اظهارات ناهید شعشعانی درباره محدودیت کار دوبله در صداوسیما

دوبلور کارتون‌های «حنا دختری در مزرعه» و «هاچ زنبور عسل» می‌گوید: به ندرت فیلم و سریالی که مربوط به رده سنی کودکان باشد، برای دوبله به سازمان صداوسیما سپرده می‌شود با اینکه شبکه‌های پویا و دو کارهای مختلفی برای رده سنی کودک دارند.

ناهید شعشعانی مدیریت دوبلاژ بسیاری از کارهای رده سنی کودک و نوجوان از جمله «اسپایدرمن»، «بتمن»، «وودی وودی پیکر» و سریال‌های گروه کودک برای پخش از شبکه نمایش خانگی را بر عهده داشته است. او صداپیشه شخصیت‌ عمه خانم در «حنا دختری در مزرعه» و مادر هاچ زنبور عسل در این کارتون بوده است.

این دوبلور همزمان با روز جهانی کودک (۱۶ مهر ماه) در گفت‌وگویی با ایسنا شرکت و با مقایسه وضعیت دوبله انیمیشن در حال حاضر و گذشته اظهار کرد: زمانی که کارتون برای دوبله به تلویزیون می‌آمد یا برای شبکه نمایش خانگی انیمیشن دوبله می‌کردیم، تعداد کارها بسیار زیاد بود؛ بنابراین یکسری گوینده فقط برای کارتون داشتیم که صدای آن‌ها پخته و حنجره‌شان انعطاف‌پذیر بود. اما در حال حاضر انیمیشن از کار ما حذف شده و همکاران عرصه دوبله نمی‌توانند قدرت و توان خود را در این عرصه نشان دهند. برخی از دوبلورها کارتون کار هستند؛ یعنی صدای آن‌ها در کارتون نشان داده می‌شود و صداهای خاطره‌انگیزی برای مردم دارند. در حال حاضر انیمیشنی به تلویزیون نمی‌آید که ما آن‌ها را دوبله کنیم. این انیمیشن‌ها برای دوبله به دست افرادی سپرده می‌شود که عضو سندیکای دوبله ما نیستند. در نتیجه خواه و ناخواه عشق به کارتون که در وجود همه ماست، در حال از بین رفتن است.

این دوبلور ادامه داد: دوبله فیلم سینمایی، مستند علمی و ... جایگاه خودشان را دارند اما دوبله‌ی انیمیشن، عشق است؛ البته به ندرت فیلم و سریالی که مربوط به رده سنی کودکان باشد، برای دوبله به سازمان صداوسیما می‌آید با اینکه شبکه‌های پویا و دو سیما کارهای مختلف برای رده سنی کودک دارند. سازمان صداوسیما خانه ماست و ما خاک سازمان را خورده‌ایم و تعصب خاصی نسبت به آن داریم و دوبلورهای ما عالی و پرتوان هستند، اما متاسفانه انیمیشن بسیار کم‌رنگ شده است.

او با اشاره به کیفیت انیمیشن‌هایی که دوبله می‌شود، گفت: به نظرم انیمیشن‌هایی که در حال حاضر وجود دارند اگر برای دوبله به دوبلورهای ما سپرده شوند مانند گذشته کیفیت مناسب خواهند داشت. اکثر دوبلورهای سازمان صداوسیما کارت سندیکا را دارند و می‌توانند دوبله فیلم‌هایی که مغایرت با جمهوری اسلامی ندارند و از کلمه‌های خاصی استفاده نمی‌کنند، برعهده بگیرند. اما اکثر کارها به دوبلورهای بیرون از سندیکا سپرده می‌شود به دلیل اینکه دستمزد آن‌ها پایین‌تر است.

شعشعانی درباره محدودیت کار دوبله در صداوسیما اضافه کرد: کودکان می‌خواهند سرگرم شوند، برای مثال برخی از فیلم‌های رده سنی کودک جملاتی را می‌گویند که ما در صداوسیما نمی‌توانیم آن را به کار ببریم. طبیعتا کودک از آهنگ و رنگ خوشش می‌آید، اما ما در سازمان صداوسیما باید در یک چارچوب معین کار کنیم. کودکان همچنین فیلم‌های شلوغ و جنگی را دوست دارند، اما اغلب ما دوبلورها و حتی خانواده‌ها با این اتفاق مخالف هستیم. انیمیشن‌هایی که در بیرون دوبله می‌شوند، پر از آهنگ،‌ آواز و کلمات نامناسب هستند که کودکان این کلمات را یاد می‌گیرند و در زندگی خود استفاده می‌کنند. همچنین رفتارهایی مانند بی‌احترامی به پدر و مادر و معلم و مسخره کردن سر کلاس قابل قبول نیست اما کودکان این فیلم‌های دوبله شده در بیرون را که می‌بینند و یاد می‌گیرند. ما در کار دوبله در سازمان از رنگ و آهنگ هم استفاده می‌کنیم اما کم‌رنگ‌ است و به دلیل اینکه کار فرهنگی انجام می‌دهیم، هیچوقت از الفاظ رکیک استفاده نمی‌کنیم.

شعشعانی در پایان با اشاره به خاطره‌ای از همسر خود که دوبلور بود، گفت: من همسر زنده‌یاد آژیر هستم، ایشان در دوبله گروه کودک، وزنه بود و حنجره ایشان بسیار انعطاف داشت. ما آن زمان استودیوی پخش صدا داشتیم و با برخی از همکاران دوبله کار می‌کردیم. صدای آقای آژیر به شکلی بود که می‌توانست جای همه حیوانات صحبت کند و صدای ماندگاری از خود به جا گذاشت. من همیشه راوی داستان بودم و تنها می‌توانستم دو نقش را صداپیشگی کنم، اما آقای آژیر  ۱۲ شخصیت کارتونی را با صدای کاملا متفاوت دوبله می‌کردند. دختر کوچک من، شیلا آژیر نیز مدیر دوبلاژ در بیرون سازمان است و همان حنجره پدر را به ارث برده است و دختر بزرگم، شیده آژیر نیز مترجم بسیار خوب کار دوبله است. اسم مهدی آژیر به خاطر حضور دو دخترم باقی خواهد ماند.