سبدگردانی در بورس چیست؟ (+ مزایا و معایب)

روش سبدگردانی در بورس ریسک و ضرر را به حداقل خود می‌رساند

سبدگردانی در بورس

به چیدمان صحیح دارایی ها در قالب یک سبد مشخص، سبدگردانی در بورس می گویند. مالکیت این سبد به سرمایه گذار تعلق دارد و وظیفه ی سبدگردان، خرید و فروش و مدیریت آن می باشد. بنابراین به یک شخص حقوقی که برای سرمایه گذار در قالب قراردادی مشخص و به منظور کسب انتفاع، به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار می پردازد، سبدگردان میگویند.

سبدگردانی، نیز تحت عنوان مدیریت پرتفوی شناخته می شود. مدیریت پرتفوی به هرگونه تصمیم گیری برای خرید یا فروش اوراق بهادار با هدف اداره پرتفوی مشتری توسط شخص دیگر گفته میشود و مدیر پرتفوی نیز شخصی است که تصمیم میگیرد.

به مجموع دارایی های موضوع سبدگردانی( اعم از وجه نقد، سهام، اوراق خزانه، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق سکه بهار ازادی و …) متعلق به مشتری معین، سبد اختصاصی می گویند.

قدمت ارائه این خدمت مالی به سرمایه گذاران در جهان به بیش از نیم قرن می رسد. پس از تجربه ایجاد صندوق های سرمایه گذاری در بازار نوپای ایران، اخیرا« سبد گردانی» محبوب شده است. تجربه سبدگردانی تا پیش از این بطور غیررسمی در یک دهه اخیر در بورس تهران وجود داشته است.

حداقل سرمایه برای سبدگردانی

خود شرکت، حداقل سرمایه را برای سرمایه گذاری در سبدگردانی، مشخص می کند که میزان مختلفی از ۱۰۰ میلیون و حتی ۱ میلیارد تومان است. با این حال، برخی از شرکت ها گاها تخفیف هایی در حداقل سرمایه برای جذب مشتریان بیش تر در این زمینه قائل میشوند و به حدود ۵۰ میلیون و یا بیش تر کاهش می دهند. بنابراین تعيين حداقل سرمایه براساس سیاست گذاری های شرکت میباشد و یک عدد مشخص و ثابت نیست.

میزان سود سبدگردانی

در واقع مقدار خاصی برای درصد سود سبدگردانی تعيين نشده است بلکه این مقدار ، متغیر بوده و سودهای متفاوتی را در دوره های زمانی مختلف می دهد، چون نمیتوان نوسانات بورس و یا سود تضمین شده ای را در سبدگردانی پیش بینی کرد.

سبدگردان در صورتی که سودی بیش از سود بانکی برایتان بدست‌آورد از کارمزد شما کسر خواهد کرد، بنابراین سبدگردان در تلاش برای کسب سودی بیشتر از سود بانکی برای شما است تا از این طریق بتواند کارمزد خود را به دست آورد.

کارمزد سبدگردانی

محاسبه ی کارمزد سبدگردانی براساس مواردی میباشد که از آن ها می توان به مقررات و مصوبات سازمان بورس و اوراق بهادار و قرارداد منعقد شده با مشتریان اشاره کرد. فرمول پیشنهادی کارمزد توافقی است. کارمزد سبدگردانی، متشکل از دو بخش مدیریت و عملکرد می باشد. کارمزد مدیریت براساس دارایی تحت مدیریت و مبتنی بر اخذ کارمزد ثابت مختصر تعيين می شود. اما کارمزد عملکرد، ثابت نیست بلکه کاملاً متغیر است و مدیریت آن بر اساس افزایش بازده سبد سهام میباشد و با توافق طرفین قرارداد تعيين می شود.

سبدگردانی، تحت عنوان مدیریت پرتفوی شناخته می شود

شرایط و قوانین سبدگردانی

تمام شرکت هایی که میخواهند سبدگردانی کنند باید مجوزهای لازم را از سازمان اوراق بهادار بگیرند. تمدید این مجوزها توسط این سازمان به صورت دوره ای براساس بازدهی مناسب و عدم خطاهای قانونی سبدگردان، برخورداری از افراد متخصص، بهره مندی از امکانات نرم‌افزاری مناسب و سایر ملاک ها می باشد.

برای شرکت هایی که بدون داشتن مجوز براساس قانون، چنین عملیاتی را انجام می دهند؛ تنبیهاتی درنظر گرفته شده است. این شرکت ها موظفند که سالانه به سازمان اوراق بهادار، مبلغی را تحت عنوان حق نظارت بپردازند و بنابراین میتوان گفت که این شرکت ها باتوجه به نظارت سازمان و لزوم ارائه بازدهی مناسب برای دریافت مجدد مجوز، به منظور حفظ و سودآور کردن سرمایه ی سرمایه گذار، تلاش می کنند.

تعیین شرایط بین سرمایه گذار و سبدگردان به صورت توافقی و طی یک قرارداد مشخص میباشد تا میزان کارمزد، اختیارات سبدگردان و سایر شرایط، کاملاً روشن و قابل استناد باشد.

نحوه سرمایه گذاری در شرکت های سبدگردانی

برای این که در شرکتهای سبدگردانی، سرمایه گذاری کنید باید ابتدا نسبت به انتخاب شرکت مورد نظرتان اقدام کنید. سپس برای اینکه در بهترین شرکتهای سبدگردانی، ثبت نام کنید باید با مراجعه به قسمت ثبت نام سبدگردانی سیگنال، سبدگردان را انتخاب کنید و پس از تکمیل فرمها و بارگذاری مدارک، قرارداد سبدگردانی را ایجاد نمایید.

این قرارداد بین شرکت سبدگردانی و سرمایه گذار براساس فرمت ارسالی سازمان بورس و اوراق بهادار بطور رسمی منعقد می شود. صدور این قرارداد، پس از انعقاد قرارداد کد بورسی برای سرمایه گذار می باشد. این کد متعلق به سرمایه گذار است ولی شرکت سبدگردان، معاملات را با آن کد بورسی با استناد به قرارداد فی مابین با اختیار خود انجام می دهد.

مزایای سبدگردانی

- سبدگردانی از مزایای زیادی برخوردار است به این دلیل که به عنوان یک روش مطمئن با کم ترین ریسک محسوب میشود و به دانش خاصی در این زمینه یا صرف زمان زیاد نیاز ندارد و از روش های غیر مستقیم سرمایه گذاری تلقی میشود.

- سبد فرد سرمایه گذار، به سهام محدود نمیشود و او میتواند در سبد خود، ترکیبی از سایر اوراق بهادار، صندوق های طلا و گواهی کالا را نیز قرار دهد تا ریسک سرمایه گذاری به حداقل میزانش برسد.

- سبدگردانی، انعطاف زیادی دارد؛ یعنی شخص سرمایه گذار می تواند به سرمایه خود، دسترسی کامل داشته باشد و بر اساس استراتژی سرمایه گذار، نوع سرمایه گذاری انجام می شود.

- در سبدگردانی، خرید و فروش سهام و سرمایه گذاری برای هر سرمایه گذار به صورت جداگانه و اختصاصی براساس میزان سرمایه و ریسک پذیری او انجام می شود.

- شرکت سبدگردان و سرمایه گذار در سبدگردانی در پی کسب سود بیشتر هستند؛ به همین خاطر، معتمدتر است.

- افراد سبدگردان برای سرمایه گذاری در بازار، از دانش و مهارت خاصی برخوردارند. بنابراین میزان موفقیت این روش در مقایسه با روش سرمایه گذاری مستقیم، بسیار بالاتر است.

- سبدگردانی، نیازمند زمان و دانش خاصی نیست و هر شخص باتوجه به میزان دانشش از بازار سرمایه میتواند در بازار بورس از طریق سبدگردان، سرمایه گذاری نماید.

- سود سرمایه گذار در روش سبدگردانی، معاف از مالیات است که خود انگیزه ای محسوب میشود تا سرمایه از طرف دولت به سمت بازار سرمایه، جذب شود.

معایب سبدگردانی

سبدگردانی، علاوه بر مزایایی که دارد نیز دارای معایبی میباشد ولی بهتر است بدانید که مزایای آن خصوصا با انتخاب سبدگردانانی مجرب و حرفه ای نسبت به معایب آن بسیار بیشتر است.

> یکی از عیب های سبدگردانی این است که درصورت انتخاب نادرست سبدگردان، سرمایه گذار، متحمل ضرر زیادی میشود. بنابراین یکی از شرایط موفقیت در این نوع از سرمایه گذاری، انتخاب درست و آگاهانه است.

در روش سبدگردانی، سود، کارمزد و حداقل سرمایه مقدار معینی نیست

> در نظر داشته باشید که یک حداقل سرمایه در روش سرمایه گذاری به روش سبدگردانی مشخص می شود که معمولاً رقم آن بالاست و شاید هرکسی نتواند به این حد از سرمایه دسترسی پیدا کند.

استفاده از خدمات سبدگردانی مناسب چه افرادی است؟

تمامی افراد علاقمند به سرمایه گذاری در بورس و سایر اوراق بهادار و کسب سود که برای ورود به بازارهای مالی، از دانش کافی برخوردار نیستند؛ میتوانند در کنار شغل اصلی خود با استفاده از دانش متخصصان شرکتهای سبدگردانی، بدون صرف هیچ زمانی در این بازارها نیز سرمایه گذاری کنند.

سبدگردانی از این نظر با صندوق های سرمایه گذاری، تفاوت دارد که سرمایه گذار در سبدگردانی، مالک سهام و اوراق بهادار خریداری شده در سبد سهامش است و سبدگردان، عملیات خرید و فروش را به وکالت از او انجام می دهد ولی سرمایه گذار در صندوق های سرمایه گذاری، به صورت غیرمستقیم مالک سهام و اوراق بهادار خریداری شده توسط صندوق است و مدیر صندوق، سرمایه های سرمایه گذاران را جمع آوری می کند و خرید و فروش را انجام می دهد.

یک سبد در سبدگردانی به صورت اختصاصی به هر فرد تخصیص داده می شود. در واقع یک سبد، صرفا از سرمایه یک فرد، تشکیل میشود اما سرمایه افراد مختلف( نه یک فرد) در صندوق های سرمایه گذاری جمع آوری شده و در صندوق قرار می گیرد.

هزینه های خدمات سبدگردانی به این علت که برایتان به صورت اختصاصی سرمایه گذاری انجام میدهند نسبت به صندوق های سرمایه گذاری، بالاتر است و سرمایه به صورت جمعی میباشد و هزینه هایش در بین افراد، تقسیم می شود.

سبدگردان باتوجه به ریسک پذیری شخص سرمایه گذار، خرید و فروش را انجام می دهد که مختص خود اوست ولی مدیر صندوق، باتوجه به سود و زیان و ریسک پذیری کل سرمایه گذاران صندوق، خرید و فروش را انجام می دهد و معمولاً خریدی را در نظر می گیرد که پایین ترین ریسک را بهمراه دارد.

تفاوت دیگر سبدگردانی و صندوق های سرمایه گذاری در حداقل مقدار سرمایه گذاری می باشد. با خرید یک واحد سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری میتوان وارد بازار سرمایه گذاری شد ولی شما به سرمایه گذاری حداقل ۱ میلیارد تومان نیاز دارید تا بتوانید از خدمات یک سبدگردان استفاده کنید. بنابراین اگر برای شروع این کار، وقت و دانش و پول کمی دارید؛ بهترین گزینه برای ورود به بازار، صندوق های سرمایه گذاری هستند.

سبدگردانی و صندوق های سرمایه گذاری، از نظر دریافت کارمزد و درصد سود با هم تفاوت دارند. تقسیم سود در صندوق ها بسته به میزان واحدهای سرمایه گذاری خریداری شده توسط سرمایه گذار تعيين میشود و به همان نسبت نیز تقسیم می شود. سهام و اوراق بهادار در صندوق ها به صورت جمعی خرید و فروش می شوند و تقسیم سود نیز به شکل جمعی صورت می گیرد. بنابراین مدیر صندوق برای خودش از سود سرمایه گذاران برنمی دارد و به تنهایی هزینه خدماتش را به صورت کارمزد دریافت می کند.

سبدگردانی اختصاصی، چابک تر از دارایی صندوقهای سرمایه گذاری است؛ به این دلیل که دارایی سبد، پائین تر است و راحت تر میتواند برای ورود و خروج به سهام اقدام نماید.

سبدگردانی و صندوق های سرمایه گذاری، از نظر دریافت کارمزد و درصد سود با هم تفاوت دارند

گردآوری: بخش اقتصاد سرپوش