هر چقدر یک شرور سینمایی قدرتمندتر و زیرکتر باشد، کار قهرمان برای رویارویی با او سختتر میشود و از نظر مخاطبان جایگاه اساطیری پیدا میکند؛ به عبارت دیگر یک شخصیت شرور میتواند فیلم را به اوج ببرد یا با خاک یکسان کند. از پیگیری سرنخهای مبهم گرفته تا پیچشهای داستانی شگفتانگیز، افشای هویت واقعی شخصیت شرور میتواند مهمترین لحظهی فیلم را رقم بزند. مثلا بعضی از آنها در سراسر داستان خودشان را به عنوان دوست قهرمان جا میزنند و ناگهان در یک لحظهی شاخص، ورق برمیگردد و متوجه میشویم در تمام مدت داشتیم با بدترین آدم داستان همذاتپنداری میکردیم. این افشاگری اگر به خوبی انجام شود، مخاطبان حسابی هیجانزده میشوند.
از فیلمهای کلاسیک تا مدرن، از تریلرهای مستقل تا انیمیشنهای خوشرنگ و لعاب و از بلاک باسترهای پر سر و صدا تا فیلمهای ترسناک کمهزینه این شخصیتهای شرور و افشاگریهایشان اکنون به بخشی از فرهنگ عامه تبدیل شده و هنوز هم مخاطبان را شوکه میکنند. در این فهرست بخشی از فراموشنشدنیترین لحظات تاریخ سینما را مرور میکنیم؛ جایی که آدم بدها بالاخره خودشان را نشان دادند و همه را در بهت و حیرت فرو بردند.
* هشدار: در ادامهی این مطلب بخشی از داستان فیلمهای فهرست لو میرود.
۱۰- سیندرم در «شگفتانگیزان» (The Incredibles)
سال انتشار: ۲۰۰۴
کارگردان: برد برد
بازیگران: کریگ تی. نلسن، هالی هانتر، سارا واول، اسپنسر فاکس
امتیاز IMDb فیلم: ۸ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
در «شگفتانگیزان» به عنوان یکی از جذابترین انیمیشنهای پیکسار و دیزنی، با شخصیتی به نام آقای شگفتانگیز طرفیم که از زندگی روتین و کارمندیاش خسته شده و میخواهد به دوران مهیج ابرقهرمانی بازگردد و برایش هیچ اهمیتی ندارد که قانونی تصویب شده که بر اساس آن نباید از قدرتهای ابرقهرمانیاش استفاده کند. او پس از خروج از دوران بازنشستگی به جزیرهای احضار میشود که در آن جا با سیندرم طراح سلاحهای شرورانه که از قضا در گذشته طرفدار سرسخت آقای شگفتانگیز هم بوده، مواجه میشود.
فاش شدن هویت واقعی این شرور سینمایی در یک فلاشبک کوتاه به شدت شوکه کننده است که پس از فاش شدن طرح داستانی او شوکه کننده تر هم میشود. او رباتی اختراع کرده و قصد دارد ابرقهرمانهای واقعی را به مبارزه با مخلوقش دعوت کند تا هم آنها را به کشتن دهد هم باگهای اختراعش را پیدا کند. سپس میتواند این ربات را به بازار عرضه کند تا همهی مردم به قدرتهای فراطبیعی دست پیدا کنند و از این طریق جایگاه ابرقهرمانها را کاملا متزلزل کند. سیندرم در یکی از دیالوگهای محبوبش میگوید «وقتی همه ابرقهرمان باشند دیگر هیچ کسی ابرقهرمان نخواهد بود».
۹- رأسالغول در «بتمن آغاز میکند» (Batman Begins)
سال انتشار: ۲۰۰۵
کارگردان: کریستوفر نولان
بازیگران: کریستین بیل، مایکل کین، لیام نیسون، کیتی هلمز، گری الدمن
امتیاز IMDb فیلم: ۸.۲ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۴ از ۱۰۰
«بتمن آغاز میکند» به عنوان اولین قسمت سهگانهی کریستوفر نولان بروس وین جوان (کریستین بیل) را دنبال میکند که در سراسر دنیا سفر میکند و نهایتا توسط شخصی به نام هنری دوکارد (لیام نیسون) به انجمن سایههای ملحق میشود؛ انجمن مخفی متشکل از قاتلان که توسط رأسالغول (کن واتانابه) آموزش میبینند و اعتقاد دارند با کشتار و ترور تعادل را در جهان برقرار میکنند. وقتی بروس وین متوجه میشود زادگاهش گاتهام، هدف بعدی است، مقر انجمن را با خاک یکسان میکند اما مربیاش دوکارد را نجات میدهد.
چند سال بعد بروس وین، بتمن را به عنوان هویت ابرقهرمانیاش میپذیرد و یک شب که ضیافتی در عمارتش بر پا کرده، متوجه میشود مهمان غیرمنتظرهای در آن جا حضور دارد. او انتظار دارد با دوکارد مواجه شود اما برای نخستین بار با رأسالغول واقعی ملاقات میکند. این چرخش ناگهانی و غیرمنتظره آخرین سکانسهای اکشن فیلم را با حملهی اعضای انجمن سایهها به گاتهام رقم میزند.
۸- رز آرمیتج در «برو بیرون» (Get Out)
سال انتشار: ۲۰۰۵
کارگردان: جورج پیل
بازیگران: دنیل کالویا، الیسون ویلیامز، کاترین کینر، اریکا الکساندر
امتیاز IMDb فیلم: ۷.۷ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۸ از ۱۰۰
«برو بیرون» جردن پیل ترکیبی از ژانر ترسناک و کمدی سیاه است و عکاس سیاه پوستی به نام کریس واشنگتن (دنیل کالویا) را دنبال میکند که با خانوادهی معشوقهی سفید پوستش رز (الیسون ویلیامز) ملاقات میکند. او در عمارت عجیب این خانواده متوجه میشود همهی سیاه پوستانی که به آن جا رفتوآمد دارند، رفتار نامعمولی را از خودشان نشان میدهند. اکتشافات نگرانکنندهی کریس تا جایی پیش میرود که به رز میگوید همراه او خانه را ترک کند. کریس از رز میخواهد سوئیچ ماشینش را در کیفش پیدا کند تا با هم از جهنم خانوادهاش فرار میکند. او در این لحظه سوئیچ را با آرامش از کیفش خارج میکند و چهرهاش به صورت ناگهانی تغییر میکند و واقعیت هولناک برای کریس و مخاطبان مشخص میشود؛ او در تمام مدت دشمن درجه یک کریس بوده و از همهی وقایع هولناکی که در انتظار این مرد نگونبخت است، هم کاملا خبر دارد. رفتار آرام و بیخطر رز و تغییر ناگهانی و شوکه کنندهی این شخصیت، تا حد زیادی به عملکرد خوب ویلیامز مدیون است.
در نهایت مشخص میشود خانوادهی آرمیتج مغزهای سفید پوستان را به بدن سیاه پوستان پیوند میزنند و این شرور سینمایی سالها است در راستای تحقق اهداف پلید خانوادهاش مردان و زنان سیاه پوست را فریب میدهد و به قتلگاه میکشاند.
۷- ایمی دان در «دختر گمشده» (Gone Girl)
سال انتشار: ۲۰۱۴
کارگردان: دیوید فینچر
بازیگران: بن افلک، رزمند پایک، نیل پاتریک هریس، تایلر پری
امتیاز IMDb فیلم: ۸.۱ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۸ از ۱۰۰
دیوید فینچر سال ۲۰۱۴ تریلر روانشناختی به نام «دختر گمشده» را بر اساس رمانی به همین نام اثر گیلین فلین ساخت. بن افلک ایفاگر نقش نیک دان استاد دانشگاهی است که همسرش ایمی (رزمند پایک) به صورت ناگهانی مفقود میشود. در طول فیلم مخاطبان به این باور میرسند که بدون شک نیک در گم شدن و احتمالا قتل ایمی نقش دارد این حدس و گمانها ادامه پیدا میکند تا جایی که فینچر، ایمی را سالم و سلامت به نمایش میگذارد و مخاطبان در یک چرخش غافلگیرکننده متوجه میشوند، رو دست بزرگی خوردند و او در تمام مدت با دقتی مثال زدنی نقشهی گم شدنش را طراحی کرده تا شوهرش را به عنوان مظنون قتل جلوه دهد و انتقام خیانتش در گذشته را از او بگیرد.
دسیسههای ایمی درجات مختلفی دارد؛ از جابهجا کردن میز و شکستن شیشه گرفته تا سکانس درگیری خونینش با نیل پاتریک هریس. عملکرد رزمند پایک در نقش ایمی به اندازهای جذاب و خیرهکننده است که جایزهی اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن را برایش به ارمغان آورد.
۶- بیلی و استو در «جیغ» (Scream)
سال انتشار: ۱۹۹۶
کارگردان: وس کریون
بازیگران: نو کمبل، دیوید آرکت، کورتنی کاکس، رز مکگاون، اسکیت اولریش
امتیاز IMDb فیلم: ۷.۴ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۰ از ۱۰۰
قسمت اول فرنچایز محبوب «جیغ» به کارگردانی وس کریون تنها باری است که با دو شرور سینمایی در نقش گوست فیس یا شبح چهره روبهرو میشویم. ماجرا از جایی آغاز میشود که اقدامات وحشیانهی یک قاتل زنجیرهای در شهر وودزبرو، شهروندان را در شوک و وحشت فرومیبرد. مدارس تعطیل میشوند و برای محافظت از شهروندان مقررات عبور و مرور وضع میشود. با این حال سیدنی پرسکات (نیو کمپبل)، معشوقهاش بیلی لومیس (اسکیت اولریش) و دوستانشان در مهمانی استو ماچر (متیو لیلارد) شرکت میکنند اما از آن جایی که هیچ جای امنی در شهر وجود ندارد، مهمانی به حمام خون تبدیل میشود.
پس از حملهی گوست فیس به مهمانی، بیلی و سیدنی تلاش میکنند فرار کنند اما بیلی ناگهان از مردی ضعیف و زخمی به یک روانی تمام عیار تغییر موضع میدهد و در نهایت مشخص میشود او با همکاری استو همهی این قتلهای زنجیرهای را انجام داده. رابطهی نزدیک بیلی با سیدنی باعث شد هیچ کسی به او شک نکند و غافلگیری پایانیاش به یکی از نمادینترین افشاگریهای تاریخ سینما تبدیل شد.
۵- مرد شیشهای در «آسیبناپذیر» (Unbreakable)
سال انتشار: ۲۰۰۰
کارگردان: ام. نایت شیامالان
بازیگران: بروس ویلیس، ساموئل ال. جکسون، رابین رایت، اسپنسر تریت کلارک
امتیاز IMDb فیلم: ۷.۳ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۷۰ از ۱۰۰
در «آسیبناپذیر» تریلر ابرقهرمانی ام. نایت شیامالان همهی سرنشینان قطار در یک تصادف کشته میشوند و تنها مردی به نام دیوید دان (بروس ویلیس) زنده میماند و برای این که بفهمد چگونه بدون هیچ آسیبی از این حادثهی وحشتناک جان سالم به دربرده، سفر ماجراجویانهای را آغاز میکند. او در این مسیر با حمایتهای صاحب یک مغازهی کتابهای مصور به نام الایجا پرایس (ساموئل ال جکسون) مواجه میشود که به نوعی بیماری نادر مبتلا است و استخوانهایش به واسطهی بیماری به اندازهای شکننده شدند که در اثر کوچکترین ضربهای مثل شیشه پودر میشوند. الایجا به کتابهای کمیک به عنوان راهی برای درک وجود انسان نگاه میکند و معتقد است از آن جایی که او بسیار شکننده است حتما باید در دنیا شخصی هم وجود داشته باشد که به هیچ عنوان نابود نشود و به نوعی آسیبناپذیر باشد.
در پایان فیلم که ظاهرا همه چیز به خیر و خوشی تمام شده، دیوید پس از دست دادن با الایجا متوجه میشود در حقیقت همهی تصادفات کار او بوده تا بتواند مخالفش را پیدا کند. این سکانس تکاندهنده همهی آن چه مخاطب تا آن لحظه دربارهی الایجا تصور کرده را با خاک یکسان میکند. ارتباط دوستانهی او با دیوید افشاگری این شرور سینمایی را غیره منتظرهتر میکند. در پایان ساموئل ال جکسون با گفتن دیالوگ نمادین «من آقای شیشهای هستم» هویت واقعیاش را افشا و مخاطبان را از بهت حیرت فرومیبرد.
۴- تایلر داردن در «باشگاه مشت زنی» (Fight Club)
سال انتشار: ۱۹۹۹
کارگردان: دیوید فینچر
بازیگران: برد پیت، ادوارد نورتون، هلنا بونهام کارتر، جرد لتو
امتیاز IMDb فیلم: ۸.۸ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۷۹ از ۱۰۰
فیلم سینمایی «باشگاه مشت زنی» دیوید فینچر از رمانی به همین نام اثر چاک پالانیک اقتباس شده و از طریق خشونت گرافیکی به بررسی مفاهیمی مثل هویت و مردانگی میپردازد. راوی بینام فیلم (ادوارد نورتون) کارمند شرکت بیمه و مدام در حال سفر هوایی است. او از مشکل بیخوابی رنج میبرد و احساس میکند زندگیاش روی حالت اتو پایلوت قرار دارد. تا این که در یکی از سفرهایش با مرد خوشتیپ و کاریزماتیکی به نام تایلر داردن (برد پیت) آشنا میشود. دست تقدیر آنها را با یکدیگر همخانه میکند و باعث میشود باشگاه مشت زنی تاسیس کنند که در آن مردان میتوانند با مبارزات بوکس غیرقانونی خشم و عصبانیتشان در طول روز را خالی کنند اما این باشگاه مشت زنی ساده کمکم ابعاد شومی پیدا میکند و تایلر داردن اعضا را به سمت اقدامات تروریستی سوق میدهد اما شوکه کنندهترین بخش فیلم جایی است که راوی متوجه میشود در حقیقت داردن وجود خارجی ندارد و بعد دیگری از خودش است.
داستان «باشگاه مشت زنی» بسیار پیچیده و فلسفی است؛ از یک طرف راوی شخصی است که خشونت را ترویج میکند و از سوی دیگر نقشآفرینی همدلی برانگیز برد پیت تفسیری از ناامنی مردانه است. در سراسر فیلم نماهای تک فریمی از داردن وجود دارد که نشان میدهد این شرور سینمایی آماده است تا از ناخودآگاه راوی رها شود.
۳- جیگساو در «اره» (Saw)
سال انتشار: ۲۰۰۴
کارگردان: جیمز وان
بازیگران: کری الویس، دنی گلاور، مونیکا پاتر، مایکل امرسون
امتیاز IMDb فیلم: ۷.۶ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۵۰ از ۱۰۰
«اره» اولین کارگردانی جیمز وان و آغازگر فرنچایز محبوب «اره» بود. فیلم ماجرای لارنس (کری الوز) و آدام (لی وانل) را دنبال میکند که در حمامی کثیف و تاریک و در حالی که با زنجیر بسته شدند، به هوش میآیند. در کمال ناباوری جسدی غرق خون وسط حمام وجود دارد و آنها متوجه میشوند هر سه آخرین قربانیهای قاتل زنجیرهای وحشی و باهوشی به نام جیگساو هستند که به دلیل وادار کرد قربانیهایش به بازیهایی وحشیانه برای زنده ماندن، معروف است.
لارنس و آدام به حل تکههایی از پازل ادامه میدهند و با شخصی به نام زپ (مایکل امرسون) روبرو میشوند از آن جایی که تصور میکنند جیگساو است، او را میکشند. اما ناگهان جسد وسط حمام بلند میشود و میایستد و معلوم میشود در حقیقت مهندس بیماری به نام جان کرامر با نام مستعار جیگساو است و در تمام مدت آرام و بیصدا نقشهی شرورانهاش را نظاره میکرده. از آن جایی که این شرور سینمایی از نوعی بیماری لاعلاج رنج میبرد و به زودی میمیرد، تلاش میکند با روشهای منحصربهفرد و البته مرگبارش مردم را به لذت بردن از زندگی تشویق کند.
۲- کایزر شوزه در «مظنونین همیشگی» (The Usual Suspects)
سال انتشار: ۱۹۹۵
کارگردان: برایان سینگر
بازیگران: استیون بالدوین، گابریل بیرن، بنیسیو دل تورو، کوین پولاک، کوین اسپیسی
امتیاز IMDb فیلم: ۸.۵ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۸۸ از ۱۰۰
برایان سینگر این تریلر استادانه را با بازی کوین اسپیسی، گابریل بیرن و چاز پالمینتری کارگردانی کرده است. «مظنونین همیشگی» از طریق فلش بک روایت میشود و یکی از بهترین افشاگریهای شخصیت شرور سینمایی را در خودش جا داده است. وربال کینت (اسپیسی) به عنوان یک خلافکار توسط پلیس بازداشت میشود و در بازجوییها به طور مفصل از اتفاقاتی که او را به این مسیر کشانده و رئیس مافیایی به نام کایزر شوزه میگوید که مغز متفکر تمام این جنایتها است. در نهایت کینت از اتهامات تبرئه و آزاد میشود اما درست پس از این که از ادارهی پلیس بیرون میرود، مشخص میشود همهی داستانهای او ساختگی بوده و در تمام مدت بازجویی پلیس را فریب داده و اصلا خودش کایزر شوزه ی خیالی است.
در آخرین نمای فیلم کینت را میبینیم که آرام و مطمئن در حال قدم زدن است و ظاهرا از اجرایی شدن تمام نقشههایش احساس رضایت میکند. کوین اسپیسی در نقش این شرور سینمایی پیچیده عملکرد فوقالعادهای دارد و به همین دلیل هم جایزهی اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را از آن خودش کرد.
۱- نورمن بیتس در «روانی» (Psycho)
سال انتشار: ۱۹۶۰
کارگردان: آلفرد هیچکاک
بازیگران: آنتونی پرکینز، جنت لی، جان گوین، ورا مایلز
امتیاز IMDb فیلم: ۸.۵ از ۱۰
امتیاز راتن تومیتوز فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
فیلم ترسناک «روانی» ساختهی آلفرد هیچکاک روایتگر زندگی نورمن بیتس (آنتونی پرکینز) مدیر مهربان یک هتل است که از مادر بیمارش نورما مراقبت میکند. یک شب وقتی مسافری به نام ماریون کرین (جانت لی) برای اقامت به هتل نورمن مراجعه میکند در زیر دوش با سرنوشت هولناک و به شدت نمادینی مواجه میشود و نورمن پسر همیشه وظیفهشناس، خرابکاریهای مادرش را پاک میکند. زمان میگذرد لایلا خواهر ماریون برای یافتن اثری از خواهرش به هتل مراجعه میکند اما به صورت اتفاقی با بقایای جسد نورما مواجه میشود و پیش از این که بتواند اقدام موثری انجام دهد، نورمن با کلاهگیس و چاقو پشت سرش ظاهر میشود. در این لحظه مشخص میشود نورمن پس از مرگ مادرش، دچار آشفتگی روحی شده و هویت او را پذیرفته و در این هویت تازه، دستورات نورما را موبهمو اجرا میکند.
کل فیلم به همین افشاگری بستگی داشت؛ در نتیجه هیچکاک از سینمادارهای خواسته بود بعد از شروع فیلم از ورود افراد تازه به سالن جلوگیری کنند تا تعلیق داستان تا پایان حفظ شود. جالب است بدانید گاس ون سنت سال ۱۹۹۸ «روانی» هیچکاک را بازسازی کرد اما کیفیت آن بسیار پایین بود و هیچ چیزش با نسخهی اصلی قابل مقایسه نبود.
- 13
- 4