روایت وارونه قزاق‌ها از «کوروش»

از کوروش پادشاه باستانی حکایت‌های مختلفی در تاریخ نقل شده است که با وجود محبوبیتش نزد ایرانیان زندگی او دربرخی از آثار مورخان یونانی از جمله هرودوت به صورت مغرضانه‌ و با تحریف روایت شده که منبع الهام آثار سینمایی شده‌اند. از جدیدترین تحریف‌ها می‌توان به فیلمی اشاره کرد که به زودی در قزاقستان به نمایش درخواهد آمد؛ تحریفی که فقط در غیاب حکایت‌ها و فیلم‌های ساخت ایران با محوریت چنین شخصیتی و با استناد به منابع معتبر امکان حیات می‌یابد.

به گزارش خبرآنلاین در روزهای گذشته انتشار تیزر فیلم «تومروس» در فضای مجازی از اکران قریب‌الوقوع این فیلم خبر می‌دهد؛ فیلمی که گفته می‌شود داستان آن به نوعی تحریف تاریخی محسوب می‌شود. ساخت فیلم «تومروس» در قزاقستان دو سال زمان برده است. بیشتر صحنه‌های این فیلم در شهر آلماتی فیلمبرداری شده است. کارگردان این فیلم «آکان ساتایئو» است و نقش ملکه تومروس را «آلمیرا تورسایان» دختر ترک قزاقبازی می‌کند. قزاقستان تاکنون فیلم‌ها، انیمیشین‌ها و تئاترهای زیادی در مورد آنا تومروس ساخته است.

صفحه اینستاگرامی دانستنی تاریخ درباره این فیلم و اشکالات تاریخی آن این‌طور نوشته است:  «در این فیلم می‌بینیم که «تومروس» ملکه ماساگت‌ها که از ظلم و ستمِ ایرانیان به ستوه آمده‌، قیام کرده و با پیروزی بر هخامنشیان موفق به کشتن کوروش می‌شود. در حالی که  ماساگت‌ها، بنابر نظر اکثریت صاحب‌نظران، گروهی از سکاها بودند که مردمانی ایرانی‌تبار بوده و ارتباطی به قزاق‌ها -چنان‌که در این فیلم به تصویر کشیده‌شده و از سوی آنها تبلیغ می‌شود - ندارند.

دیگر اینکه  اصلا روشن نیست که جنگ کورش با ماساگت‌ها در کجا انجام شده است. تنها روایت موجود یعنی هرودوت آن‌را در قفقاز در کنار ارس می‌داند و پژوهش‌های جدید جایگاه این قوم را به آسیای مرکزی در کنار سیردریا (سیحون) منتقل کرده است. با این‌حال اخیرا برخی دوباره به همان نظر قدیمی بازگشته‌اند. بنابراین هیچ اطمینانی در ارتباط این داستان با قزاقستان وجود ندارد. گذشته از اینها، کشته‌شدن کوروش در این جنگ و افتادن سرش به دست ملکه ماساگت‌ها صرفا یک داستان هرودوتی است، نه واقعیت تاریخی.

چراکه هیچ مورخ دیگری روایت هرودوت را تکرار و تایید نکرده است. براساس نظر غالب صاحب‌نظران، کوروش در جنگ‌های خود با این اقوام پیروز بوده است.» چنین تحریفی در حالی شکل می‌گیرد که برخی فیلمسازان ایرانی از جمله مسعود جعفری‌جوزانی سال‌هاست در پی ساختن فیلمی درباره شخصیت کوروش هستند اما به دلیل نبود حمایت کافی موفق به این کار نمی‌شوند. جوزانی به‌تازگی با گلایه از بلاتکلیفی این پروژه گفته بود: تاکنون ۷۰۰ و خرده‌ای میلیون تومان بابت فیلم «کوروش» هزینه کرده‌ام ولی فعلا ساخت آن را متوقف کرده‌اند. این کارگردان با اشاره به علت توقف کار توضیح داد: متاسفانه اراده تولید در دست ملت نیست.