کوچک کردن معده معجزه نمی‌کند!

یکی از روش‌های رایج برای کاهش وزن، زمانی که اضافه‌وزن زیادی وجود داشته باشد، استفاده از عمل جراحی برای کوچک کردن معده است. انجام دادن این روش برای افرادی که به واسطه اضافه وزن بسیار زیاد در معرض مشکلاتی چون دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا هستند، می‌تواند بسیار کمک کننده باشد، چرا که فرد در سال اول بعد از عمل می‌تواند وزن زیادی را کاهش دهد و از فشاری که به بدن وارد می‌شود تا حد زیادی جلوگیری کند.

اما متخصصان به تازگی هشدارهای بیشتری درباره نتایج طولانی مدت این اعمال جراحی می‌دهند. چرا که مشخص شده است حدود نیمی از افرادی که چنین عمل‌هایی را انجام می‌دهند، بعد از مدتی بین ۵ تا ۱۰ درصد وزنی را که از دست داده‌اند دوباره اضافه می‌کنند. اما از آن قابل تامل‌تر وضعیت حدود ۱۵ درصدی است که نه تنها تمام وزنی را که از دست داده‌اند دوباره اضافه که گاهی حتی اضافه‌وزن بیشتری در مقایسه با پیش از انجام عمل را تجربه می‌کنند. اما چرا این اعمال جراحی برای برخی در طولانی مدت موفقیت‌آمیز نیست؟

اغلب افرادی که عمل جراحی برای کوچک‌سازی حجم معده انجام می‌دهند، در سال اول بعد از عمل، وضعیت خود را خوب توصیف می‌کنند. وزن آن‌ها با سرعت خوبی پایین می‌آید و البته بخشی از مشکلات جسمی مانند مشکل تنفسی، درد زانو و البته مواردی چون فشار خون و دیابت نوع ۲ در آن‌ها بهبود محسوسی پیدا می‌کند. اما بعد که سرعت کاهش وزن کم یا متوقف می‌شود، ورق آرام آرام برمی گردد و داستان آن‌ها با وزن‌شان وارد مرحله جدیدی می‌شود.

بهداشت روانی این افراد در معرض خطر است

بررسی‌های انجام شده روی سلامت روان افرادی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند، نشان می‌دهد بعد از انجام عمل، بهداشت روانی این افراد در معرض خطرات مضاعفی است. به عنوان مثال در یکی از این بررسی‌ها مشخص شد احتمال مراجعه افراد به روان‌پزشک بعد از انجام عمل جراحی تا سه برابر افزایش می‌یابد و این که این افراد تا پنج برابر بیشتر از افراد دیگر احتمال دارد به خود آسیب بزنند. در این بررسی که در استرالیا و با بررسی ۲۵ هزار نفر که این عمل را انجام داده بودند، انجام شد، متخصصان دریافتند افرادی که این عمل را انجام می‌دهند، در معرض خطر بیشتری درباره سوءمصرف مواد مخدر هستند. اما این‌ها تمام مسائل روانی مرتبط با این نوع عمل‌های جراحی نیستند.

دغدغه‌هایی که نادیده گرفته می‌شود

برخی بررسی‌ها نشان می‌دهد احساس شکست در افرادی که عمل جراحی را به عنوان راهی برای کاهش وزن انتخاب کرده‌اند، گاهی اوقات می‌تواند بسیار شدید باشد. چرا که تصور می‌کنند آن قدر قوی نبوده‌اند که بتوانند با تلاش شخصی خود و تغییر در سبک زندگی مشکل را حل کنند.

در کنار این موضوع افرادی که سال‌ها اضافه وزن زیاد داشته‌اند، در بسیاری از موارد در معرض برخوردهای تند اطرافیان بوده و برچسب‌هایی چون تنبل، بی‌عرضه، بی‌اراده و . . . را تحمل کرده‌اند. این فشارهای روانی اما بعد از انجام عمل به ناگهان و البته از آن مهم‌تر تاثیرات آن‌ها به راحتی از بین نمی‌رود.ترس از برگشت وزن از دیگر موضوعاتی است که می‌تواند گاهی افراد را به سمت رفتارهای غیرمنطقی سوق دهد و حتی به پرخوری‌های عصبی منجر شود. موضوع دیگر بحث عوارض جسمی کاهش وزن سریع بعد از عمل جراحی مانند شل شدن پوست، آویزان شدن پوست‌های اضافه و... است. این عوارض می‌تواند زیبایی فرد را تحت تاثیر قرار دهد و دغدغه‌های جدیدی را اضافه کند.

چه کنیم تا احتمال موفقیت افزایش یابد؟

بسیاری از متخصصان معتقدند این عوارض قابل پیشگیری است و هم اکنون بیشتر به واسطه ناآگاهی به عوارض روانی اضافه وزن برای زمان طولانی، نبود مشاوره روان‌شناختی پیش از عمل جراحی و دسترسی نداشتن به خدمات روان‌شناختی در روزهای بعد از عمل جراحی روی می‌دهند. 

با توجه به این موارد، توجه به مشاوره‌های تخصصی پیش از انجام عمل و تحت نظر بودن برای چند هفته بعد از انجام عمل، از توصیه‌های متخصصان به افرادی است که تمایل به انجام این اعمال جراحی دارند. شرکت در جلسات گروه‌درمانی و شنیدن تجربه دیگران که در وضعیت مشابه هستند، از دیگر گزینه‌هایی است که متخصصان توصیه می‌کنند. اگر این روزها شما یا یکی از نزدیکان‌تان در فکر عمل کوچک‌سازی معده هستید، به بُعد روانی ماجرا نیز توجه کافی داشته باشید و فراموش نکنید که برای موفقیت در کاهش وزن، باید برای بهبود در این بخش نیز انرژی و وقت بگذارید.

شیوا رضایی