تفاوت مناقصه و مزایده چیست؟

بیشترین تفاوت مناقصه و مزایده در قیمت پیشنهادی معامله است

تفاوت مناقصه و مزایده

به یکی از روش های رقابتی که شرکت ها یا سازمان ها بر طبق آن، خدمات و یا کالا های مورد نیازشان را در معرض رقابت می گذارند؛ مناقصه می گویند. این شرکت ها و سازمان ها معامله خود را با اشخاص حقیقی و یا حقوقی انجام میدهند که پیشنهادشان پائین ترین قیمت یا مناسب ترین شرایط است.

در روش انجام مزایده، ابتدا سازمان و یا شرکتی که قصد ارائه ی خدمات و یا کالای مازاد، فرسوده و از کار افتاده خود را دارد؛ آگهی خود را در روزنامه های کثیرالانتشار و رسمی کشور، درج می کند و معامله اش را در معرض رقابت عمومی می گذارد. معامله در مزایده برخلاف مناقصه با اشخاص حقیقی و حقوقی منعقد می شود که بیشترین قیمت را پیشنهاد می دهد.

انواع مزایده

انواع مزایده عبارتست از:

> مزایده اختیاری:دادگاه، هیچ جبر و اجباری در مزایده اختیاری تعيين نکرده است و تمایل اشخاص برای کسب سود بالاتر اینست که آنها را به بالاترین قیمت بفروشند.

> مزایده اجباری:اموال در مزایده اجباری برخلاف مزایده اختیاری، باید به اجبار دادگاه به بالاترین قیمت فروخته شوند. به عنوان مثال ، احتمال دارد که اموال شرکت ورشکسته به مزایده گذاشته شود به این دلیل که بدهی هایش را پرداخت کرده است.

> مزایده عمومی:مزایده عمومی برای عموم در نظر گرفته شده است و تمامی مردم، مجوز شرکت در آنرا دارند. در مزایده عمومی به بیان نام افرادی می پردازند که قیمت پیشنهادیشان را اعلام می کنند.

در بحث فرایند‌های مناقصه و مزایده بیشتر به قیمت ارائه شده توجه می‌شود

> مزایده محدود یا مزایده خصوصی:مزایده خصوصی برای خواص در نظر گرفته شده است. در این مزایده نام افرادی عنوان نمی شود و محرمانه می ماند که به دلایل مختلفی چون دلایل امنیتی و حفاظتی، قیمتشان را اعلام می کنند. در این نوع مزایده، صرفا بالاترین قیمت پیشنهادی که فصل الخطاب مزایده خصوصی است؛ اعلام می شود.

انواع مناقصه

- مناقصه محدود یا کوچک:

مکاتبه روزنامه ای در مناقصه کوچک، صورت نخواهد گرفت بلکه انجام مکاتبات مربوطه حداقل با شش شرکت یا پیمانکار، امکانپذیر است.

- مناقصه متوسط:

در این مناقصه، حداقل سه متقاضی، شرکت می کنند. از طریق مامور خرید می توان سقف مناقصه را استعلام گرفت.

- مناقصه عمومی:

دولت یا نهادهای عمومی، تقاضای خدمات یا خرید کالای خود را در این روش مناقصه به شکل عمومی و از طریق اعلام میان همه شرکت ها و یا افراد داوطلب به مسابقه می گذارند. شرایط تقاضای این مناقصه نسبت به مناقصه متوسط، یکسان است و تنها تفاوتشان در ردیف اعتبار آنها می باشد.

تفاوت مناقصه و مزایده

مناقصه و مزایده از نظر جابجایی جای خریدار و فروشنده با هم تفاوت دارند. خریدار در مناقصه، برای دریافت کالا یا خدمات مورد نیازش به استانداردهای کیفی مد نظر به کم ترین قیمت پیشنهادی از میان فروشندگان توجه می کند و فروشنده ای که کمترین قیمت را براساس استانداردهای موردنظر خریدار، پیشنهاد دهد؛ موفق است. خریداران در مزایده میتوانند کالا را با بالاترین قیمت از فروشندگان خریداری نمایند و خریداری که بالاترین قیمت را پیشنهاد دهد؛ موفق است.

قوانین مزایده و مناقصه در ایران

شما با دانستن قانون مزایده و مناقصه میتوانید شناخت بیشتری نسبت به آن ها پیدا کنید. مناقصه دارای معانی گوناگونی میباشد که از آن ها می توان به واگذار کردن پروژه، خرید متاع و یا خدمات مورد نیاز به شرکت یا فرد مناقصه گری که کم ترین مقدار قیمت را پیشنهاد نموده، اشاره کرد .

شیوه های مناقصه و مزایده، از این نظر ، خوب هستند که امکان دست یافتن به بهترین گزینه ها به واسطه این رقابت وجود خواهد داشت ؛ بنابراین باید اساس برابری اشخاص در این نوع قراردادها رعایت شود.

با این حال، معایب این شیوه ها نظیر وادار کردن شرکت کنندگان به سمت کمیت و عدم توجه به کیفیت در مناقصه ها می باشد.

در مناقصه با کمترین و در مزایده با بیشترین قیمت پیشنهادی معامله انجام می‌شود

پیمان های مبتنی بر توافق

* روش توافق مستقیم:

روش توافق مستقیم به قراردادهای خصوصی، شباهت دارد؛ به این صورت که طرفین قرارداد، دارای آزادی عمل بیشتری می باشند. البته این مورد، صرفا در معاملات ساده و کم اهمیت کاربرد دارد.

* روش جلب نظر کارشناس:

خرید یا استجاره اموال غیرمنقول براساس قانون محاسبات، با تشخیص بالاترین مقام اجرایی و کسب نظر کارشناس رسمی یا معتمد انجام می گیرد.

هر دو روش توافقی و مسابقه ای در نظام حقوقی ایران، پذیرفته شده است اما دقت کنید که اصل بر اجباری بودن کاربرد روش مسابقه ای می باشد؛ به این معنی که قانون گذار، تمایل به انجام معاملات دولتی از طریق مزایده یا مناقصه دارد.

قانون گذار برای انجام مزایده و مناقصه، نصاب و حدی در نظر گرفته است. معاملات کوچک براساس قانون مناقصات، به معاملاتی اطلاق میشود که مبلغ آن از۲۰۰۰۰۰۰ ریال، کم تر است درحالیکه معاملات متوسط، به معاملاتی می گویند که مبلغ آن نسبت به سقف مبلغ معاملات کوچک، بیشتر باشد و از ده برابر سقفش تجاوز نکند؛ همچنین به معاملاتی که مبلغشان بیش از ده برابر سقف ارزش معاملات کوچک باشد، معاملات بزرگ می گویند.

مزایا و معایب روش های مناقصه و مزایده

با استفاده از روش های مناقصه و مزایده، امکان دستیابی به بهترین گزینه ها را دارید؛ همچنین در چنین قراردادهایی، اصل برابری افراد رعایت می شود.

البته از معایب روش های مناقصه و مزایده می توان به سوق دادن شرکت کنندگان بسوی کمیت و عدم توجه به کیفیت در مناقصات، اشاره کرد.

در برخی از موارد الزام به برگزاری مناقصه نیست

گردآوری: بخش اقتصاد سرپوش