نماد گرایی (سمبولیسم) جنبشی هنری در واکنش به جنبش های رئالیسم و امپرسیونیسم بود. شاعران، موسیقی دانان، هنرمندان و نویسندگان جنبش نماد گرایی همگی از نمادها استفاده می کردند تا مفاهیم را به شیوه ای غیر مستقیم بیان کنند. نقاشان نمادگرا می خواستند نقاشی هایشان معنایی را فراتر از اشکالی که می کشند، به نمایش بگذارد.
زمان ظهور سبک نمادگرایی
جنبش نمادگرایی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم جای خود را بازکرد. نمادگرایی یا سمبولیسم در فرانسه متولد شد اما جنبشی قوی در روسیه، بلژیک و اتریش نیز وجود داشت.
ویژگی های سبک نمادگرایی یا سمبولیسم
نقاشان نمادگرا یا سمبولیسم از طیف گسترده ای از موضوعات همچون قهرمانان، زنان، حیوانات و مناظر استفاده می کردند. آن ها معمولاً به این سوژه ها معانی عمیقی مانند عشق، مرگ، گناه، مذهب یا بیماری را می دادند. آن ها به جای این که زندگی واقعی را برای نمایش چیزی به کار برند، از استعاره ها (یا سمبل ها) استفاده می کردند.
نمونه هایی از سبک نقاشی نمادگرایی
۱- در این نقاشی فرشته جوانی به وسیله دو پسر حمل می شود. فرشته مجروح است و دو پسر بسیار جدی اند.یکی از پسرها مستقیم به بیننده نگاه می کند. فرشته نمادی از کمال مطلوب است که وقتی با واقعیت مواجه می شود مجروح می شود. این نقاشی در سال ۲۰۰۶ به عنوان نقاشی ملی فنلاند انتخاب شد.همرشوی اغلب فضای داخلی و پرتره هایی را از اشخاصی که به یک سمت چرخیده یا پشتشان به بیننده است، می کشیده است.
۲- در این تصویر آیدا، همسر همرشوی است که به یک طرف چرخیده و در حال خواندن نامه است. در سمت راست او باز است و او را دعوت به ترک خانه می کند. این نمادها به بیننده احساس تنهایی بانو را هنگام خواندن نامه القا می کند.
۳- این پرتره تصویر یک زن است که در سال ۲۰۰۶ به قیمت ۱۳۵ میلیون دلار فروخته شد. در آن زمان این نقاشی گران ترین نقاشی بود که تا آن زمان فروخته شده بود. در این نقاشی یک زن لباس شب طلایی پوشیده است. این لباس شب با جزئیات خیالی و برگ طلا تزیین شده است. این لباس شب نمادی قوی از فردی است که هویت و همچنین امیدش به آینده در حال تغییر است.
هنرمندان معروف سبک نمادگرایی یا سمبولیسم
پیر پورویس د چاوانس- این نقاش فرانسوی یکی از رهبران جنبش نمادگرایی بود. او همچنین به دلیل کشیدن نقاشی های دیواری در ساختمان ها معروف بود.
ویلهم همرشوی- نقاش دانمارکی که به دلیل پرتره های سبک نمادگرایی و فضای داخلی خشک و سرد معروف است.
فردیناند هودلر- نقاش معروف سوئیسی که در اواخر کارش به جنبش اکسپرسیونیسم پیوست.
گوستاو کلیمت- نقاشی های کلیمت در سال های اخیر مشهور شده اند. او یک نقاش اتریشی بود که در وین مشغول به کار بود.
شارل بودلر - شاعر و نویسنده فرانسوی که با کتاب سفر و شعر رؤیای پاریسی به شهرت رسید.
آرتور رمبو - شاعر فرانسوی که بنیان گذار شعر مدرن فرانسه است. ذوق و نبوغ شعریِ او در سنین ۱۷ تا ۲۰ سالگی خیره کننده است.
موریس مترلینگ- کتاب «شاهدخت مالن» مترلینگ یکی از آثار نمادگرایی است.
حقایقی خواندنی درباره سبک نمادگرایی
مانیفست نمادگرایی به وسیله مقاله نویس و شاعری به نام جان مورآس در سال ۱۸۸۶ منتشر شد.
نمادگرایی تأثیر زیادی بر اکسپرسیونیسم و سوررئالیسم که دو جنبش هنری آینده بودند، گذاشت.
پل گوگن هنرمند معروف پست امپرسیونیست گاهی اوقات به عنوان نقاش نمادگرا شناخته می شود.
بسیاری از هنرمندان نمادگرا عمداً معنی کارشان را مبهم می سازند و درباره آن توضیح نمی دهند. به این ترتیب بیننده می تواند تفسیر خودش را داشته باشد.
نمادگرایی را می توان بیشتر یک فلسفه درباره محتوا و معنای هنر دانست تا سبک.
منابع: بیتوته و کتاب «آشنایی با سبک های ادبی و مکتب های هنری» اثر «محمد رضا زادهوش»
- 18
- 2