سیگنال‌های موجود در سپهر سیاست ایران از سوی برخی اطرافیان رئیس‌جمهور نشان می‌دهد که همانطور که پیش‌بینی می‌شد به‌رغم عدم تمایل رئیس‌جمهور، اما برخی از اطرافیان نزدیکش بی‌میل نیستند که عطای ائتلاف را به لقایش ببخشند. اظهارات اخیر محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور مبنی بر اینکه رأی روحانی در انتخابات ۹۲ و ۹۶ صرفا برای خودش بوده و هیچ جریانی در این بین سهمی ندارد جای تعجب دارد. از حق به‌جا آوردن نمک که بگذریم، باید از آقای واعظی پرسید که چند درصد جامعه تا پیش از انتخابات و حمایت اصلاح‌طلبان از رئیس‌جمهور؛ روحانی، واعظی، نوبخت و... را می‌شناختند؛ پایگاه اجتماعی این اشخاص کجا بود و براساس کدام سرمایه اجتماعی رأی روحانی برای خودش است.
به‌نظر می‌رسد برخی اطرافیان رئیس‌جمهور به جای اینکه به مشکلات مردم رسیدگی کرده و مشاوره‌های درست به رئیس‌جمهور بدهند درصددند در کنار رئیس‌جمهوری بزرگی کنند، لذا با انکار واقعیت و پاک کردن صورت مساله قصد دارند حمایت اصلاح‌طلبان از روحانی را زیر سوال ببرند. گرچه این نکته نیز مدنظر است که با توجه به عملکرد ناموفق دولت در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و عمل نکردن به وعده‌های داده شده و مطالبات مردم زیان‌های حمایت از دولت برای اصلاح‌طلبان بیش از سودآوری آن بوده است.
انکار واقعیت یا پایان ائتلاف؟
بسیار به این مساله که پیروزی حسن روحانی در انتخابات سال‌های ۹۲ و ۹۶ تحت چه شرایطی رقم خورد و چه جریان‌هایی سبب‌ساز پیروزی وی با رأی بالا بر رقیب شدند پرداخته شده و جامعه رأی روحانی، موافقان و حتی مخالفان می‌دانند که وی با حمایت کدام جریان به پیروزی رسید، اما گویا برخی درصددند با معکوس جلوه دادن واقعیت، ماجرا را به نحو دیگری روایت کنند که البته در اصل ماجرا تاثیری نداشته و چیزی را تغییر نمی‌دهد. چندی پیش بود که سعید حجاریان تئوریسین اصلاحات گفت: «ما با دکتر روحانی عقدی به‌صورت ائتلاف نبسته بودیم.
ایشان وعده‌هایی به مردم دادند و مردم هم به‌دلیل همان وعده‌ها پای صندوق رأی رفتند. دفاع ما، براساس همین وعده‌ها بود و نه خواسته‌های حداکثری خودمان. اما، ایشان به بسیاری از وعده‌هایش یا نخواست یا نتوانست عمل کند و فی‌الواقع زمانی که از خود عبور کرد، طبعا بخشی از اصلاح‌طلبان هم ناگزیر با ایشان زاویه پیدا کردند.» این سخنان وی موجب شد تا برخی از آنهایی که تاثیر اصلاح‌طلبان در انتخاب روحانی را زیر سوال می‌بردند با وجود تاکیدات خود رئیس‌جمهور مبنی بر حمایت اصلاح‌طلبان از وی باز به سخن آیند.
مهمترین اظهارات در این مورد را محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور داشته که گفته «این طبیعی است که در هر انتخاباتی عده‌ای از کسی حمایت می‌کنند و عده‌ای از فرد دیگری حمایت می‌کنند. اینکه ما در سال ۹۶ با گروهی نشسته باشیم و با هم چیزی را به عنوان ائتلاف امضا کرده باشیم خیر، نه در سال ۹۲ این کار را کرده‌ایم و نه در سال ۹۶.» همگان می‌دانند که تعامل و ائتلاف حسن روحانی با اصلاح‌طلبان در انتخابات ۹۲ و ۹۶ موجبات پیروزی وی بر رقبای انتخاباتی‌اش را فراهم آورد. به اذعان خود رئیس‌جمهور و اطرافیانش این کناره‌گیری محمدرضا عارف و حمایت اصلاح‌طلبان بود که وی را در هماوردی با قالیباف، جلیلی و... به کاخ ریاست جمهوری هدایت کرد.
انتخابات ۹۶ نیز از این قاعده مستثنی نبود و خود روحانی با فرستادن محمد شریعتمداری به عنوان نماینده‌اش به سوی اصلاح‌طلبان سیگنال‌های بسیار قوی برای ائتلاف مجدد با اصلاح‌طلبان ارسال کرد. رصد سخنرانی‌های روحانی در تهران، ارومیه، همدان، مشهد و گرایش‌های اصلاح‌طلبانه‌تر از اصلاح‌طلبان و فرستادن سلام و درود به شخصیت‌های شناخته شده و موثر اصلاحات نشان می‌دهد که اولا روحانی خود علاقه‌مند به ائتلاف با اصلاح‌طلبان به علت سرمایه اجتماعی عظیم آنها بود.
ثانیا به قرائت همه اصلاح‌طلبان روحانی نه بهترین گزینه که خیر الموجودین شرایط انتخابات بود و چه بسا اگر اصلاح‌طلبان می‌توانستند با تمام ظرفیت‌های خود در انتخابات شرکت کنند اساسا به دنبال روحانی نمی‌رفتند. با این همه به قرائت دوست و دشمن رقیب و حامی این اصلاح‌طلبان بودند که بر پایه «تَکرار» رئیس دولت اصلاحات به پای صندوق‌های رأی شتافته و روحانی را راهی پاستور کردند. لذا از این سخنان به‌نظر بوی گسست ائتلاف دولت با اصلاح‌طلبان به مشام می‌رسد.
فقط شما بودید آقای واعظی!
سخنان اخیر واعظی موجب شد تا برخی از اصلاح‌طلبان نسبت به اظهارات او واکنش نشان دهند. در این راستا شاید بتوان پر معنا‌ترین واکنش را اظهارات کنایه‌آمیز سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی دانست. انتخاب نوشت، سیدحسین مرعشی در ارتباط با سخنان اخیر محمود واعظی گفت: «به آقای واعظی بگویید شکسته نفسی می‌کنید، آقای روحانی با اتکا به تو پیروز انتخابات شد. اصلاح‌طلبان که هیچ، حتی اعتدالی‌ها هم در پیروزی آقای روحانی نقشی نداشتند؛ فقط شما بودید!»
گرچه سایر اصلاح‌طلبان نیز به نوبه خود نسبت به اظهارات رئیس دفتر رئیس‌جمهور واکنش نشان دادند. حجت‌الاسلام محمدعلی ابطحی رئیس دفتر رئیس دولت اصلاحات در توئیتی نوشت: «آقای واعظی گفته ما با هیچ گروهی ائتلاف نکردیم. نه در سال ۹۲ و نه در سال ۹۶. یعنی رأی مال خود آقای روحانی بوده و نه به خاطر حمایت اصلاح‌طلب‌ها. به نمک‌نشناسی کاری ندارم، ولی قربان دهنت آقای واعظی.
اصلا همه رأی مال خود آقای روحانی بوده. همه افتخارات دولت و رئیسش هم مال خودتان. قبول؟» از طرف دیگر حجت‌الاسلام رهامی اظهار کرد: «اظهارات واعظی را حمل بر اختلاف افکنی نمی‌دانم بلکه معتقدم شاید ایشان در کیفیت اظهارات بی‌دقتی کرده باشد. بعید می‌دانم اظهارات واعظی ارتباطی با نظر روحانی داشته باشد و او هم با واعظی هم نظر باشد.
جدایی دولت از اصلاح‌طلبان؟
یک عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه درخصوص اظهارات اخیر واعظی گفت: بنده از صحبت‌های آقای واعظی این را استنباط نمیکنم که دولت می‌خواهد خود را از اصلاح‌طلبان جدا کند. اکبر ترکان افزود: از گذشته اصلاح‌طلبان با تمام صمیمیت و ظرفیت در پشتیبانی از دولت بودند و در مورد ائتلاف، منظورشان مساله دیگری است، چراکه ائتلاف تاکنون در سیستم‌های ما اتفاق نیفتاده است.
حمید شجاعی
- 14
- 6
