکی طبقه‌بندی‌نشده هم به مرز ۱۰۰ درصد رسیده است.

بنابراین، می‌توان این گونه نتیجه‌گیری کرد که با توجه به افزایش ۲۰درصدی حداقل حقوق در ابتدای سال ۹۶، این افزایش با افزایش قیمت کالاها در سال جاری همخوانی نداشته و قدرت خرید بسیاری از خانوارهای کارگری در مقایسه با سال گذشته کاهش یافته است. این گزارش افزود، دولت باید هرچه زودتر فکری به حال رشد قیمت‌ها بکند، وگرنه با ادامه این روند و ثابت بودن درآمد خانوارهای کارگری، زندگی برای خانوارهای این قشر زحمت‌کش جامعه سخت‌تر از گذشته خواهد شد.

برخی بازارها هنوز گرفتار نوسان دلار هستند

نوسان قیمتی در بازار لبنیات بیشتر از کالایی این‌روزها خبر ساز شده است. همین چند روز پیش بود که بهارستانی‌ها نیز به بالا رفتن قیمت شیر واکنش نشان دادند. نهم آذرماه همین امسال بود که علی وقف‌چی، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی به تسنیم گفته بود: « افزایش قیمت شیر و برخی محصولات لبنی موجب شده تا برخی از مصرف‌کنندگان، این محصول مهم کشاورزی را از سبد غذایی‌شان حذف کنند که در آینده ضربه جبران‌ناپذیری به نسل‌های آینده کشور وارد می‌کند.» او در ادامه یکی از دلایل افزایش قیمت شیر و برخی دیگر از محصولات لبنی را افزایش و نوسانات موجود در بازار ارز دانست و تصریح کرد: «افزایش قیمت ارز طی ماه‌های اخیر تا حدودی بر افزایش قیمت شیر تاثیرگذار بوده، اما دولت موظف است، طبق قانون قیمت این محصول را مهار کند. نبود نظارت بر این بازار موجب شده تا قیمت‌ شیر در روزهای اخیر به هر بطری ۵ هزار تومان نیز برسد.» 

این موضوع باعث واکنش رئیس اتاق اصناف ایران نیز شده بود، هیمن دیروز بود که علی فاضلی، به ایسنا گفت: « در برخی از اقلام به ویژه کالاهای تولید صنعتی مانند لبنیات مشکلاتی را شاهدیم که بخشی از آن ها به افزایش و نوسانات قیمتی در مواد شیمیایی مورد نیاز این صنعت بر می‌گردد، اما مسئولان باید نظارت بیشتری روی کالاهای صنعتی داشته باشند.» فاضلی در ادامه از آرامش موجود در دیگر بازارها خبر در پی کاهش قیمت ارز حکایت کرده بود. بر اساس این گزارش، رییس اتاق اصناف ایران با بیان این‌که با ثبات نسبی نرخ ارز و اعمال مدیریت بهتر، آرامش بیشتری بر بازار در ماه گذشته حاکم بوده است، گفت: نظارت بیشتری باید روی کالاهای صنعتی که مشکلاتی در بازاشان وجود دارد، صورت گیرد.

علی فاضلی در گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به این سوال که فضای حاکم بر بازار را چگونه می‌بینید؟ گفت: «در حال حاضر بازار نسبتا با ثباتی را در هفته‌ها و حتی ماه گذشته تجربه کرده‌ایم و این وضعیت و شرایط بر بسیاری از کالاها حاکم بوده است. همچنین در زمینه تامین، مشکل خاصی وجود ندارد و هیچ کمبود و نقصانی در تامین و عرضه کالاهای اساسی مورد نیاز مردم در بازار مشاهده نمی‌شود.» 

او افزود: «در زمینه قیمت‌ها نیز در ماه گذشته با وجود جنگ روانی که دشمن به راه انداخته است، مشکل چندانی نداریم و می‌توان گفت که در زمینه تامین و عرضه کمترین مشکل را داریم. اما رییس اتاق اصناف ایران ادامه داد: در زمینه دلار نوسانات قیمتی شدیدی را در ماه‌های خرداد تا شهریور تجربه کردیم، اما امروز شاهد یک ثبات در این زمینه هستیم و کالاهای مورد نیاز تقریبا به صورت کامل وارد و تامین می‌شود و به صورت نسبی گلایه‌های تولیدکنندگان کمتر شده است. قطعا ثبات نرخ ارز نیز در این زمینه کمک کرد؛ چرا که مدیریت بهتری روی بازار ارز رسمی و ثانویه صورت گرفت.» 

فاضلی اعلام کرد که وضعیت ترخیص کالا نیز نسبت به گذشته بهتر شده است که البته در بعضی از بخش ها هنوز نواقصی وجود دارد، اما این ثبات نسبی کمک می‌کند که بقیه مشکلات نیز حل و فصل شود. در این میان همه باید توجه کنیم که هر قدر به پایان سال نزدیک می‌شویم، باید در تامین مواد اولیه تمهیدات بهتر و بیشتری اندیشیده شود که البته دستگاه‌ها و وزارتخانه های متولی از بانک مرکزی تا وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت جهاد کشاورزی آهنگ بهتر و معقول‌تری را نسبت به گذشته پیدا کرده‌اند.