پاسخ تمام سوالات خود در زمينه 'سرطان پوست' را اينجا بخوانيد

سرطان پوست رایج‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین نوع سرطان است

سرطان پوست چیست؟

سرطان پوست حاوی تغییرات غیرعادی در لایه بیرونی پوست می شود. سرطان پوست متداول ترین و شایع ترین نوع سرطان در تمام دنیا بوده و ۷۵ درصد کل سرطان در جهان را تشکیل می دهد و اگرچه اغلب مبتلایان به سرطان پوست شفا می یابند، ولی به دلیل شیوع زیاد آن یکی از نگرانی های بزرگ افراد بحساب می آید.

سرطان پوست به علت رشد غیرعادی سلول ها که توانایی حمله یا انتشار به ديگر بخش های بدن را دارند، بوجود می آیند.سرطان پوست سلولی میتواند مثل یک جوش باشد که از بین نمی رود، زخم هایی که درد ندارند، پوسته پوسته شدن های مکرر میتواند علائمی از سرطان پوست باشد. 

انواع سرطان پوست :

سرطان پوست ملانوما

سرطان ملانوما ( Melanoma) خطرناکترین و كشنده ترین نوع سرطان پوست است. این مدل سرطان به صورت های مختلفی روی بدن ظاهر می شود. 

 اگر چه نوع سرطان ملانوما کم تر رایج است، ولی مرگبار ترین شکل سرطان پوست است. ملانوما میتواند بعنوان یک نقطه جدید ظاهر شود یا میتواند درون یک خال بروز کند که موجب تغییر اندازه، شکل و رنگ آن شود. معمولاً رنگ های غیر معمول خال های سرطانی قرمز، سفید، آبی یا سیاه هستند.  

ملانوما میتواند در هر جایی از بدن رخ دهد؛ ولی به احتمال بیشتر در مناطق خاصی از بدن ایجاد می شود. تنه( قفسه سینه و پشت) رایج ترین مکان در مردان است. در زنان پاها شایع ترین قسمت بدن هستند. گردن و صورت ديگر مکان های شایع برای آغاز ملانوم است. 

سرطان سلول پایه ای

برامدگی های کوچک صورتی- قرمز، شفاف، براق و مرواریدی، که ممکن است قسمت هایی از آن آبی، قهوه ای یا سیاه باشد. تومورهای صورتی با لبه های برجسته و ناحیه ی فرو رفته در مرکز آن، که ممکن است رگ ها بطور غیر طبیعی( مثل پره های چرخ) در آن پخش شده باشند. زخم های بازی که گاه با چرک و عفونت همراه اند یا لایه ی سختی روی آن ها شکل می گیرد، این زخم ها بهبود نمی یابند یا پس از بهبود، دوباره باز می گردند.

لک تیره ناشی از سرطان پوست

کارسینوم سلول بازال

شایع ترین نوع این سرطان است. رشد آن بسیار کند است و قابل درمان. این ضایعات نقاطی هستند که روی صورت، گردن و گوش ها رشد می کنند. آنها تمایل به تشکیل چربی یا زخم دارند و به راحتی خونریزی می کنند.

بعضی از عوامل خطرناک برای  ایجاد سرطان سلول بازال عبارتند از:تماس با افتاب به خصوص در نوجوانی- سرکوب سیستم ایمنی مثل بیماران پیوندی و عفونت HIV- مواجهه با مواد شیمیایی – سابقه رادیاسیون– بعضی بیماری های ارثی مثل گزودرما پیگمتوزوم.

سرطان سلول سنگفرشی

سرطان یا کارسینومای سلول سنگفرشی، هم معمولاً در قسمت هایی که نورخورشید بیشتر به آن ها می تابد، به وجود می آید مثل صورت، گوش، گردن، لب و دست. اما، این سرطان نیز ممکن است در هر جای دیگری رشد یابد. 

احتمال انتشار سرطان سلول های سنگفرشی بیشتر است.سرطان سلول های بازال و سرطان سلول های سنگفرشی به ندرت منجر به مرگ می شوند.

کارسینوم سلول مرکزی

نادر است ولی از انواع خطرناک آن است و میتواند به سرعت رشد کند و در بخش های مختلف بدن گسترش یابد. کارسینوم سلول مرکزی کوچک و بدون درد، قرمز، بنفش یا صورتی است. سفت بنظر میرسد و ممکن است براق هم باشد.

علائم سرطان پوست بر روی دست

علائم سرطان پوست 

علائم سرطان پوست به نوع آن سرطان بستگی دارد. علایم سرطان سلول های بازل معمولاً به صورت برامدگی های کوچک، نرم و کروی شکل بر روی قسمت هایی از پوست که بیشتر در معرض تابش افتاب قرار می گیرد مانند سر، گردن و شانه ها می باشد. سایر نشانه های این نوع سرطان عبارت است از:

۱- اگر حاشیه ی خال یا لکه ی پوستی صاف و تقریباً یکسان باشد، آن خال یا لکه غیرسرطانی است. در صورتیکه مرز یا حاشیه ی خال یا لکه ها ناصاف، برجسته یا سوراخ باشد، میتواند علامتی از سرطان باشد.

۲- برجسته شدن رگ های خونی کوچک و قابل رویت بودن آن ها در محل تومور

۳- وجود یک فرورفتگی در مرکز تومور که اغلب همراه با پوسته پوسته شدن و خونریزی می باشد.

۴- ایجاد یک حالت زخم و سوزش که با گذشت زمان بهبود پیدا نمی کند.

۵- مشکلات بینایی نشانه ای از ملانوم چشم است که در آن نقطه‌ها یا لک هایی بر روی پشت چشم شما ظاهر می شود.

۶- خال های سرطانی معمولاً نامساوی اند، یعنی یک سمت خال با طرف ديگر خيلي متفاوت است. 

۷- معمولاً قطر لکه ها یا خال های مبتلا به سرطان بیش از ۶ میلی متر است.

روش های تشخیص سرطان پوست 

تشخیص سرطان پوست توسط پزشک

پزشک عمومی و یا متخصص پوست میتواند سرطان پوست را تشخیص دهد. در ابتدا پزشک مواردی از قبیل زیر را مورد بررسی قرار می دهد:

• علایم خال
• سایر خال ها و لکه های غیرطبیعی
• درد، خونریزی و یا خارش در پوست
• ارسال یک نمونه کوچک از پوست بیوپسی به آزمایشگاه
• سابقه خانوادگی فرد و سایر عوامل خطرناک مثل قرار گرفتن در معرض آفتاب در طول زندگی

راه های انتشار سرطان پوست در بدن:

انتقال سرطان پوست از طریق سیستم لنفاوی

در صورتیکه سرطان وارد سیستم لنفاوی شود از طریق عروق لنفاوی به بخش های ديگر بدن نیز انتقال می یابد.

انتقال سرطان پوست از طریق بافت

سرطان از این به بعد شروع می شود و به مناطق مجاور آن بافت هم انتقال  پیدا می کند.

انتقال سرطان پوست از طریق خون

درصورتی که سرطان وارد جریان خون شود، از رگ های خونی به سایر قسمت های بدن وارد شده و سرطان، ممکن است به سایر بخش های بدن گسترش یابد و زمانی که سرطان به قسمت های دیگر منتقل شود متاستاز (فراگُستری) نامیده می شود سلول های سرطانی، از جایی که شروع شده و از طریق سیستم لنفاوی خون حرکت می کنند. 

خطر سرطان پوست برای چه کسانی است؟

۱- افرادی که پوست روشن تری دارند در معرض خطر بیشتری هستند.

۲- زندگی در جاهایی که ارتفاع زیاد دارند و بیشتر سال تابش افتاب دارند.

۳- افرادی که سیستم ایمنی پائین تری دارند به علت استفاده از دارو یا ابتلا به بیماری ایدز.

۴- قرار گرفتن در معرض نورخورشید در سنین کودکی بسیار زیان آور است.

۵- افرادی که به دلیلی پرتو درمانی شده اند

۶- افرادی که تماس با بعضی از مواد شیمیایی پرخطر مانند آرسنیک( در کارگران معدن، پرورش دهندگان گوسفند و کشاورزان) و هیدروکربن های موجود در قیر، مواد نفتی و دوده های سیاه( که میتواند سبب سرطان سلول های سنگفرشی شود) دارند.

۷- سابقه شخصی از یک یا چند نوع سرطان

۸- در مناطقی با ارتفاع زیاد یا در نزدیکی استوا که در معرض نورخورشید هستند

بررسی علائم مختلف در خصوص سرطان پوست

آیا سرطان پوست ارثی است؟

از آنجایی که اغلب سرطان های پوست به دلیل مستقر شدن در معرض نور ماورا بنفش ایجاد می شوند؛ سرطان های پوستی بطور کلی از منظر وراثتی بودن یا نبودن بررسی نمی شوند.

لیک این واقعیت که سرطان پوست (Skin cancer) در میان افرادی که پیگمنت ضعیف دارند بسیار رایج است و این نوع پوست فاقد رنگدانه را به ارث می برند؛ بحث ارثی بودن سرطان پوست را مورد حمایت قرار می دهد. سندروم های ژنتیکی بسیار نادری وجود دارد که منجر به افزایش تعداد سرطان پوست در افراد مبتلا به آن می شود.

راهنمایی برای تشخیص زود سرطان پوست 

۱- پوست خود را بطور منظم معاینه کنید. بهتر است پوست خود را بعد از دوش گرفتن و هنگامی که مرطوب است چک کنید.

۲- پوست سرو گردن را هم برای یافتن خال وارسی کنید. برای بررسی این ناحیه ها احتیاج به یک آیینه یا کمک یکی از اعضای خانواده دارید. 

۳- درصورتی که نوجوان هستید، حامله هستید و یا دوران حوالی یائسگی (Menopause) را طی می کنید توجه بیشتری به خال ها و لکه ها داشته باشید زیرا در این موقع ها تغییرات هورمونی در بدن رخ می‌دهند که امکان دارد در بروز این نوع بدخیمی نقش داشته باشند.

۴- در صورتیکه در بدن خود یا نقاطی برنزه یا قهوه ای مایل به زرد برخوردید، در ناحیه اندام تناسلی خود دچار سرطان پوست شده اید.

درمان سرطان پوست 

بررسی تشخیص و درمان سرطان پوست

زمانی که سرطان پوست از همان ابتدا تشخیص داده می شود، معمولا به راحتی درمان می شوند. ولی به یاد داشته باشید که این بیماری وقتی پیشرفت می کند جدی است. تشخیص زودهنگام سرطان پوست کلیدی است.

معمولاً درمان افراد سرطانی پوست جراحی است، ولی در بعضی موارد پزشک، کیموتراپی (chemotherapy) موضعی، درمان فتودینامیک یا پرتودرمانی را پیشنهاد می کند. 

چون درمان سرطان پوست میتواند سلول ها و بافت های سالم را نیز از بین ببرد، گاهی عوارض جانبی ناخواسته ای پیش آید؛ این عوارض جانبی به نوع و محدوده ای که باید درمان بستگی دارد، ولی در همه افراد مشابه نیست.

قبل از شروع درمان، پزشک عوارض احتمالی ممکن را به شما می گوید و راه هایی را برای رویارویی با آن ها پیشنهاد می دهد. بسياري از سرطان های پوست را می توان به آسانی با جراحی برداشت؛ برای کنترل درد، کاهش جانبی درمان تسهیل نگرانی ها هم به مراقبت حمایتی نیاز است. 

جراحی

روش اصلی برای درمان سرطان سلول های بازل و سرطان سلول های سنگفرشی، انجام عمل جراحی و بر داشتن غده سرطانی می باشد.

لکه های سرطانی کوچک را میتوان با استفاده از روش های مختلفی من جمله اکسیزیون( بریدن لکه)، الکترودسیکیشن و کورتاژ( تراشیدن بافت تومور و بعد از آن سوزانیدن بافت با استفاده از یک سوزن الکتریکی) و یا کرایوسرجری( منجمد کردن لکه پوستی با نیتروژن مایع)، از روی پوست برداشت.

ولی برای بر داشتن تومورهایی که اندازه آن ها بزرگ باشد، در مناطق پُرخطر از بدن قرار داشته باشند، بطور مکرر عود کنند و یا در قسمت هایی از بدن که از نظر زیبایی اهمیت دارند قرار گرفته باشند، از یک روش جراحی به نام جراحی میکروگرافیک موس( Mohs) استفاده می شود. در این روش، جراح بافت سرطانی پوست را با دقت و به صورت لایه به لایه برمی دارد تا به بافت سالم و عاری از سرطان برسد. 

شیمی درمانی موضعی 

برای درمان موارد پیشرفته و بدخیم ملانوما، امکان دارد از ایمونوتراپی، واکسن یا شیمی درمانی استفاده شود.این درمان ها معمولاً به صورت آزمایش های کلینیکی انجام می شوند. آزمایش های کلینیکی عبارت است از مطالعه و بررسی روش های درمانی جدید که با این هدف انجام می شود که ببینند آیا توانایی تحمل بیمار نسبت به یک روش جدید، بیش از روش های فعلی و عملکرد آن روش در درمان عارضه، مؤثرتر از روش های فعلی هست یا خیر. 

فتودینامیک تراپی

در این روش از لیزر و آن هم برای نابود کردن سلول های مبتلا به سرطان استفاده می کنند.

پرتو درمانی 

افرادی که به هر علت نتوان بر روی آن ها عمل جراحی انجام داد، ممکن است از طريق پرتو درمانی تحت درمان قرار گیرند.  

پرتو درمانی برای درمان سرطان پوست حاوی استفاده از پرتوهای کوچکی به صورت هدفمند بر روی لکه های پوستی می باشد. این پرتوها، سلول های غیر طبیعی را از بین می برد و لکه سرطانی موجود بر روی پوست را تخریب می کند. استفاده ازطریق پرتو درمانی میتواند سبب تحریک یا سوزش پوست در اطراف محل عارضه نیز بشود. همچنین ممکن است در بیمار حالت غش و ضعف شدید ایجاد کند. البته این عوارض جانبی به صورت موقتی هستند. همچنین ، به تازگی یک کرم موضعی مخصوص برای درمان برخی از انواع خوش خیم سرطان های غیر ملانومایی عرضه شده است که ممکن است احتیاج به پرتو درمانی را نیز برطرف کند.

زیست درمانی

درمانی برای تحریک کردن سیستم ایمنی شما برای مبارزه با سلول های سرطانی می باشد.

روش های جلوگیری از سرطان پوست 

لک های سیاه روی کمر ناشی از سرطان پوست

۱- کاهش قرارگیری در معرض نورخورشید و فرابنفش (UV) و استفاده از ضدآفتاب می تواند روش های مؤثری برای جلوگیری از ملانوم و سرطان سلول های سنگفرشی باشد.

۲- از عینک آفتابی مطلوب و لباسهای مناسب که بیشتر سطح بدن را محافظت کنند استفاده کنید. لباسهایی که رنگ روشن دارند مناسب تر هستند.

۳- مواجهه خود با نورخورشید و پرتوهای فرابنفش را کاهش دهید. بالاخص در ساعتهای ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر این مسأله اهمیت بیشتری دارد برای این که تابش پرتوهای خورشید شدیدتر است. 

۴- از استفاده از لامپ های خورشیدی و سالن های برنزه شدن( سولاریوم) بپرهیزید.

۵- این تصور اشتباه که افرادی که پوستی تیره دارند، احتیاج به استفاده از ضد آفتاب ندارند اشتباه است. استفاده از ضد آفتاب و سایر کارها برای در امان ماندن از اشعه ی خورشید، ربطی به رنگ پوست ندارد. 

۶- برای محافظت از صورت و گوش های خود از کلاه افتاب گیر و لبه بلند استفاده کنید.

۷- همیشه در سایه راه بروید. هیچگاه برای زمانی طولانی( بیش از یک ساعت) در معرض نور مستقیم آفتاب نباشید.

تأثیر کرم ضدآفتاب و ویتامین D بر پيش‌گيري از سرطان پوست (Skin cancer) 

خارش پوست یکی از علائم سرطان پوست است

منبع اصلی تولید ویتامین D در بدن از نورخورشید تأمین می شود. در واقع ، نور خورشید عامل تولید ویتامین D در پوست است. بعضی از افراد معتقد هستند، استفاده از ضدآفتاب ها مانع از رسیدن نورخورشید به بدن می شود، اما بنظر میرسد که چنین عقیده ای مطرود است.

زیرا هیچ شخصی ، آن قدر برای هر سانتی متر از بدن خود از کرم های ضدآفتاب استفاده نمی کند که مشکل مسدود شدن سطح پوست و دریافت نکردن ضدآفتاب بوجود بیاید. ضمن این که خطرات اشعه خورشید بسیار بیش از جذب نشدن ویتامین D است. جذب این ویتامین با خوردن سبزیجات و مکمل های مولتی ویتامین هم ممکن می شود.

گردآوری: بخش سلامت سرپوش