انتخاب تیلرسون برای وزارت خارجه آمریکا چه پیامی دارد؟ 

به گزارش «انتخاب»؛ هنوز برای پاسخ به این پرسش ها خیلی زود است اما انتخاب ترامپ برای وزارت خارجه این نگرانی ها را درباره احتمال نزدیکی کابینه ترامپ به روسیه را پررنگ تر ساخته و دیگر اولویت های سیاست خارجی آمریکا را با تردید هایی مواجه کرده است.

این طور به نظر می رسد  که برخی از  ژست های ترامپ در دوره انتخاباتی در چگونگی پاسخ های او در مواجه با خاورمیانه موثر باشد. این به ویژه زمانی که او سیاست هایش را در انعکاسی از اسلام هراسی و نظامی گری آمریکایی تدوین می کند قابل درک است.

در زیر واقعیت هایی که دولت ترامپ با آن روبه رو خواهد شد را ترسیم می کنیم:

اول از همه انکار خاورمیانه راه حل نیست. معضلات حقوق بشری و نارضایتی مردم دراین منطقه از سیاست ها و اقتصاد لاجرم بر امنیت آمریکا در داخل و خارج تاثیر خواهد گذاشت. به همین دلیل است که باید بدانیم دولت ترامپ قرار است با فقدان تجربه در سیاست خارجی چگونه عمل کند  چرا که این سیاست ها میتواند بر آمریکایی ها و خاورمیانه ای ها تاثیر جدی داشته باشد.

ژست های ضد اسلامی کارایی ندارد

در خلال سال ۲۰۱۱ توده مردم علیه حکومت های خشن در خاورمیانه و شمال آفریقا شوریدند و درگیری های داخلی به دنبال این اعتراضات آغاز شد. در نتیجه این درگیری ها رهبرات و بسیاری از مردم در خاورمیانه امروز امیدشان را برای تغییرات دموکراتیک از دست دادند. آنها میترسند که بی ثباتی و خشونتی که امروز در یمن و سوریه است به آنها نیز سرایت کند. این در شرایطی است که این منطقه جمعیت جوان با علاقه های شدید به فرصت های اقتصادی بهتر و آزادی بیشتر دارد.

مسلمانان اکثریت جمعیت این منطقه را تشکیل میدهند. انتخاب ترامپ پیامی برای خاورمیانه داشت و آن اینکه آمریکایی ها به مسلمانان بی اعتمادند. مردمی که افراط گرایی خاورمیانه را تجربه کرده اند و نسبت به این منطقه هشدار میدهند و با لنز اسلام هراسی به آنها نگاه میکنند برای خاورمیانه هیچ خیری در بر ندارند.

باور مشترک ترامپ و تیلرسون گزینه وزارت خارجه، گزاره های ضد اسلامی و خصمانه نسبت به دین اکثریت جمعیت این منطقه است. در واقع گروه های شبه نظامی در منطقه از روی کار آمدن ترامپ خوشحالند چرا که این رویکردهای ضد اسلامی او به روند جذب نیرو در این گروه ها کمک خواهد کرد.

ترامپ باید از ادبیات خصمانه اش علیه مسلمانان عقب نشینی کرده و به سمت دیگر جنبه های تبلیغاتی اش در خلال کمپین انتخاباتی اش برود. کلیدی ترین رویکرد او درمورد نقش آمریکا و متحدانش در مبارزه با داعش بود که معتقد است آنها باید در پی نابودی داعش و ترس از گسترش بحران سوریه به آمریکا و عدم اعتماد به ایران باشد.

درگیری آمریکا در خاورمیانه

برخی کشورهای خاورمیانه مانند ترامپ نگران سلطه غربی ها و دخالت های آمریکا هستند و به احتمال زیاد خواهان کاهش نقش آمریکا در خاورمیانه اند.

برخی دیگر معتقدند عدم حضور آمریکا قدرت رهبران دیکتاتور در خاورمیانه را افزایش داده یا قدرت جهانی آمریکا را کم می کند. در حالی که ضعف حضور یک جانبه آمریکا در منطقه از ایجاد بدبختی های بلند مدت در آینده نجات میدهد. این کار میتواند از تلاش های متظاهرانه جلوگیری کرده و اولویت های آمریکایی ها درباره منطقه را تقویت کند. تونس یکی از کشورهای عربی در حال گذار به دموکراسی است که بعد ۲۰۱۱ قیام کردند .

درباره ایران چطور؟

ترامپ قول داده که توافق هسته ای ایران را مورد بازبینی قرار داده و دستیابی ایران به سلاح هسته ای را مسدود سازد. کشورهای خلیج فارس دائما درخصوص قدرت ایران ابراز نگرانی میکنند. آنها ایران را تهدیدی برای قدرت کشورشان می دانند.

در عین حال برخی کشورهای خاورمیانه از تندروی های آمریکا در مقابل تهران استقبال می کنند. با این حال برخی نتایج این رویکرد میتواند چیزی بیش از یک اقدام سمبلیک در قبال توافق هسته ای ایران باشد. از جمله این نتایج میتوان به از دست رفتن فرصت کمپانی های آمریکایی برای فروش به ایران و خرید نفت از ایران باشد . در این مرحله پای کمپانی تیلرسون وسط آمده و از منافع آن حرف میزنیم. از سویی دیگر مساله روابط حسنه ایران و روسیه نیز مطرح است و در جایی دیگر میتوان به خطرات جذی دستیابی ایران به بمب هسته ای نیز اشاره کرد که از جمله طبعات منفی بازبینی در توافق هسته ای است.

در همه این موارد آمریکا نمیتواند نقش ایران را به عنوان یک بازیگر منطقه ای مهم کتمان کند. این نقش برای اسرائیل و سایر کشورهای سنی عرب منطقه به ویژه عربستان سعودی دردناک است اما در واقع عملگرایی آمریکایی و چشمان بازاینکشور میتواند به آنها کمک کند و از این طریق با کاهش خصومت ها در روابط ایران و سعودی برای اعمال نفوذ بر روی کشورهای غنی از نفت منطقه جهت پذیرش نقطه نظرات تیلرسون کمک کند.

شاید انتخاب ترامپ حامل پیامی باشد و آن اینکه دولت های بزرگ در خدمت رسانی به مردم شکست خورد اند. خاورمیانه احساس میکنذ این دقیقا همان احساسی است که آنها درباره ساختار سیاسی شان دارند.

«تخلیه باتلاق» شاید یک شعار برنده در اتفاقات سال ۲۰۱۱  باشد. اما ترامپ باید بداند که این راهش نیست.