آشنایی با قویترین و بزرگترین آتشفشان ها در جهان + تصاویر

تکراتو/ فعالیت‌های آتشفشانی به نظر پدیده‌ای جذاب بوده، اما در عین حال بسیار خطرناک نیز هست. زیرا یک فوران آتشفشانی می‌تواند فاجعه‌ای عظیم به دنبال داشته باشد. بزرگترین و قویترین آتشفشان‌ها در سراسر جهان پراکنده هستند. کوه‌های آتشفشانی زیادی در دنیا وجود دارند که اگر بیدار شوند برای گردشگران و افراد محلی مرگ‌بار خواهند بود.

قویترین و بزرگترین آتشفشان ها در جهان

در این قسمت به بررسی تعدادی از قویترین و بزرگترین آتشفشان های جهان می‌پردازیم.

۱. آتشفشان ساکوراجیما در ژاپن

آتشفشان ساکوراجیما یکی از مخربترین آتشفشان ‌ها در جهان است که در جزیره‌ی کیوشو واقع شده است. این کوه آتشفشانی از سال ۱۹۵۵ به طور منظم، در حال فعالیت بوده است.

ساکورا جیما به دلیل اینکه یکی از بزرگترین و قویترین آتشفشان‌ها بوده و در یکی از پر‌جمعیت‌ترین نواحی کشور ژاپن قرار دارد، بسیار خطرناک است. از این کوه آتشفشانی خطرناک با نام وزووی شرقی نیز یاد می‌شود.

شهر کاگوشیما در نزدیکی این آتشفشان خطرناک قرار دارد و ۷۰۰,۰۰۰ نفر جمعیت دارد. دولت برنامه‌ای تدوین کرده تا پناهگاه‌هایی ویژه در این منطقه احداث شود که افراد بتوانند در هنگام بروز حادثه و فرار از سقوط گدازه‌ها، به آنجا پناه ببرند.

ساکورا جیما که یکی از خطرناک ترین آتشفشان ها در جهان است، آخرین بار در مارس ۲۰۰۹ فوران کرد. خاکسترهای حاصل از این فوران تا فاصله‌ی دو کیلومتری از کوه، پخش شده بودند.

۲. آتشفشان اتنا در ایتالیا

آتشفشان اتنا نیز یکی دیگر از مخرب ترین آتشفشان های جهان است. این آتشفشان بلند و فعال در منطقه‌ی اروپا قرار دارد و یک تهدید جدی برای ساکنان روستا‌ها و شهرهای جزیره‌ی سیسیل به حساب می‌آید.

خطرناک‌ترین فوران این آتشفشان مربوط به سال ۱۶۶۹ بود که باعث شد چندین روستای مجاور و بخش‌هایی از کاتانیا، که شهری باستانی در شرق سیسیل است، تخریب شوند.

آتشفشان اتنا یکی از قویترین و بزرگترین آتشفشان های جهان است که فوران آن در سال ۱۹۹۲، باعث ایجاد دو رود از مواد مذاب شد و باعث گردید تا جمعیت ۸۰۰۰ نفری این شهر با خطری جدی مواجه شوند.

۳. آتشفشان وزوو در ایتالیا

آتشفشان وزوو که یکی از بزرگترین آتشفشان های دنیاست که در ایتالیا و در ساحل زیبای ناپل، قرار دارد. وزوو اکنون به خواب رفته، اما فوران آن در گذشته باعث شد همه‌ی جمعیت یک شهر کشته شوند.

یک قرن پیش از میلاد مسیح، فوران این آتشفشان در ‌شهر‌های رومی پمپی و هرکولانیوم، جان نزدیک به ۲۵۰۰۰ نفر را گرفت. این کوه آتشفشانی به این دلیل که مدت زیادی است که خاموش مانده، باعث نگرانی شده است؛ زیرا دانشمندان معتقدند که هر چه زمان استراحت و خاموش ماندن یک آتشفشان بیشتر باشد، فوران عظیم‌تر و قوی‌تری رخ خواهد داد.

سه میلیون ایتالیایی در مجاورت این آتشفشان زندگی می‌کنند.

۴.آتشفشان مونت مراپی در اندونزی

آتشفشان مونت مراپی در اندونزی نیز یکی از بزرگترین کوه‌های آتشفشانی در جهان است. یک آتشفشان قوی و مخرب که تقریبا هر ده سال یک بار به طور متناوب، فوران می‌کند. از قرن شانزدهم تاکنون فوران این آتشفشان مخرب باعث شده تا بسیاری از ساکنان روستاهای اطراف، به کام مرگ فرستاده‌ شوند.

شهر یوگیاکارتا، در نزدیکی این آتشفشان قرار گرفته و حتی چندین روستا نیز در دامنه های‌آن و در ارتفاع ۱۷۰۰ متری آن واقع شده‌اند. در سال ۲۰۰۶ حدود ۵۰۰۰ نفر جان خود را از دست دادند و ۲۰۰ هزار نفر نیز بی‌خانمان شدند.

با وجود تمام این اتفاقات، روستاییان هنوز هم در نزدیکی این کوه به زندگی خود ادامه می‌دهند. با این حال این کوه، خطرناک‌ترین آتشفشان اندونزی نیست.

۵. آتشفشان پاپاندایان در اندونزی

یکی دیگر از بزرگترین و قویترین آتشفشان ها، کوه آتشفشانی پاپاندایان در اندوزی است که در جزیره‌ی جاوا واقع شده است.

این آتشفشان در سال ۱۷۷۲، ۴۰ روستا را که در دامنه‌های این کوه قرار داشتند به طور کلی ویران کرد و بیشتر از ۳۰۰۰ نفر از ساکنان این منطقه را به کام مرگ کشاند. این آتشفشان هنوز هم یکی از فعال‌ترین و مخرب‌ترین آتشفشان‌ها در جهان است.

هیچ کس نمی‌تواند در این منطقه سکونت داشته باشد و حتی برای آن، جریمه‌هایی نیز در نظر گرفته شده ‌است. همچنین، انتشار گاز‌ها، زمین‌لرزه‌ها و فوران‌های کوچک اتفاق افتاده در سال های ۱۹۲۳، ۱۹۴۲ و ۲۰۰۲ نیز باعث ایجاد پس‌لرزه‌های شدیدی در این منطقه شد.

۶.آتشفشان نیراگونگو در کونگو

آتشفشان نیراگونگو، یکی از مرگ‌بار‌ترین آتشفشان‌ها در جهان و در آفریقا است. این آتشفشان یکی از بزرگترین و قویترین آتشفشان ها در دنیاست؛ چراکه هیچ آتشفشانی بعد از فوران، چنین دریاچه‌ها و رودخانه‌هایی را از مواد مذاب ایجاد نمی‌کند.

بعد از فوران این آتشفشان مخرب در سال ۱۹۷۷، جان ۱۰۰ نفر گرفته شد و بر طبق گزارشات دیگر، هزاران نفر نیز به اشکال گوناگون قربانی این حادثه شد‌ند.

در سال ۲۰۰۲ نیز فوران این آتشفشان باعث کشته شدن ۴۵ نفر شد و ۱۵ درصد از ساختمان‌های شهر گوما را نیز تخریب کرد.

۷. آتشفشان پوپوکاتپتل در مکزیک

آتشفشان پوپوکاتپتل نیز یک آتشفشان بزرگ در مکزیک است که در هفتاد کیلومتری مکزیکو‌سیتی قرار دارد.

پوپوکاتپتل یکی از آتشفشان های مرگ ‌باری بوده که در زیر یخچال‌های طبیعی، پنهان شده است. این آتشفشان در ارتفاع ۵۴۰۰ متری سطح دریا قرار دارد و تهدیدی جدی برای پایتخت و جمعیت ۹ میلیون نفری آن و همچنین شهرها و روستاهایی است که در نزدیکی آن قرار داردند.

این آتشفشان یکی از مخرب ترین آتشفشان‌ها در میان بیست آتشفشان دیگر در مکزیک است. فوران این آتشفشان در سال ۲۰۰۰ باعث شد تا ده‌ها هزار نفر، این منطقه را تخلیه کنند.

فوران آن همچنین باعث ذوب شدن یخچال‌ها گردید.

۸. آتشفشان تید در اسپانیا

یکی دیگر از خطرناکترین آتشفشان های جهان، آتشفشان تید است که در اسپانیا واقع شده‌، این آتشفشان اکنون غیر‌فعال است؛ اما احتمال دارد در آینده‌ای نزدیک فوران نماید.

این آتشفشان یکی از بزرگترین و قویترین آتشفشان ها در جهان است که می‌تواند با سایر مخربترین آنها در جهان برابری کند. انجمن بین‌المللی آتشفشان‌شناسان نیز لقب خطرناک‌ترین آتشفشان‌ جهان را به آن داده‌اند.

۹. آتشفشان سیرانگرا در جزایر گالاپاگوس

این کوه آتشفشانی در مجمع‌الجزایر گالاپاگوس، سیرانگرا است که در سال ۲۰۰۵ برای آخرین بار فوران کرد. به گفته دانشمندان، منطقه مجمع‌الجزایر، فعال‌ترین منطقه‌ آتشفشانی جهان است.

در مدت ۲۰۰ سال گذشته، بیش از ۵۰ فوران در این منطقه اتفاق افتاده است. طبیعت این منطقه بسیار منحصر ‌به ‌فرد و زیباست ولی دائما در معرض خطر تخریب قرار دارد.

۱۰. آتشفشان یلواستون (Yellowstone) در وایومینگ آمریکا

آتشفشان یلواستون اکنون خاموش است، اما هنوز هم یکی از مخرب‌ترین آتشفشان‌های جهان محسوب می‌شود. آخرین فوران این آتشفشان ۶۴۰ هزار سال پیش اتفاق افتاد، اما وجود آبفشان‌های گرمابی بر روی سطح داغ و گل ‌و‌لای آن، هنوز هم خطرناک است.

دانشمندان معتقدند که اگر این آتش فشان فوران کند، بخش‌های عظیمی از آمریکا و کانادا را فرا خواهد گرفت و فاجعه‌ای عظیم اتفاق خواهد افتاد. پیش‌بینی‌ها در این مورد نشان می‌دهد که این آتشفشان ۹۰ هزار سال بعد فوران خواهد کرد.

۱۱. آتشفشان مانوآ لوا در هاوایی

یکی از بزرگترین و قویترین آتشفشان‌ها از نظر حجم و وسعت منطقه تحت پوشش، مانوآ لوا است. مانوآ لوا یکی از پنج آتشفشان مخرب جزیره هاوایی در ایالت هاوایی آمریکا در اقیانوس آرام  است.

مانوآ لوا یکی از مرگبارترین آتشفشان ها در جهان است که با حجمی برابر با ۱۸۰۰۰ مایل مکعب برآورد شده است.البته ارتفاع قله آن حدود ۱۲۰ فوت (۳۷ متر) پایین‌تر از آتشفشان‌های مجاور است. آخرین فوران مانوآ لوا از ۲۴ مارس ۱۹۸۴ تا ۱۵ آوریل ۱۹۸۴ روی داد.

۱۲. آتشفشان تال در فیلیپین

آتشفشان تال در جزیره لیوزان فیلیپین قرار دارد. این آتشفشان در حدود ۵۰ کیلومتری (۳۱ مایلی) مانیل، پایتخت فیلیپین قرار دارد. این آتشفشان یکی از مخرب ترین آتشفشان‌های فعال فیلیپین است.

این آتشفشان تاکنون چندین بار به شدت فوران کرده و بسیاری از مردم ساکن در آن مناطق را به کام مرگ کشیده است. شمار کشته شدگان آن در حال حاضر به ۵ تا ۶ هزار نفر می‌رسد.

یکی دیگر از فوران‌های بسیار ویران کننده آن، در سال ۱۹۱۱ روی داد که براساس اطلاعات موجود، بیش از هزار نفر جان خود را از دست دادند. آخرین فوران این آتشفشان نیز در سال ۱۹۷۷ بوقوع پیوست.

موسسه زلزله نگاری و آتشفشان شناسی فیلیپین، در هشتم ژوئن ۲۰۱۰، هشدار داد که این آتشفشان تحت نفوذ مواد مذاب قرار دارد و در نهایت می‌تواند منجر به فوران و انفجاری تازه گردد.

۱۳. آتشفشان یولاوان در پاپوآ گینه نو

آتشفشان یولاوان، یکی از فعال ترین آتشفشان ها در پاپوآ در گینه نو است. این آتشفشان همچنین یکی از خطرناکترین و شدیدترین آتشفشان ها نیز به شمار می‌رود.

آتشفشان یولاوان، از جریانات گدازه‌ای خوابیده در چینه‌ها به همراه تفرا تشکیل شده است. اولین فوران یولاوان، در سال ۱۷۰۰ به ثبت رسیده است. جمعیتی چندهزار نفری در نزدیکی این آتشفشان زندگی می‌کردند که به کام مرگ کشیده شدند. از سال ۱۷۰۰ تاکنون، ۲۲ فوران به نام این آتشفشان ثبت شده است.

فعالیت لرزه‌ای آتشفشان یولاوان که یکی از شدیدترین هاست، در سال ۲۰۰۸ شدت گرفت. زمین لرزه ای به بزرگی ۵.۱، ده کیلومتری غرب آتشفشان یولاوان را در ۲۸ می ۲۰۰۹ لرزاند. در ۱۴ تا ۱۵ فوریه ۲۰۱۰، خاکسترهای منتشره از آتشفشان یولاوان، تا ارتفاع ۳.۷ کیلومتری و همچنین مسافت ۹۵ کیلومتری نیز رسیدند.

۱۴. آتشفشان گالراس، کلمبیا

گالراس یکی از مخرب ترین و فعال ترین آتشفشان ها در دنیاست. آتشفشانی که دست کم یک میلیون سال فعالیت آتشفشانی داشته و در جنوب کلمبیا، نزدیک مرز اکوادور واقع شده است. ارتفاع قله این کوه آتشفشانی تا ۴۲۷۶ متر بر فراز سطح دریا گسترش یافته است.

این آتشفشان از زمان استیلای اسپانیا، بارها فوران داشته و اولین فوران آن نیز در ۷ دسامبر ۱۵۸۰ روی داده است. گالراس در حال حاضر فعال‌ترین آتشفشان کلمبیا است. شهر پاستو با ۴۵۰۰۰۰ نفر جمعیت، در دامنه شرقی گالراس واقع شده است.

گالراس، بعد از یک دهه رکود، بار دیگر در سال ۱۹۸۸، زمانی که دانشمندان یک هیئت اعزامی در ۱۴ ژانویه، رهسپار دهانه آتشفشان گالراس شدند، یک فوران غیرمنتظره داشت و منجر به مرگ ۶ دانشمند و ۳ توریست شد.

این آتشفشان، از سال ۲۰۰۰ تقریبا هرسال فوران می‌کند و به دلیل فوران‌های پی در پی و خطرناک یکی از بزرگترین و قویترین آتشفشان ها در دنیا محسوب می‌گردد.

بین ژانویه و ژوئن ۲۰۰۶، یک گنبد گدازه‌ای شروع به گسترش در دهانه آتشفشان گالراس کرد. طی سال‌ها بعد از آن، تعداد زمین لرزه‌های بلندمدت، روزانه به ۴ برابر افزایش یافت و انفجارهای فورانی بسیاری نیز در این کوه آتشفشانی مشاهده شد. تل‌های خاکستری رنگی در آتشفشان گالراس قابل رویت بودند.

این آتشفشان در ۳ ژانویه ۲۰۱۰ فوران داشته و سبب شد ۸۰۰۰ نفر از مردم، منطقه را تخلیه کنند. خاکستر آتشفشانی تا ارتفاع ۱۲ کیلومتری سطح زمین نیز پخش شده بود. گدازه‌های داغ به ۳.۵ کیلومتری پایین آتشفشان سقوط کردند و آتش سوزی شروع شد.

۱۵. آتشفشان مونتسرات در دریای کاراییب

آتشفشان مونتسرات یکی دیگر از شدیدترین و مرگبارترین آتشفشان ها در دنیاست که در دریای کاراییب قرار دارد. این منطقه اولین بار در قرن پانزدهم توسط کریستف کلمب، کشف شد.

واقعه فوران آتشفشان مونتسرات در سال ۱۹۹۵، باعث شد تا اوضاع ساکنان این منطقه بسیار بد شود و مجبور شدند تا این منطقه را ترک کنند.

در سال‌های اخیر نیز مسئولان مناطق امنی را ایجاد کردند که محلی برای حضور گردشگران جهت مشاهده خرابی‌های به بار آمده از فعالیت این آتشفشان بود. لازم به ذکر است که این آتشفشان از سال ۲۰۰۳ به بعد، هر سال فعالیتی هر چند جزیی داشته است.

۱۶. آتشفشان قله کامرون در آفریقا

کوه کامرون، آتشفشانی فعال در نزدیکی خلیج گینه است که قله آن فاکو نامیده می‌شود. در ۲۰۰ سال گذشته این کوه آتشفشانی حدود ۲۰ بار فوران کرده است. در پای این کوه، دریاچه‌ای به نام نیوس ایجاد شده که در اثر متصاعد شدن گاز دی اکسید کربن از سطح آب این دریاچه، تاکنون جان ۱۷۴۶ انسان را گرفته است.

همچنین حیوانات و جانورانی که در اطراف این دریاچه زیبا زندگی می کردند، طی سال‌ها به علت خفگی جان خود را از دست دادند.

۱۷. آتشفشان سانتاماریا

آتشفشان سانتاماریا یکی از قویترین و بزرگترین آتشفشان ها در قرن ۲۰ است. آتشفشان سانتاماریا در سال ۱۹۰۲ میلادی در گواتمالا فوران کرد و باعث شد تا میلیاردها مترمربع تحت تاثیر آثار مخرب آن قرار گیرند. نکته جالبی که بعد از فوران این آتشفشان سانتاماریا باید به آن اشاره کرد این است که، خاکسترهای آن در کالیفرنیا نیز دیده شدند.

پس از آن منطقه کوه آتشفشانی سانتاماریا مورد احداث مرکز بین المللی آتشفشان شناسی قرار گرفت. زمین شناسان در این منطقه دائما در حال بررسی شرایط این آتشفشان مرگبار بودند.

۱۸. آتشفشان سانتورینی

یکی دیگر از مخرب ترین آتشفشان ها در دنیا، آتشفشان معروف سانتورینی است. این آتشفشان در نزدیکی یکی از شهرهای مدرن یونان قرار گرفته است. فوران این آتشفان تاکنون جان تعداد زیادی از افراد را گرفته و آنها را به کام مرگ کشانده است.

سانتورینی در ابتدا یک جزیره کوچک محسوب می‌شد که در سال ۱۶۱۰ ق.م دچار یک فوران شدید شد. قدرت بسیار زیاد این آتشفشان آن را به یکی از بزرگترین و قویترین آتشفشان ها در جهان تبدیل کرده است.

۱۹. آتشفشان کاراکاتوآ

آتشفشان کاراکاتوآ که در کشور اندونزی، در تنگه سوندا، بین جزایر سوماترا و جاوه قرار دارد، به خاطر فوران‌های شدیدی که دارد یکی از آتشفشان های بزرگ در جهان است.

جزیره کراکاتوآ از سه مخروط تشکیل شده، که این سه مخروط یک حفره تفتالی دارند و آتشفشان کراکاتوآ به حساب می‌آید. این آتشفشان در ۲۶ اوت سال ۱۸۸۳ انفجار بسیار شدیدی داشت و همین انفجار باعث معروف شدن آن شده است. این انفجار به حدی بود که باعث شد بخش اعظم این جزیره از بین برود.

۲۰. آتشفشان کوه چانگ بایشان

آتشفشان کوه چانگ بایشان که یکی از مخرب ترین آتشفشان ها بوده و دقیقا جداکننده چین و کره شمالی از یکدیگر است.

قله Baekdu در این کوه نیز آتشفشانی است و به عنوان مرتفع ترین نقطه آن محسوب می‌شود. این قله نیز یک آتشفشان فعال است و دریاچه ای به نام Caldera دارد.

آخرین فوران مرگبار آن که باعث شد در شمار قویترین آتشفشان ها در دنیا قرار گیرد، این فوران مربوط به سال ۱۹۰۳ بود.

بررسی بزرگترین آتشفشان ها در ایران

کشور ایران نیز دارای پنج آتشفشان دماوند، سبلان، تفتان، بزمان و سهند است. از بین این آتشفشان‌ها، سه آتشفشان بزمان، تفتان و دماوند، از آتشفشان‌های فعال محسوب می‌شوند.

دانشمندان کشور نیز مدام در حال بررسی‌هایی در مورد این آتشفشان‌ها هستند. آنها سعی دارند تا با بررسی مواردی چون چشمه‌های آب گرم، اندازه گیری گازهای گوگردی و قطر دامنه‌های کوه‌های آتشفشانی، فعالیت آنها را در نظر بگیرند و  در صورت فعال شدن، به موقع هشدار دهند.

۱. آتشفشان کوه دماوند

مخروط دماوند که در مرکز سلسله کوه‌‌های البرز قرار دارد، بارزترین فعالیت آتشفشانی دوره کواترنر است. غیر از فوران‌های کوچکی که اخیرا کشف شده‌اند، فعالیت جدیدی از این کوه آتشفشانی فعال ادر ایران دیده نشده است. به همین دلیل به آن نیمه فعال گفته می‌شود.

مخروط این قله بر روی کوه‌های فرسایش یافته چهار هزار متری واقع است. دامنه این کوه آتشفشانی نیز پوشیده از جریان گدازه‌هایی به وسعت ۴۰۰ کیلومتر مربع است.

در ارتفاع ۱۰۰ متری ضلع جنوبی کوه آتشفشانی دماوند گازهایی نمایان است. دهانه این آتشفشان ۳۰۰ متر قطر دارد و دریاچه‌ای پوشیده از یخ دارد.

دماوند از دید زمین شناسی یک سامانه فعال است، اما فعالیت آن در حد خروج بخار و گاز و چشمه‌های آب گرم است.

با روش کربن ۱۴ که از مواد کربن دار موجود در رسوبات آبرفتی کوه‌های آتشفشانی به دست می‌آید، سن دماوند را محاسبه کرده‌اند. حداقل سن دماوند ۳۸ هزار و ۵۰۰ سال تعیین شده است.

اگرچه دماوند یک آتشفشان نیمه فعال است،  اما احتمال فعال شدن مجدد آن وجود دارد. در سال ۱۳۸۶ خروج دود و بخار از قله آن افزایش یافته بود. عده‌ای این اتفاق را دلیلی بر فعال شدن آن اعلام کردند.

۲. آتشفشان تفتان

این کوه آتشفشانی در جنوب شرقی زاهدان و شمال غربی خاش قرار دارد و یکی از آتشفشان های فعال در ایران است. ارتفاع این آتشفشان چهار هزار و ۱۱۰ متر از سطح دریا است.

پیکره اصلی آن دو کوه است که به وسیله بخش زین مانند و باریکی به هم متصل شده‌اند. گدازه‌های خارج شده از تفتان، مساحتی معادل هزار و ۳۰۰ کیلومتر مربع را پوشانده است.

وقتی این آتشفشان فعالیت دارد، ابر سفید و مشخصی تشکیل می‌شود که از فاصله ۱۰۰ کیلومتری قابل مشاهده است. تفتان یک منطقه آتشفشانی است که تا پاکستان شمالی ادامه داشته و در آنجا به گره آتشفشان کوه سلطان که اکنون خاموش است، تعلق دارد.

آخرین فعالیت تفتان شامل دو فاز انفجاری بود که حاصل آن ایگنمبریت دامنه جنوبی و توف‌های گسترده در دشت‌های اطراف آن است.

۳. آتشفشان بزمان

بزمان جوان‌ترین کوه آتشفشانی در ایران است. بزمان در ۱۱۰ کیلومتری شمال غرب ایرانشهر و جنوب غربی قله تفتان واقع شده که ارتفاع آن از سطح دریا سه هزار و ۵۰۳ متر است.

گدازه‌‌ها از دامنه شرقی قله جریان یافته‌اند و البته این جریان در دامنه شمالی نیز قابل مشاهده است. این جریان گدازه، مخروطی با شیب تند و بسیار مشخص را ایجاد کرده است.

در اطراف قله اصلی کوه آتشفشانی بزمان، چندین مخروط کوچک نیز دیده می‌شود. بلندترین قله، مخروطی تازه ساز بوده که از قطعات بزرگ گدازه شکل یافته و قطر دهانه آن در حدود ۵۰۰ متر است. به نظر می‌رسد که بزمان جدیدترین آتشفشان ایران باشد.

این کوه آتشفشانی جوان تشابه زیادی با تفتان دارد. کوه بزمان نیز مانند تفتان، از جمله آتشفشان‌های نیمه فعال ایران است. در جنوب شرقی آتشفشان اصلی، یک چشمه‌ آب گرم وجود دارد که درجه حرارت آن ۳۶ درجه است. این چشمه آب گرم نشان از نیمه فعال بودن آتشفشان تفتان دارد.

۴. آتشفشان سبلان

کوه آتشفشانی سبلان که در شرق تبریز قرار گرفته است، از جمله بزرگترین آتشفشان های ایران است. ارتفاع این کوه از سطح دریا بیش از چهار هزار و ۸۰۰ متر است. گدازه‌های خارج شده از این کوه، سطحی برابر با هزار و ۲۰۰ کیلومتر را اشغال کرده‌اند که به دلیل فرو ریختگی و ریزش متعدد، به شدت قطعه قطعه است.

سبلان اصلی، سبلان کوچک، کوه سلطان و آغان داغ، قله‌های آتشفشانی این کوه هستند.

در قسمت شمال آن، دریاچه کوچکی وجود دارد که احتمالا باقی مانده دهانه آتشفشان است. در دامنه جنوبی سبلان نیز، چشمه‌های گوگردی زیادی وجود دارند که آب آنها در حدود ۴۰ درجه سانتی گراد حرارت دارد. وجود این چشمه آب گرم گواهی بر فعالیت این آتشفشان خاموش است.

۵. آتشفشان سهند

سهند نیز یکی از کوه‌های آتشفشانی ایران است که در ۴۰ کیلومتری جنوب تبریز واقع است. این کوه با آتشفشان‌های کوچک‌تر شمال غرب دریاچه ارومیه و همچنین مرکز آتشفشانی ارمنستان و آرارات که در نزدیکی مرز ایران واقع است، ارتباط دارد.

کوه سهند مخروطی بسیار پهن و گسترده است که از خاکسترهای فراوان تشکیل شده است. همچنین به وسیله آب‌های جاری، دره‌های تنگی در آن ایجاد شده است.

زمین شناسان معتقدند که پیدایش آتشفشان سهند به دلیل فعالیت گسل سلطانیه – تبریز بوده است که از منطقه سهند می‌گذرد. مواد آتشفشانی کوه سهند، مساحتی حدود چهار هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع را پوشانده است.

سن گدازه‌های مختلف کوه آتشفشانی سهند، بین ۱۲ تا ۱۴ میلیون سال را نشان می‌دهند. این موضوع نشان می‌دهد که آتشفشان‌های سهند چند مرحله فعالیت داشته‌اند و در بازه‌های زمانی مختلف، آرامش نسبی داشته‌اند.

آرزو ابوبکری