فوتوریسم
فلیپو توماز مارینتی( شاعر ایتالیایی) در سال ۱۹۰۹ میلادی، شکل گیری سبک فوتوریسم را برای نخستین بار در روزنامه فیگارو منتشر کرد. بیزاری از هنر گذشته و استقبال از پویایی، جنبش و حرکت به عنوان بیانیه ی اصلی فوتوریست ها محسوب میشد.
به بیان دیگر در ابتدای قرن بیستم، مهمترین سبک هنری آوانگارد، سبک فوتوریسم نام داشت که منشأ آن به کشور ایتالیا برمی گردد. جریان مدرنیته، تکنولوژی و ماشینی شدن در این سبک از اولویت بسیاری برخوردار است. درواقع فوتوریست باعث شد که ماشین به زندگی بشر راه یابد. افردی که از سبک فوتوریسم پیروی می کنند معمولاً با گونه های فرهنگی سنتی و قدیمی مخالفت می کنند. هنرمندان سبک فوتوریسم دوست دارند که مضامین سرعت، تکرار و خشونت را به تصویر بکشند.
شخصیت پرشور و روشنفکر مارینتی( شاعر ایتالیایی) باعث بوجود آمدن مضامین اصلی سبک فوتوریسم شد. این مضامین باعث میشود که فوتوریسم، شباهت بسیاری به آنارشیسم( آزادی بی قید و بند ) و یا طغیان گری داشته باشد. ماشین، هواپیما و شهرهای صنعتی در نزد فوتوریست ها نشانه های بسیار مهمی محسوب میشدند بدین دلیل که آنها بیانگر پیروزی انسان بر طبیعت بودند.
اصول کلی آینده گری
آینده گرها به تاریخ و مظاهر تمدن، نگاه طغیان گری داشتند و در بیانیه هایشان خواستار نابودي آنها بودند و به ستایش مظاهر مدرن بشریت می پرداختند. آنان می خواستند که موزهها و کتابخانه ها که نگهدارنده ی نمادهای قدیم و تمدن های پیشین بودند؛ از بین بروند. به این ترتیب یکی از ریشه های پیدایش فاشیسم در ایتالیا، جنبش فوتوریسم بود.
هنرمندان آینده گر بر ادغام نقاشی و تماشاگر، بسیار تأکید می کردند و طبق گفته ی آن ها« تماشاگر باید در مرکز نقاشی برود تا قادر به درک اجتماعی حیرت آور درون نقاشی های سبک فوتوریسم باشد» و به این ترتیب دیدگاه ماشینی و مدرن آن ها نسبت به نقاشی بوجود آمد. آنها با تحسین بسیاری کشفیات و دیدگاه های علمی را می دیدند و تأکید زیادی بر روی حرکت در نقاشی داشتند که درنتیجه ی این امر،« کارتون» یا پویانمایی به وجود آمد.
ویژگی های اصلی جنبش فوتوریسم
جنبش فوتوریسم( آینده نگری)، متکی بر فلسفه های اساسی خود بود. این نقاشان زمان و حرکت را در درجه اول، وارد نقاشی کردند. نقاشی فوتوریست مثل نقاشی کوبیست ها بسیار انتزاعی است. بیان احساسات فوتوریست ها درباره دنیای جدید و مدرن از اهداف فوتوریسم به شمار می رفت. دنیا از نظر فوتوریست ها تبدیل به محیطی شگفت انگیز در عرض چند سال شده بود و باید در نقاشی، این شگفتی نمایان می شد.
فوتوریسم و تکنولوژی
تکنولوژی بصری و عکسبرداری ریتمیک مانند انیمیشن و سینما از آثار هنرمندان سبک فوتوریسم محسوب میشود. تکنولوژی در شکل گیری این سبک، تأثير به سزایی داشت، به این صورت که هنرمندان اب استفاده از تکنولوژی، قادر به ارائه ی تصاویری ریتمیک در کادرهای پشت سر هم هستند. هنرمندانی همچون جیاکومو بالا، اومبرتوبوچینی، جینو سورینی و کارلو کارا از پیروان این سبک بع شمار می رفتند. این جنبش در میلان برای نخستین بار بوجود آمد ولی پس از آن سریعا به تورین و ناپل انتقال داده شد و در اقصی نقاط دنیا در مدت زمان بسیار کوتاهی منتشر شد.
فوتوریسم در عکاسی
فتوریسم در بین حرکات آوانگارد نیمه اول قرن بیستم، بین نقاشی و عکاسی، عمیق ترین و مطالعه شده ترین روابط را ارائه می دهد. فوتوریسم از مفهوم نمایندگی نئو امپرسیونیستی خود در عکاسی سعی می کند که به صورت منسجم از طریق امکانات عکاسی، تکنیک های نقاشی که بیانگر مفهوم حرکت است را پیاده کند. در عین حال، عکاسی تکامل خود را به لطف پیشرفت فناوری شروع کرد و تبدیل به ابزاری شد که تصاویر را از حرکت فعال، رسمی سازی کند. درواقع عکاسی آینده گرا قصد معرفی همین انقلاب در ادراک را داشت. بعنوان یک رویکرد، آن ها به عکاسی علمی و معنوی گرایش پیدا کردند.
فوتوریسم در معماری
معماری فوتوریسم (مصطلح به معماری فوتوریست) دارای اصول مهمی نظیر ایجاد و برقراری ارتباط بین نیازهای این انسان و روند رشد پرشتاب تکنولوژی، توجه به دغدغه های امروزی انسان معاصر و زندگی شهری می باشد. سبک فوتوریسم در معماری به این صورت وارد شد که پس از انتخاب سطوح با گوشه ای تیز در طراحی ساختمان و المان های معماری، آن دو بگونه ای باهم ادغام می شوند که انسان احساس می کند درحال حرکت است؛ وقتی که به آن ها نگاه میکنید هیچگاه چشمتان بطور ثابت به یکجا خیره نمیشود.
رنگهایی به انسان، حس نوعی صنعتی بودن را میدهد که از کنتراست بالا و تیرگی برخوردار است و از تکرار در تمام المانها استفاده شده است( همانند آنچه در پرسپکتیو رخ میدهد) که در زمره آثار فوتوریست، چنین کاری به صورت خودکار قرار میگیرد. نظاره گری به دغدغه های بشر، متناسب با زندگی امروزی او در زندگی شهری و معماری از اصول بنیادی معماری آینده گرا به شمار می رود.
فوتوریسم در ادبیات
نویسندگان سازنده ی فوتوریسم در ادبیات ایتالیایی، صرفاً راضی به مضامین شهری و مدرنیسم نقاشی آینده گرایی نبودند. آنان می خواستند که متناسب با تصورهایشان، بیانی را بسازند. آن ها اقدام به تاسیس ژانرهای جدیدی تحت عنوان شعر کلمه- آزاد کردند که مشروط بودن به آزادی از ویژگی بارزش به شمار می رفت.
محدودیت های تایپوگرافی خطی و نحو معمولی و املاء در فوتوریسم شعر و ادبیات، بدون کاربرد بود. مواردی همچون Futurist evenings، استفاده از مانیفست، رویدادهای رسانه ای میکس شده، اشعار پوستری و مجلات با فرمت صفحه گسترده حاوی ترکیبی از ادبیات، نقاشی و اظهارات نظر از شکل های جدید انتشار در ادبیات فوتوریسم محسوب میشدند. با این حال، خروجی هنرمندان از برنامه اعلام شده جنبش تا سال ۱۹۱۴ بسیار عقب ماند و بر خلاف مارینتی تا حد زیادی، شاعران آینده نگر در موضوع و اصطلاحات خود، سنتی گرایانه باقی ماندند.
مارینتی در ابتدا به سبب داستان Mafarka le futuriste معروف شد که درباره تجاوز، غارت و نبرد در شمال آفریقا بود. (“تخریب نحو – تصور بی سیم – کلمات در آزادی”) در سال ۱۹۱۳ عنوان مهم ترین مانیفست آینده نگر ادبی بود که خواسته های مارینتی را برای یک زبان پراکنده، با افعالی در نشانه های بی نهایت و ریاضی، خالی از صفت ها و ضرب المثل ها و جفت سازی کلماتی برای انتقال اقتصادی و جسورانه تر اطلاعات بیان میکرد.
فوتوریسم در طراحی لباس و صنعت مد
فوتوریسم با به چالش کشیدن هنرمندان، قصد ایجاد سبک هایی برای بیان ایده ها و احساسات دنیای مدرن را داشت. یکی از بنیانگذاران جنبش به نام Giacomo Balla در سال ۱۹۱۴، دستورالعمل های مربوط به صنعت مد را جمع آوری کرد. مواردی همچون رنگ های خنثی، طرح های متقارن و یک نواخت حاکم بر سبک های مد روز از نظر Balla تمسخر آمیز بود. طبق گفته ی این نقاش، لباس باید تهاجمی باشد و سایه های “عضلانی” یا عمیق رنگ و الگوهای هندسی جسورانه را داشته باشد.
Balla به جای تعادل، طرفدار عدم تقارن بود؛ مانند آستین های ژاکتی که در طول و شکل های مختلف، برش داده شده است. او میخواست لایه هایی از لباس را اضافه و حذف کند که به صورت خودجوش باعث ایجاد ظاهری جدید میشد. سبک فوتوریسم در طراحی لباس، بیانگر مد بود. در اثر این جنبش، از تحرک و پرخاش گری تمجید شد. Balla لباسی را دوست داشت که ساده و راحت بود یعنی پوست و بدن در آن لباس به راحتی، نفس می کشید.
ارنستو میشائیل که یک طراح آینده گرایانه بود و به لقب Thayahtشهرت داشت؛ در سال ۱۹۲۰به معرفی یک لباس باشکوه و راحت به نام توتا به معنی همه، برگرفته از کلمه ایتالیایی tutta پرداخت. توتا که برای دستیابی به موفقیت تجاری از طرح های آینده گرا و فیوچریستی به شمار می رفت؛ موجب جلب توجه عموم مردم شد. با این وجود، Futurism بر روی لباس هایی تأکید داشت که هدف از طراحی آن ها ایجاد یک سبک زندگی فعال، یک نوآوری واقعی و لباس اسپرت مدرن بود.
عقاید فوتوریست ها
>> سنت شکنی:
فوتوریستها توانستند ادبیات و بویژه شعر نو و تازه ای را با شکستن قالبهای کلاسیک، سنتی و زیبایی شناختی سمبولیستها و از بین بردن قانونمندیها ایجاد کنند. آنان به هیچ وجه از قواعد دستوری زبان و نحو استفاده نکردند. به طورمثال ، آن ها به کارگیری فعلها به صورت مصدر، از صفت و قید و نشانه گذاری در نوشته هایشان استفاده نمی کردند.
>> آینده نگری:
فوتوریستها بر این باورند که نباید به مرور گذشته، بازسازی تاریخی و یا مسایل روزمره و پیش پاافتاده در آثار ادبی و هنری پرداخت، بلکه باید به تصویرسازی آینده پرداخت.
>> درباره مردم و برای مردم:
مخاطبان اصلی فوتوریستها،« مردم» بودند. عقیده و باورشان این بود که هنرمند باید با حاضر شدن در میان مردم، هنری تازه را با گفتن« از مردم و برای مردم» ارایه دهد.
>> دست یافتن به دنیای والای ذهن و روح انسان:
درواقع هنر فوتوریستی، قصد نجات انسان از غرق شدن در دنیای مدرنیته و افتادن در دام زندگی قراردادی و بی روح شهری را دارد و در این میان تنها هنر، قادر به نجات انسان از این گرداب است و می تواند به تدریج انسان را به دنیای والای روح و ذهن و لذت زندگی برساند.
گردآوری: بخش هنر و سینما سرپوش
- 18
- 5