به گزارش مهر، افزایش آمار آسیب های اجتماعی در حدی است که برای کاهش و کنترل آن از سوی همه دستگاه ها داشتن برنامه ریزی اصولی ضروری به نظر می رسد.
تعدد و فراوانی انواع آسیب های اجتماعی و کاهش سن افراد آسیب دیده، زنگ خطری است تا به اقدامات پیشگیرانه و آشنایی با علل بروز آنها بیشتر پرداخته شود. این موضوع را نمی شود انکار کرد که هیچ جامعه ای به دور از آسیب های اجتماعی نیست اما توجه به این موضوع که بیشترین پرونده های دادگستری در ارتباط با مسائل اجتماعی است؛ ضرورت و اهمیت اقدامی جهادی را دوچندان می کند.
افزایش آسیب های اجتماعی هم اینک مهم ترین چالش و تهدید جامعه است؛ به ویژه آن که آسیب پذیرترین قشر جامعه که نوجوانان هستند به شدت در معرض این تهدید قرار دارند.
نگاهی به آمار افراد آسیب دیده، این زنگ خطر را به صدا در می آورد که هنوز افراد جامعه ما شناخت کافی از تعریف آسیب های اجتماعی و مهم ترین علل بروز آنها ندارند.
سازمان بهزیستی به عنوان مجری طرح مقابله با آسیب های اجتماعی، دستگاهی است که بیشترین ارتباط را با افراد آسیب دیده یا در معرض آسیب دارد و این افراد را در آموزش ها و کنترل مشکلات به عنوان جامعه هدف قرار داده است.
مدیرکل بهزیستی استان قزوین گفت: غفلت در هر حوزه ای را منجر به بروز آسیب اجتماعی می داند و می گوید: آسیب اجتماعی به هر نوع عمل فردی یا جمعی اطلاق می شود که در چارچوب اصول اخلاقی و قواعد عام عمل جمعی رسمی و غیر رسمی جامعه محل فعالیت کنشگران قرار نمی گیرد و در نتیجه با منع قانونی یا قبح اخلاقی و اجتماعی روبرو می شود به همین دلیل، کجروان سعی دارند این وضعیت خود را از دید ناظران قانون، اخلاق عمومی و نظم اجتماعی پنهان کنند زیرا در غیر این صورت با پیگرد قانونی، تکفیر اخلاقی و طرد اجتماعی مواجه می شوند.
وارثی گفت: از جمله انحرافات در فرهنگ ما قتل عمد، تجاوز به عنف، دزدی، ناراحتی روانی جنون آمیز، بزهکاری جوانان، اعتیاد، فحشا و امثال آن است.
وی تاکید کرد: به طور کلی غفلت در هر حوزه اقتصادی، فرهنگی، آموزشی و سایر حوزه ها منجر به پیدایش آسیب های اجتماعی می شود و فرصت های اقتصادی، آموزشی و فرهنگی باید به صورت یکسان برای همه افراد فراهم شود تا شاهد این آسیب ها نباشیم.
مدیرکل بهزیستی استان قزوین یادآورشد: بهزیستی، آموزش و پرورش، دستگاه قضایی و سایر نهادهای مرتبط و از همه مهم تر خانواده ها در زمینه پیشگیری از آسیب های اجتماعی نقش موثری دارند.
وارثی مهم ترین آسیب های اجتماعی را شامل وابستگی دارویی یا اعتیاد، انحرافات جنسی، سرقت و دزدی، خودکشی، بی خانمانی، فقر و بیکاری می داند و اظهارمی دارد: برخی از عوامل فرد را در معرض آسیب های اجتماعی قرار می دهد مانند مهاجرت که مستلزم تغییرات خاصی است و علاوه بر این که مهاجرت در برنامه ریزی های کلان اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مشکلاتی را ایجاد می کند؛ موجب می شود تا فرد برای سازگاری با تغییرات حاصل فشار زیادی را متحمل شود و برخی دچار مشکلات شوک فرهنگی، اضطراب و افسردگی و مسخ شخصیت مشخص شود.
فقر، ریشه تمامی آسیب های اجتماعی است
وارثی در ادامه فقر را عاملی پررنگ در بروز انواع آسیب های اجتماعی معرفی کرد و افزود: فقر در واقع مادر و ریشه تمام آسیب های اجتماعی است و با بسیاری مسائل از جمله ضعف تندرستی و افزایش مرگ و میر، بیماری روانی، شکست تحصیلی، جرم و مصرف دارو مرتبط است.
وی گفت: هر چند «فقر» به طور ذاتی یک مشکل و آسیب محسوب می شود اما این لزوما به این معنا نیست تمام افرادی که زیر خط فقر زندگی می کنند، افرادی نابسامان و مشکل ساز برای اجتماع هستند. مشکلات اقتصادی، تامین نشدن نیازهای جسمی و روانی اغلب زمینه ای برای بروز و ظهور مشکلات اجتماعی دیگری است.
مدیرکل بهزیستی استان قزوین تصریح کرد: فقر یکی از علل اجتماعی پیدایش بزهکاری و ارتکاب انحرافات اجتماعی نوجوانان و جوانان است. نداشتن بضاعت مالی مکفی خانواده ها و ناتوانی در پاسخگویی به نیازهای طبیعی و ضروری مانند فراهم ساختن امکانات تحصیلی و پوشاک مناسب، زمینه ساز بروز ناراحتی های روحی، افسردگی، انزواطلبی و مسایل دیگر شده و موجب می شود این افراد برای التیام ناراحتی های ناشی از مشکلات خود به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، به اقداماتی دست بزنند و برای رهایی از گرفتاریها، مرتکب اعمال ناشایست شوند.
وارثی بیان کرد: از سوی دیگر امروزه فشارهای اقتصادی، احتمال دو شغله بودن خانواده ها یا اشتغال نان آوران خانواده در مشاغل کاذب یا غیرمجاز را افزایش داده و منجر به کم توجهی آنان به نیازهای نوجوانان و جوانان و رفع مشکلات روحی و روانی و تربیت صحیح فرزندان می شود و باید گفت متاسفانه فقر زمینه ساز بسیاری از معضلات اجتماعی تلقی می شود.
بیکاری، دامن زدن به آسیب های دیگر اجتماعی
مدیرکل بهزیستی استان قزوین در ادامه گفت: بیکاری معضل اجتماعی دیگری است که هم آسیب های جدی فردی و هم آسیب های قابل ملاحظه اجتماعی را در دامن دارد. بیکاری به ویژه در نسل جوان که انرژی و قدرت و نیروهای آن ها راکد و بی مصرف باقی می ماند؛ نمود بیشتری یافته و زمینه را برای انحرافات اجتماعی فراهم می کند.
به گفته وارثی وجود فرصت های استفاده نشده، تحمل نشدن بیکاری، فقدان قدرت تامین نیازها به دلیل نداشتن درآمد، زمینه های آماده ای برای کاشت بذر جرم و انحرافات است و از دیدگاه جامعه شناسان و روان شناسان، بیکاری یکی از ریشه های مهم بزهکاری و کج روی افراد یک جامعه محسوب می شود.
وی بیان کرد: بعضی از افراد بیکار به مرور جذب محل تجمع افراد بزهکار شده و به تدریج به دامان انواع کجروی های اجتماعی کشیده می شوند و افراد بیکاری که زمینه قبلی دارند برای کسب درآمد به سرقت دست می زنند. حاصل تحقیقات هم نشان میدهد که فقر و بیکاری تاثیر زیادی در افزایش بزهکاری دارد.
وارثی پای بند نبودن خانواده ها به آموزه های دینی، آشفتگی کانون خانواده ها، طلاق، مرگ پدر یا مادر، نوع شغل، دوستان ناباب، آسیب های نو پدید توسط شبکه های مجازی، محیط های مناسب برای انحراف و بزهکاری و فقر فرهنگی را از عوامل تأثیرگذار دیگر در بروز انواع آسیب های اجتماعی دانست.
ویژگی های شخصیتی افراد کج رو
افراد آسیب پذیرتر معمولا ویژگی هایی دارند که شناخت این علائم می تواند در پیشگیری از به دام افتادن این افراد در انواع آسیب های اجتماعی موثر باشد.
وارثی در این مورد گفت برخی از مشخصه های بارز و برجسته شخصیتی این افراد، خود محوری، پرخاشگری، هنجارشکنی، فریبندگی ظاهری و عدم احساس مسئولیت می باشد. این گونه افراد به پیامد عمل خود نمی اندیشندو در کارهای خود بی پروا و بی ملاحظه هستند و در پند گرفتن از تجربیات بسیار ضعیف بوده و در قضاوت های خود یک سویه هستند و این نوع شخصیت ها عمدتا از محیط اجتماع، خانه و مدرسه فرار کرده و پای بند قواعد و مقررات نیستند.
وی افزود: این افراد حتی در پوشش و سبک و شکل ظاهری به ویژه در شیوه لباس پوشیدن و آرایش مو و صورت به گونه ای که خلاف قاعده و سبک مرسوم سایر افراد اجتماع باشد؛ عمل می کنند تا جلب توجه شود.
وارثی یادآورشد: گروهی از افراد کج رو ویژگی های شخصیتی دیگری دارند و خود محورند و پیوسته به تمجید و توجه دیگران نیازمندند. این افراد اغلب با رویاهایی در مورد موفقیت نامحدود و درخشان، قدرت، زیبایی و روابط عاشقانه آرمانی سرگرم هستند. این دسته اغلب والدینی داشته اند که از نظر عاطفی نسبت به آنان بی توجه بوده یا اینکه بیشتر از حد به آنان محبت کرده اند.
آنان به علت سرکوب خواسته ها و فقدان ارضای تمایلات درونی، از کانون خانواده بیزار شده و به رفتارهای نابهنجار نظیر فرار از خانه، ترک تحصیل، سرقت و اعتیاد گرایش پیدا می کنند.
مدیرکل بهزیستی استان قزوین آموزش مهارت حل مسائل زندگی را ضروری دانست و گفت: انسانی که قادر به حل مسئله نباشد نمی تواند مشکلاتش را حل کند و تسلیم انواع آسیب های اجتماعی می شود و خلاء این آموزش ها در وی احساس می شود.
بدیهی است هر رفتاری که از انسان سر میزند؛ نشأت گرفته و متاثر از مجموعه ای از عواملی است که نمی توان شخص را در ارتکاب آن یکسره مقصر و مجرم اصلی و دیگران را بی گناه دانست.
در بروز بزهکاری و رفتارهای نابهنجار و آسیب زا عوامل متعددی موثرند که فرد مرتکب شونده تنها بخشی از آن است، در واقع در حوزه آسیب های اجتماعی باید افراد مرتکب را به عنوان بیماری دانست که نیازمند درمان و کمک هستند و در آسیب های اجتماعی، راهکارهای پیشگیرانه و توجه به زمینه های بروز گناه و جرم بسیار ضروری است تا برای مقابله چاره اندیشی کرد.
اولین گام در مقابله با آسیب های اجتماعی رهایی از جهل و نادانی و افزایش علم و تفکر و افزایش مهارت حل مسائل و مشکلات زندگی توسط افراد است.
امید با اطلاع ذرسانی توسط رسانه های و سایر تریبونها با افزایش آگاهی مردم و ایجاد آرامش روحی وروانی به سلامت جامعه کمک کرده و از بروز اسیب های اجتماعی جلوگیری کرد.
- 14
- 4
