به گزارش خبر آنلاین، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در ایران به عنوان یکی از حساس‌ترین وزارت‌خانه‌های دولت طی دهه‌های راه پر فراض و نشیبی را طی کرده است. وزارت بر وزارت علوم همواره در سال‌های اخیر چالش‌برانگیز بوده است و همین مساله باعث شده این وزارتخانه در ۱۱ دولتی که تا کنون برپا شده، ۱۵ وزیر را به خود ببینید.
این وزارتخانه که یکی از ۱۸ وزارتخانه دولت ایران و مسئول انسجام بخشیدن به امور اجرایی، سیاستگذاری نظام علمی، تحقیقاتی و فناوری ایران است. تا کنون ۱۷ وزیر و سرپرست را در خود دیده است. آخرین آنها محمد فرهادی است که در دوره اول دولت یازدهم (حسن روحانی) بر صندلی این وزارتخانه تکیه زده بود.
با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد از مجموع ۱۵ وزیر علومی که تا کنون سکاندار این وزارتخانه بوده‌اند تنها دو وزیر علوم دارای مدرک علوم انسانی هستند و این دو دوران وزارت‌شان مربوط به سال‌های نخست انقلاب می‌شود. باقی وزرا نیز عمدتا دارای مدارک و تخصص‌های مهندسی و پزشکی هستند که از جمله آنها می‌توان به رضا فرجی‌دانا و کامران دانشجو با تخصص‌های مهندسی و مصطفی معین و محمد فرهادی با تخصص‌های پزشکی اشاره کرد.
همچنین آنطور که شواهد نشان می‌دهد محمد فرهادی وزیر کنونی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دولت دوازدهم حضور ندارند و بحث‌هایی در رابطه با احتمال جایگزین شدن علی خاکی صدیق رییس کنونی دانشگاه خواجه نصیر تهران یا احمد معتمدی رییس کنونی دانشگاه امیرکبیر تهران وجود دارد.
این وزارتخانه که ابتدا با تاسیس وزارت علوم و آموزش عالی در بهمن ماه ۱۳۴۶ و متعاقب آن تشکیل «شورای مرکزی دانشگاه‌ها» در سال ۱۳۴۸ نخستین گام و پی ریزی‌ها برای ایجاد آن با هدف تمرکز، تجدید سازمان و اعمال یک نظارت مرکزی بر دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی ایجاد شد، حالا بعد از سال‌ها فعالیت در دوره دوم دولت تدبیر و امید در انتظار فرد دیگری است که بر مسند این وزارتخانه بنشیند و نه تنها سرنوشت آموزش عالی بلکه سرنوشت دانشجویان و دانشگاه‌ها را رقم زند.
در جدول زیر تمامی وزرای علوم طی سال‌های اخیر و جزییات زمانی فعالیت آنها را بخوانید:
نام | تحصیلات | زمان فعالیت در وزارتخانه علوم | اهم سمت‌های اجرایی |
علی شریعتمداری | شریعتمداری مدرک کارشناسی فلسفه را از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد را از دانشگاه میشیگان و دکترا را از دانشگاه تنسی دریافت کرده بود. | نزدیک به ۶ ماه زمان فوتش می‌گذرد، اولین وزیر فرهنگ و آموزش عالی در دولت موقت مهدی بازرگان ۲۰ دی سال گذشته در سن ۹۳ سالگی چشم از جهان فروبست. او به مدت یک سال وزیر فرهنگ و آموزش و عالی ایران از ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۸بود.
| سرپرستی دانشکده علوم تربیتی دانشگاه اصفهان، عضویت در ستاد انقلاب فرهنگی، سرپرستی گروه علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی، ریاست فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، عضو شورای پژوهشهای علمی کشور، سرپرست مؤسسه تحقیقات تربیتی دانشگاه تربیت معلم، عضو شورای پژوهشی دانشگاه اصفهان، عضو هیئت رئیسه انجمن‌های ایرانی تعلیم و تربیت، فلسفه تعلیم و تربیت و انجمن روانشناسی ایران، دارنده مدال درجه یک علمی و نشان درجه یک تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران، عضو شورای مرکزی حزب مردم ایران |
حسن حبیبی | حبیبی دارای مدرک دکترای جامعه‌شناسی و حقوق از دانشگاه سوربون بود | او از فعالان سیاسی مخالف رژیم شاه بود و ١٢ بهمن‌ماه ١٣٥٧ با پرواز انقلاب همراه امام از پاریس به ایران آمد. ٣٤ سال بعد در همان روز - ١٢ بهمن ١٣٩١ - به علت ایست قلبی دیده از جهان فروبست. او دومین وزیر علوم و آموزش عالی ایران در دوران نخست وزیری میرحسین موسوی بود و وزارتخانه علوم را از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۰ اداره کرد.
| نخستین رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، مدیر گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، رئیس بنیاد ایران‌شناسی، هیئت‌امنای فرهنگستان‌های جمهوری اسلامی ایران، عضو هیئت‌امنای کتابخانه مجلس شورای اسلامی، عضو کمیسیون ملّی یونسکو در ایران، عضو دیوان داوری لاهه، دریافت‌کننده نشان استقلال ۲/۴/۱۳۷۶، عضو شورای بازنگری قانون اساسی |
حسن عارفی | عارفی دانش‌آموخته دبیرستان هدف بود و تخصص پزشکی در رشته اطفال-داخلی را از دانشگاه نیویورک و مدرک فوق‌تخصص قلب و عروق و طب دوران بلوغ را نیز در آمریکا به پایان رسانده است. | پیش از آنکه او را به عنوان وزیر بشناسند، محبوبیتش از آن جهت است که ۱۲ سال طبیب امام خمینی (ره) بود و لحظه لحظه همراهی با ایشان را در کتابی ثبت کرد. او همچنین پزشک احمد خمینی، فرزند بنیانگذار انقلاب نیز بود. عارفی در کابینه محمدعلی رجایی در مدت کوتاهی در سال ۱۳۶۰ وزیر علوم بود.
| نخستین رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، دومین رئیس دانشگاه تهران پس از انقلاب، عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی، رئيس بيمارستان دكتر شريعتي، رئيس بخش قلب و عروق |
علی نجفی | دارای مدرک کارشناسی ارشد ریاضی است. او در مهر ۱۳۵۳ وارد دوره دکترای مؤسسه فناوری ماساچوست (اِم آی تی) شد اما آن را نیمه کاره رها کرد و به ایران بازگشت. | نجفی چهارمین وزیر فرهنگ و آموزش عالی به مدت ۳ سال از ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۳ در این وزارتخانه حضور داشت. او در دولت محمد جواد باهنر، دولت موقت محمدرضا مهدوی کنی و دولت اول میرحسین موسوی تصدی وزارت فرهنگ و آموزش عالی را بر عهده داشت. او پیش از حضور در وزارتخانه علوم سابقه وزیری در سال پایانی دولت میرحسین موسوی دو دوره در دولت هاشمی رفسنجانی را در کارنامه داشت. | مشاور امور اقتصادی رئیس جمهور، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و عضو شورای عالی این سازمان، عضو شورای سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، از بنیان‌گذاران حزب کارگزاران سازندگی، عضو شورای شهر تهران، رئیس سازمان برنامه و بودجه |
ایرج فاضل | او دارای مدرک فوق تخصص جراحی عروق است. | او وزیر فرهنگ و آموزش عالی در دولت اول میر حسین موسوی از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۴بود. او تصدی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دولت اول آیت الله هاشمی رفسنجانی را در کارنامه دارد. او توسط مجلس سوم استیضاح و از این سمت برکنار شد و رضا ملک‌زاده جایگزین وی شد. | عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی |
محمد فرهادی | او متخصص گوش و حلق و بینی است. | او به مدت ۴ سال از سال ۱۳۶۴تا ۱۳۶۸ در دولت دوم میرحسین وزیر فرهنگ و ارشاد بوده است. | وزیر بهداشت دولت اول اصلاحات، رئیس دانشگاه تهران، رئیس و قائم مقام سازمان هلال احمر، مشاور وزیر و دبیر شورای آموزش پزشکی و رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران کشور |
مصطفی معین | او در زمره دانشجویان ممتاز در سال ۱۳۴۸ به دانشگاه شیراز راه یافت و تحصیلات عالی را با برخورداری از بورس دانشگاه در دوره پزشکی عمومی و سپس با کارورزی مستقیم و به عنوان دستیار ارشد در دوره تخصصی بیماریهای کودکان ادامه داد. | او به مدت ۴ سال از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲ در دولت اول هاشمی رفسنجانی و سال‌های ۱۳۷۶تا ۱۳۸۲ در دولت اصلاحات جمعاً به مدت ۱۰ سال عهده‌دار مقام وزارت علوم بوده‌است. او بنیانگذار و رهبر جبهه دموکراسی خواهی و حقوق بشر ایران است. وی کاندیدای اصلاح طلبان پیشرو در نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران بود. | رئیس دانشگاه شیراز، نماینده مردم شیراز در نخستین دوره مجلس، نماینده مردم تهران در سومین دوره مجلس ماینده مردم اصفهان در پنجمین دوره مجلس، مشاور رئیس جمهور، عضویت در ستاد و شورای عالی انقلاب فرهنگی |
محمدرضا هاشمی گلپایگانی | او مدرک فوق لیسانس خود را از پلی تکنیک تهران در رشته برق در سال ۱۳۴۷ و فوق لیسانس دیگری را در سال ۱۳۵۱ در آمریکا در رشته مهندسی کنترل دریافت کرده است. او دارای دکترا مهندسی پزشکی است. | او به مدت ۴ سال از سال ۱۳۷۲تا۱۳۷۶ وزیر فرهنگ و آموزش عالی در دولت دوم اکبر هاشمی رفسنجانی بود | چهره ماندگار در دوره چهارم، استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر، بنیانگذار مهندسی پزشکی در ایران، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو هیئت امنا فرهنگستان علوم، عضو شورای عالی برنامه ریزی ستاد انقلاب فرهنگی |
| مصطفی معین | او در زمره دانشجویان ممتاز در سال ۱۳۴۸ به دانشگاه شیراز راه یافت و تحصیلات عالی را با برخورداری از بورس دانشگاه در دوره پزشکی عمومی و سپس با کارورزی مستقیم و به عنوان دستیار ارشد در دوره تخصصی بیماریهای کودکان ادامه داد. | او از سال‌های ۱۳۷۶تا ۱۳۸۲ در دولت اصلاحات عهده‌دار مقام وزارت علوم بوده‌است. او بنیانگذار و رهبر جبهه دموکراسی خواهی و حقوق بشر ایران است. وی کاندیدای اصلاح طلبان پیشرو در نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران بود. | رئیس دانشگاه شیراز، نماینده مردم شیراز در نخستین دوره مجلس، نماینده مردم تهران در سومین دوره مجلس ماینده مردم اصفهان در پنجمین دوره مجلس، مشاور رئیس جمهور، عضویت در ستاد و شورای عالی انقلاب فرهنگی |
جعفر میلی‌منفرد | وی دارای مدرک دکتری مهندسی برق قدرت از دانشگاه پاریس است. | او وزیر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دولت‌های پنجم، هفتم، هشتم و یازدهم بوده و در دولت دوم اصلاحات پس از استعفای مصطفی معین، مدتی در سال ۱۳۸۲سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود. میلی منفرد اولین وزیر پیشنهادی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در کابینه حسن روحانی بود که موفق به اخذ رأی اعتماد از مجلس نهم نشد. میلی منفرد در دوره وزارت فرجی دانا به معاونت آموزشی وزارت علوم منصوب شد. | معاون آموزشی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، معاون دانشجویی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاون دانشجویی و فرهنگی وزارت علوم، معاون فناوری وزارت علوم، رئیس سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران، قائم مقام وزیر و معاون طرح و توسعه وزارت علوم |
جعفر توفیقی | توفیقی دارای مدرک دکترای تخصصی (Ph.D) در رشته مهندسی شیمی از دانشگاه پلی‌تکنیک بخارست است. | او به مدت ۲ سال از سال ۱۳۸۲تا۱۳۸۴ در دولت دوم اصلاحات پس از مصطفی معین، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بود. او در آغاز کار دولت حسن روحانی شصت و هفت روز، سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود. | مشاور عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ریاست ستاد انتخاباتی محمدرضا عارف در انتخابات ۱۳۹۲ |
محمدمهدی زاهدی | فارغ‌التحصیل شیمی | او به مدت ۴ سال از سال ۱۳۸۴تا ۱۳۸۸ وزیر علوم در دولت اول محمود احمدی‌نژاد بود. | سفیر ایران در مالزی در دولت دوم احمدی‌نژاد، نماینده کرمان در دوره نهم و دهم، ریاست کمیسیون آموزش و تحقیقات در مجلس شورای اسلامی، ریاست آموزش و پرورش شهرستان شهر بابک، عضو شورای شهر کرمان، عضو هیئت عالی اجرایی انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ |
کامران دانشجو | او دارای مدرک دکترای هوافضا از دانشگاه منچستر است. | او از سال ۱۳۸۸تا۱۳۹۲ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دولت دهم بود. وزارت او تا پایان کار دولت دهم ادامه داشت. | استاندار تهران، قائم مقام و معاون سیاسی وزارت کشور، سرپرست وزارت کشور در دوره احمدی نژاد، معاون سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران، قائم مقام معاونت دانشجویی وزارت علوم، معاون اجرایی مرکز تحقیقات عالی الکترونیک (ماهواره) صا ایران و رئیس مرکز تحقیقات و طراحی فناوری‌های نوین هوا فضا وزرات دفاع و پشتیبانی |
رضا فرجی‌دانا | او مدرک کارشناسی مهندسی برق را از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی در رشته برق را در سال‌های ۱۳۶۸ و ۱۳۷۲ از دانشگاه واترلوی کانادا دریافت کرد. | او به مدت یک سال از سال ۱۳۹۲تا ۱۳۹۳ در دولت یازدهم وزیر علوم بود. | مشاور رئیس جمهور در امور علمی و آموزشی و مشاور عالی رئیس دانشگاه تهران، رئیس دانشگاه تهران، رئیس مؤسسه مهندسان برق و الکترونیک شاخه ایران |
محمد فرهادی | او متخصص گوش و حلق و بینی است. | وی در دولت اول حسن روحانی ابتدا رئیس جمعیت هلال احمر ایران و بعد وزیر علوم تحقیقات و فناوری بوده است. | وزیر بهداشت دولت اول اصلاحات، رئیس دانشگاه تهران، رئیس و قائم مقام سازمان هلال احمر، مشاور وزیر و دبیر شورای آموزش پزشکی و رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران کشور |
زهرا داستانی
- 9
- 1
