«اصلاح‌طلبان می‌خواهند در یک سال باقی‌مانده تا انتخابات مجلس، از طریق شعارهای تند و افراطی علیه دولتی که خودشان ایجادکننده آن بوده‌اند، نقش اپوزیسیونی بگیرند ... ». این را قاسم روانبخش، عضو شورای مرکزی جبهه پایداری، گفته و در ادامه تحلیل کرده است که اصلاح‌طلبان فکر می‌کنند اگر با همین فرمان همراه با دولت جلو بروند، مرگ سیاسی‌شان قطعی است.
سخنان روانبخش باز این نکته را بر سر زبان‌ها می‌اندازد که آیا این ادعا که اصلاح‌طلبان از دولت حسن روحانی دل بریده‌اند، درست است؟ شواهد و گفته‌های اصلاح‌طلبان اما چیز دیگری را نشان می‌دهد و اتفاقا برخی افراد از درون دولت بوده‌اند که نقش این طیف سیاسی را در پیروزی‌های دولت اعتدال در انتخابات کم‌رنگ دانسته‌اند. نمونه آخر، واکنش رئیس دفتر رئیس‌جمهوری به صحبت‌های سعید حجاریان، از تئوریسین‌های اصلاح‌طلبان بود. چندی‌پیش حجاریان در گفت‌وگو با تسنیم، با تأکید بر دفاع اصلاح‌طلبان از روحانی در زمان انتخابات، گفته بود: «من پیش‌تر هم گفته‌ام، ما با دکتر روحانی عقدی- به‌صورت ائتلاف- نبسته بودیم.
ایشان وعده‌هایی به مردم دادند و مردم هم به‌دلیل همان وعده‌ها پای صندوق رأی رفتند. دفاع ما، براساس همین وعده‌ها بود و نه خواسته‌های حداکثری خودمان». تسنیم، بعد از حرف‌های حجاریان به سراغ رئیس دفتر روحانی رفت و واکنش او را منتشر کرد. محمود واعظی گفت: «این طبیعی است که در هر انتخاباتی عده‌ای از کسی حمایت می‌کنند و عده‌ای از فرد دیگری. اینکه ما در سال ۹۶ با گروهی نشسته باشیم و با هم چیزی را به عنوان ائتلاف امضا کرده باشیم، خیر، نه در سال ۹۲ این کار را کرده‌ایم و نه در سال ۹۶. اینکه در سال ۹۶ در کنار اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست‌جمهوری تلاش کردیم، با هم کار کردیم و ایستادیم تا این دولت انتخاب شود، درست است و این‌گونه هم بود».
حرف‌های رئیس دفتر رئیس‌جمهوری این‌گونه تعبیر شد که او نقش اصلاح‌طلبان را در پیروزی روحانی بزرگ نمی‌داند که با طعنه اصلاح‌طلبان مواجه شد؛ محمدعلی ابطحی در توییتی نوشت: «به نمک‌نشناسی کاری ندارم ولی قربان دهنت آقای واعظی. اصلا همه رأی مال خود آقای روحانی بوده. همه افتخارات دولت و رئیسش هم مال خودتان. قبول؟». حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران نیز در سخنانی کنایه‌آمیز گفت: «اصلاح‌طلبان که هیچ، حتی اعتدالی‌ها هم در پیروزی آقای روحانی نقشی نداشتند؛ فقط شما بودید!».
البته اکبر ترکان، عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه تلاش کرد که گفته‌های واعظی را تعدیل کند. او گفت: «بنده از صحبت‌های آقای واعظی این را استنباط نمیکنم که دولت می‌خواهد خود را از اصلاح‌طلبان جدا کند. از گذشته اصلاح‌طلبان با تمام صمیمیت و ظرفیت در پشتیبانی از دولت بودند و در مورد ائتلاف، منظورشان مسئله دیگری است، چراکه ائتلاف تاکنون در سیستم‌های ما اتفاق نیفتاده است. مفهوم ائتلاف یک چیز دیگر است و در نظام سیاسی کشورمان اصلا احزابی وجود ندارند که به بلوغ ائتلاف رسیده باشند».
واعظی تنها کسی نبوده که به اصلاح‌طلبان این‌گونه طعنه زده است؛ سال گذشته هم حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهوری پیش از اینکه کابینه دوم حسن روحانی معرفی شود، در توییتی نوشت: «کاسبان اصلاح‌طلبی که باج‌خواهی رسانه‌ای و سیاسی از رئیس‌جمهور را آغاز کرده‌اند، بدانند روحانی خاتمی نیست؛ نه تعارف می‌کند و نه مأخوذ به حیا می‌شود». محمدباقر نوبخت نیز در زمانی که سخنگویی دولت را بر عهده داشت، در واکنش به نامه‌ای خواستار مذاکره مستقیم با رئیس‌جمهور آمریکا شده بود و برخی اصلاح‌طلبان آن را امضا کرده بودند، گفته بود: «اینکه یک‌عده‌ای نامه بدهند که بنشینید با این ترامپ مذاکره کنید نشان می‌دهد که عقل سیاسی آنها کامل نیست».
اصلاح‌طلبان؛ همچنان پای کار
با پیروزی دوباره حسن روحانی در انتخابات سال گذشته ریاست‌جمهوری، اصلاح‌طلبان و همچنین مردمی که به دولت او رأی دادند، انتظار داشتند که هم اصلاح‌طلبان بیشتری در کابینه قرار گیرند و هم مطالبات اصلاح‌طلبی مورد توجه بیشتر قرار گیرد. حضور بیشتر زنان و اقلیت‌ها در دولت یکی از این مطالبات بود که خیلی به آن توجه نشد و حتی تعداد زنان کابینه هم کمتر شد.
بعد از اجرای قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان هم چند نفر از اصلاح‌طلبان دولت مانند شهیندخت مولاوردی و علی یونسی نیز از ترکیب دولت خارج شدند و اکنون می‌توان گفت اسحاق جهانگیری است که بار اصلاح‌طلبی کابینه را به دوش می‌کشد اما همین نیز باعث نشده اصلاح‌طلبان مسیر خود را از دولت اعتدالی روحانی جدا کنند. نیمه مهر بود که جمعی از اصلاح‌طلبان با رئیس‌جمهوری ملاقات کردند و برای تشکیل «کمیته تعامل» توافق کردند.
روحانی نیز محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید را مأمور تشکیل آن کرد تا به‌صورت منظم راجع به مسائل مختلف کشور بحث و گفت‌وگو انجام گیرد و این کمیته پیشنهادهای خود را به رئیس‌جمهوری منعکس کند. روحانی در این ملاقات با قدردانی از حمایت‌ها و تلاش‌هایی که فعالان سیاسی اصلاح‌طلب در قبال دولت‌های یازدهم و دوازدهم داشتند، گفت: «دوستان اصلاح‌طلب را همراه دولت‌های یازدهم و دوازدهم دانسته و می‌دانم». مجید انصاری از اصلاح‌طلبانی که در دولت اول روحانی نیز حضور داشت، درباره آن جلسه گفته بود: «رئیس‌جمهوری اصلاح‌طلبان را نه متحد بلکه شریک دولت تلقی و تأکید کرد دولت برای رفع موانع آمادگی همکاری را با همه گروه‌ها چه اصلاح‌طلب چه اصولگرا و همه آحاد مردم و روشنفکران دارد».
حمایت می‌کنیم و انتقاد
به‌جز این جلسه، همچنان اصلاح‌طلبان بر طبل وفاق و همراهی با دولت می‌کوبند؛ هرچند در برخی موارد ابایی از انتقاد به شخص حسن روحانی و دولتش ندارند. روز گذشته، رسول منتجب‌نیا، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفت‌وگو با ایسنا گفت: «به موازات حمایتی که از دکتر روحانی داریم، باید انتقاد کرده و نظارت خود را لحاظ کنیم. درحال‌حاضر اصلاح‌طلبان نباید در جبهه مقابل دولت قرار بگیرند. او با بیان اینکه ما باید در کنار مردم، کارگران و کارمندان باشیم، عنوان کرد: «باید مشکلات مردم را لمس و مطرح کنیم. باید از روحانی و دولت بخواهیم که این مشکلات را حل کنند».
جوادی‌حصار، عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی نیز گفته در شرایط کنونی لازم است که هم اصلاح‌طلبان که حامیان اصلی آقای روحانی بودند، به حمایت خود از دولت پایبند باشند و هم آقای روحانی باید عملا و اخلاقا نسبت به وعده‌هایی که به حامیان خود داده متعهد باشد. فیض‌الله عرب‌سرخی، از فعالان اصلاح‌طلب نیز روز گذشته در گفت‌وگو با «آفتاب یزد» گفت: «دولت نقاط ضعفی دارد.
باید دولت را نقد کرد تا مسائل مربوط به خود را اصلاح کند. حتی دولت باید نسبت به مسائلی که به‌طور مستقیم به دولت بازنمی‌گردد هم مواضع روشنی داشته باشد. درعین‌حال باید از دولت حمایت کرد چون آلترناتیو بهتری برای آن وجود ندارد؛ ضمن آنکه دولت دوم روحانی تقریبا نزدیک میانه راه است. بنابراین با توجه به نقدی که به دولت وجود دارد، باید در پی جایگزین‌های مناسب بود تا شاهد تکرار و تداوم مشکلات دولت روحانی در دولت دیگر نباشیم».
شواهد نشان می‌دهد که اصلاح‌طلبان همچنان از دولت روحانی ناامید نشده‌اند و البته توقع دارند که رویکرد او به مطالبات اصلاح‌طلبی بیشتر شود. دو سال تا پایان کار دولت تدبیر و امید باقی است، باید دید روحانی می‌تواند اصلاح‌طلبان را تا پایان با خود همراه نگه دارد.
- 17
- 4
