وزیر علوم را زودتر معرفی کنید

 حسن روحانی اسامی اعضای دومین کابینه خود را در روز ١٨ مردادماه تقدیم مجلس کرد، اما در میان وزرای پیشنهادی اثری از نام وزیر علوم نبود. اگرچه «علی خاکی صدیق» که به‌عنوان گزینه اصلی برای تصدی وزارت علوم مطرح‌شده بود در آخرین دقایق از قبول این سمت انصراف داد و رئیس‌جمهوری بدون معرفی وزیر علوم، از دیگر وزرای خود در صحن علنی مجلس حمایت کرد. پیش از معرفی وزیران به مجلس، اخبار دریافتی از برخی فعالان سیاسی حاکی از این بود که رئیس‌جمهوری ٩ نفر را به‌عنوان وزیر پیشنهادی علوم در نظر گرفته، اما بنا به دلایلی از معرفی آنها سرباز زد و برخی از آنها نیز خود تمایلی به این امر نشان ندادند.

علی مطهری، نایب‌رئیس مجلس در این‌باره گفته است: «در ابتدای کار دولت، قانون سه ماه تأخیر برای معرفی وزرا وجود ندارد و رئیس‌جمهوری موظف است حداکثر دو هفته پس از مراسم تحلیف تمامی وزرا را به مجلس معرفی کند و رئیس‌جمهوری وظیفه داشت ظرف این دو هفته قانونی وزیر علوم را معرفی کند، بنابراین در این زمینه تخلف شده است.»

از سویی، نباید فراموش کرد که نمایندگان مجلس به‌تازگی از تعطیلات سه‌هفته‌ای خود برگشته‌اند، اما با‌ وجود این، برخی معتقدند که رئیس‌جمهوری برای معرفی وزیر علوم تحت ‌فشار قرار دارد و با گزینه‌های او پیش از معرفی به مجلس موافقت نمی‎شود.

«محمد قمی»، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات در این‌باره می‌گوید: «دغدغه‌ها درباره گزینه وزارت علوم بیشتر سیاسی است و از سوی مجلس و شورای انقلاب فرهنگی اعمال می‌شود، البته به نظر می‌رسد که رهبر معظم انقلاب هم بر وزارت علوم و آموزش‌وپرورش شاید نظراتی داشته باشند.»

علیرضا سلیمی، دبیر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز در این‌باره گفته بود که «عده‌‌ای در جریان معرفی گزینه وزارت علوم به روحانی فشار می‌آورند، اما شخص رئیس‌جمهوری باید فارغ از فشارها، گزینه ذیصلاح را به مجلس شورای اسلامی معرفی کند.»

محمد قمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات درباره این‌که آیا تأخیر در معرفی وزیر پیشنهادی علوم از سوی رئیس‌جمهوری به مجلس تخلف محسوب می‎شود، می‌گوید: «رئیس‌جمهوری برای معرفی وزیر علوم برنامه داشت، ولی گزینه موردنظر در آخرین لحظات انصراف داد، بنابراین فرصتی برای معرفی فرد دیگری وجود نداشت، اما به‌ احتمال ‌زیاد در یک یا دو روز آینده وزیر معرفی خواهد شد.»

بدون فوت وقت وزیر علوم معرفی شود

یک عضو اصلاح‌طلب کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس از رئیس‌جمهوری خواست تا بدون فوت وقت نسبت به معرفی وزیر علوم به مجلس اقدام کند. محمود صادقی نیز در جریان نشست علنی دیروز مجلس در تذکری خطاب به رئیس‌جمهوری اعلام کرد: «با گذشت نزدیک به ۲ ماه از مراسم تحلیف، برخلاف تکلیف مقرر در قانون هنوز وزیر علوم به مجلس معرفی نشده و در آغاز ‌سال تحصیلی این وزارتخانه متاسفانه با سرپرست اداره می‌شود.» او تأکید کرد: «آقای رئیس‌جمهوری! متاسفانه جنابعالی در حوزه‌هایی که مطابق وعده‌های انتخاباتی شما انتظار تحول بیشتری در جهت خواسته‌ها و مطالبات رأی‌دهندگان می‌رفت، ضعف و انفعال نشان داده‌اید.»

عضو فراکسیون امید مجلس خاطرنشان کرد: «رویه‌ای که در رایزنی‌های مربوط به وزیر علوم درحال انجام است، باعث سرخوردگی و سلب اعتماد دانشگاهیان شده که بدنه اصلی حامیان و رأی‌دهندگان به شما بوده‌اند.» عضو اصلاح‌طلب کمیسیون آموزش مجلس خطاب به روحانی اعلام کرد: «از حضرتعالی انتظار داریم بدون فوت وقت نسبت به معرفی وزیری کارآمد، عالم، پایبند به موازین علمی، اخلاقی و قانونی و مسلط به مسائل کلان آموزشی، تحقیقاتی، فناوری و توسعه علمی در فضای کنونی و نیز مورد قبول جامعه دانشگاهی به مجلس اقدام کنید.»

نامه نمایندگان تهرانبه رئیس‌جمهوری برای معرفی فرجی‌دانا

محمود صادقی، نماینده اصلاح‌طلب تهران همچنین با بیان این‌که گزینه پیشنهادی مجمع نمایندگان تهران برای تصدی وزارت علوم «رضا فرجی‌دانا» است، گفت: «در همین رابطه نامه‌ای به رئیس‌جمهوری داده‌ایم و این موضوع را به اطلاع ایشان رسانده‌ایم که دولت نیز از آن استقبال کرد.»

عضو فراکسیون امید اظهار کرد: «مجمع نمایندگان تهران کمیته‌ای متشکل از بنده و آقایان نعمتی و داوود محمدی را برای پیگیری گزینه پیشنهادی وزارت علوم تشکیل داد که ما قبل از سفر رئیس‌جمهوری به نیویورک گفت‌وگوهایی با آقای واعظی و لاریجانی داشتیم.» وی افزود: «نتیجه این گفت‌وگوها این شد که تنها گزینه مجمع نمایندگان تهران برای وزارت علوم آقای فرجی‌داناست، موضوعی که مورد استقبال آقای واعظی و دولت قرار گرفت، قول پیگیری نیز دادند ولی هنوز نتیجه‌ای اعلام نکرده‌اند.» نماینده تهران درباره نظر لاریجانی نسبت به فرجی‌دانا گفت: «در جلسه‌ای که با آقای لاریجانی داشتیم، ایشان هم گفتند که آقای فرجی‌دانا گزینه مناسبی است، باید رایزنی‌هایی صورت گیرد تا سوءتفاهم‌ها برطرف شود.»

نگاه به وزارت علوم، سیاسی است

نجفقلی حبیبی، رئیس سابق دانشگاه علامه طباطبایی| از جمله مشکلاتی که گریبان وزیران معرفی‌شده برای وزارتخانه علوم را می‌گیرد، برداشت‌ها و مواضع سیاسی است که ذیل آن انواع و اقسام اتهامات را به وزیر می‌زنند. مشکلاتی که وزارت علوم با آن مواجه شده به مسائل و قوانینی که شورایعالی فرهنگی (به‌خصوص در زمان آقای احمدی‌نژاد) تدوین کرده، برمی‌گردد. در دوره ٨ساله احمدی‌نژاد این وزارتخانهپیچ وخم‌های زیادی پیدا کرد.

داستان ضیافت اندیشه که در مصاحبه‌های دیگری هم به آن اشاره کردم به این معناست که اگر استادی بخواهد ارتقا پیدا کند باید یک دوره کلاس فرهنگی را تجربه کند و تازه بعد از این مرحله است که امکان ارتقای علمی او مورد تأیید یا عدم تأیید قرار می‌گیرد. این سلسله برنامه‌ها که البته به وفور دیده می‌شود، سایه‌ای بر سر این وزارتخانه است.

همچنین این برنامه‌ها محدودیت‌های زیادی را ایجاد می‌کند و در این مسیر دست وزیر را می‌بندد. مسائل آموزش عالی یکی دیگر از محورهای مورد مناقشه در وزارت علوم است؛ ازجمله مشکلات این وزارتخانه به مسائل توسعه آموزش عالی و وجود دانشگاه‌های مختلف در کشور برمی‌گردد که اگر چه حکم‌هایی در این مورد داده شد،

اما دردسرهای خاص خودش را دارد. دردسرش این است که استادان شایسته کافی برای همه این دانشگاه‌ها در اختیار نیست و در این میان توقعات نمایندگان مجلس (کمیسیون آموزش عالی) خود به نوعی فشار تبدیل می‌شود. به این معنا که بسیاری از اختیارات از وزارت علوم سلب شده اما مجلس تنها وزارت علوم را در این مسیر می‌شناسد. بُعد دیگر مسائل پیش ‌روی وزارتخانه علوم مربوط به حوزه دانشجویی است؛ مقام معظم رهبری بارها فرموده‌اند که دانشجویان باید تحرک، فعالیت و نشاط داشته باشند، اما این قشر با برخی جریان‌های سیاسی مشکل پیدا می‌کند. درواقع نهاد آموزش عالی هر روز با این نوع مشکلات مواجه است و این‌گونه نیست که تنها به اتفاق یا رخداد خاصی اکتفا کرد؛ برای مثال رئیس دانشگاهی را برای معرفی به شورایعالی انقلاب فرهنگی می‌فرستند.

آیت وکیلیان