معرفی دروس رشته ژنتیک و بازار کار آن در ایران و خارج

رشته ژنتیک نقش عمده‌ای در صنعت، پزشکی، کشاورزی، دام و غیره ایفا می‌کند

تعریف ژنتیک

ژنتیک دانش انتفال صفات وراثت از والدین به فرزندان است. این والدین ممکن است انسان یا درخت یا حتی باکتری باشند. ژنتیک سعی می کند تا بگویید چه مکانیزم های مولکولی عامل انتقال صفات از نسلی به نسل دیگر هستند.

رشته ژنتیک

مهندسی ژنتیک، بعنوان قسمتی از دانش زیست فناوری؛ به مجموعه روش هایی گفته می شود که به منظور جداسازی، خالص سازی، واردکردن و بیان یک ژن خاص در یک میزبان به کار میروند و نهایتاً منجر به بروز یک صفت خاص یا تولید محصول مورد نظر در جاندار میزبان می شود. 

در کل دانشجویان رشته ژنتیک مباحث مهمی مانند ژنتیک سرطان، روش های تشخیص بیماری های ژنتیکی قبل و پس از تولد، شناخت ناقلین بیماریها، اصول مشاوره ژنتیکی، نقش ژنتیک در بروز رفتارهای فردی و اجتماعی، شناخت جمعیت های گوناگون ژنتیکی و نژادهای انسانی، ژن درمانی، پزشکی قانونی، تکنیک های رایج در ژنتیک، روش های اصلاح نژاد و ژنتیک مولکولی را مطالعه می کنند.

واحد های درسی رشته ژنتیک

۱. دروس عمومی رشته ژنتیک: ۲۰ واحد

۲. دروس پایه رشته ژنتیک: ۲۲ واحد

۳. دروس تخصصی مشترک رشته ژنتیک: ۷۶ واحد

۴. دروس انتخابی الزامی رشته ژنتیک: ۸ واحد

۵. دروس اختیاری رشته ژنتیک: ۹ واحد

۱. دروس عمومی رشته ژنتیک:

- دو درس ازدروس مبانی نظری اسلام

- یک درس از دروس اخلاق اسلامی

- یک درس از دروس انقلاب اسلامی

- یک درس ازدروس تاریخ وتمدن اسلامی

- یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی

- ادبیات فارسی

- زبان عمومی

- تربیت بدنی ۱

- تربیت بدنی ۲

۲. دروس پایه رشته ژنتیک:

- ریاضی ۱

- فیزیک ۱

- فیزیک ۲

- شیمی ۱

- شیمی ۲

- آزمایشگاه شیمی ۲

- ریاضی ۲

- آزمایشگاه فیزیک ۱

- آزمایشگاه فیزیک ۲

- آزمایشگاه شیمی ۱

رشته ژنتيک، امروزه در بين جوانان، طرفداران زيادي پيدا کرده است

۳. دروس تخصصی مشترک رشته ژنتیک: 

- شیمی آلی ۱

- شیمی آلی ۲

- بیوشیمی ۱

- بیوشیمی ۲

- شیمی ۲

- آمار زیستی

- زیست شناسی مولکولی

- آزمایشگاه ژنتیک ۱

- آزمایشگاه ژنتیک ۲

- آزمایشگاه میکروبیولوژی ۱

- آزمایشگاه میکروبیولوژی ۲

- ویروس شناسی

- زیست شناسی گیاهی

- فیزیولوژی جانوری

- فیزیولوژی گیاهی

- بیوفیزیک

- زیست شناسی پرتوی

- ایمونولوژی

- آزمایشگاه ایمونولوژی

- آزمایشگاه شیمی آلی ۱

- آزمایشگاه شیمی آلی ۲

- آزمایشگاه بیوشیمی ۱

- آزمایشگاه بیوشیمی ۲

- زیست شناسی سلولی

- آزمایشگاه زیست شناسی سلولی

- ژنتیک ۱

- ژنتیک ۲

- میکروبیولوژی ۱

- میکروبیولوژی ۲

- اکولوژی

- تکامل

- آزمایشگاه زیست شناسی گیاهی

- آزمایشگاه زیست شناسی جانوری

- آزمایشگاه فیزیولوژی جانوری

- آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی

- بیوشیمی فیزیک

- زبان تخصصی

رشته ژنتیک یکی از گرایشهای رشته زیست سلولی-مولکولی در مقطع کارشناسی است

۴. دروس انتخابی الزامی رشته ژنتیک:

- ژنتیک انسانی

- ژنتیک جمعیت

- سیتوژنتیک

۵. دروس اختیاری رشته ژنتیک:

- مهندسی ژنتیک

- اصول و مشاوره ژنتیک

- بیوتکنولوژی

- انکولوژی

-  پروژه

- بافت و جنین شناسی

- سمینار

توانایی های لازم برای دانشجویان رشته ژنتیک

یک دانشجوی رشته ژنتیک از نظر اخلاقی، جسمی و روحی، باید توانایی داشته باشد. مسئله ژنتیک طوری نیست که بخواهید از صبح تا ظهر یک جا و بعد از ظهر جای دیگر کار کنید.

فارغ‌ التحصیلان‌ رشته‌ ژنتیک در پزشک‌ قانونی‌ می توانند حضوری‌ فعال‌ داشته‌ باشند

موقعیت شغلی رشته ژنتیک در ایران

علم ژنتیک در ایران هنوز در ابتدای راه است و باید تلاش بسیار کرد و کاستی ها را جبران نمود و موانع را از میان برداشت تا بتوان شاهد رشد روز افزون این علم در ایران بود. سازمان های مختلفی هستند که به فعالیت های تحقیقاتی ژنتیکی می پردازند که از جمله میتوان به مراکز گوناگون وزارت جهاد کشاورزی، مراکز پژوهشی وزارت علوم، انستیتو پاستور، مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و تکنولوژی زیستی اشاره کرد.

برای موفقیت تحصیلی و در نهایت دست یابی به شغل مرتبط و دلخواه در رشته ژنتیک، باید در دروسی مثل ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست شناسی و… پایه ای قوی و علاقه فراوان داشته باشید. مهارت تحلیل ژنوم ها و درک پیچیدگی های آنها نیز از مهارت های ملزوم و پایه ای برای ورود، موفقیت و اشتغال در آن است. نهایتاً، فارغ التحصیلان رشته ژنتیک با توجه به آخرین مقطع تحصیلی خود میتوانند در مشاغل مرتبط با این رشته به اشتغال بپردازند.

بازار کار برای فارغ التحصیلان کارشناسی رشته ژنتیک، محدود بکار در آزمایشگاه ها و تدریس در مدارس است، ولی با توجه به تعداد بسیار زیاد فارغ التحصیلان این رشته، تعداد محدود آزمایشگاه ها و همچنین درصد کم پذیرش در مدرسه ها، بازار کار چندان مناسبی در اختیار این افراد نیست.

به همین دلیل، فارغ التحصیلان رشته ژنتیک، با توجه به نامناسب بودن بازار کار رشته های علوم پایه، پیدا کردن موقعیت شغلی در آزمایشگاه ها و مراکز پژوهشی مانند انستیتو پاستور، مرکز ملی تحقیقات و غیره کمی دشوار است. این افراد معمولاً بیشتر چشم به مهاجرت دارند؛ چون مدرک وزارت علوم برای مهاجرت از اعتبار بیشتری بهره مند است.

موقعیت شغلی رشته ژنتیک در خارج

جایگاه رشته ژنتیک در سایر کشورهای اروپایی، امریکایی و بعضی از کشورهای آسیایی مثل کره، ژاپن و چین متفاوت است. رشته ژنتیک در کشورهای مذکور از جایگاه ویژه ای بهره مند هستند. فرقی نمی کند که در چه گرایشی از رشته ژنتیک تحصیل می کنید، برای شما آینده ی کاری روشنی در این کشورها وجود دارد. تحقیقات ژنتیکی به صورت گسترده صورت ميگیرد و نتیجه ی تحقیقات کاربردی شده و پیشرفت تکنولوژی در علم ژنتیک در این کشورها قابل قیاس با ایران نیست. افرادی که ایده های زیادی در مورد این رشته دارند، میتوانند بر روی ایده های خود کار کرده و آنرا به یک محصول تجاری تبدیل نمایند.

گردآوری: بخش دانشگاه سرپوش