پریودی نامنظم
شروع دوره ی قاعدگی هم زمان با سن بلوغ، میباشد یعنی بین ۱۰ تا ۱۶سالگی بروز می دهد و این دوره تا زمان یائسگی ادامه پیدا می کند یعنی بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی خاتمه می یابد. به قسمتی از چرخه قاعدگی زنان، پریود میگویند که دیواره رحم در طی این دوران کنده می شود. قاعدگی به این منظور اتفاق می افتد که دیواره رحم را پاک سازی کند، به اینصورت که در هر ماه، خون از واژن شما خارج میشود. بطور معمول برای زنان، چرخه قاعدگی، ۲۸روزه است. البته زمان شروع این دوره در هر فردی متفاوت است و شاید در تمام افراد، فاصله روزهای بین پریود یا حتی بین دفعات متفاوت در یک نفر، دقیقا همین تعداد روز نباشد. نامنظم بودن پریودی به این معنیست که تعداد روزهای بین چرخه قاعدگی، بیش از ۳۵ روز یا کم تر از ۲۱ روز شود، یا بروز این چرخه با فواصل زمانی نامشخص یاشد.
علت های پریودی نامنظم
به پریودی نامنظم که به دلایل مختلفی رخ می دهد؛« اُلیگومِنوره» گفته میشود. در ادامه با بعضی از علت های نامنظم شدن پریود اشنا شوید:
- استرس و سبک زندگی:
از عوامل مؤثر بر سیکل قاعدگی و نامنظم شدن قاعدگی می توان به افزایش و کاهش قابل توجه وزن، ابتلا به برخی بیماریها ، تغيير در برنامه های ورزشی، تغییر رژیم غذایی ، مسافرت و سایر تغییرات در برنامه روزانه زندگی زنان اشاره کرد.
- قرص های جلوگیری از بارداری:
یکی از دلایل قاعدگی نامنظم، مصرف قرص های ضد بارداری یا استفاده از دستگاه IUDs در رحم میباشد ، برخی اوقات در بین مدت زمان قاعدگی با لکه بینی مواجه میشوید. همچنین IUD، شدت قاعدگی را بیش از حد معمول، افزایش می دهد. این قرص ها از آزاد سازی تخمک از تخمدان ها و تخمک گذاری جلوگیری می کنند و به پیشگیری از بارداری کمک می کنند. اگر قرص های جلوگیری از بارداری را مصرف کنید یا درصورت مصرف کردن، آن را قطع کنید؛ تأثير مهمی بر چرخه قاعدگی دارد. دوره ی قاعدگی برخی از زنان، حتی با گذشت شش ماه از قطع مصرف قرص های جلوگیری از بارداری، نامنظم است یا بطور کلی پریودی آنها قطع می شود. گاهی اوقات زنان به این علت به خونریزی بین قاعدگی دچار می شوند که قرص های جلوگیری از بارداری حاوی پروژستین، مصرف می کنند.
- کم کاری تیروئید:
درصورت برخورداری از کم کاری تیروئید، با قاعدگی های شدید و طولانی مدت رو به رو میشوید. علاوهبراین افراد مبتلا به تیروئید پرکار با نشانه هایی همچون خستگی و افزایش وزن رو به رو هستند.
- شیردهی:
از اصلی ترین دلیل پریود نامنظم می توان به تغییرات هورمونی اشاره کرد. با شیردهی، هورمون های شما دچار تغییراتی میشود. میزان اثرگذاری این تغییرات به گونه ایست که گاهی اوقات مادر شیرده مانند دوران بارداری تا ماهها پس از زایمان، پریود نمی شود و موجب طولانیتر شدن چرخه قاعدگی می شود. درصورتی که چرخه قاعدگی زنان شیرده به حالت عادی پیش از بارداری برنگردد، بهتر است بدانند که دو ماه پس از پایان شیردهی، این چرخه به حالت عادی برمی گردد.
- کاهش وزن زیاد:
یکی از عوامل پریود نامنظم، بی اشتهایی شدید و کاهش وزن زیاد می باشد. البته این کاهش وزن باید ناگهانی باشد که باعث بروز مشکلاتی همچون اختلالات عصبی و ریزش مو میشود.
- پولیپ یا فیبروم:
به تومورهای خوش خیم دیواره رحم، پولیپ میگویند. فیبروم ها به توده های متصل به دیواره رحم گفته میشوند. ممکن است که در رحم، یک یا چند فیبروم در اندازه های متنوع وجود داشته باشد. با وجود این که از فیبروم ها به عنوان تومورهای خوش خیم یاد میشود، ولی مشکلاتی همچون درد قاعدگی یا خونریزی شدید پریود را بهمراه دارد. درصورت بزرگ بودن فیبروم، موجب ایجاد فشار به مثانه یا روده بیمار میشود و احساس ناراحتی را در او بوجود می آورد.
- پرکاری تیروئید:
پریودهای افراد مبتلا به پرکاری تیروئید، بسیار سبک و کوتاه مدت است.
- اندومتریوز:
به رشد و گسترش بافت رحم در خارج از رحم، بیماری اندومتریوز می گویند. ماهانه بافت اندومتریوز تجزیه می شود و از طریق خون پریودی خارج می شود. معمولاً راه ورود اندومتریوز از طریق تخمدان ها یا لوله های رحمی میباشد و برخی اوقات رشد اندومتریوز بین رحم و مقعد در بخش تحتانی دستگاه گوارش میباشد. حتی امکان دارد اندومتریوز باعث خونریزی غیر طبیعی، گرفتگی، درد پیش از پریودی یا هنگام پریودی شود، در نتیجه مقاربت دردناک را بوجود می آورد.
- فیبروم رحمی:
از فیبروم ها به عنوان تومورهای خوش خیمی یاد می شود که محل ایجادشان در دیواره عضلانی رحم میباشد. فیبروم هایی که ایجاد می شوند اکثرا غیر سرطانی هستند نیازی به درمان ندارند و سایز این فیبروم ها به کوچکی یک دانه سیب یا به بزرگی یک گریپ فروت میباشد. فیبروم ها باعث می شوند تا شما پریودهای شدید، دردناک و گاهی کم خونی را نیز تجربه کنید. برای برطرف کردن کم خونی در خانمها باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند تا با تجویز داروهای مربوطه آن ها را درمان کند.
- PID:
برخی اوقات سیستم تناسلی زنان تحتتأثیر نوعی عفونت باکتریایی قرار میگیرد که به آن بیماری التهابی لگن یا PID میگویند. علاوهبراین ، امکان دارد از طریق رابطه جنسی باکتری ها وارد واژن، رحم و دستگاه تناسلی فوقانی شوند. حتی برخی اوقات این امکان وجود دارد که PID از طریق اقدامات مربوط به زنان و زایمان از جمله سقط جنین به وجود آید. از علائم PID می توان به مواردی همچون ترشحات بد بوی واژینال، تب، درد لگن، پریود نامنظم، حالت تهوع ، استفراغ و اسهال اشاره کرد.
- تخمدان پلی کیستیک:
تخمدان ها از طریق سندرم تخمدان پلی کیستیک، میزان زیادی هورمون مردانه یا آندروژن تولید می کنند، سرانجام امکان دارد در تخمدان ها کیست های کوچک حاوی مایعات به وجود آیند. زمانیکه هورمون ها دچار تغییراتی می شوند، باعث پیشگیری از تخمک گذاری می شوند و در نتیجه منجر به عدم به تخمک گذاری مداوم بیمار میشود. حتی بعضی اوقات علت پریودی نامنظم یا قطع کامل پریودی، میتواند سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد. از علائم دیگر بیماری تخمدان پلی کیستیک می توان به مواردی همچون چاقی، ناباروری و پرمویی اشاره کرد. هنگامی که شخص بیمار تمایل دارد باردار شود، باید از داروهای تحریک تخمک گذاری استفاده کند.
- کاهش زودرس ذخیره تخمدان:
کاهش زودرس ذخیره تخمدان هنگامی اتفاق می افتد که در زیر ۴۰ سالگی، زنان با کاهش ذخیره تخمدان رو به رو شوند، بنابراین باعث توقف سیکل قاعدگی( همانند دوران یائسگی) می شود. اکثرا افرادی به کاهش زودرس ذخیره تخمدان مبتلا می شوند که تحت شیمی درمانی یا پرتو درمانی سرطان هستند، علاوهبراین افرادی که در خانواده سابقه ی نارسایی زودرس تخمدان ها را دارند. بنابراین علت پریود نامنظم می تواند کاهش زودرس ذخیره تخمدان باشد. در صورتیکه متوجه علائم کاهش ذخیره تخمدان در خود هستید، باید به پزشک مراجعه کنید.
علائم پریودی نامنظم
در افراد، علت قاعدگی نامنظم، متفاوت میباشد. درمان پزشکی برای بسیاری از این علل ها ضروری میباشد. در صورتیکه موارد زیر را مشاهده کردید حتماً به پزشک مراجعه نمایید.
* عادت ماهیانه یکدفعه و برای بیش از ۹۰ روز بطور کامل متوقف شود و در چنین شرایطی فرد باردار نباشد.
* بیش از ۷ روز خونریزیتان ادامه پیدا کند.
* فواصل میان دو خونریزی ماهانه ی شما کم تر از ۲۱ روز و بیش تر از ۳۵ روز باشد.
* بین دو عادت ماهانه خونریزی های غیر طبیعی را مشاهده کنید.
* در هنگام عادت ماهانه دردهای غیر طبیعی و شدید را تجربه کنید.
* فرد احساس ناخوشایندی را پس از استفاده از تامپون داشته باشد و یا حتی امکان دارد تب کند.
* فرد تجربه ی علایمی همچون ترشحات غیرمعمول را داشته باشد.
* پس از این که تجربه ی چندین دوره چرخه قاعدگی منظم را داشتید به یکباره چرخه قاعدگیتان دچار بینظمی شود.
* بحدی خونریزی شدید باشد که هر یک ساعت یا دو ساعت احتیاج داشته باشید تامپون و یا پد بهداشتیتان را عوض کنید.
درمان دارویی قاعدگی نامنظم
با توجه به علت وقوع قاعدگی نامنظم، درمان توسط پزشک صورت میگیرد. بطور مثال اگر علت نامنظمی قاعدگی به بلوغ و یائسگی مربوط باشد، درمان خاصی احتیاج ندارد و پس از گذشت زمانی این نامنظمی برطرف می شود؛ ممکن است پزشکتان یک داروی خوراکی کاهش دهنده انسولین به نام متفورمین، که معمولاً برای دیابت نوع ۲ تجویز میشود، را بمنظور اطمینان از تخمک گذاری و منظم شدن دوره ها تجویز کند. علاوه بر قرص متفورمین، قرص ضد بارداری میتواند به شما کمک کند زیرا این قرص حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون است که دوز کمی دارد. زیرا تولید آندروژن را کاهش میدهد و منجر به اصلاح خونریزی غیر طبیعی خواهد شد. همچنین، در هر ماه مصرف پروژسترون به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز احتمالاً به تنظیم دوره هایتان کمک می کند.
هنگامی که دراثر مصرف قرص بارداری، اختلال تغذیه ای یا استرس و اضطراب دچار نامنظمی پریودی شدید، بمنظور درمان باید به تغيير روش جلوگیری، اصلاح سبک تغذیه و مصرف ارام بخشهای ضعیف بپردازید. بنابراین با توجه به عوامل ایجاد پریود نامنظم، درمانهای دارویی تفاوت دارد و باید با توجه به تشخیص و تجویز پزشک متخصص زنان و زایمان درمان صورت گیرد.
درمان گیاهی قاعدگی نامنظم
در دوران بلوغ یا در شرف یائسگی، به درمان پریود نامنظم احتیاج نیست؛ ولی اگر قاعدگی نامنظم در سال های باروری و تولید مثل اتفاق بیفتد، حتماً باید با پزشک درباره ی این موضوع صحبت کنید. بمنظور درمان گیاهی قاعدگی نامنظم بعضی از گیاهان دارویی همچون کوهوش سیاه، ریشه شیرین بیان، تمشک و زردچوبه تاثیر گذار است. میتوان از متخصصین طب سنتی برای میزان مصرف و روش های استفاده از این گیاهان کمک بگیرید. اصولا متخصصین طب سنتی ، جوشانده ی این گیاهان را در دوزها و دفعات مشخص تجویز میکنند. همچنین بمنظور درمان پریود نامنظم باید از خواب و استراحت کافی بهره بگیرید به همین علت بهتر است از آرامبخش های گیاهی نظیر بیدمشک و بهارنارنج استفاده کنید تا این مشکل رفع شود.
عوارض پریودی نامنظم
از عوارض شایع پریود نامنظم، خونریزی شدید میباشد. خونریزی شدید همیشه به عنوان یک بیماری شناخته نمیشود، ولی با این وجود وقوع خونریزی منجر به کاهش منابع آهن میشود و در نتیجه کم خونی را بهمراه دارد. خستگی یا ضعف بیمار نشات گرفته از کم خونی خفیف میباشد. از دیگر علائم کم خونی شدید می توان به سردرد، سرگیجه، کوتاه شدن تنفس و افزایش ضربان قلب اشاره کرد.
از دیگر عوارض خونریزی بسیار شدید، گرفتگی عضلانی و درد در هنگام رابطه جنسی می باشد که با مصرف دارو درمان میشود.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 15
- 3