به گزارش خبرآنلاین، برنامه «سینما دو» با اجرا و سردبیری حامد عنقا شب گذشته، پنجشنبه ۱۹ بهمن میزبان محمدحسین مهدویان، کارگردان و ابراهیم امینی، نویسنده فیلم «لاتاری» شد.
کارگردان و نویسنده فیلم جنجالی «لاتاری» در گفتگو با حامد عنقا، درباره حواشی این فیلم، اظهارنظرها از سوی ارشاد، تغییر تهیه کننده، دردسر همکاری با عربها، لو رفتن شدن بخشی از داستان و ماجرای فاشیستی خواندن شاهنامه و احتمال تغییر پایان بندی فیلم در اکران عمومی سخن گفتند. «سینما دو» با اجرا و سردبیری حامد عنقا شب گذشته به لیلا حاتمی تقدیم شد که امسال با فیلم «بمب» در جشنواره حضور دارد و بازی او مورد توجه بخشی از منتقدین قرار گرفته است.
عنقا در ابتدای برنامه گفت: از بعد از ظهر امروز، «سینما دو» کمی اسباب حرف و حدیث رسانه ها شد؛ امشب قرار بود در خدمت یک مهمان دیگر نیز باشیم اما تصمیماتی بر اساس راهبردها گرفته می شود که فراتر از برنامه ها و شبکه ها است. امشب قرار بود در خدمت مهندس حیدریان رئیس سازمان سینمایی باشیم اما این اتفاق نیفتاد و قرار شد در برنامه دیگری حضور داشته باشند.
وی در ادامه میزبان محمد حسین مهدویان کارگردان و ابراهیم امینی نویسنده فیلم «لاتاری» شد و با اشاره به نقل قولی از مهدویان گفت: جایی اشاره کرده بودید فیلم خودش باید پیش برود و حاشیه های فیلم نباید باعث دیده شدن آن شوند اما به نظر می رسد فیلم های خودت از این قاعده پیروی نمی کنند. توقع داشتید بعد از نخستین اکران فیلم «لاتاری» این همه حرف و حدیث درباره آن وجود داشته باشد؟
این مقدار حاشیه را پیش بینی نمی کردم
مهدویان پاسخ داد: قبل از ساخت نیز فکر می کردیم لاتاری فیلم پر حاشیه ای شود و مجموعه ای نظرات ضد و نقیض را ایجاد کند اما واقعا این مقدار نظر و حاشیه را خودم هم پیش بینی نمی کردم. هنگامی که وارد زمین بازی می شویم تازه ابعاد واقعی حاشیه ها را می توانیم ببینیم که البته امیدوارم این حاشیه ها به روند عرضه درست فیلم آسیب نزند.
عنقا از ابراهیم امینی نویسنده لاتاری نیز درباره حاشیه های فیلم پرسید و اظهار کرد: وقتی فیلمنامه را می نوشتی، فکر می کردی داری فیلمنامه ای پر سر و صدا می نوشتی یا بعدا متوجه این موضوع شدی؟
امینی با اشاره به اینکه از ابتدای نگارش فیلمنامه، مهدویان در کنار او حضور داشته و کار نگارش را با یکدیگر جلو می بردند، عنوان کرد: در ابتدا خیلی به نظر می رسید «لاتاری» قصه اجتماعی امروزی که برای خودمان تجربه تازه ای است، باشد و فکر می کردیم تولید و حتی نمایش آن خیلی راحت تر از این ها باشد.
وی به خاطره ای از فرآیند تولید اشاره و بیان کرد: در پیش تولید گاهی به شوخی می گفتیم، این کار برای ما خیلی راحت است زیرا بلافاصله بعد از «ماجرای نیمروز» و «ایستاده در غبار» انجام می شود اما هر چه گذشت، این فیلم ابعاد واقعی خودش را نشان داد و کار سخت تر و سخت تر شد.
مجری برنامه سینما دو، همچنان به حواشی فیلم «لاتاری» پرداخت و در همین راستا گفت: شورجه در آن زمان مصاحبه ای کرد و ساخت این فیلم را به مصلحت مهدویان ندانست.
نظر بعضیها در وزارت ارشاد این بود که خیلی صلاح نیست این فیلم را بسازیم
مهدویان در پاسخ ضمن تصریح بر اینکه شورجه انسان صادق و رو راستی است، ابراز کرد: حرف هایی را که در خلوت به ما زده می شد اما علنی نمی شد شورجه به ما زد و اینکه شفاف یک حرفی زده می شود، خیلی خوب است. در آن زمان نظر بعضی ها در وزارت ارشاد و شورای صدور پروانه این بود که خیلی صلاح نیست این فیلم را بسازیم.
عنقا به مهدویان خاطرنشان کرد: البته در آن زمان در شبکه های اجتماعی خیلی واکنش مهربانانه ای که حالا نشان دادی را بروز نکردی!
کارگردان فیلم های ماجرای نیمروز و ایستاده در غبار پاسخ داد و گفت: در آن زمان حدود دو ماه برای ساخت فیلمی اجتماعی بحث و برنامه ریزی کرده بودیم و وقتی که می گویند این فیلم به صلاحت نیست، خیلی ناراحت کننده است.
وقتی بخش زیادی از انرژی فیلمساز قبل از فیلمسازی از بین می رود!
وی ادامه داد: حقیقت این است که بخش زیادی از انرژی فیلمساز در قبل از فیلمسازی از بین می رود. در مورد فیلم لاتاری حدود هشت ماه وقت، صرف گرفتن پروانه ساخت شد اما فیلم در دو ماه ساخته شد؛ به نظرم این فرآیند تقسیم زمانی غیر منصفانه ای است.
سردبیر برنامه «سینما دو» از تغییرات و اصلاحاتی که در فیلمنامه انجام شد، پرسید و امینی پاسخ داد: واقعیت این است که آنقدر تغییرات و اصلاحات در فیلمنامه انجام شده که به خاطر نداریم چه مقدار از این اصلاحات بر اساس خواست خودمان و چه مقدار بر اساس خواست مدیران بود! به غیر از مسائلی که با شورای پروانه ساخت داشتیم، روش خودمان مبتنی بر بازنویسی های مکرر است. وقتی به نخستین نسخه فیلمنامه می رسیم، تازه گویا می خواهیم کار را شروع کنیم و برای ما این موضوع عادی است زیرا چندین بار اصلاح صورت می گیرد.
عنقا در ادامه اظهار کرد: این تغییرات و اصلاحاتی که از شما خواستند اعمال شود، قبل از حضور سید محمود رضوی به عنوان تهیه کننده بود یا بعد از آن هم شاهد این اصلاحات بودیم.
مهدویان در پاسخ عنوان کرد: بعد از حضور رضوی به عنوان تهیه کننده نیز درخواست ها برای اصلاح فیلم همچنان ادامه داشت.
عنقا بلافاصله پرسید: چه شد که رضوی به عنوان تهیه کننده مجددا با شما کار کرد؟
کارگردان «لاتاری» در پاسخ به این پرسش عنوان کرد: در ابتدا قرار بود با تهیه کننده دیگری کار کنیم اما مجددا به سراغ سید محمود رضوی رفتیم. او در آن مقطع پیشنهاد دیگری داشت و اولویت رضوی آن فیلمنامه بود. راجع به این فیلمنامه با او صحبت کردم و به ساخت این فیلم بی میل نبود اما احساس کردم در حال حاضر اولویتش این فیلمنامه نیست.
رضوی خیلی با فیلمنامه همراه نبود اما گفت چون تو میخواهی پای کار می ایستم
وی ادامه داد: با امیر بنان که مجری طرح این پروژه است، سال ها است رفاقتی قدیمی داریم و در همین راستا دوست داشتیم کاری با هم انجام دهیم اما وقتی به نتیجه نرسید، به رضوی پیشنهاد دادم. در ابتدا نیز احساس کردم با فیلمنامه خیلی همراه نیست اما به من محبت کرد و گفت چون تو می خواهی، این فیلم را بسازی، پای کار می ایستم؛ این مسائل خیلی اهمیت دارد یعنی اگر تنگ نظری ها را کنار بگذاریم، اتفاق های خوبی می افتد.
مهدویان خاطرنشان کرد: گاهی حتی فیلمسازهای قدیمی تر و با سابقه تر ممکن است با بعضی از اعضای شورای پروانه ساخت یا مدیران اختلاف نظر داشته باشد، اما به دلیل همین سابقه بهتر است به این فیلمساز اعتماد کنند و تنگ نظری را کنار بگذارند.
وی در ادامه به دوران پس از حضور رضوی در مقام تهیه کننده در فیلم اشاره و عنوان کرد: پس از حضور رضوی فکر می کردیم کار با شورای پروانه نمایش خیلی راحت تر پیش برود اما همان هم حدود ۵۰ روز طول کشید.
عنقا هم در تائید صحبت های مهدویان اشاره کرد: خاطرم است زمانی که برای دریافت مجوز نمایش تلاش می کردید، رضوی در شبکه های اجتماعی حرف های تندی زد که در نهایت باعث صدور مجوز شد.
سردبیر و مجری برنامه سینما دو در ادامه خاطرنشان کرد: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی یک مستندی کار کرده است که تم ماجرای فیلم «لاتاری» را داشت و هنگامی که فیلم لاتاری را دیدم، احساس کردم شاید از آن متاثر باشید.
ابراهیم امینی در پاسخ به این سوال گفت: آن مستند را در اواخر یا اواسط دوره پیش تولید دیدیم یعنی فیلمنامه در نسخه های پنجم یا ششم بود. به واسطه آن با دوستانی آشنا شدیم که از آنها مشاوره کردیم تا از طریق تزریق اطلاعات واقعی، کار را باور پذیرتر کنیم و در حقیقت اطلاعات و مواد خامی که داشتند خیلی به ما کمک کردند.
عنقا در ادامه از سختی های پروسه پیش تولید و تولید پرسید و گفت: به نظر می رسید با تغییر تهیه کننده و آمدن رضوی گرفتن پروانه ساخت راحت تر باشد اما گویا این اتفاق خیلی هم راحت نیفتاد.
مسئله اصلی ما موضوع فیلمنامه بود
مهدویان ضمن تائید این موضوع، اظهار کرد: بعد از اینکه تهیه کننده را تغییر دادیم، فکر می کردیم، مشکلات مان حل شود اما واقعا مشکلات ما حل نشد. مسئله اصلی ابتدا سر موضوع و بعد فیلمنامه بود؛ پیگیری های زیاد و جلسات متعددی با اعضای شورای ساخت و شخص آقای داروغه زاده داشتیم تا بتوانیم پروانه ساخت را بگیریم.
عنقا بلافاصله گفت: پس اینکه گفته می شود سید محمود رضوی تهیه کننده با نفوذی است و درها به راحتی برایش باز می شود، صحیح نیست؟
مهدویان پاسخ داد: ما که چیزی ندیدیم، خودمان هم فکر می کردیم همه چیز راحت حل می شود اما باز هم رفت و آمدها به شورای ساخت ادامه داشت و از وقتی رضوی به عنوان تهیه کننده به فیلم اضافه شد، ۱۰ بار دیگر نیز فیلمنامه بازنویسی شد.
مجری برنامه «سینما دو» درباره مشکلات حین تولید نیز از مهدویان سوال کرد و این کارگردان گفت: این قسمت هم مشکلات خاص خودش را داشت زیرا بخشی از فیلم باید خارج از کشور فیلمبرداری می شد در حالی که مشکلات امنیتی زیادی در کشورهای حوزه خلیج فارس در این رابطه وجود دارد. بخش کوچکی از فیلم در دوبی و بخش دیگری از آن در دوحه فیلمبرداری شده است.
وی درباره ساخت فیلم در قطر تصریح کرد: با اینکه موضوع فیلم در امارات اتفاق می افتاد، اما در قطر هم مشکلات زیادی داشتیم. اول اینکه در قطر هیچ فیلمی تولید نشده بود و ساز و کار آن در این کشور وجود نداشت.
عربها اصلا دنبال دردسر نیستند و یک ماه از وقت ما تلف شد
کارگردان فیلم «لاتاری» مشکل دیگری که در قطر بابت ساخت این فیلم وجود داشت، موضوع فیلم عنوان و اظهار کرد: عرب ها اصلا دنبال دردسر نیستند و وارد هر چیزی که بوی دردسر بدهد، نمی شوند. از طرفی سیستم نظارتی قطر این گونه نیست که بگویند نه نمی خواهیم بگذاریم، بلکه تو را وارد یک بروکراسی پیچیده می کنند که خودمان پشیمان شویم و بگذاریم برویم. این موضوع را بعدها وقتی که ۳۰ روز را تلف کردیم، فهمیدیم در حالی که بعضی از سکانس های ما باقی مانده بود. بالاخره با محدودیت های زیاد و مجوزهای نصف و نیمه توانستیم سکانس های باقی مانده را بگیریم.
عنقا از امینی پرسید: آیا فیلمنامه اصلی را به قطری ها برای دادن مجوز، تحویل دادید؟
نویسنده فیلم لاتاری پاسخ داد: یک تغییرات کوچکی در فیلمنامه انجام دادیم و بعد آن را تحویل قطری کردیم، زیرا می دانستیم اگر بخواهیم آن را به طور کامل بدهیم، کل کار منتفی می شود. ابتدا هم فکر کردیم، اصلا یک فیلمنامه دیگر بدهیم که داستان دیگری دارد اما متوجه شدیم، ممکن است برای ما خطری نداشته باشد اما برای شرکتی که طرف همکاری ما است، بسیار خطرناک است و متضرر می شوند و به همین دلیل نه فیلمنامه دیگری دادیم و نه فیلمنامه اصلی را ارائه کردیم.
عنقا در ادامه با اشاره به نقد مسعود ده نمکی درباره فیلم لاتاری عنوان کرد: ده نمکی گفته است چرا در «لاتاری» فقط درباره معلول ها صحبت می کنید اما درباره علت ها چیزی نمی گویید؟ من هم فکر می کنم این نقد شاید تا اندازه ای وارد باشد.
جرقه اولیه فیلم درباره رفتن دختران ایرانی به کشورهای عرب نبود
مهدویان ضمن پذیرش این نقد اظهار کرد: سال ها پیش ساخت کلیپی برای یک ترانه از طرف یک خواننده خیلی معروف به من پیشنهاد شد. ترانه را گوش دادم و روی من خیلی تاثیر گذاشت و به نظرم آمد چرا یک فیلم سینمایی با این موضوع کار نمی کنیم. این ترانه یک جرقه زد، اما این جرقه درباره فقر و بی عدالتی که باعث رفتن دختران ایرانی به کشورهای عرب می شود، نبود؛ محرک و جرقه اولیه یک تم ملی داشت و حرف این بود که بر فرض مشکلاتی داریم، اما قرار نیست همسایه دیوار به دیوار ما از آن سوء استفاده کند.
وی ادامه داد: قطعا مشکلات اجتماعی داریم و همین امسال نیز در این باره فیلم های زیادی ساخته شده است اما نباید نتیجه این مشکلات باعث اهانت به شرافت ما شود. البته در لاتاری نیز سعی کردیم، زمینه هایی که این موضوع اتفاق می افتد مانند فقر و شرایط بد اقتصادی، بحران های خانوادگی و بی عدالتی را نیز بیاوریم.
عنقا نیز گفت: در حقیقت دغدغه ای در این زمینه احساس نمی کردی و می خواستی، داستان خودت را بسازی؟
کارگردان لاتاری نیز این موضوع را تائید و بیان کرد: در واقع می خواستیم این داستانی را که در فیلم وجود دارد تعریف کنیم. اساسا در سینما نیز این وضعیت وجود دارد و قرار نیست یک فیلم همه ماجراها را توضیح دهد.
حامد عنقا مجری و سردبیر سینما دو در ادامه به اسپویلر کردن فیلم و حواشی که چند روز گذشته در این رابطه به وجود آمد اشاره و بیان کرد: وقتی فیلمی ساخته و نقد آن نوشته می شود و همه جا درباره آن حرف می زنند، مخاطبی که اهل سینما باشد، داستان را متوجه می شود. البته این حسن یک فیلم است که قصه آن را بتوانیم در دو جمله تعریف کنیم. بنابراین این حجم از حساسیت که قصه فیلم لو می رود، خیلی مناسب نیست.
امینی نویسنده لاتاری در پاسخ اظهار کرد: اسپویلر هایی که در برنامه تلویزیونی مطرح شد، بزنگاه های حساسی از فیلم بود که بیشتر از کلیت دو الی سه خطی قصه بود. البته هادی حجازی فر هم کمی تند شد در حالی که این گونه نبود که بخش های عجیب و غریبی لو رفته باشد. البته هادی همانقدر که زود عصبانی می شود، زود هم آرام می شود و فراموش می کند.
مهدویان نیز در همین رابطه گفت: مقداری بی مبالاتی در این رابطه وجود داشت و این موضوع من را کمی اذیت کرد. در واقع احساس کردم، مجری برنامه اصلا تعهدی در این خصوص ندارد و حتی نگران بودم شاید بخش های بیشتری را لو دهد زیرا هر چقدر خواهش می کردم، درباره این بخش از داستان صحبت نکند، بدون توجه باز هم بخش هایی از داستان را لو می داد. متاسفانه روز بعد هم در پستی در شبکه اجتماعی این مجری گفته بود، اصلا فیلمی که با دو جمله داستانش لو برود، فیلم خوبی نیست.
عنقا اما در دفاع از فیلم تصریح کرد: اتفاقا به عنوان یک فیلمنامه نویس معتقدم فیلمی خوب است که بتوان داستان آن را در دو جمله تعریف کرد.
حامد عنقا در ادامه با اشاره به نقش کمال با بازی حجازی فر در فیلم ماجرای نیمروز اظهار کرد: به نظرم اگر قرار بود کمال فیلم ماجرای نیمروز ۳۰ سال بعد ظاهر شود، همان ویژگی هایی را خواهد داشت که در فیلم لاتاری دارد. این موضوع از روی قصد ساخته و مورد توجه قرار گرفته شده بود؟
ابراهیم امینی ضمن تائید این مسئله، بیان کرد: راجع به این مسئله صحبت کرده بودیم. آن صحنه ای که کمال با بالگرد و لباس نظامی وارد فیلم می شود، گویا حاج احمد متوسلیان است که از فیلم ایستاده در غبار وارد این فیلم شده است و در این فیلم هم همین موضوع تکرار شده بود یعنی شخصیت موسی آینده کمال است.
موسی همان کمال «ماجرای نیمروز» است که حالا بازنشسته شده است
مهدویان در ادامه صحبت های امینی با بیان اینکه درباره این موضوع فکر کرده بودیم، اظهار کرد: از ابتدا هم مشخص بود باید هادی حجازی فر این نقش را بازی کند و فکر کردیم هادی حجازی فر می تواند همان کمالی باشد که در ماجرای نیمروز بود و حالا خودش را بازنشسته کرده است و از زندگی گذشته اش منقطع شده است اما با توجه به درگیری که پیش آمد، باز هم به خودش باز می گردد.
عنقا در ادامه بیان کرد: خلیج فارس هویت ما است و خیلی ها برای ماندگاری آن خون دادند. همان قدر هم در تاریخ، فردوسی و زبان فارسی نیز جزو هویت ما است و ملیت و دین را نمی توان از هم تفکیک کرد. خیلی خوب نیست تکلیف فردوسی را در چند ثانیه مشخص کنیم و بعد هم از لفظ فاشیست استفاده کنیم.
مهدویان درباره موضع گیری اش درباره فردوسی اذعان کرد: باید اعتراف کنم حرفی را که می خواستم بزنم به شکل درستی نگفتم و استفاده درستی از کلمات نداشتم. اگر این اشتباه را نمی کردم، حتما این تلقی نیز به وجود نمی آمد. اما مسئله اینجا است که وقتی مجری برنامه به من گفت فیلم ترویج خشونت کرده است و فاشیستی است، پاسخ دادم با این معنا که شما درباره فیلم من حرف می زنید، پس می توان شاهنامه را هم چنین اثری تعبیر کرد وگرنه من کسی نیستم که بخواهم درباره فردوسی و شاهنامه حرف بزنم.
علاقه ام به شاهنامه از انتخاب نام آرش برای پسرم مشخص است
وی افزود: من یک جمله شرطی استفاده کردم و گفتم می توان بر اساس تعابیر شما، برای شاهنامه نیز چنین تعابیری به کار برد. به شخصه خیلی به شاهنامه علاقه دارم و الکی نیز این را نمی گویم. پسری دارم که نامش آرش است؛ وقتی می خواستیم نام آرش را انتخاب کنیم، گفتیم حتما نام یکی از شخصیت های شاهنامه را برایش به کار ببریم. آرش کسی است که با سلاح خودش حدود و مرز ایران را تعیین کرد و در واقع بدون اینکه با سلاحش خون بریزد، جان خود را نثار کرد و مرز ایران را تعیین کرد. در حقیقت من می خواستم به شاهنامه و فردوسی در آن برنامه به دلیل فشارهایی که وارد شده بود، پناه ببرم.
عنقا در ادامه درباره خلق قهرمان فیلم لاتاری از ابراهیم امینی پرسید: چرا احساس کردید باید چنین قهرمانی بسازید؛ آن هم قهرمانی که خیلی سفید است و اصلا از سیاهی در او نمی بینیم. در حقیقت قهرمان فیلم کلیشه ای است.
تغییر شخصیت فیلم به آن بعد می دهد و موسی کلیشه ای نیست
امینی در مقام پاسخ اظهار کرد: خودم خیلی قائل به این موضوع نیستم. بنا هم نداشتیم یک قهرمان کلیشه ای داشته باشیم بلکه بنای ما این بود که قهرمانی داشته باشیم که تصویر آشنایی از او ببینیم و در عین حال ویژگی های فردی نیز داشته باشد. در حقیقت موسایی که در پایان می بینیم، همان موسایی نیست که در ابتدای فیلم بوده است. یکی از ویژگی هایی که به یک کاراکتر بعد می دهد، تغییر شخصیت فیلم است و این اتفاق در فیلم لاتاری می افتد.
وی اضافه کرد: همچنین به این دلیل که امیر علی کاراکتر اصلی ما است و روایت بیشتر با او همراه است، شاید تغییرات موسی کمتر ملموس است و او را کمتر می بینیم، اما به طور خاص صحنه ای در نزدیکی پایان فیلم داریم که موسی و امیر علی در لب دریا با هم حرف می زنند و آنجا حس پوست اندازی را منتقل می کند.
مهدویان در تائید صحبت های امینی بیان کرد: البته ما روی کلیشه ها و الگوها نیز حساب کرده بودیم. گاهی به ما می گویند فیلم در بخش هایی شعاری است ما خودمان هم می دانیم شعاری است؛ جایی که درباره خلیج فارس صحبت می کنند معلوم است که شعار است و خودمان هم می دانیم و این لزوما بد نیست.
می توانستیم با چند تغییر کوچک در سیر فیلمنامه کاری کنیم فیلم مورد استقبال منتقدان شود
وی عنوان کرد: اگر پایان فیلم متفاوت بود و در سیر فیلم چند تغییر کوچک می دادیم به شدت مورد استقبال خیلی از منتقدین قرار می گرفت اما موقع ساخت فیلم به این فکر می کردیم که حرارت سالن سینما را بالا ببریم و مردم و فضا را احساسی کنیم و این به دلیل مفهوم اولیه ای بود که در ذهن ما شکل گرفت. فیلم های زیادی دیده ایم که مثلا قهرمان های آنها آنقدر بزرگوار هستند که در آخرین لحظات گذشت می کنند.
فیلم کوتاه تر می شود و ممکن است فینال آن هم برای اکران تغییر کند
عنقا از تغییرات احتمالی درباره فیلم در هنگام اکران عمومی پرسید و مهدویان تصریح کرد: این نسخه تغییر می کند و حتما کوتاه تر خواهد شد و حتی ممکن است فینال فیلم نیز تغییر کند هر چند که مردم از فینال فیلم استقبال کردند.
- 17
- 1
