با مراقبت از پوست در برابر نور خورشید میتوان از بروز کک و مک جلوگیری کردکک و مک
کک و مک دسته های متمرکز رنگدانه های تیره روی پوست هستند که اکثراً در افراد با پوست روشن قابل ملاحظه است. در واقع کک و مک های سلول های تولید کننده پیگمنت تیره نیستند، بلکه دارای سلول هایی است که بیش از حد رنگدانه تولید می کنند که سبب تغییر رنگ پوست می شود. صرف نظر از سابقه ژنتیکی، کک و مک میتواند روی پوست هر شخصی ایجاد شود.
انواع کک و مک
دو نوع اساسی کک و مک وجود دارد: کک و مک ساده و کک و مک آفتاب سوخته.
۱. کک و مک ساده، معمولاً برنزه، گرد و کوچک (تقریباً به اندازه ی پهنای یک میخ) هستند.
۲. کک و مک آفتاب سوخته، اکثراً تیره تر، دارای مرزهای نامشخص و نامنظم هستند و امکان دارد از اندازه پاک کن ته مداد هم بزرگ تر باشند. کک و مک آفتاب سوخته بالای پشت بدن و شانه ها که اغلب در معرض آفتاب سوختگی هستند، مرسوم تر هستند.
چه چیز باعث بروز کک و مک می شود؟
علل اصلی بروز کک و مک سلول هایی از پوست است که ماده ای به نام ملانین تولید می کند. زمانی که پوست در معرض نور آفتاب قرار می گیرد، تولید ملانین افزایش می یابد تا از لایه های تحتانی پوست در برابر اشعه آفتاب محافظت کند. در صورتیکه ملانین در یک نقطه از پوست بیش از نقاط دیگر تجمع یابد، در آن نقطه کک و مک ایجاد می شود. نور خورشید نیز سبب می شود کک و مک ها تیره شوند.
لک های تیره ای که در زمان بارداری یا طی مصرف قرص های ضدبارداری روی پوست زنان بروز می کنند را ملاسما می نامند که به آن ماسک بارداری هم می گویند. نور خورشید این کک و مک را تیره تر می کند. نورخورشید نیز میتواند سلول های خاصی از پوست را به سلول های سرطانی تبدیل کند و به همین دلیل است که متخصصان توصیه می کنند با پوشیدن لباس مناسب و استفاده از کرم ضد آفتاب از پوست مان در برابر اشعه فرابنفش خورشید محافظت کنیم.
مراقبت از پوست دربرابر نور خورشید هم به کاهش کک و مک کمک می کند و هم سبب می شود که بروز لکه های حاصل از افزایش سن به تأخیر بیفتد. لکه هایی که رنگ های غیرعادی چون سیاه، قرمز یا صورتی دارند یا به چند رنگ هستند و حد و مرز آن ها نامرتب است، باید جدی گرفته شوند و شخص حتماً باید به پزشک مراجعه کند تا مشخص شود که این لکه ها سرطانی نیستند.
چه کسی در معرض کک و مک قرار دارد؟
کک و مک ها شرایط بسیار رایج هستند؛ هر کسی، با هر سنی میتواند کک و مک داشته باشد. حتی امکان دارد هنگامی که افراد یک یا دو ساله هستند نیز بر روی بدنشان ظاهر شود، اگر چه این شرایط در افراد دارای پوست سفید و موهای نازک یا قرمز متداول تر است.
روشهای پیشگیری از کک و مک
بعضی از توصیه ها برای محافظت از پوست دارای کک و مک در برابر نور خورشید عبارتند از:
- از ضد آفتاب با قابلیت محافظت در برابر UVA و UVB و SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید.
- زمان خروج از منزل، لباس‌های آستین بلند پوشیده و از کلاه و عینک آفتابی استفاده کنید.
- برای جلوگیری از کک و مک تا حد ممکن از لوازم آرایشی با کیفیت استفاده کنید.
- سعی کنید در ساعاتی از روز که نور آفتاب شدیدتر است –بین ساعتهای ۱۰ تا ۲ بعد از ظهر– از منزل خارج نشوید.
- برای پیشگیری از کک و مک، دیر نخوابید.
- زمانی که خارج از منزل هستید، پس از شنا یا تعریق زیاد ضد آفتاب خویش را تجدید کنید.
- از دستگاه های برنزه کننده استفاده نکنید.
- بمنظور پیشگیری از کک و مک، میوه و سبزیجات به ویژه میوه ها و سبزیجات سرشار از ویتامین C مصرف کنید.
کک و مک امکان دارد در افراد ریشه ی ژنتیکی داشته باشدکک و مک چگونه افزایش می یابند؟
نور خورشید و تابش های برنزه کننده، اشعه (UV) ماوراءبنفش را منتشر می کنند. بعد از اینکه شما در معرض تابش نور خورشید قرار گرفتید پوست شما ضخیم شده و پیگمنت ملانین در سلول های تولید کننده رنگ (ملانولیت ها) به حداکثر میزان خود شروع به تولید رنگ می کنند. افراد با پوست تیره از افراد روشن و بور نسبت به تابش خورشید حساستر هستند. البته افراد با پوست تیره کاملاً در برابر اثرات خورشید مقاوم نیستند و حتی میتوانند با تماس های طولانی مدت، آفتاب سوخته هم شوند.جدا از رنگ چهره، کک و مک نتیجه توزیع ناموزون و نامتوازن رنگدانه ملانین در پوست می باشد. کک و مک چیزی نیست جز ته نشین شدن نامتعارف ملانین در یک نقطه از پوست.
چه زمان برای کک و مک باید به پزشک مراجعه کرد؟
کک و مک نگران کننده نیست ولی امکان دارد منجر به سرطان پوست شود. قرار گرفتن بیش از حد در معرض خورشید، عاملی پرخطر هم برای کک ومک و هم برای ملانوما یا سرطان پوست است. ملانوما اغلب در افرادی که پوست روشن یا کک ومک دارند رایج است تا افرادی که پوست تیره دارند. چنانچه متوجه تغییر در اندازه، رنگ یا شکل کک و مک ها شدید به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید، آن ها میتوانند تشخیص دهند که علتی برای نگرانی وجود دارد یا خیر.
راهکار هایی برای درمان کک و مک
کک و مک ها، لکه های برنزی یا قهوه ای روشن روی پوست تان هستند. آن ها از گروهی سلول های پوستی که دارای ملانین رنگدانه هستند ساخته شده اند. برعکس خال ها که برجسته هستند، کک و مک ها تخت می باشند. کک و مک ها دردناک و مضر نیستند. هیچ کس با کک و مک به دنیا نمی آید، حتی با این که کک و مک امکان دارد ریشه ی ژنتیکی داشته باشد. در صورتیکه شما هم کک ومک دارید و میخواهید از شرشان خلاص شوید در ادامه راههای گوناگون به این منظور معرفی شده اند:
۱- لیزر درمانی:
لیزر درمانی از پالس های نوری متمرکز و شدید برای هدف قرار دادن نواحی آسیب دیده از پوست استفاده می کند. لیزر های متنوعی برای درمان کک و مک وجود دارند. لیزر درمانی بطور کلی امن است و ریسک ایجاد زخم پایین می باشد ولی با این حال عوارض دیگری از این موارد دارد: خارش، تورم، قرمزی، پوسته پوسته شدن، عفونت، تغییر در رنگ پوست. چنانچه سابقه ابتلا به تب خال دهانی دارید بهتر است پیش از لیزر درمانی داروی ضد ویروس مصرف کنید به دلیل آن که لیزر امکان دارد سبب پراکندگی تب خال اطراف دهان شما بشود.
لیزر درمانی برای از بین بردن کک و مک است و ریسک ایجاد زخم را پایین می آوردشخص ارائه دهنده خدمات لیزری امکان دارد داروها یا کرم های دیگری را پیش از درمان کک و مک تجویز کند، حتی امکان دارد بگوید از مصرف بعضی از داروها یا کرم ها پیش از انجام پروسه خودداری کنید. پزشک تان را در جریان داروها و کرم هایی که مصرف می کنید بگذارید. امکان دارد ریکاوری از درمان لیزر تا دو هفته طول بکشد. برای دست یابی به نتایج مطلوب معمولاً به جلسات متعدد احتیاج دارید.
۲- کرم رتینوئید موضعی:
کرم های رتینوئید یکی از ترکیبات ویتامین A هستند و برای درمان کک و مک و دیگر آسیب های پوستی ناشی از آفتاب استفاده می شوند. بنابر بررسی های انجام شده در سال ۲۰۱۴، رتینوئید با جذب اشعه ی فرابنفش B، از پوست در برابر نور محافظت می کند. به همین علت از بروز کک و مک جدید جلوگیری می کند.
کرم های رتینوئید یکی از ترکیبات ویتامین A هستند و برای درمان کک و مک مفید اند۳- لایه بردار شیمیایی:
یک لایه بردار شیمیایی از یک محلول شیمیایی برای پوسته پوسته کردن و لایه برداری نواحی آسیب دیده ی پوست استفاده می کند. برای از بین بردن کک و مک، یک لایه بردار معمولی پوست که دارای گلیکولیک اسید یا تری کلرو استیک اسید است میتواند به لایه های میانی پوست نفوذ کند. زمانی که پوست آسیب دیده برداشته شود، پوست جدید تولید می شود. لایه بردارهای شیمیایی امکان دارد موقتا سبب عوارض زیر شوند: سوزن سوزن شدن، پوست پوست شدن، قرمزی، تحریک شدن پوست، تورم، سوزش. به گفته ی انجمن جراحی پوست آمریکا، لایه بردار معمولی پوست به دو هفته زمان برای بهبودی نیاز دارد. در این بازه زمانی باید روزانه پوست خود را آب رسانی کرده و از پماد موضعی استفاده کنید. همینطور باید به بازه دو هفته برایتان ضد ویروس تجویز شده و تا زمان بهبود پوست تان از قرارگرفتن در معرض نور خورشید پرهیز کنید.
۴- سرما جراحی:
این روش عمدتاً با استفاده از نیتروژن مایع و دمای پایین و تحت نظر پزشک برای درمان کک و مک انجام می شود.
۵- کرم رتینول برای رفع کک و مک:
لایه بردارهای ساده وجود دارد که میتوانید خودتان در خانه استفاده کنید و بسیار کمک کننده هستند. رتینول یکی از این هاست، این ماده تقریباً یک لایه بردار شیمیایی است که از ویتامین A تشکیل شده و ماده ای ضد التهاب است که میتواند در درمان کک و مک هایی که ناشی از التهابات سلول های پوستی هستند بسیار مؤثر باشد. خیلی از کرم های موجود در بازار رتینول دارند، این ماده در پوست نفوذ می کند و ویتامین A موجود در آن، بازسازی سلول های پوستی را فزونی می دهد به عبارتی سبب پوست انداختن می شود و در نتیجه لایه رویی پوست که کک و مک روی آن است از بین می رود.
۶- کرم ضد آفتاب:
کرم ضد آفتاب شما را از شر کک و مک خلاص نخواهد کرد، ولی جلوی ایجاد کک ومک های جدید را می گیرد. شما همیشه باید از ضد آفتاب استفاده کنید حتی اگر هوا ابری است. ضد آفتاب باید SPF 30 یا بالاتر داشته باشد. ۱۵ دقیقه پیش از خروج منزل ضد آفتاب را روی پوست تان بزنید. ضد آفتاب را هر دو ساعت یک بار و سریعاً پس از شنا یا عرق زیاد تجدید کنید.
کرم ضد آفتاب مانع ایجاد کک و مک جدید روی پوستتان میشوددرمان های خانگی کک و مک
بعضی از افراد با امتحان کردن برخی از روش های خانگی متوجه شده اند بعضی محصولات طبیعی خاص میتوانند اثر خوبی در روشن شدن کک و مک داشته باشند هرچند موثر بودن این روشها از نظر علمی ثابت نشده است. بعضی از این روشها عبارتند از:
>> تاثیر ماسک لیموترش در درمان کک و مک:
لیمو ترش سبب سفید شدن پوست می شود و جای لکه ها را کمرنگ می کند. برای استفاده از لیموترش، آب آنرا روی پوست بمالید و بعد از دو دقیقه با آب بشویید و خشک کنید. بعد از چند روز لکه های کک و مک کمرنگ می شوند. ماسک دیگر از ترکیب عسل و آب لیموترش و جوانه گندم به دست می آید. این مواد را با هم مخلوط کنید و به صورت خمیری روی پوست بمالید و بعداز ۱۰ دقیقه بشویید.
لیمو ترش سبب سفید شدن پوست می شود و لکه های کک و مک را کمرنگ می کند>> روغن نارگیل:
بعد از تمیز کردن صورت خود، روغن نارگیل را به آرامی به بازه زمانی ۵ دقیقه روی صورت ماساژ دهید. استراحت کنید و پس از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، با آب گرم بشویید. این روش درمان کک و مک را سه بار در هفته تکرار کنید. هنگامی که متوجه شدید وضعیت شما بهبود پیدا کرده است، این درمان را به یک یا دو بار در هفته کاهش دهید. پرسش های زیادی در خصوص این که آیا روغن نارگیل یک شبانه روز روی صورت بماند یا خیر، وجود دارد چنانچه پوست شما خشک است، میتوانید یک بار در هفته این کار را انجام دهید ولی در صورتیکه پوستتان چرب است، توصیه می شود که از انجام این کار پرهیز کنید. اگرچه روغن نارگیل بسیار چرب است و این میتواند پوست شما راچربتر کند و سبب شود که پوست، روغن بیشتری تولید کند. به همین ترتیب، امکان دارد با مشکلاتی مثل بازتر شدن منافذ رو به رو شوید.
>> ماسک آلبالو:
پس از تمیز کردن پوست، آب آلبالو را گرفته و آنرا روی پوست صورت خود بمالید، به مدت یک ساعت صبر کنید و بعد با آب گرم شست وشو دهید. این عمل را روزی دوبار و تا هنگامی که کک و مک کمرنگ شود ادامه دهید.
>> روغن نارگیل و شکر قهوه ای:
برای درمان کک و مک، ۵۰ میلیگرم روغن نارگیل را با یک قاشق چای خوری شکر قهوه ای بخوبی ترکیب کنید. پس از پاک کردن صورت، این مخلوط را به آرامی به مدت ۵ دقیقه ماساژ دهید و بعد با آب گرم بشویید. توجه داشته باشید که پنج دقیقه، برای جذب مزایای این ماسک کافی است. با این حال میتوانید بیش از این هم نگهداری کنید. این ماسک با این دو ماده، سلول های مرده پوست را از بین میبرد و به مرطوب شدن پوست کمک میکند. این روش را یک یا دو بار در هفته تکرار کنید.
>> آلوئه ورا:
آلوئه ورا حاوی اسید سالیسیلیک و آلوئین است که به کم رنگ شدن و محو شدن کک و مک کمک می کند. کافیست قدری ژل برگ آلوئه ورا را روی پوست خویش بمالید.
>> ماست و عسل:
عسل یک ماده ایده آل برای تغذیه و روشن کنندگی پوست است. بنابراین ترکیب آن با ماست یک ماسک فوق العاده برای کاهش کک و مک میباشد. ۲ تا ۳ قاشق چای خوری ماست را با یک قاشق چای خوری عسل مخلوط کنید و به خوبی هم بزنید و به آرامی به بازه ۵ دقیقه روی صورت ماساژ دهید. پس از ۱۵ الی ۲۰ دقیقه استراحت با آب گرم بشویید. شما میتوانید ژل آلوئه ورا را به سادگی از داروخانه ها تهیه کنید. برای درمان سریعتر کک ومک این روش را ۲ تا ۳ بار در هفته تکرار کند.
>> عسل:
لایه نازک عسل را روی پوست خود بمالید. بگذارید ۵ تا ۱۰ دقیقه بماند بعد با آب گرم بشویید. عسل خواص آنتی اکسیدانی دارد که به مرور به روشن شدن کک و مک کمک می کند.
>> ماسک عسل و دارچین برای کک و مک:
برای درمان کک و مک، مقداری عسل را روی بخار آب قرار دهید تا حالت مایع و روان پیدا کند. بعد به آن مقداری دارچین کوبیده شده که در مقدار کمی آب حل نموده اید اضافه نمایید (به جای آب بهتر است ازسرکه استفاده کنید). تا هنگامی که عسل گرم است (طوری که صورت را نسوزاند) این ماسک را به صورت بمالید و حدود ۴۰ دقیقه روی پوست قرار دهید. بعد صورت را با آب ولرم شست و شو دهید.
ماسک عسل و دارچین سبب از بین بردن کک و مک روی پوستتان میشود>> عسل و لیمو:
۳ قاشق چای خوری عسل را با یک قاشق چایخوری آبلیمو ترکیب کنید و پس از پاک کردن صورت، این ترکیب را برای درمان کک و مک صورت به مدت ۵ دقیقه به آرامی ماساژ دهید. اجازه دهید که ۱۰ تا ۲۰ دقیقه باقی بماند و بعد با آب گرم بشویید. شما میتوانید برای دریافت نتیجه بهتر، این درمان را در دو الی سه بار در هفته تکرار کنید.
>> روغن جوجوبا:
روغن جوجوبا میتواند پوست بدن انسان را هیدراته نگه دارد و همچنین PH را نیز متعادل می کند و به علت خواص آنتی اکسیدان، به کاهش لکه های تیره و کک و مک هم کمک می کند. یک قاشق چایخوری روغن جوجوبا را با ۲ تا ۳ قطره روغن زیتون ترکیب کنید و سپس این مخلوط را روی پوست خود اعمال کنید و به مدت ۲ تا ۳ دقیقه ماساژ دهید. اجازه دهید یک شبانه روز بماند و صبح روز بعد بشویید. این درمان را هر شب تکرار کنید.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 15
- 3
