آیا ایدز در آینده ریشه‌کن می‌شود؟

به گزارش جام جم، این نخستین‌بار در طول تاریخ است که مجموعا بیش از نیمی از مبتلایان به این ویروس از دریافت خدمات درمانی برخوردار شده‌اند. در این گزارش همچنین به تأثیر مثبت داروهای ضدویروسی اشاره شده است.

این داروها نه‌تنها در بهبود علائم بیماری مؤثرند، بلکه از احتمال انتقال بیماری از فرد آلوده به دیگران می‌کاهند. نرخ مرگ‌ومیر ناشی از ابتلا به ایدز از سال ۱۳۸۴/ ۲۰۰۵ تقریبا به نصف کاهش یافته است، درحالی که در آن‌زمان فقط ۵۶۴ هزار از مبتلایان ‌تحت درمان با داروهای ضدویروسی قرار داشتند.

با افزایش آگاهی ‌درخصوص تأثیر داروهای ضدویروسی در کاهش احتمال انتقال ایدز، اکنون بسیاری از کشورها به توصیه سازمان جهانی بهداشت برای درمان تمامی افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی مثبت از داروهای ضدویروسی استفاده می‌کنند. این درحالی است که داروهای ضدویروسی در گذشته فقط در درمان مبتلایانی که سیستم ایمنی بدن‌شان آسیب شدید دیده بود، استفاده می‌شدند. اعضای برنامه مشترک سازمان ملل متحد در سال ۱۳۹۳/ ۲۰۱۴ اعلام کردند دولت‌ها می‌توانند با اجرای استراتژی ۹۰ـ۹۰ـ۹۰ به شیوع این بیماری تا سال ۲۰۳۰ پایان دهند.

در استراتژی نام‌برده، فرض بر این است که چنانچه ۹۰ درصد ناقلان ایدز از ابتلای خود به این ویروس مطلع شوند و۹۰ درصدشان تحت درمان با داروهای ضدویروسی قرار بگیرند و مجدد ۹۰ درصد دریافت‌کنندگان این داروها به درمان خود ادامه دهند، به مقدار قابل ملاحظه‌ای از شیوع این بیماری کاسته خواهد شد. برای تحقق این هدف، ۷۳درصد جمعیت ناقل ایدز در هر کشوری باید این بیماری را در بدن خود با استمرار مصرف داروهای ضدویروسی کاملا سرکوب کنند.

انتقال این ویروس از افراد آلوده فقط به یک نفر کافی است تا شیوع ایدز در آینده نیز ادامه یابد، اما از لحاظ نظری گمان می‌رود چنانچه ۷۳ درصد ناقلان ایدز در هر کشوری موفق به سرکوب کامل این ویروس شوند، کاهش نرخ انتقال این بیماری به‌قدری افت خواهد کرد که برای ریشه‌کنی شیوع ایدز کافی است.

تاکنون هفت کشور جهان شامل بوتسوانا، کامبوج، دانمارک، ایسلند، سنگاپور، سوئد و بریتانیا به هدف فوق دست یافته‌اند. در این میان، کشورهایی که در سرکوب ایدز هنوز در سطح بسیار ضعیفی قرار دارند، عبارتند از ماداگاسکار (۳ درصد)، پاکستان (۴ درصد)، گابون (۷ درصد)، ایران (۸ درصد)، مصر (۱۲ درصد)، لیتوانی (۱۷ درصد)، دومینیکا (۱۷ درصد)، باهاماس (۱۸ درصد) و اِکوادور (۱۹ درصد).

البته باید توجه داشت فرآیند درمان عده زیادی از مبتلایان به ایدز در اغلب این کشورها زمانی آغاز می‌شود که سیستم ایمنی بیمار دچار صدمات جبران‌ناپذیر شده است. در حال حاضر، توزیع داروهای ضدویروسی میان افرادِ در معرض ابتلا فقط در تعداد انگشت‌شماری از کشورهای جهان انجام می‌شود. این درحالی است که هنوز برخی کشورها موفق به اتخاذ اقدامات ضروری برای ریشه‌‌کنی این ویروس فراگیر نشده‌اند. گفتنی است تا وقتی نرخ انتقال این بیماری به حداقل نرسد، کاهش شمار مبتلایان به ایدز ممکن نخواهد بود.