بارداری پر خطر ترسناك نیست و فقط نیازمند مراقبت بیشتر است

راه های ایمن سازی«بارداری نا امن»

بارداری تجربه شیرین و در عین حال دشواری برای هر خانم است. دورانی است كه مادر و جنین باید تحت نظر متخصص زنان قرار بگیرند و بررسی شوند تا مدت زمان بارداری با حفظ سلامت مادر و فرزندش طی شود . در واقع تولد یك فرزند سالم با حفظ سلامت مادر، پایان خوش یك بارداری ایمن است. اما حفظ سلامت مادر و نوزاد كار بسیار دشواری است و بارداری یك فرایند ۹ ماهه بسیار خاص و حساس محسوب می‌شود كه طی آن پزشك با جان دو نفر سر و كار دارد. با این حال دسته‌ای از بارداری ها، پرخطر محسوب می‌شود كه شرایط را برای مادر و كودك دشوار می‌كند اما با پیشرفت علم پزشكی می‌توان بیماری‌های مختلف را كنترل كرد تا مادر دوره بارداری را با سلامت كامل پشت سر بگذارد. در گفت‌وگویی با دكتر لیلا علیجانی، متخضص زنان و زایمان به دلایل وقوع بارداری‌های پرخطر می‌پردازیم.

همه مادران جوانی كه با هزاران امید چشم به راه نوزاد خود هستند، همچنین مادرانی كه در آستانه ازدواج و بارداری قرار دارند، قبل از تصمیم به فرزند آوری باید با پزشك خود مشورت و وضعیت سلامت خود را بررسی كنند تا با شناخت بیشتر از بارداری‌های پرخطر با خیالی آسوده این دوران را بگذرانند.

وقتی بارداری پر خطر می‌شود 

بارداری زمانی پر خطر محسوب می‌شود كه پزشك احتمال وقوع عارضه‌ای را بدهد كه مادر و جنین یا هر دو را قبل زایمان، طی آن یا بعد زایمان تحت تأثیر قرار بدهد كه در چنین مواردی مادر و جنین باید زیرنظر متخصص بارداری‌های پرخطر قرار گیرند. 

اصطلاح بارداری‌های پرخطر برای مادرانی به كار برده می‌شود كه برخی شرایط خطرساز را داشته و نیاز به مراقبت‌های ویژه در دوران بارداری و بعد زایمان دارند. ممكن است كلمه پرخطر، ترسناك به نظر برسد ولی این واژه فقط راهی برای آگاه كردن بیشتر مادران و دریافت مراقبت بیشتر است. مهم این است كه بدانید قرار گرفتن در دسته حاملگی پرخطر به این معنا نیست كه مادر یا فرزندش دچار مشكل می‌شوند بلكه برای كاهش هر نوع خطر به دریافت مراقبت بیشتر  نیازاست. 

آیا عوامل خطر را در خود دارید؟

هر خانمی پیش از اقدام به بارداری باید عوامل موثر در بروز بارداری پرخطر را بشناسد. برخی از شاخص ها كه در انواع حاملگی‌های پرخطر دخالت دارند عبارتند از:

 سن بالای مادر (سن بیشتر از ۳۵ سال)

 شاخص بدنی بالای ۳۵ یا كمتر از ۵/ ۱۸ مادر  

 سابقه سقط مكرر، مرده‌زایی و زایمان زودرس قبلی 

 شیوه زندگی (مصرف سیگار، الكل، استفاده از مخدر)

 سابقه بیماری‌های قبلی مادر (فشار خون بالا، دیابت، بیماری‌های قلبی، اختلالات تنفسی، صرع، عفونت‌ها، اختلالات مربوط به لختگی خون در پاها، ایدز و هپاتیت)

 سابقه جراحی‌های شكمی قبلی مادر 

 چند قلویی 

 سابقه شخصی یا خانوادگی تولد نوزاد با نقص مادرزادی 

 عوارض بارداری (رشد نامناسب جنین طی بارداری و جایگزینی نامناسب جنین)

 تشخیص به موقع، چگونه؟

روش‌های تشخیصی برای بررسی بارداری‌های پر خطر وجود دارد كه عبارتند از:

 مراقبت‌های بارداری با فواصل كمتر و دقیق‌تر توسط متخصص 

 سونوگرافی‌های بیشتر در صورت نیاز 

 آمینوسنتز، CVS   (نمونه‌برداری از پرزهای جفتی) و كردوسنتز 

 تست‌های آزمایشگاهی خاص مثل قند خون كه بسته به نیاز انجام می‌شوند.

پیشگیری با خودمراقبتی

هر خانمی قبل از اقدام به بارداری باید توسط متخصص زنان ارزیابی شود و آزمایش‌ها و بررسی‌های لازم را در قالب مراقبت قبل بارداری، به‌صورت برنامه‌ریزی شده انجام دهد و سپس به بارداری اقدام كند تا از مشكلات آتی جلوگیری نماید. با این حال توجه و رعایت مواد زیر در پیشگیری از زایمان پر خطر كمك‌كننده است:

 ویزیت‌های منظم و رعایت كامل دستورات پزشك اعم از دارو و آزمایش .

 مصرف قرص فولیك اسید قبل از بارداری.

 پیگیری و درمان بیماری‌های زمینه‌ای قبل بارداری (دیابت و فشار خون)

 داشتن رژیم غذایی مناسب طی بارداری. 

 اضافه وزن مناسب طی بارداری و داشتن وزن مناسب قبل از بارداری.

 پرهیز از مصرف داروهای مخدر، الكل و سیگار.

 رعایت توصیه‌های پزشك در میزان و نوع فعالیت یا نیاز به استراحت .

زنگ خطرهای بارداری

وقتی خانمی، ریسك بارداری پرخطر دارد باید به علائم خطرناك در بارداری توجه زیادی داشته باشد و در صورت مشاهده این نشانه‌ها به‌سرعت به مركز درمانی مراجعه كند . این نشانه‌ها عبارتند از:

 تورم ناگهانی صورت، دست یا پا

 مشكل بینایی مانند تیرگی یا تار شدن دید و سردرد شدید

 هر نوع خونریزی واژینال

 درد شكم یا دل‌پیچه

 وجود تب

 انقباضات منظم با درد یا بدون درد به مدت یك ساعت

 خروج ناگهانی مایع از واژن

 درد پایین كمر یا فشار لگنی مداوم

 از دست دادن هوشیاری

 تغییر در میزان حركت‌های جنین