التهاب بیضهالتهاب بیضه:
یکی از بیماری های مربوط به اندام تناسلی مردان ورم یا التهاب بیضه است. این بیماری در انگلیسی تحت عنوان scrotim به معنای بزرگ شدن کیسه بیضه شناخته می شود. این کیسه به عنوان بخشی از اندام تناسلی مردانه است که دارای ماهیچه های صاف در هر دو سمت می باشد به همین دلیل اگر فردی به ورم بیضه دچار شود به احتمال خیلی زیاد التهاب به بخش درونی بیضه هم منتقل می شود.
به صورت کلی ورم بیضه ها مربوط به یک یا هر دوبیضه می شود که به دنبال عفونت ایجاد خواهد شد. این بیماری ممکن است از طریق بخش دیگری از بدن به وسیله خون به بیضه ها رسیده باشد. ورم بیضه در برخی از مواقع با درد همراه است و گاهی علامت خاصی ندارد. درصورتی که تورم و التهاب همراه با درد باشد باید برای پیشگیری از آسیب های جدی هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
علائم ورم بیضه:
در اغلب موارد اگر تورم بیضه از نوع ارکیت حاد باشد بیمار درد های ناگهانی و شدیدی را در یک یا هر دو بیضه خواهد داشت. این درد ممکن است تا کشاله ران هم ادامه پیدا کند. یکی از مهمترین دلایلی که افراد در این شرایط به پزشک مراجعه می کنند ادرار خونی است. در ادامه به سایر نشانه و علائمی که همراه با ورم بیضه است اشاره می شود:
- بیضه های متورم به رنگ بنفش یا قرمز
- احساس سنگینی در بیضه ها
- تب زیاد
- حالت تهوع و استفراغ
- مشاهده خون در مایع منی
- احساس درد هنگان تخلیه ادرار
- احساس درد در زمان نزدیکی
- داشتن احساس مریضی و بیماری
علائم ناشی از التهاب بیضهعوامل خطرزای التهاب بیضه:
افرادی که رفتارهای پرخطر جنسی دارند با احتمال بیشتری به التهاب بیضه مبتلا خواهند شد. رفتارهای پرخطری در ادامه عنوان می شوند:
- رابطه جنسی بدون محافظت
- سابقه ابتلا به بیماری های منتقله از راه جنسی
- برقراری رابطه جنسی اب فردی که مبتلا به بیماری جنسی باشد
- ابتلا به بیماری های مادرزادی مربوط به دستگاه ادراری که ممکن است در مثانه یا مجاری ادرار باشند.
علل ابتلا به ورم بیضه در بزرگسالان:
ابتلا به تورم و التهاب بیضه ممکن است تحت تاثیر موارد مختلفی ایجاد شوند که در ادامه به شرح و بررسی آنها پرداخته ایم:
واریکوسل:
کیسه بیضه سیاهرگ و سرخرگ هایی دارند که وظیفه خون رسانی به غدد تناسلی را دارند، در صورتی که عملکرد هرکدام از این سیاهرگ ها با اختلال روبرو شوند واریکوسل ایجاد خواهد شد. در حقیقت واریکوسل توده ای بسیار نرم است که به مرور زمان روی بیضه و سمت چپ کیسه بیضه رشد می کند. این اختلال غالبا علامت خاصی جز برآمدگی و توده ندارند. البته در برخی از موارد احساس سنگینی یا درد در کشاله ران و بیضه وجود دارد.
این اختلال در برخی از موارد باعث ناباروری در مردان می شود، در این صورت باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
هیدروسل:
هیدروسل همان تورم کیسه بیضه است که به دلیل جمع شدن مایع در آن ایجاد می شود. هیدروسل غالبا به صورت مادرزادی و در دوران نوزادی مشاهده خواهد شد و معمولا موجب تورم یک یا هردو بیضه می شود. اگر در پسران و مردان بزرگسال ایجاد شود ممکن است با مقداری درد همراه باشد. در صورتی که هیدروسل همراه با تورم کیسه بیضه و ورم باشد ممکن است مشکلاتی مانند ضربه یا عفونت سرچشمه آنها باشد.
هیدروسل ممکن است موجب ورم بیضه راست یا ورم بیضه چپ شود، در مواردی بسیار نادر التهاب در هر دو بیضه دیده می شود.
التهاب بیضه ناشی از هیدروسلکیست اپیدیدیم:
کیست های اپیدیدیم توده ای کوچک و پر از مایع است که مرور زمان رشد می کند. اپیدیدیم ساختاری سیم پیچی دارد و در پشت بیضه به عمل ذخیر ه و انتقال اسپرم کمک خواهد کرد. این کیست غالبا دردی ایجاد نمی شود اما کیست اپیدیدیم به بقیه قسمت ها یا داخل و اطراف بیضه فشار وارد کنند ممکن است همراه با مقداری درد باشند.
التهاب اپیدیدیم و بیضه:
التهاب همزمان اپیدیدیم و بیضه منجر به درد، تورم و حساس شدن نسبت به لمس می شود. هنوز دلیل مشخصی برای این التهاب وجود ندارد اما این مشکل غالبا با عفونت هایی مانند عفونت‌های ادراری، بیماری‌های مقاربتی، اوریون و... ارتباط خواهند داشت.
این التهاب اپیدیدیم در برخی از موارد موجب کاهش اسپرم می شود با این وجود تاثیر این مورد بر ناباروری مردان بسیار کم خواهد بود.
فتق مغبنی:
هنگامی که قسمتی از بافت روده یا چربی فشار زیاد از طریق ران به قسمت بالای و درونی ران وارد شود فتق مغبنی ایجاد می شود. فتق ممکن است همراه با تورم بیضه یا برآمدگی در کشاله ران ظاهر شود. غالبا این توده بدون درد است اما اگر جریان خون در قسمتی از اندام قطع شود، فتق با درد شدیدی همراه خواهد بود.
پیچ خوردگی بیضه:
با اینکه ای اختلال خوش خیم است اما در عین حال بسیار جدی خواهد بود. پیچ خوردگی بیضه همان پیچ خوردن طناب بیضه است که برخلاف سایر توده های خوش خیم بیضه موردی اورژانسی منحسوب می شود. در صورتی که به این عارضه مشکوک شدید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
التهاب بیضه ناشی از پیچ خوردگی بیضهسرطان بیضه:
همانطور که قبلتر اشاره شد تمام توده ها و ورم های بیضه خوش خیم هستند اما در برخی از موارد در یکی از بیضه ها می تواند نشانه ای از بدخیمی یا سرطان باشد. در این صورت مراجعه به یک پزشک متخصص در این زمینه ضروری است. توده های سرطانی بیضه به تدریج روی بیضه ایجاد می شوند و علائم زیر را دارند:
- تورم بدون درد
- احساس سنگینی یا سفتی در بیضه
- عدم حساسیت به لمس
تشخیص التهاب بیضه:
پزشک درخصوص علائم و سابقه بیماری شما سوال می کند، یک معاینه فیزیکی انجام داده تا مقدار التهاب را بسنجد. شما ممکن است به معاینه پروستات نیاز داشته باشید تا مقدار التهاب پروستات شما مشاهده شود. این معاینه با فرو بردن انگشت به سمت راست روده انجام می شود.
پزشک شما ممکن است برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاه نمونه ادرار طلب کند و هر ترشحی را سواب می کند. با این عمل شما می توانید STI یا سایر عفونت ها را تشخیص دهید.
احتمال پیچ خوردگی بیضه از طریق تصویربرداری با سونوگرافی رد می شود. پیچ خوردگی در بیضه می تواند موجب درد شدید در بیضه و کشاله ران شود. علائم آن ممکن است با علائم اورکیت اشتباه گرفته شوند. در این پیچ خوردگی شبکه اعصاب و عروق خوبی در هر دو بیضه دچار اختلال می شوند در صورتی که جریان خون به بیضه قطع شود باروری فرد تحت تاثیر قرار می گیرد به همین دلیل باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کرد.
تشخیص التهاب بیضهدرمانهای خانگی التهاب بیضه:
در روز اول تورم و التهاب باید از کیسه یخ جهت کاهش تورم استفاده کنید، توجه داشته باشید که یخ بدون واسطه و کیسه نباید استفاده شود. همچنین می تواند برای کاهش مقدار تورم از سیتزبث هم استفاده کنید. این وسیله همان لگن هموروئید است که برای آب درمانی در ناحیه تناسلی استفاده می شود. از این وسیله برای التیام درد، سوزن، تورم ناحیه مورد نظر استفاده می شود.
استفاده از این وسیله راحت است. پیش از استفاده شما باید دستگاه را با مواد شوینده مناسب کاملا تمیز و ضدعفونی کنید، سپس آن را روی توالت فرنگی گذاشته و داخل آن را با آب گرم یا سرد پر کنید. به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه داخل آن نشسته و استفاده کنید.
حتما بعد از تخلیه وسیله را شسته و خشک کنید تا برای استفاده های بعدی کاملا تمیز باشد. بهتر است توالت فرنگی هم با مواد شوینده شسته شود.
باید توجه داشت پیش از استفاده از سیتزبث باید با پزشک مشورت داشته باشید.
در راه حل سوم شما می توانید حوله رول شده را بین پاهایتان قرار دهید و کیسه بیضه را از طریق حوله به سمت بالا منتقل کنید این کار درد را بهبود خواهد داد.
تا زمانی که بهبودی اتفاق نیوفتاده از پوشیدن لباس زیر یا شلوارهای تنگ خودداری کنید و تا جایی که امکان دارد لباس زیر راحت بپوشید.
تا زمانی که از بهبود تورم مطمئن نشدید فعالیت های سنگین و زیاد انجام ندهید.
عدم انجام فعالیت سنگین در هنگام التهاب بیضهروشهای درمانی ورم بیضه:
بهتر است پیش از هرگونه درمان به پزشک مراجعه داشته باشید، درمان التهاب بیضه با علت ایجاد آن رابطه مستقیم دارد. درصورتی که التهاب عفونی باشد پزشک معالج آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. درصورتی که نوع خوراکی آن تاثیر بر تورم نداشت پزشک نوع خوراکی آنتی بیوتیک را توصیه می کند یا حتی ممکن است بیمار چند روز در بیمارستان بستری شود. درصورتی که فرد بیماری زمینه ای داشته باشید باید از روش های دیگر درمانی یا دارویی با دوز بیشتر استفاده کند.
اگر علت اصلی به وجود آمدن ورم بیضه، فتق، واریکوسل یا هیدروسل باشد، ممکن است برای درمان ورم بیضه نیاز به جراحی باشد.
در صورتی که توده‌ها و ورم‌ها بدخیم بوده و سرطانی باشند شدت وخیم بودن توده و این که سرطان تا چه حد پیشرفت کرده است تعیین کننده روش درمان خواهد بود که این درمان‌ها عموماً شامل موارد زیر هستند:
شیمی درمانی
پرتودرمانی
باید اشاره کرد که برداشتن توده های سرطانی و بافت های آسیب دیده از قسمت کیسه بیضه انجام می شود.
عوارض التهاب بیضه:
بیشتر مردانی که به التهاب بیضه مبتلا می شوند با انجام درمان درست بهبود پیدا کرده و اثر پایداری ندارند. التهاب بیضه در موارد نادر منجر به ناباروری می شود، البته این اختلال عوارض دیگری را هم به دنبال دارد که در ادامه عنوان می شوند:
- التهاب مزمن اپیدیدیم
- آبسه یا تاول در کیسه بیضه
- کوچک شدن بیضه آسیب دیده
- مرگ بافت بیضه
پیشگیری از التهاب بیضه با تشخیص های بیماری مادرزادیجلوگیری از التهاب بیضه:
دربرخی از موارد التهاب بیضه قابل پیشگیری است، به خصوص اگر فرد به مشکلات مادرزادی ادراری مبتلا باشد احتمال پیشگیری بالا خواهد رفت. با این وجود افراد می تواند خود را در برابر برخی از ویروس های ایجاد کننده ارکیت محافظت کنند.
رابطه جنسی محافظت شده هم می تواند از ابتلا به ارکیت باکتریایی پیشگیری کند. از کاندوم استفاده کنید و از شریک جنسی خود در مورد سابقه جنسی آنها سوال داشته باشید.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 12
- 3
