هرآنچه که درمورد مراحل آزمایش ازدواج و آزمایش های قبل ازآن باید بدانید

انجام آزمایش ازدواج، یکی از مراحلی است که زوجین باید قبل از عقد، آن را سپری کنند

آزمایش ازدواج

برای داشتن رابطه ای شاد و فرزندی سالم و در نهایت زندگی ای پرنشاط، ازمایش قبل از ازدواج بر اساس اطلاعاتی که مشاور از زوجین می گیرد، باید برای آنها طبق سوابق بیماری هایی که در خانواده هرکدام وجود داشته و در نظر گرفتن احتمال به ارث رسیدن آن به فرزند، انجام شود، برای اینکه پی بردن به مشکلات قبل از ازدواج نسبت به بعد از آن، قابل تحمل تر است. هم برای بیماری هایی که امکان انتقال آن بین زوجین وجود دارد و هم بیماری های ژنتیکی که می تواند فرزند را درخطر ابتلا قرار دهد.

- مراجعه به آزمایشگاه:

انجام آزمایش ازدواج، یکی از مراحلی است که زوجین باید قبل از عقد، آن را سپری کنند؛ در غیرانصورت امکان ثبت عقد وجود ندارد. اولین قدم برای انجام آزمایش های پزشکی ازدواج، دریافت برگه معرفی نامه همراه با عکس دختر و پسر از دفتر ازدواج برای انجام آزمایشات است. برای دریافت این معرفی نامه، همراه داشتن شناسنامه، کارت ملی و یک قطعه عکس ۳* ۴ دو طرف و پرداخت هزینه الزامی است. این معرفی نامه تاریخ ندارد و میتوان در فرصت مناسب برای انجام آزمایش ها اقدام کرد. بعد از دریافت معرفی نامه، به نزدیک ترین مرکز بهداشت که به مرکز خدمات جامع سلامت شهری معروف هستند؛ مراجعه کنید. در مرکز خدمات جامع سلامت شهری، فرم های اطلاعات شخصی و خانوادگی درباره سابقه بیماریها توسط زوج و زوجین پر می شود. همینطور اطلاعات افراد، در سامانه مرکزی وزارت بهداشت ثبت می شود. بعد از تکمیل فرم ها، آزمایش های ازدواج در آزمایش خون و ادرار خلاصه می شوند. همچنین تزریق واکسن کزاز در این مرحله قرار می گیرد. در انجام این آزمایش ها، نوع بیماری و سابقه افراد بسیار مؤثر است.

قبل از شروع برنامه ریزی برای ازدواج باید آزمایش ازدواج انجام شود

- ازمایش تالاسمی:

آزمایش تالاسمی یکی از انواع آزمایش قبل از ازدواج است. انجام ازمایش تالاسمی به علت شیوع این بیماری در ایران است. تالاسمی یک بیماری ژنتیکی است که به ۲ مدل مینور (کوچک) و ماژور (بزرگ) دیده میشود. در مدل مینور فرد علامتی ندارد (ولی بعضی از بیماران علائم بسیار خفیفی دارند) و بیماری بطور اتفاقی کشف میشود. ازدواج این اشخاص با یک فرد سالم مشکلی برای کودکان پدید نمی آورد ولی چنانچه زن و مرد مبتلا به تالاسمی مینور با هم ازدواج کنند، ۲۵ درصد احتمال به دنیا آمدن فرزند مبتلا به نوع ماژور وجود دارد. نوع ماژور نوع شدید بیماری است که با عارضه های جدّی برای شخص مبتلا همراه است. در صورت ابتلای هر دو طرف به تالاسمی مینور احتیاج به انجام مشاوره ژنتیک قبل از ازدواج وجود دارد. تشخیص تالاسمی با انجام ازمایش خون و شمارش سلول های خونی است. در صورتی که فرد مبتلا به کم خونی و فقر آهن باشد، بهتر است اقدام به درمان کند.

- آزمایش عدم اعتیاد:

خوب است بدانید که برای پی بردن به تقلبی بودن یا نبودن این آزمایش اجباری، شما باید در محیطی که مجهز به دوربین مدار بسته است، نمونه ادرار خود را تهیه کنید یا این که پیش از ورود به محل انجام اینکار توسط اپراتور بررسی می شوید. پس به نتایج این آزمایش اطمینان داشته باشید که همه چیز از روی اصول انجام خواهد شد. در بررسی هایی که از نمونه های ادرار گرفته می شود، تنها مخدرهای تریاک تشخیص داده می شود و سایر آلودگی های اعتیاد مشخص نمی شود. به این نکته توجه داشته باشید که مصرف قرص های کدیین دار در روزهای نزدیک به آزمایش ازدواج، باعث مثبت شدن نتایج آزمایش اعتیاد می شود. به همین خاطر، توصیه می کنیم حداکثر ۷۲ ساعت قبل از انجام آزمایش اعتیاد، شربت یا قرص های کدیین دار مصرف نکنید.

آزمایش قبل از ازدواج گامی اولیه و اساسی برای برنامه ریزی های بعدی ازدواج است

- ازمایش بیماری های جنسی:

در مراحل آزمایش ازدواج غیراز ازمایش های ضروری، عروس و داماد آینده می توانند ازمایش هایی برای آگاهی از شرایط سلامت جسمی و جنسی یکدیگر انجام دهند. در این فهرست احیانا اولین مورد آگاهی از بیماری های منتقله از راه جنسی است که مهمترین آنها، سیفیلیس، ویروس ایدز و هپاتیت است. این بیماری ها از راه نزدیکی، قابل انتقال به همسر است. سیفلیس یک بیماری مقاربتی عفونی است که عامل آن یک نوع باکتری به نام ترپونما پالیدوم می باشد. این باکتری بطور طبیعی صرفا انسان را آلوده می کند و از آن جایی که بسیار حساس و ظریف است برای ایجاد بیماری در اکثر موارد تماس مستقیم با منبع آلودگی لازم است. ترپونم از طریق خراش جزئی در پوست یا غشای مخاطی اندام تناسلی یا دهان و غیره وارد بدن می شود. سیفیلیس درمان میشود ولی درمان قطعی هپاتیت و اچ ای وی اینک مقدور نیست، گرچه ناقلان این دو ویروس هم با رعایت نکات و تحت نظر پزشک می توانند با هم ازدواج کنند.

- ازمایش دسته خونی:

مرحله بعدی آزمایش ازدواج، آگاهی از گروه خونی یکدیگر است. آگاهی از نوع گروه خونی به این دلیل اهمیت دارد که اگر مادر گروه خونی Rh منفی و پدر گروه خونی مثبت داشته باشد، برای جلوگیری از واکنش خونی ناشی از وارد شدن خون جنین به خون مادر و تولید آنتی بادی علیه جنین، برای مادر آمپول روگام تزریق میشود. روگام ۷۲ ساعت بعد از زایمان نخست و در باردای های بعدی در هفته ۲۸ بارداری تزریق میشود. Rh منفی بودن مادر و Rh مثبت بودن جنین، در زایمان اول مشکلی ایجاد نمی کند و از آنجایی که بیش تر زایمان ها در مرکزهای دولتی انجام میشود و مادران در زمان بارداری چند مرتبه به مرکز بهداشتی درمانی مراجعه می کنند تولد چنین کودکانی کمتر شده است. تشخیص این اختلال با یک ازمایش ساده خون میسر است و در مواقعی که Rh مادر منفی است سریعاً Rh پدر را درخواست می کنند.

کاهش احتمال وقوع بیماری در فرزندان، دلیل انجام دادن آزمایش‌ قبل از ازدواج است

- ازمایش های هورمونی:

خیلی از مردم معتقدند که آسیب های روحی ناشی از این تست ها و اطلاع از اختلال در توانایی باروری بیش از منفعت آن هاست ولی بدانید که همیشه بهتر است از قبل، از شرایط جسمانی و شرایط باروری خویش آگاه باشید تا این که پس از ازدواج بخواهید شوکه یا ناامید شوید. زوج آینده در صورت تمایل می توانند آزمایش قبل از ازدواج برای آگاهی از شرایط بارداری خود انجام دهند که شامل ازمایش های هورمونی و بررسی مایع منی در مرد است. معمولاً توصیه بر این است که تمامی زوج های جوان این تست ها را انجام دهند ولی در افراد زیر لزوم انجام بررسی ها بیشتر حس می شود:خانم هایی که چرخه های قاعدگی نامنظم دارند، این زنان می بایست سونوگرافی و همینطور آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون های تولیدمثلی همچون هورمون های FSH و LH، هورمون پرولاکتین PRL، هورمون های تیروئیدی T4، TSH و T3 و هورمون آنتی مولرین (AMH) انجام دهند تا عملکرد دستگاه هورمونی و تخمدان هایشان سنجیده شده و اختلال های احتمالی در دستگاه باروری من جمله عدم تخمک گذاری (Anovulation) شناسایی شوند.

یکی از علل توصیه به انجام این بررسی ها رایج بودن سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOD, PCOS) در بین خانم های جوان با چرخه های قاعدگی نامنظم است. لازم است بدانید با وجود این که خیلی از افراد هم چنان بر این باورند که ناباروری مشکلی از جانب زن است، ولی در واقع بیش از نیمی از موارد ناباروری به مردان برمی گردد. خوش بختانه شناخت زودهنگام مشکلات باروری در مردان با انجام دادن آزمایش قبل از ازدواج اکثراً منجر به درمان سریع مشکل و دست یابی به بارداری می شود.

برای انجام آزمایش قبل از ازدواج نیازی به ناشتا بودن نیست

- واكسن كزاز:

در این مرحله از آزمایش ازدواج در همان آزمایشگاه واکسن کزاز برای عروس خانم تجویز می شود، البته توصیه می شود آقا داماد هم این واکسن حیاتی را تزریق کند تزریق این واکسن هر ۱۰ سال یکبار توصیه شده و برای جلوگیری از بیماری خویشاوندی مربوط به آزمایش، بیماری های کمیاب و ژنتیکی و بسیار رایج الزامی می باشد.

- شرکت در کلاس های تنظیم خانواده:

یکی دیگر از مراحل آزمایش ازدواج، شرکت در کلاس های تنظیم خانواده است. اهمیت مشاوره قبل از ازدواج برای داشتن یک زندگی خانوادگی سالم و پرانرژی و ساختن یک رابطه متعهدانه بسیار زیاد است. مسائل زیادی وجود دارد که زوجین باید پیش از ازدواج به آن بپردازند، رابطه قبل از ازدواج، صحبت های قبل از ازدواج و حتی تست های روانشناسی پیش از ازدواج از موارد مهمی است که پرداختن به آن ضروری بنظر می رسد. هدف از برگزاری کلاس های تنظیم خانواده، شکل گیری شناخت بهتر بین زوجین و کاهش مشکلاتی است که احیانا پس از ازدواج بروز خواهند کرد. بدین ترتیب شرکت در کلاس های تنظیم خانواده به افرادی که قصد ازدواج دارند کمک می کند که ازدواج موفق تری داشته باشند و از بروز طلاق هایی که به علت عدم آگاهی جوانان در خصوص زندگی زناشویی، اتفاق می افتد پیشگیری به عمل آید.

- مشاوره ژنتیک:

این نوع مشاورات مربوط به زوجینی است که نسبت فامیلی دارند و به منظور جلوگیری از بروز اختلالات و بیماری های ارثی در فرزندشان انجام می گیرد. در جلسه مشاوره ژنتیک که یکی از مراحل آزمایش ازدواج به شمار میرود، مشاور، پیشینه خانوادگی زن و مرد را چک می کند و ریسک ابتلای فرزندشان را برای آن دو توضیح می دهد تا بتوانند بهتر در مورد فرزندآوری خود تصمیم بگیرند. جواب این نوع آزمایش کمی دیرتر از بقیه آزمایشات آماده می شود اما برای ازدواج های فامیلی امری ضروری است.

اخذ نامه تایید از آزمایشگاه:

تأییدیه آزمایش اعتیاد، دریافت کارت واکسن کزاز، نتیجه آزمایش خون و شركت در جلسه آموزشی و مطلوب بودن تمامی این موارد طی یک نامه مهر و امضا شده به زوجین برای تحویل به محضر داده می شود. نتایج تمامی آزمایشات انجام شده برای ارائه به محضر آماده میشوند ولی تنها ۳۰ روز برای عقد فرصت دارید چون بعد از گذشت یک ماه این مدارک و نتایج آزمایش ازدواج منقضی میشوند و مجددا باید برای انجام آزمایشات اقدام کنید.

آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج به چه کسانی توصیه می شود؟

برخی از بیماری های ژنتیک بطور کاملاً مستقیم در مورد ژن های معیوب است و بعضی دیگر مربوط به مسائل محیطی و انواع بیماریها است. بطور کلی گروه های زیر جزء گروه های پرخطر هستند و باید آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج را انجام دهند: زوجینی که با یکدیگر رابطه فامیلی دارند. اگر در نسل این افراد ژن معیوبی وجود داشته باشد، احتمال اینکه هر دو نفر، آنرا از والدین خود به ارث برده باشند وجود دارد و در  نتیجه احتمال بیشتری دارد، تا این ژن معیوب به فرزند آن ها منتقل شود.

انجام آزمایش ازدواج برای رفع نگرانی درباره سلامتی زوجین از لحاظ بیماری های ژنتیکی لازم است

بدین ترتیب پیش از جدی شدن هر نوع تعلق خاطری بهتر است این موضوع بطور واضح مشخص شود. هر چه میزان رابطه فامیلی نزدیکتر باشد، احتمال انتقال ژن های معیوب نیز بیشتر خواهد بود. آن گروه از افرادی که نسبت فامیلی با یکدیگر ندارند اما در خانواده یکی از آن ها فردی با اختلال ژنتیکی وجود دارد. اینگونه از زوج ها هم باید آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج را علاوه بر آزمایش خون رایج دیگر انجام دهند. منظور از خانواده در این زوجین بستگان و اقوام درجه یک است و باید بطور دقیق اطلاعاتی از آن ها و فرزندان شان را در اختیار متخصص ژنتیک قرار دهند.

گردآوری: بخش سلامت سرپوش