آشنایی با رشته شنوایی شناسی و دروس آن

یکی از رشته های گروه علوم پزشکی، رشته شنوایی شناسی میباشد

رشته شنوایی شناسی

رشته شنوایی شناسی از رشته های گروه علوم پزشکی به شمار میرود که با علم شناخت و مطالعه شنوایی و اختلالات ان در ارتباط است. تحصیل در رشته شنوایی شناسی در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد امکانپذیر است ولی این رشته در مقطع دکتری ارائه نمیشود. تحصیل در این رشته بمدت ۴ سال زمان میبرد و یکی از عوامل پیشرفت دانشجویان در این رشته، تسلط به زبان انگلیسی می باشد. ضمن این که رشته شنوایی شناسی، ۱۳۰ واحد درسی در مقطع کارشناسی دارد که شامل ۲۲ واحد دروس عمومی، ۲۴ واحد دروس پایه، ۶۲ واحد دروس اختصاصی و ۲۲ واحد دروس کارآموزی در عرصه است.

تاریخچه شنوایی سنجی

منشأ رشته شنوایی سنجی به جنگ های جهانی برمیگردد. سربازانی که دچار مشکل شنوایی، بعد از جنگ جهانی می شدند با مراجعه به پزشکان در پی درمان آن بودند. از این رو رشته شنوایی سنجی در مراکز علمی سراسر جهان به صورت تدریجی گسترش یافت.

رشته شنوایی سنجی برای نخستین بار در سال ۱۳۵۲ در دانشگاه شهید بهشتی ایجاد شد و دانشکده علوم توانبخشی در سال ۱۳۵۵ برای نخستین بار ، اقدام به پذیرش دانشجویان در این رشته کرد و پس از آن رشته شنوایی سنجی در دانشگاه های دیگر( ۹ دانشگاه) تدریس شد. در سال ۱۳۷۱ تحصیل در این رشته در مقطع کارشناسی ارشد راه اندازی شد.

توانمندی های رشته شنوایی شناسی

دقت و نظم بالا از مهم ترین پیش نیازهای تحصیل در رشته شنوایی شناسی به شمار می رود. اگر در انجام و تفسیر نتایج تست ها و ازمایش های مختلف رشته شنوایی شناسی در حوزه های شنوایی، وزوز گوش، تعادل و ... دقت و نظم بالایی نداشته باشید احتمال اشتباه کردن در تفسیر وجود دارد و به خاطر همین بیماران( به خصوص نوزادان) در آینده با مشکلات عدیده ای مواجه میشوند.

گرایش های رشته شنوایی شناسی

سه شاخه ی اصلی رشته شنوایی شناسی عبارتند از:

>> شنوایی شناسی تشخیصی:

 رشته شنوایی شناسی تشخیصی، سیستم شنوایی و تعادل و تشخیص ضایعات آنرا مورد ارزیابی قرار می دهد و سپس به ارائه ی نتایج به پزشک میپردازد.

>> شنوایی شناسی توانبخشی:

فارغ اتحصیلان رشته شنوایی سنجی توانبخشی، موظف به انجام اموری همچون تعيين و تجویز و ارزیابی مشخصات الکترو آکوستیکی و نوع سمعک و قالب موردنیاز هر فرد مبتلا به مشکل شنوایی هستند و به افراد ناشنوا یا کم شنوا،  لب خوانی و گفتار خوانی را اموزش میدهند.

طول دوره تحصیل در رشته شنوایی شناسی ۴ سال است

>> شنوایی شناسی حفاظت و پیشگیری:

در این شاتخه از رشته شنوایی سنجی با استفاده از آزمون غربالگری و مشاوره و اجرای برنامه های حفاظت شنوایی، آلودگی های صوتی کارخانجات و مراکز پر سر و صدا را به منظور به حداقل رساندن خسارت های ناشی از الودگی های صوتی بررسی میکنند.

وظایف فارغ التحصیلان رشته شنوایی شناسی

وظایف فارغ التحصیلان رشته شنوایی شناسی به شرح زیر میباشد:

- دانشجوی رشته شنوایی سنجی باید برای پزشک معالج ، گزارشات لازم را تهیه کند.

- یکی از مسئولیت های فارغ التحصیلان رشته شنوایی سنجی، قالب گیری و ساخت قالب گوش و سمعک می باشد.

- دانشجوی رشته شنوایی سنجی باید بتواند برنامه های غربالگری شنوایی نوزادان، خردسالان و کودکان در سنین مدرسه را انجام دهد.

- از وظایف فارغ التحصیلان رشته شنوایی سنجی می توان به پیشگیری از اسیب شنوایی اشاره کرد.

- فارغ التحصیلان رشته شنوایی سنجی باید ازمایش های تکمیلی را انجام بدهند و علاوه‌براین محل ضایعه را در سیستم شنوایی تشخیص دهند.

- تشخیص عیب و رفع دستگاه های شنوائی( مثل اریومتری، امیدانس، سمعک، و ...)، از دیگر وظایف فارغ التحصیلان رشته شنوایی سنجی به شمار می رود.

- فارغ التحصیلان رشته شنوایی سنجی موظفند که در جمعیت هایی نظیر مراکز کارگاهی، نظامی، اردوگاه ها و ... غربالگری انجام دهند و مشاوره در زمینه شنوایی شناسی ارائه دهند.

- فارغ التحصیلان رشته شنوایی سنجی باید درباره عوامل تاثیرگذار بر ایجاد اختلالات و اسیب های شنوایی و تعادل مانند ازدواج فامیلی، انواع آلاینده ها، و ...آگه سازی کنند و به صورت عمومی آموزش دهند.

- فارغ التحصیلان رشته شنوایی سنجی، موطف به ارزیابی وزوز هستند و همچنین باید بتوانند با استفاده از انواع روش های غیردارویی و غیر جراحی، انرا توانبخشی کنند.

- از دیگر مسئولیت های فارغ التحصیلان رشته شنوایی سنجی برای تقویت صداها و پیشگیری به موقع از عوارض سوءآسیب های شنوایی می توان به انتخاب، تجویز، ارزیابی، فیتینگ، کمک به سازگاری و توزیع وسایل شنوایی و ارتباطی فردی و گروهی اشاره کرد.

- دانشجویان رشته شنوایی سنجی وظیفه دارند که برنامه های توانبخشی ادیومتریک شامل گفتارخوانی، رشد مهارت های شنیداری، رشد زبان و ...را اجرا کنند.

- فارغ التحصیلان رشته شنوایی سنجی باید برای افراد کاشت پروتز شده، توانبخشی انجام دهند.

تاریخ پیدایش رشته شنوایی سنجی را می توان به جنگ های جهانی نسبت داد

واحدهای درسی رشته شنوایی شناسی در دانشگاه

* دروس پایه:

دروس پایه رشته شنوایی سنجی شامل فیزیک عمومی، تشریح و فیزیولوژی عمومی، میکروبیولوژی، تشریح و فیزیولوژی سرو گردن و گوش و حلق و بینی، ژنتیک پزشکی، روانشناسی عمومی، تشریح و فیزیولوژی مغز و اعصاب، بافت شناسی و اسیب شناسی عمومی، کمک های اولیه، بیوشیمی، بهداشت عمومی، فارماکولوژی، مبانی علم گفتار، آواشناسی، اصطلاحات پزشکی، روش تحقیق، اصول توانبخشی و اکوستیک می باشد.

* دروس تخصصی:

درسی ازجمله مبانی علم شنوایی، آناتومی و فیزیولوژی دستگاه شنوایی و تعادل، ارزیابی پایه شنوایی، بیماری های گوش و روش های درمان آن، ارزیابی تکمیلی شنوایی، بیماری های مغز و اعصاب، رشد طبیعی گفتار و زبان و اختلالات آن، سایکو اکوستیک، رادیولوژی سر و گردن، ایمیتانس ادیومتری،  شنوایی شناسی تشخیصی، اختلالات ارتباطی افراد کم شنوا، تجویز و ارزیابی سمعک و سایر وسایل کمک شنوایی، فیزیوپاتولوژی اختلالات شنوایی و تعادل، بیماری های اطفال، فیزیوپاتولوژی اختلالات شنوایی و تعادل، مبانی ازمون های الکتروفیزیولوژیک، تربیت شنوایی، الکترونیک در تجهیزات شنوایی، مدیریت در شنوایی شناسی، روانشناسی مبتلایان به کم شنوایی، زبان تخصصی، نویز و حفاظت شنوایی، سمینار شنوایی، کارآموزی و پروژه از دروس تخصصی رشته شنوایی سنجی به شمار می رود.

بازار کار و شرایط شغلی رشته شنوایی شناسی در ایران

فارغ التحصیلان رشته شنوایی سنجی، مجوز فعالیت در اماکنی همچون بخش شنوایی سنجی بیمارستان ها، درمانگاه ها، مراکز درمانی، مدارس ناشنوایان، مراکز نگهداری سالمندان، معلولین و کودکان، کارخانه ها و مراکز صنعتی را دارند. آن ها می توانند با تجربه و سرمایه لازم، بطور مستقل کار کنند و یا این که دفاتر ارزیابی شنوایی را در صورت داشتن شرایطی نظیر داشتن مدرک کارشناسی یا بالاتر، داشتن سابقه ۶ ساله برای تأسیس دفتر در تهران و کرج و یا با داشتن سابقه ۴ ساله در سایر شهرستان ها تأسیس کنند.

به طور کلی بازار کار شغل شنوایی شناسی در شهرهای کوچک، نسبتا خوب است. به عنوان مثال ، شنوایی شناس ها در طرح های بزرگی مانند غربالگری دانش آموزان قبل از مدرسه، نقش اصلی را بر عهده دارند. البته این شغل در کشور، از مشاغل نو و جدید با سابقه ی کم محسوب میشود و قابلیت رشد و پیشرفت خوبی داشته است و آینده شغلی آن براساس پیش بینی ها خوب است.

درآمد رشته شنوایی شناسی

کارشناسان شنوایی شناسی، بسته به عوامل گوناگون، درآمد بسیار متنوعی دارند که از این عوامل می توان به تجربه و مهارت ادیومتریست، محل کار، دولتی یا خصوصی بودن آن، تعداد متخصصان گوش، حلق و بینی که با آن ها همکاری دارند، اشاره کرد.

همچنین کارشناس شنوایی سنجی میتواند اقدام به تأسیس مرکز و مطب شنوایی سنجی خصوصی کند به شرطی که مجوز و شرایط( سابقه ۶ سال کار در تهران و سابقه ۴ سال در شهرستان ها) و سرمایه کافی را داشته باشد.

مزایا و معایب رشته شنوایی شناسی

نبود استرس و سروصدا در محیط کارشناس شنوایی سنجی از مزایای رشته شنوایی سنجی به شمار می رود. آنها معمولاً به فعلایت در محیط های ارام، مشغول هستند. علاوه براین ، شما در رشته شنوایی سنجی با صحنه های ناخوشایند رشته های بالینی مثل پزشکی و پرستاری مواجه نمیشوید.

یکی از مسائل شنوایی سنجی ها اینست که آنها قادر به انجام کار پزشکان نیستند و متخصصان گوش، حلق و بینی در بسیاری از مواقع، بعد از این که بیمار را معاینه کردند، انرا به ادیومتریست ارجاع می دهند. درواقع ادیومتریست ها باید به همکاری با متخصصان گوش، حلق و بینی بپردازند ولی پذیرش متخصصان گوش، حلق و بینی، کمتر از کارشناسان شنوایی سنجی است و همین امر باعث بروز مشکلاتی از نظر بازار کار میشود. در نظر داشته باشید که هزینه ی تهیه وسایل و تجهیزات شنوایی سنجی، گران است.

یکی از مهم‌ترین پیش نیازهای ورود به رشته شنوایی شناسی، دقت و نظم بالا می باشد

گردآوری: بخش دانشگاه سرپوش