عمل بالن معده چیست؟
یکی از راه های رسیدن به وزن متعادل عمل بالن معده است، در این جراحی پزشک متخصص بدون ایجاد شکاف یا برش تنها از طریق دستگاه به نام آندوسکوپ جراحی را انجام می دهد. (دستگاه آندوسکوپ لوله باریک و قابل انعطاف است که دارای یک لامپ و دوربین می باشد.)
در ابتدا به فرد به آرامبخش را داروی بیهشویی ضعیف تزریق می شود، سپس بالون مورد نظر با استفاده از دستگاه آندوسکوپ از دهان و مری عبور می کند و وارد معده شخص می شود. این بالن ظاهری شبیه به بادکنک سیلیکونی دارد که باد می شود، البته قبل از ورود به معده خالی است.
بعد از رسیدن بالن خالی به معده، جراح آن را با استفاده از یک ماده به نام محلول استریل سالینی پر می کند، تا زمانی که حجم بالن به اندازه مورد نظر برسد این کار ادامه پیدا می کند، این جراحی با وجود اینکه مقداری ناخوشایند است، اما در بیشتر مواقع بدون درد صورت می گیرد. مدت زمان مورد نیاز برای این عمل ۱۵ دقیقه است و فرد نیازی به بستری نخواهد داشت و بلافاصله بعد از جراحی می تواند به منزل بازگردد.
انواع بالن معده:
بالون های مورد استفاده برای معده انواع مختلف دارند اما طبق آنچه BAD ایالت متحده آمریکا اعلام کرده است؛ گزینههای آندوسکوپی که در حال حاضر برای مدیریت چاقی در دسترس هستند را به ۲ دسته تقسیم می شوند که شامل موارد زیر می باشند:
- دسته اول شامل وسایلی هستند که می توانند فضای داخل معده را اشغال کنند و به بالون های داخل معده معروف هستند. در حال حاضر سه نوع بالن داخل معده وجود دارد که سازمان غذا و داروی آمریکا آنها را تایید کرده است.
- دسته دوم نیز هم معده را هدف قرار می دهند، آنها شامل دستگاه های بازسازی معده می شوند. در ادامه به توضیح سه نوع از بالن های معده می پردازیم.
- یکی از انواع بالن های معده می توانند با مخلوطی از مایع و هوا پر شوند، این بالن ها به مدت ۹ ماه ماندگاری دارند، از آنجایی که مایع و هوا در آنها مخلوط می شوند عوارض ابتدایی عمل مانند تهوع و استفراغ را کاهش می دهند، در نتیجه استفاده از این بالن ها عمل راحت تری را برای بیمار رقم می زنند.
- Spatz نوع دیگری از بالن های معده هستند که می توانند تا یک سال هم باقی بمانند، یکی از مهمترین مزایای این بالن به قابلیت تنظیم مجدد آنها در طول یک دوره زمانی مربوط می شود. در ابتدا پزشک بالن را با حجم کمی از مایع پر می کند، سپس بر اساس اشتهای بیمار در طول یک دوره یکساله حجم مایع را از طریق آندوسکوپ تغییر می دهد.
- یکی دیگر از انواع بالن ها به نوع تنظیم شوند به وسیله پورت برمی گردد، این بالن از طریق هوا پر می شود و مانند انواع قبلی از طریق اندوسکوپ وارد معده می شود. تفاوت این نوع از بالن به نحوه پر یا خالی شدن آن از طریق پورت زیرپوستی مربوط می شود. درد، تهوع و استفراغ در این نوع بالن وجود ندارد، از آنجایی که ماندگاری طولانی برای این بالن در نظر گرفته می شوند می تواند شانس کاهش وزن را بیشتر کند.
مکانیزم کاهش وزن در بالن معده چگونه است؟
همانطور که اشاره شد بالن از طریق دستگاه اندوسکوپ توسط یک پزشک مجرب وارد معده شده و با استفاده از یک ماده بی خطر پر می شود. بالن پر شده با مایع مقداری از حجم معده را اشغال می کند و برای مدتی مشخص داخل معده باقی می ماند. با کاهش مصرف غذا توسط شخص، وزن هم کاهش پیدا می کند. با وجود این موضوع باید توجه کرد بالن گذاری معده عوارض بسیاری را به دنبال دارد و امروزه به عنوان یک روش منسوخ از آن یاد می شود.
کاندیدهای مناسب استفاده از بالن معده:
افرادی که دارای شرایط زیر هستند می توانند از روش بالن گذاری برای لاغری استفاده کنند:
- شاخص توده بدنی آنها بین ۳۰ تا ۴۰ باشد.
- افرادی که آمادگی و انگیزه کافی برای تغییر در سبک زندگی، پیگیری منظم پزشکی و رفتار درمانی را داشته باشد.
- سابقه جراحی معده یا مری را نداشته باشد.
- بالن گذاری معده برای همه افراد بیش از حد چاق مناسب نیست، بلکه پزشک با انجام آزمایشات خاص می تواند تشخیص دهد که این روش برای درمان مناسب می باشد یا خیر.
عمل بالن معده برای چه کسانی مناسب نیست؟
با وجودی که بالن گذاری جراحی سخت و پیچیده ای محسوب نمی شود اما افرادی هستند که نباید آن را انجام دهند، برای مثال:
- افرادی که به دارو یا الکل اعتیاد دارد نمی توانند این عمل را انجام دهند.
- افرادی که سابقه جراحی معده یا مری داشته اند، زیرا کل فرآیند این جراحی به این اندام برمی گردد و درصورتی که فرد در این نواحی جراحی داشته باشد، ممکن است در روند درمانی با مشکلات جدی روبرو شود.
- افرادی که به بیماری های دستگاه گوارش مانند؛ زخم معده و زخم اثنی عشر و همچنین بیماری التهاب روده مبتلا هستند کاندیدای مناسبی برای بالن گذاری نخواهند بود.
- افرادی که داروهای ضدانعقاد خون مصرف می کنند نمی توانند این عمل را انجام دهند.
- افرادی که به سیروز کبدی مبتلا هستند یا از نارسایی مزمن کلیه رنج می برند هم نمی توانند بالن گذاری معده انجام دهند.
- زنان باردار هم به هیچ عنوان نباید این عمل را انجام دهند.
مزایای بالون معده:
- افرادی که از جراحی های سنگین می ترسند می توانند از این روش درمانی استفاده کنند.
- کاهش وزن سریع
- این روش موقتی خواهد بود و اگر از انجام آن پشیمان شوید یا قصد جراحی دیگری داشته باشید می توانید هر زمانی که بخواهید بالن را از معده خارج کنید.
- امکان داشتن جراحی معده دیگر بعد از خروج بالن از معده
عوارض بالن معده چیست؟
در ابتدای ترویج بالن گذاری معده با اطلاعات کمی که در دسترس بود، به عنوان روشی کم خطر شناخته می شد، اما با گذشت زمان مشخص شد که عوارضی را به دنبال دارد و به عنوان یک روش کاهش وزن نه تنها موثر نیست عوارض زیادی را نیز شامل می شود. برخی از عوارضی که بعد از بالن معده مشاهده شده است شامل موارد زیر می باشد:
کاهش وزن کم:
نسبت به سایر روش های جراحی برای لاغری این روش با کاهش وزن کمتری همراه خواهد بود، این درحالی است که اسلیو معده می تواند ۹۰ درصد اضافه وزن را به شکل موثر از بین ببرد، در صورتی که بالن گذاری کمتر از ۳۰ درصد اضافه وزن را از بین می برد که البته همین مقدار هم با عارضه همراه است.
در صورتی که اضافه وزن شما بیش از حد است از روش های دیگری به غیر از بالن گذاری معده استفاده کنید، یا به طور کلی رژیم لاغری و ورزش منظم را برای رسیدن به وزن ایده آل درپیش بگیرید.
ناراحتی معده:
از آنجایی که در روش بالن معده یک شیء خارجی وارد معده می شود، غالبا ناراحتی در این اندام حس می شود، به طوری که اگر فرد تغییر وضعیت دهد، بچرخد یا جابجا شود همواره متوجه حضور بالن در معده خواهد شد. در این صورت به نظر می رسد فرد دچار سوء هاضمه شده و همواره بخشی از غذا را داخل معده خود دارد.
همین عارضه سبب می شود افرادی که درگیر ناراحتی های معده هستند، گزینه مناسبی برای بالن معده نباشند، در غیر این صورت با انجام آن به ناراحتی های معده اضافه می شود.
تهوع و استفراغ:
حضور بالن در معده می تواند همراه با استفراغ و تهوع باشد، به این صورت که شما مقدار کمی غذا خورده اید اما همان میزان هم باعث ناخوشایندی در معده می شود.
شکم یا کمردرد:
در صورتی که غذای زیادی بخورید یا ورزش کنید ممکن است علائم شکم درد را تجربه کنید، گاهی نیز ممکن است هنگام خواب با درد و ناراحتی بیدار شوید.
رفلکس اسید معده:
در بیشتر از ۸۰ درصد افرادی که بالن گذاری معده را انجام می دهند؛ رفلاکس های معده در طی شبانه روز گزارش شده است. البته افراد چاق معمولا رفلاکس دارند اما مقدار آن بعد از بالن گذاری افزایش خواهد یافت.
مسائل هضم:
از آنجایی که حجم مشخصی از معده بعد از بالن گذاری اشغال می شود، کارایی، اثربخشی و قدرت هضم کنندگی غذا توسط معده ممکن است کاهش یابد، همچنین سوء هاضمه به دنبال بالن می تواند تاثیرات مخربی روی روده ها بگذارد.
انسداد ورود غذا به معده:
گاهی ممکن است بالن از هضم و عبور غذا از مری به معده جلوگیری کند، این موضوع خطر پارگی معده، درد و موارد مشابه را افزایش خواهد داد.
عفونت:
در برخی موارد احتمال دارد بالن به دیواره معده آسیب بزند و به دنبال این موضوع احتمال عفونت هم افزایش می یابد.
اقدامات و آزمایش های پیش از عمل بالن معده:
این عمل هم مانند بسیاری از جراحی های دیگر باید آزمایشاتی را پیش از اقدام صورت داد، فرد باید از لحاظ دستگاه گوارش و کبد بررسی شود تا وضعیت درونی بدن مشخص شود، آزمایش خون کامل شامل: میزان گلبولهای سفید خونی، گلبولهای قرمز خونی، قند خون، پتاسیم خون، سدیم خون، میزان تری گلیسرید، کراتینین سرم می باشد، همچنین آلبومین و انواع تست های انعقادی نیز به عنوان یکی از اصلی ترین آزمایشات بالن معده محسوب می شوند.
تست های قلبی نیز یکی دیگر از انواع تست های مورد نیاز است که شامل یک عکس رادیوگرافی از قفسهی سینه و نوار قلب می باشد.
تست های ریوی نیز برای اطمینان از سلامت دستگاه تنفسی فرد لازم هستند.
از جمله آزمایشات مهم دیگر آندوسکپی معده، مری و دوازدهه است تا فرد از لحاظ میکروب H پیلوری بررسی شوند.
تست های روانشناسی نیز برای این عمل لازم هستند تا فرد علاوه بر جنبه فیزیکی از لحاظ روانی هم بررسی شود تا پزشک تصمیم بگیرد آیا بیمار گزینه مناسبی برای جراحی هست یا نه.
در نهایت هم از فرد سونوگرافی شکم گرفته می شود.
مراقبت های غذایی بعد از بالن معده:
- در طول ماه های اول جراحی باید از غذاهای سبک استفاده شود.
- از لقمه های کوچک استفاده کنید، آرام بجوید، توجه داشته باشید لقمه باید کاملا جویده شود.
- حین غذا خوردن مایعات نخورید اما در طول روز تقریبا ۱۰ لیوان آب را مصرغ کنید.
- همیشه یک ساعت بین غذا و نوشیدنی فاصله بگذارید.
- از مایعات گازدار پرهیز کنید.
- از خوردن نوشیدنیهای شکلاتی، آبمیوههای مصنوعی، نوشابهها و حتی نوع رژیمی آن، مشروبات الکلی، قهوه خودداری کنید.
- وعدههای غذایی را به سه وعده اصلی تقسیم کنید و بین وعدههای غذایی چیزی نخورید.
- روزی یک بار گوشت، ماهی یا مرغ(بدون استخوان) مصرف کنید.
- سبزیجات و میوه در تمام وعدهها مصرف شده و براساس فصل تا حد امکان انواع متنوع آن استفاده کنید.
- بعد از خوردن غذا دراز نکشید.
- از مصرف غذاهای چرب مانند ماکارونی، پیتزا، سوسیس، کالباس، شیرنیجات بخصوص شیرنیهای خامهای و تر، شکلات، بستنی، گوشت پرچرب و سس مایونز خودداری کنید.
- برای شیرین کردن مایعات خود از شیرینکنندههای رژیمی مثل کاندرال استفاده کنید.
- گوشت سفید(سینه مرغ یا ماهی) فیله شده یا آبپز را به سایر موراد ترجیح دهید.
- از نانهای رژیمی سبوسدار و لبنیات کم چرب استفاده کنید.
- از خود میوه استفاده کنید نه آب میوه.
- تا آخر دوره خود روزنه دو قرص مولتی ویتامین مصرف کنید.
گردآوری: بحش تغذیه و تناسب اندام سرپوش
- 18
- 2