اردوغان: حق دارم نامزد شوم | آینده سیاسی اردوغان گونه خواهد بود؟

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه گفت: متمم قانون اساسی کشورمان که در سال ۲۰۱۷ میلادی تصویب شد، جای کوچک‌ترین بحثی باقی نگذاشته است. ترکیه در انتخابات سال ۲۰۱۸ میلادی سیستم حکومتی جدیدی را انتخاب کرد. از نظر قانونی و به صورت دوفاکتو، رئیس جمهوری که در سال ۲۰۱۸ میلادی انتخاب شد، نخستین رئیس جمهوری این سیستم حکومتی جدید است.

اردوغان در پاسخ به مخالفت اپوزیسیون ترکیه با نامزدی مجدد وی برای انتخابات ریاست جمهوری گفت: آنها برای مذاکره گردهم آمده‌اند با این وجود شش حزب نتوانستند یک نامزد معرفی کنند. آنها می‌دانند که نمی‌توانند در رابطه با تعیین یک نامزد به توافق برسند به همین خاطر این بار شروع به بدنام کردن نامزد ائتلاف ما کرده‌اند.

وی افزود: ما ماه‌هاست که گفته‌ایم سیاست یک میدان نبرد است، ما نامزد هستیم، شما هم نامزدتان را معرفی کنید و اجازه دهید در میدان نبرد با یکدیگر رقابت کنیم. افرادی که نتوانستند نامزدی برای این انتخابات معرفی کنند، گفت‌وگوها را منحرف کرده تا بر ناپختگی و عدم بلوغ خود سرپوش بگذارند. من چهار سال و نیم رئیس جمهور بوده‌ام حتی یک سال قبل از آن نیز رئیس جمهور بودم. اصلا فکر کردید که چه کاری انجام می‌دهید؟ چرا قبلا حرفی نزده بودید؟

پیش‌تر اردوغان گفته بود که انتخابات ریاست جمهوری در ترکیه ۱۴ مه (۲۴ اردیبهشت) سال جاری میلادی برگزار خواهد شد.

در ابتدا، انتخابات ریاست جمهوری قرار بود ۱۸ ژوئن (۲۸ خرداد) برگزار شود.

اردوغان سال گذشته اعلام کرده بود که از سوی گروه "ائتلاف مردم"، نامزد انتخابات ریاست جمهوری قریب‌الوقوع خواهد شد.

در همین حال، اردوغان از رسانه‌های بین‌المللی که اخیرا تلاش کردند با مقاله‌های "موذیانه" درباره انتخابات قریب‌الوقوع ترکیه، افکار عمومی را تحت تاثیر قرار دهند، انتقاد کرد.

وی گفت: رسانه‌های بین‌المللی که حتی به درستی به انتخابات در کشورهای خودشان رسیدگی نمی‌کنند، در حال حاضر روزانه روند انتخابات در ترکیه را دنبال می‌کنند. آنها حتی پا را از دنبال کردن این روند فراتر گذاشته و سعی می‌کنند با تیترها و عنوان‌های نفرت‌انگیز و مقاله‌های موذیانه‌ای که منتشر می‌کنند، افکار عمومی را تحت تاثیر قرار دهند.

اردوغان افزود: اما ما خوب می‌دانیم که چه چیزی آنها را اذیت می‌کند، چرا به ما حمله می‌کنند و چرا در انتخابات کشورمان مذاخله می‌کنند.

این اظهارات اردوغان به دنبال مقاله اخیر هفته‌نامه "د اکونومیست" مستقر در لندن مطرح شد. در این مقاله از خارجی‌ها درخواست شده تا به انتخابات قریب‌الوقوع ترکیه توجه کنند و مدعی شده که ترکیه تحت رهبری اردوغان "در آستانه فاجعه" قرار دارد.

اردوغان ضمن انتقاد تند از این هفته‌نامه، گفت: این مجله انگلیسی نمی‌تواند سرنوشت ترکیه را متزلزل کند.

آینده سیاسی اردوغان

از زمان آتاتورک پدر جمهوری ترکیه مدرن تا به حال هیچ چهره‌ای به اندازه اردوغان رییس‌جمهوری ترکیه در صحنه سیاسی این کشور مطرح نبوده و به شخصیتی غالب بدل نشده است. او که برای دو دهه در عرصه سیاسی این کشور یکه‌تاز بوده است، آینده خود و ترکیه را در ۱۴ می‌۲۰۲۳ به بوته آزمایش خواهد گذاشت.

اردوغان که روزگاری رویای احیای امپراتوری عثمانی را در سر می‌پروراند، به نظر می‌رسد با تقریبا دو دهه بر مسند قدرت بودن و تلاش برای مادام‌العمر کردن این ریاست، کم‌کم در حال تبدیل شدن به قدرت مطلق ترکیه است. انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۳ ترکیه نیز به مثابه آزمونی برای او تلقی می‌شود که ۲۰ سال در قدرت بوده است. او در سال ۲۰۰۳ به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شد و از سال ۲۰۱۴ که مقام ریاست‌جمهوری را در اختیار داشته، شخصیت اصلی ترکیه بوده است. گذر از دموکراسی و روند تبدیل شدن اردوغان به یک دیکتاتور که در تمام عرصه‌ها از سیاسی و اقتصادی تا اجتماعی گرفته خوش‌رقصی می‌کند، نزدیک به دو دهه زمان برده است.

اکنون تمایلات استبدادی او آشکارتر شده است. ترکیه دارای یک ریاست اجرایی است که اردوغان از آن برای ترکیب نقش‌های رییس‌جمهور، نخست‌وزیر، رییس حزب و رییس بانک مرکزی بالفعل استفاده کرده است. اردوغان به عنوان نخست‌وزیر، استقلال بانک مرکزی را احیا کرد، اما به عنوان رییس‌جمهور عملا استقلال و قدرت آن را از بین برد.

در دوره اردوغان ارتش که زمانی یک بازیگر بزرگ در صحنه سیاسی ترکیه بود، پس از کودتای نافرجام در ژانویه ۲۰۱۶ به حاشیه رانده شده است. ترکیه حتی یک نام جدید دارد؛ اردوغان در ماه مه سال ۲۰۲۲ حکم داد که این کشور باید به نام انگلیسی Türkiye، همان نام ترکی آن شناخته شود.

اردوغان یک مدل اقتصادی جدید که نرخ‌های بهره پایین را علاج تورم و نه عاملی برای تورم هولناک می‌داند، اقتصاد ترکیه را به مرز فروپاشی کشانده است تا جایی که نرخ تورم سالانه در این کشور در اکتبر ۲۰۲۲ به بیش از ۸۵ درصد رسید که بالاترین نرخ تورم این کشور از سال ۱۹۹۷ میلادی بود. این کشور که در سال ۲۰۰۵ رتبه هفتم اقتصاد جهان را در صنعت کشاورزی از آن خود کرد و تا جایی پیش رفت که توانست به جرگه «گروه ۲۰» بپیوندد، اکنون مسیر پرتنشی را در حوزه اقتصادی طی می‌کند.

تنها چندماه قبل از انتخابات مهمی که می‌‌‌تواند سیاست داخلی و خارجی ترکیه را تغییر دهد، دولت میلیاردها دلار از بودجه دولتی را برای تقویت رجب طیب اردوغان و حزب حاکمش، در پای صندوق‌های رأی صرف کرده است؛ اردوغان حداقل دستمزد برای سال‌جاری میلادی را ۵۵ درصد افزایش داده و به بیش از دو میلیون کارمند وعده بازنشستگی زودهنگام را داده است؛ تصمیمی که انتظار می‌رود حدود ۱۳ میلیارد دلار برای دولت هزینه داشته باشد. دولت همچنین از پروژه‌های مسکن ارزان حمایت می‌کند؛ پروژه‌ای که میلیاردها لیر برای خزانه ترکیه هزینه خواهد داشت. اگرچه اردوغان همچنان محبوب‌ترین سیاستمدار در ترکیه است، اما حزبش حمایت خود در بین قشر فقیر را که معمولا از سرسخت‌ترین حامیان آن بودند، از دست داده است.

چالش‌های اقتصادی امروز ترکیه به دلیل اصرار اردوغان بر ادامه سیاست کاهش نرخ بهره و از سوی دیگر رسیدن تورم این کشور به مرز ۸۵ درصد از یک سو و سقوط محبوبیت او در نظرسنجی‌ها از سوی دیگر به گمانه‌زنی‌ها نسبت به شکست او در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۳ دامن زده است؛ درحالی که اردوغان در ده انتخابات پارلمانی و محلی، دو انتخابات ریاست‌جمهوری و سه رفراندوم پیروز شده است. او که از تظاهرات گسترده، رسوایی‌های فساد، جنگ با جنبش قدرتمند گولن و کودتای ارتش در۲۰۱۶ جان سالم به در برده، به نظر می‌رسد این بار هم از چالش انتخابات ریاست‌جمهوری جان سالم به‌در ببرد و همچنان شخص اول ترکیه باشد، کسی چه می‌داند شاید رویای امپراتوری مادام‌العمر او روزی به واقعیت بپیوندد، البته با سبک و سیاق اردوغانیسم.