دبیر پیشین کمیته علمی کشوری کووید ۱۹: از سینوفارم مطمئن نیستیم!

به گزارش جهان صنعت، چند روز پیش نیز علیرضا رییسی، معاون بهداشت این وزارتخانه که واردات واکسن فایزر را تایید کرده بود گفت: «در پی درخواست معاونت بهداشت وزارت بهداشت از کمیته ملی واکسیناسیون برای تامین واکسن فایزر برای مادران باردار، خوشبختانه موافقت لازم از سوی این کمیته در این زمینه صورت گرفت.» رییسی همچنین گفته بود که «این واکسن‌ها جهت واکسیناسیون مادران باردار و در صورت کافی بودن به عنوان دوز بوستر برای کادر درمان استفاده خواهد شد.» به گفته او « دو میلیون و ۴۰۰ هزار دوز واکسن فایزر سفارش داده شده و خرید پنج میلیون دوز واکسن جانسون اند جانسون هم نهایی شده است.»

از قضا تمام تلاش‌های وزارت بهداشت برای تهیه واکسن مذکور به این دلیل بوده که سازمان بهداشت جهانی تنها واکسن فایزر را برای تزریق به مادران باردار تایید کرده است. البته در دیگر کشورها نظیر آلمان و انگلیس توصیه کردند که بهتر است مادران باردار تنها دو واکسن فایزر و مدرنا را انتخاب کنند. دلیل این توصیه را استفاده زنان‌باردار دیگر کشورها از این دو واکسن و گزارش نشدن بروز مشکل برای آنان اعلام کرده است.

از سوی دیگر سازمان غذا و دارو هم بالاخره با گذشت ۹ ماه از عرضه واکسن فایزر به بازارهای جهانی، اقدام به تایید آن کرد. حیدر محمدی، مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو گفته بود: «شش واکسن کرونا از جمله فایزر، بایونتک و جانسون‌اند‌جانسون مجوز مصرف اضطراری را از سازمان غذا و دارو دریافت کردند.»

مردم هنوز در بهت اعلام خبر واردات واکسن فایزر بودند که دیروز به یکباره رویه واردات واکسن تغییر کرد. وزارت بهداشت دوباره طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد تصمیم قبلی برای واردات واکسن فایزر جهت استفاده زنان باردار لغو شده است!

با وجود اینکه قرار بود این واکسن از مرکز تولید آن در بلژیک خریداری شود اما در این اطلاعیه آمده که وزیر بهداشت موضوع واکسیناسیون زنان باردار را به «کمیته علمی کرونا» ارجاع داد و این کمیته به این نتیجه رسید که واکسیناسیون زنان باردار هم با استفاده از واکسن چینی سینوفارم انجام شود و تصمیمی برای واردات واکسن فایزر وجود ندارد. وزارت بهداشت گفته بنا بر توصیه سازمان جهانی بهداشت، بهترین واکسن اولین واکسن در دسترس افراد است و هشدار داده است که «تاخیر در دریافت واکسن حتی برای یک روز، موجب تاخیر در ایمنی لازم جامعه می‌شود، لذا با تکیه بر اهمیت موضوع، اقدام به دریافت واکسن کرده و منتظر واکسن دیگری نباشند.» در این اطلاعیه ادعا شده که واکسن سینوفارم «یکی از معتبرترین واکسن‌های حال حاضر دنیا» است و اعضای کمیته علمی کرونا با «تکیه بر شواهد علمی معتبر» به چنین نتیجه‌ای رسیده‌اند. این ادعا در حالی مطرح شده که واکسن‌ سینوفارم چینی هنوز در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله اتحادیه اروپا تایید نشده است.

همچنین سازمان بهداشت جهانی هنوز واکسن سینوفارم را برای تزریق به زنان باردار تایید نکرده است. از طرفی میزان اثربخشی واکسن سینوفارم از سوی محققان علمی بارها مورد انتقاد قرار گرفته است. به همین دلیل سازنده سینوفارم دوز بوستر آن را به همگان توصیه می‌کند. پیش‌تر نیز دکتر مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی، گفته بود که از واکسن‌های موجود در ایران تنها تاثیر واکسن آسترازنکا بر زنان باردار بررسی شده است. او تاکید کرده بود که تا رسیدن به شواهد متقن مبنی بر اثبات بی‌ضرر‌بودن واکسن‌های موجود در ایران، تزریق این‌ واکسن‌ها را به زنان باردار توصیه نمی‌کند. اگرچه سازمان بهداشت جهانی تزریق واکسن آسترازنکا به زنان باردار را هم به دلیل عوارض لخته خون تایید نکرده است. بنابراین در حال حاضر ایمن‌ترین واکسن برای زنان باردار واکسن فایزر است. کیست که نداند میزان اثربخشی واکسن فایزر بسیار بیشتر و عوارض بسیار کمتری در پی دارد.

چه بسا چند روز پیش دکتر مینو محرز، محقق اصلی واکسن برکت درخصوص تزریق واکسن فایزر به «جهان صنعت» گفته بود: «فایزر، واکسن بسیار خوبی است و برای کادر درمان و زنان باردار توصیه می‌کنم حتما واکسن فایزر را تزریق کنند.» با این تفاسیر انگار هنوز وزارت بهداشت قصد ندارد واکسن معتبرتری را برای ایرانی‌ها وارد کند.

برکت از سینوفارم بهتر است!

از سوی دیگر دکتر کیانوش جهانپور، رییس پیشین مرکز روابط‌عمومی وزارت بهداشت و سخنگوی اسبق سازمان غذا و دارو درخصوص کیفیت واکسن سینوفارم به «جهان‌صنعت» گفت: ایمنی واکسن سینوفارم در سنین بالای ۶۰ سال اثربخشی مطلوبی نداشته است. برخلاف هجمه‌هایی که به واکسن برکت وارد شد اما میزان اثربخشی واکسن برکت از سینوفارم بهتر است. از قضا مسیر آینده واکسن کرونا در ایران برکت است و با این وضعیت نقطه امید اصلی ایرانی‌هاست. در اوج بحران کرونا قیمت سینوفارم بیش از ۱۶ دلار بود اما از زمانی که برکت به سرانجام رسید ناگهان سینوفارم ارزان‌تر شد. در حال حاضر قیمت سینوفارم ۹ دلار شده و برکت هم ۹ دلار نیمایی است. امیدواریم این قیمت‌ها به مرور کاهش بیشتری پیدا کند. اما از نظر من واکسن برکت از تمام لحاظ بهتر از سینوفارم است.

از سینوفارم مطمئن نیستیم!

دکتر عاطفه عابدینی، دبیر پیشین کمیته علمی کشوری کووید ۱۹ نیز در خصوص دلایل لغو واردات واکسن فایزر به «جهان‌صنعت» گفت: براساس اطلاعیه وزارت بهداشت واردات واکسن فایزر به طورکلی منتفی شده است. به نظرم لغو واردات واکسن فایزر دو دلیل دارد، یکی این که هنوز اطلاعات ما درخصوص عوارض واکسن فایزر روی جنین کامل نیست. زیرا احتمال دارد واکسن فایزر دارای عوارضی باشد که طی سال‌های آینده مشخص شود. البته واکسن سینوفارم هم دارای مدارک قابل قبولی برای تزریق به زنان باردار نیست.

مورد دیگر اینکه احتمالا وزارت بهداشت درخصوص خرید واکسن فایزر به مشکل برخورده است. وی افزود: براساس بررسی‌های صورت گرفته هنوز مدارک قطعی درخصوص تزریق و عوارض واکسن سینوفارم به زنان باردار وجود ندارد. زیرا سازمان بهداشت جهانی درخصوص تزریق واکسن سینوفارم به زنان باردار هم گفته این واکسن هنوز دارای مدارک کافی برای تایید کامل نیست. به همین خاطر افراد عادی باید برای اثربخشی بهتر دوز بوستر واکسن سینوفارم را تزریق کنند. اما هنوز برای زنان باردار دوز بوستر تایید نشده است.عابدینی با اشاره به اینکه تزریق واکسن کرونا به زنان باردار بهتر از نزدن آن است، بیان کرد: براساس تصمیمات وزارت بهداشت زنان باردار چاره‌ای جز تزریق واکسن سینوفارم ندارند ولی سازمان بهداشت جهانی تزریق این واکسن را به زنان باردار تایید نکرده است. بنابراین باید خطرات بیماری کرونا و عوارض واکسن سینوفارم بر زنان باردار را بسنجیم، تا بتوانیم تصمیمی منطقی بگیریم.

فزونی واکسن سینوفارم

از طرفی برخی کارشناسان بر این عقیده‌اند که به دلیل فزونی واکسن سینوفارم در کشور، وزارت بهداشت تصمیم گرفته زنان باردار از همین واکسن استفاده کنند. از طرفی اگر توانایی تهیه واکسن فایزر و دیگر واکسن‌های با اثربخشی مطلوب‌تری را داشتیم چرا تاکنون تعللی صورت گرفته است؟! چه بسا تعلل دولت سابق در تهیه واکسن معتبر براساس آمار رسمی، جان ۱۲۰ هزار تن را گرفته است.

به ما واکسنی غیر از سینوفارم نمی‌دهند!

در همین رابطه همایون ‌نجف‌آبادی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس به «جهان‌صنعت» گفت: دلیل اصلی لغو واردات واکسن فایزر به کشور را نمی‌دانم، شاید بهتر است پاسخ این سوال را از وزارت بهداشت بپرسید. البته هنوز واردات واکسن جانسون اند جانسون به صورت کامل لغو نشده است و ما امیدواریم به زودی وارد شود. اما دلیل اینکه چرا اغلب واکسن‌های موجود در کشور سینوفارم بوده، این است که چین در مورد واردات واکسن همراهی بیشتری نسبت به کشورهای اروپایی با ایران کرده است. چرا که ما چندین بار از روسیه و اروپا سفارش واکسن کردیم و آنها هم قبول کردند اما در نهایت واکسنی به ما تحویل ندادند.

وی افزود: اساسا واکسن‌هایی که در اروپا ساخته می‌شوند، دارای تاییدیه سازمان بهداشت جهانی هستند و همگی با استاندارد بیشتری تولید می‌شوند. به همین دلیل از آنها به عنوان واکسن معتبر یاد می‌کنند و تزریق این واکسن‌ها در جامعه توصیه می‌شود. اما در حال حاضر واکسن سینوفارم در دسترس ایرانی‌ها است و به نظرم اثربخشی آن در حد معقول است. البته اینکه باید تاثیر واکسن فایزر را نسبت به سینوفارم امتحان کنیم جای سخنی نیست اما چنین شرایطی برای ما مهیا نیست. در هر صورت دست دولت چین درد نکند که حداقل تعدادی واکسن به ما فروخت وگرنه فاجعه در ایران رخ می‌داد، زیرا بارها از طریق واسطه‌ها اقدام به خرید واکسن کردیم ولی درخصوص انتقال ارز دچار مشکل می‌شدیم. حتی اگر مشکلات انتقال ارز هم حل می‌شد سازنده واکسن‌ها بنا به دلایلی که ما هم هنوز متوجه نشدیم به یکباره قرارداد را فسخ می‌کرد و دیگر واکسنی به ما تحویل نمی‌داد. بنابراین ما تمایل خرید به واکسن کرونا را داشتیم.

عضو کمیسیون بهداشت مجلس با اشاره به اینکه تکلیف پول‌های واکسن فایزر خریداری‌شده چه می‌شود، اظهار کرد: انتقال پول زمانی صورت می‌گیرد که همزمان واکسنی برای ما ارسال شود. بنابراین اینگونه نیست که ابتدا مبلغ واکسن خریداری‌شده را پرداخت کنیم و بعدا سر فرصت واکسن را به ما تحویل دهند.

وی در پاسخ به اینکه آیا امکان دارد پول‌های بلوکه‌شده در هند برای تهیه واکسن بهارات آزاد شود یا خیر، گفت: ابتدای بازار داغ واکسن‌ها تعدادی واکسن بهارات وارد کشور شد و از قضا کیفیت اثربخشی این واکسن نسبت به دیگر واکسن‌ها بسیار کمتر بود. زمانی که واریانت دلتا در هند اوج گرفت، صادرات واکسن به دیگر کشورها ممنوع شد ولی در خصوص اینکه پول آن چه شد، اطلاعی ندارم. اما بعید می‌دانم هزینه‌ای درخصوص واکسن فایزر واریز شده باشد.

این نماینده مجلس درباره تزریق واکسن سینوفارم به زنان باردار گفت: به عقیده من بهتر است از تجربیات دیگر کشورها استفاده و نتایج تزریق واکسن کرونا بر زنان باردار را بررسی کنیم. در حال حاضر تصمیم وزارت بهداشت بر واکسینه شدن زنان باردار و افراد زیر ۱۸ سال با واکسن سینوفارم است. بنابراین امیدواریم که در این امر موفق باشند.

نجف‌آبادی در پاسخ به اینکه مسوولان پیشتر فقدان یخچال منفی ۷۰ درجه را بهانه عدم‌تهیه واکسن فایزر می‌کردند، گفت: پک‌های واکسنی که وارد می‌شود، تا زمانی که باز نشود دما را در حد مورد نیازاش نگه می‌دارد. نگهداری واکسن فایزر در پک ۱۰۰ هزار دوزی است، اگر این پک‌ها باز شود به یخچال‌هایی که درجه حرارت‌اش را تامین کند، نیاز دارد. اگر تصمیم بر تهیه واکسن فایزر گرفتند قاعدتا فکری هم به حال یخچال‌اش کردند، حتی شاید تا الان این یخچال‌ها تامین شده باشد.

مهدیه بهارمست