آکنه یا رُخجوش یا جوش غرور جوانی، که مردم آن را با عنوان جوشهای ناشی از غرور جوانیمیشناسند یکی از شایعترین بیماریهای پوستی و شایعترین علت مراجعه بیماران به پزشکان متخصص پوست است.
علل جوش صورت یا آکنه از نظر عملی
بلوغ مهمترین عامل آغازکننده جوش صورت است و علت آن هم افزایش هورمون آندروژن میباشد. ثابت شدهاست که هورمون آندروژن یا هورمن مردانه باعث افزایش تولید چربی و همچنین افزایش روند شاخی شدن پوست میشود. سایر عوامل موثر در جوش صورت عبارتند از:
- حاملگی
- تغییرات هورمونی
- مواد پاککننده پوست
- رطوبت بیش از حد
- تعریق زیاد
- وراثت
- استفاده از هورمونهای آنابولیک
- تحریک پوست با خاراندن و همچنین ایجاد زمینه التهاب و عفونت
- تجمع سلولهای مرده و ایجاد زمینه مناسب برای بسته شدن دهانه فولیکول مو
- استرس با مکانیزم افزایش هورمونهای فوق کلیوی که آندروژنها هم در آن وجود دارند
- داروهای دارای هالوژن (ید، کلرید، برومید) مثل لیتیوم، باربیتوراتها و غیره
- غذاهای دریایی که حاوی ید زیاد هستند
- غذاهای حاوی قند و چربی زیاد
- غذاهای حاوی پروتئین کم
- کاهش مصرف ویتامین E و ویتامین A.
انواع آکنه یا جوش صورت
جوش سرسفید: در این جوش منفذ پوستی به طور کامل بسته شده است. سبوم (چربی پوست) و باکتری ها به همراه سلول های مرده پوست در درون این منفذ به دام می افتند و یک ” برآمدگی ” سفید رنگ روی سطح پوست ایجاد می کنند. جوش های سرسفید معمولا زودتر از سرسیاه ها ناپدید می شوند.
جوش سرسیاه: این نوع جوش صورت شدت زیادی ندارد اما نسبت به جوش سرسفید مدت بیشتری طول می کشد تا ناپدید شود.
جوش سرسیاه هنگامی رخ می دهد که منافذ پوستی به طور کامل مسدود نشده اند، بلکه به صورت نسبی بند آمده اند. این امر باعث می شود که چربی هنوز بتواند به سطح پوست بیاید. علت سیاه بودن این جوش ها واکنش ملانین (رنگ دانه پوست) به اکسیژن است.
جوش صورت از نوع التهابی
پاپول: پاپول نوع دیگری از جوش ها هستند که به صورت برآمدگی های قرمز کوچکی روی پوست دیده می شوند. پاپول ها را نباید فشار داد زیرا ممکن است جوشگاه پوستی ایجاد کند که هیچ گاه برطرف نمی شود.
پاسچول: پاسچول ها شدیدترین نوع جوش پوستی است که به طور آشکاری ملتهب است. این جوش پایه ای قرمزرنگ و یک مرکز سفید یا زرد رنگ دارد. گرچه ممکن است به نظر رسد که پاسچول ها حاوی باکتری هستند اما پاسچول ها صرفا در نتیجه واکنش شیمیایی درون سبوم به وجود می آیند که باعث تحریک پوست می شود. فشار دادن پاسچول هم می تواند باعث آسیب پوستی و باقی ماندن جای جوش روی پوست شود.
انواع دیگر جوش صورت
ندول ها یا کیست ها: ضایعات پوستی بسیار بزرگ تر و اغلب دردناک تر هستند. آن ها زیر سطح پوست قرار می گیرند و به صورت برآمدگی های سفتی حس می شوند و اغلب روی پوست جا می گذارند. ندول ها و کیست ها را نباید فشار داد چون حاوی باکتری هستند و این کار ممکن است به گسترش عفونت بینجامد.
میلیا: میلیاها برآمدگی های ریز سفید پوستی هستند که به طور طبیعی به علت ریزش سلول های پوستی به وجود می آیند. سلول های مرده در حفره های کوچکی در سطح پوست جمع می شوند و میلیا را به وجود می آورند. میلیا به طور شایعی در نوزادان و در بخش بالایی گونه ها دیده می شود و در پوست بزرگسالان هم ممکن است ایجاد شود.
این نوع جوش های صورت با ریزش سلول های مرده از روی پوست از بین می روند. در نوزادان میلیا معمولا پس از چند هفته ناپدید می شود، ولی در بزرگسالان ممکن است برای همیشه روی پوست باقی بماند. معمولا در کودکان درمان لازم نیست.
تشخیص بیماری جوش صورت
تشخیص آکنه یا جوش صورت، یک تشخیص کلینیکی است. یعنی پزشک با معاینه بیمار شاکی از عارضه پوستی و با مشاهده نوع ضایعات، ضمن تشخیص بیماری، شدت آن را نیز تشخیص میدهد تا پروتکل درمانی لازم را برنامهریزی کند. تشخیص بیماری آکنه برای پزشکان و بهخصوص پزشکان متخصص پوست راحت است. اگر یک پزشک صورت بیمار را معاینه میکند، بیشتر از هر چیز قصد ارزیابی شدت بیماری را دارد تا بخواهد بیماری آکنه را تشخیص دهد.
درمان دارویی جوش صورت
درمان موضعی جوش صورت شامل:
- عصاره گیاه مریم گلی
- رتینوئیدهای موضعی مثل : ترتینوئین (رتین-آ)- آداپالن - تازاروتن
- آنتیبیوتیک
- بنزوئیل پروکسید.
درمان سیستمیک یا عمومی جوش صورت شامل:
- آنتیبیوتیک
- بعضی از هورمونها
- ایزوترتینوئین (آکوتان)
- تتراسایکلین
- ازیترومایسین
- استفاده از صابونهای مخصوص برای جوشهای چرکی و چرب که کاهنده این عوامل باشد.
توصیه های بهداشتی برای درمان جوش صورت
جوش صورت یک بیماری است که برای درمان آن باید به پزشک مراجعه و داروهای مناسب را مصرف کرد. درمان جوش صورت حداقل ۶ ماه طول می کشد و تازه احتمال عود آن نیز وجود دارد. در حقیقت آکنه یا جوش صورت بیماری بسیار سمجی است و مثل کنه به پوست می چسبد. اما در کنار دارو یک سری اقدامات و توصیه های بهداشتی ساده نیز وجود دارد که با انجام آن می توان آسانتر از بیماری کنه ای مثل آکنه (جوش صورت ) راحت شد.
۱- دستکاری نکنید. سعی کنید جوش ها را دستکاری نکنید و نخواهید با فشار دست آنها را خالی کنید.
۲- آرام باشید. سعی کنید خواب مرتب داشته باشید. استراحت کافی داشته باشید و حتی الامکان از فشارهای روحی و عصبی بپرهیزید.
۳- صورت خود را بشویید. برای شستشو از صابون اسیدی (گوگردی) که پزشک توصیه می کند استفاده کنید. ابتدا صورت خود را خوب صابون بزنید تا از کف پوشیده شود.
۴- پوست را ماساژ دهید. هفته ای یک یا دو بار ماساژ با مواد اسیدی نظیر سرکه سیب در کاهش چربی پوست و بهبود جوشها موثر است.
۵- چربی نخورید. از مصرف غذاهای چرب، سس مایونز، خامه، شکلات، گردو، فندق، موز، تخم مرغ و نارگیل، خودداری کنید.
۶- میوه و سبزی بخورید. سعی کنید سبزی و میوه بخصوص سبزی های حاوی ویتامینA مثل هویج، اسفناج، شاهی و گوجه فرنگی را زیاد مصرف کنید.
۷- در محیط های خیلی گرم نمانید. گرما میزان جوش های آکنه را بیشتر می کند پس زیاد در محیط های گرم نمانید.
۸- ضد آفتاب بزنید. در مورد آفتاب نظرات متفاوت است برخی معتقدند اشعه آفتاب تاثیر خوبی در بهبود جوش های غرور جوانی دارد و برخی معتقدند که نور آفتاب پس از مدتی موجب تشدید آکنه می شود. اما مطمئن باشید از زدن ضد آفتاب ضرر نمی کنید.
۹- ورزش کنید. ورزش حتی جوش صورت را نیز خوب می کند. ورزش و استحمام باعث باز شدن منافذ پوست، بهبود جریان خون آن و رفع چربی می شود که نتیجه آن شادابی پوست و بهبود جوش هاست.
۱۰- نقاشی نکنید. مصرف مواد آرایشی و کرم های چرب، آکنه را تشدید می کند پس سعی کنید صورت خود را کمتر نقاشی کنید.
روش های طبیعی برای از بین بردن سریع جای جوش صورت
در اینجا چند روش طبیعی برای از بین بردن سریع جای جوش صورت ارائه شده است. شما می توانید تاثیر این مراقبت ها را در عرض ۱ تا ۳ هفته بر روی پوست خود مشاهده کنید.
۱- استفاده از آب لیمو برای از بین بردن جای جوش
برای از بین بردن سریع جای جوش از آب لیمو استفاده کنید. آب لیمو به عنوان یک لایه بردار قوی شناخته شده است که شامل آلفا هیدروکسی اسید (AHA) است که یک ترکیب رایج در کرم های روشن کننده می باشد. همچنین پوست را جوانسازی می کند.
روش استفاده:
آب لیمو را در یک کاسه فشار دهید تا آب آن گرفته شود. اگر پوستتان حساس است آن را با کمی آب مخلوط کنید. با استفاده از پنبه، آب لیموی تازه را بر روی جای جوش های خود بمالید و اجازه دهید خشک شود. پوست خود را با آب سرد شست و شو دهید.
برای از بین بردن سریع جای جوش یک روز در میان از این روش استفاده کنید. پس از شست و شو صورت خود را با یک مرطوب کننده ملایم مرطوب کنید. آب لیمو جای جوش ها را کمرنگ می کند اما واقعا می تواند باعث خشکی پوست شود.
۲- درمان جای جوش صورت با استفاده از جوش شیرین
جوششیرین مرطوبکننده و همچنین یک لایهبردار طبیعی است. بنابراین میتوان از آن برای پاکسازی و از بین بردن جای جوشها استفاده کرد.
روش استفاده:
شما به راحتی میتوانید ماسک جوش شیرین را برای از بین بردن جای جوش صورت تهیه کنید. به نسبت دو به یک آب و جوش شیرین را مخلوط کنید. یعنی اگر دو قاشق آب ریخیتید بایستی یک قاشق جوش شیرین به آن اضافه کنید. معمولاً پس از مخلوط کردن، ماده تهیه شده به شکل خمیر در خواهد آمد. دقت کنید مخلوط شما نباید به صورت آبکی تهیه شود زیرا قرار است توسط انگشتان روی پوست کشیده شود.
بعد ازاینکه صورتتان را با یک ماده تمیزکننده خوب شستشو دادید میتوانید ماده خمیری تهیه شده را روی تمامی جای جوشها قرار دهید. تمام سطح زخم را با خمیر بپوشانید و اجازه دهید که به مدت ۲ تا ۳ دقیقه روی پوستتان قرار گیرد. زمان بیشتر ماندگاری خمیر روی صورت میتواند باعث خشکی پوست گردد.
خمیر را با استفاده از آب تازه از روی زخمها بشویید و پوستتان را به آرامی خشک کنید. برای گرفتن نتیجهای بهتر این عمل را روزی دو مرتبه تکرار کنید.
نکته:
این نکته را در نظر داشته باشید اگر پوستتان به جوش شیرین حساسیت داشته باشد نمیتوان از آن در مدت زمان زیاد استفاده کرد. اگر دارای پوست چرب میباشید بهتر است بعد از شستشو با آب با صابون بچه هم پوست خود را شستشو دهید و سپس از کرم مرطوب استفاده کنید.
آقایان از جوش شیرین استفاده کنند
بعضی از آقایان به دلیل پوست حساسی كه دارند معمولاً هنگام اصلاح دچار التهاب و سوزشهای پوستی میشوند اما یك راهحل خوب برای این افراد این است، یك قاشق غذاخوری جوششیرین را در یك فنجان آب حل كنند و از این محلول برای التیام پوست بعد از اصلاح یا حتی قبل از اصلاح استفاده كنند. اگر هم بعد از اصلاح دچار سوزش میشوید، میتوانید یك پارچه مرطوب نخی را به كمی جوششیرین آغشته كنید و روی محل سوزش بگذارید.
۳- عسل درمانی
عسل طبیعی یک درمان خوب برای آکنه و جوش های قرمز و ملایم است. چرا که خواص ضد باکتری دارد و درمان طبیعی برای بسیاری از مشکلات پوستی است. شما همچنین می توانید از عسل طبیعی و اصل برای روشن کردن پوست خود و از بین بردن جای جوش های صورت استفاده کنید.
روش استفاده:
برای از بین بردن جوش صورت باید عسل طبیعی را به طور مستقیم بر روی لکه های جوش خود قرار دهید. اجازه دهید شب بر روی صورت یا دست هایتان باقی بماند. صبح صورتتان را با آب شست و شو دهید. هر روز این دستورالعمل را تکرار کنید تا جای جوش های شما به صورت سریع و دائمی از بین برود.
۴- استفاده از سیب زمینی
آب سیب زمینی یکی از بهترین درمان های خانگی برای از بین بردن لکه های تیره و جای جوش صورت است.
روش استفاده:
یک سیب زمینی تازه را به صورت ورقه های نازک ببرید. آنها را مستقیما بر روی جای جوش خود قرار دهید. چند دقیقه اجازه دهید که بر روی پوستتان باقی بماند. صورت خود را با آب ولرم شست و شو دهید.
شما همچنین می توانید از سیب زمینی به صورت ترکیبی، با ساختن ماسک سیب زمینی و عسل استفاده کنید. جای جوش شما ظرف چند هفته از بین می رود. همچنین:
از سیب زمینی می توانید برای رفع حلقه های تیره دور چشم نیز استفاده کنید.
۵- استفاده از خیار
آب خیار یک درمان مورد علاقه در بسیاری از فرهنگ ها برای پوست است. خیار غنی از ویتامین آ و پتاسیم است. بسیاری از مردم خیار را به طور مستقیم بر روی پوست خود قرار می دهند تا از زخم های آکنه و انواع دیگر لکه های صورت خلاص شوند.
روش استفاده:
خیار را رنده کنید و آب آن را بگیرید بر روی پوست خود بمالید و اجازه دهید شب باقی بماند. صبح صورت خود را با آب گرم شست و شو دهید. هر چند که یک شبه از شر جای جوش های خود خلاص نمی شوید، اما پوستتان تمیز و با طراوت می شود. شما باید روزانه از این روش استفاده کنید تا جای جوش هایتان کمتر شود.
۶- استفاده از آلوورا برای از بین بردن جای جوش صورت
آلوورا حاوی آنزیم ها، مواد مغذی و پلی ساکارید ها می باشد و به عنوان ضد قارچ و ضد باکتری مفید است. به محض اینکه جوشی بر روی پوست شما شکل می گیرد، می توانید از آلوورا برای کاهش و از بین بردن جای آن استفاده کنید.
روش استفاده:
برگ آلوورای آبداری را انتخاب کنید و فشار دهید تا ژل آن از برگ خارج شود. با استفاده از نوک انگشتان خود جای جوش خود را با آن به آرامی ماساژ دهید. این کار را دو بار در روز به مدت چند هفته انجام دهید. همچنین اگر شما دارای لکه های سن و لکه های ناشی از گزش حشرات باشید نیز می توانید از ماسک آلوورا برای بهبود پوست خود استفاده کنید.
۷- استفاده از ماسک زردچوبه
زرد چوبه برای از بین بردن سریع جای جوش و لکه های آفتاب بسیار موثر است.
روش استفاده:
پودر زرد چوبه، شیر و آب لیمو را مخلوط کنید تا به حالت خمیری شکل باشد. آن را بر روی ناحیه ی جای جوش قرار دهید و اجازه دهید کاملا خشک شود. پوست خود را با آب ولرم شست و شو دهید. از این درمان می توانید روزانه استفاده کنید. همچنین می توانید از روغن زیتون و زرد چوبه نیز به جای ترکیب فوق برای از بین بردن سریع جای جوش صورت خود استفاده کنید.
نکته: کارشناسان توصیه میکنند در صورت بروز اولین نشانههای ایجاد آکنه فرد به پزشک مراجعه کند، زیرا تاخیر در این زمینه سبب مقاومت آکنهها به درمان و مزمن شدن آنها میشود.
سخن پایانی
یادتان باشد که این راهها نمیتوانند به عنوان درمان قطعی مطرح باشند بلکه فقط میتوانند به طور خیلی موقت جوشها و آکنهها را خوب کنند ولی اگر علت اصلی برطرف نشود، جوشها دوباره برمیگردند و روز از نو و روزی از نو؛ اگر هم بخواهید این روشها را مرتب تکرار کنید، احتمالا پوستتان بیش از اندازه حساس و خشک خواهد شد و نتیجه مطلوب مورد نظرتان به دست نخواهد آمد چرا که پوستی که تکه تکه خشک شدهباشد بیشتر از آنکه زیبا باشد، حالت لکه لکه پیدا میکند.
گردآوری: بخش سلامت و پزشکی سرپوش
- 40
- 7