شرایط نامساعد اقتصادی کشور سبب شده تا مسکن دور از دسترس‌تر از همیشه باشد. به گونه‌ای که اعطای انواع وام و تسهیلات نیز پاسخگوی تامین این نیاز اساسی نباشد. جهش‌های ایجاد شده در قیمت مسکن طی چند سال اخیر باعث شده تا این کالا برای دهک‌های بالای جامعه نیز به رویایی دست‌نیافتنی تبدیل شود.
یکی از اساسی‌ترین مطالبات مردم از دولت سیزدهم ساماندهی وضعیت بازار مسکن است؛ وعده‌ای انتخاباتی که به گفته مسوولان با ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی محقق خواهد شد. کارشناسان حوزه مسکن در این راستا نقطه‌نظرات گوناگون و متفاوتی دارند؛ عده‌ای این وعده را تنها یک دلیل‌تراشی انحرافی نامیده و معتقدند ساماندهی بازار مسکن با تولید میسر نخواهد شد. عده دیگری نیز به اثرگذاری وعده رییس‌جمهور معتقد بوده و این موضوع را در ساماندهی بازار موثر می‌دانند.
تحلیلگر مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه منابع موجود تکافوی اجرای ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال را می‌دهد گفت: برآورد دولت از امکانات موجود برای تولید یک میلیون واحد مسکونی در سال صحیح است، اما تحقق آن در گروی به‌کارگیری شرکت‌های بزرگ انبوه‌ساز خارجی است. بهمن آرمان گفت: مشکل مسکن در کشور ما جدی است و شرایط قیمت‌ها به گونه‌ای است که نه تنها طبقه متوسط، بلکه حتی دهک‌های مرفه هم توان خرید مسکن را ندارند .
نظام بانکی در تامین مالی نهضت ملی ناتوان است
آرمان افزود: دولت اعلام کرده قرار است در قالب طرح نهضت ملی مسکن، نسبت به تولید یک میلیون واحد مسکونی در سال اقدام کند. این برنامه دارای اشکالات بسیاری است که از جمله می‌توان به ابهام در تامین منابع مالی مورد نیاز آن اشاره کرد. وی تاکید کرد: اگر قرار باشد تامین مالی این طرح از طریق سیستم بانکی صورت گیرد، باید گفت که وضعیت فعلی بانک‌ها اجازه چنین کاری را نمی‌دهد اما از سوی دیگر چنانچه مجموعه‌ای از شرایط فراهم شود امکان تحقق اهداف طرح نهضت ملی مسکن وجود دارد. این اقتصاددان اذعان کرد: ایران از نظر ظرفیت تولید سیمان که یکی از مصالح اصلی و اساسی برای ساخت مسکن است، بعد از کشورهای چین، هندوستان و آمریکا در مقام چهارم جهانی قرار دارد. او با اشاره به اینکه در زمینه تامین سایر مصالح مورد نیاز تولید مسکن نظیر کاشی، شیشه و… نیز هیچ کمبودی نداریم، ادامه داد: صحبت‌های وزیر راه‌وشهرسازی و وعده او مبنی بر تولید سالانه یک میلیون واحد مسکونی در سال مبتنی بر این ظرفیت‌ها بوده است.
شرکت‌های داخلی انبوه‌سازی مغفول مانده‌اند
آرمان ادامه داد: اما موضوعی که وزیر راه‌وشهرسازی از آن غفلت کرده این است که اساسا ما در ایران دارای فناوری ساخت سریع، انبوه، ارزان، بلندمرتبه و سبک‌سازی در حوزه مسکن نیستیم. این در حالی است که در حال حاضر در برخی از کشورها نظیر چین یک ساختمان ۵۴ طبقه شش ماهه ساخته می‌شود اما شرکت‌های ایرانی فاقد چنین فناوری هستند.
او تاکید کرد: ما از انبوه‌ساز برداشت اشتباه داریم یعنی شرکتی که توان ساخت صد واحد مسکونی داشته باشد از نظر ما انبوه‌ساز تلقی می‌شود، در حالی که انبوه‌ساز شرکتی است که قادر باشد در سال ۱۰ هزار واحد مسکونی بسازد. این اقتصاددان ادامه داد: به طور مثال در امارات متحده عربی صرفا دو شرکت وجود دارد که از چنین توانمندی برخوردار هستند و قادرند نسبت به تولید ساختمان‌های انبوه در بازه زمانی کوتاه اقدام کنند. این درحالی است که ما فاقد چنین ظرفیتی هستیم و انبوه‌سازی در کشور ما به صورت سنتی صورت می‌گیرد.
در هیچ کجا، زمین کالای سرمایه‌ای نیست
آرمان رفع این نقیصه و استفاده از ظرفیت شرکت‌های انبوه‌ساز خارجی را ضامن موفقیت طرح‌های دولت در حوزه مسکن دانست و گفت: همچنین با توجه به اینکه در سازمان بورس و اوراق بهادار در زمان مدیریت آقای دکتر قالیباف‌اصل، مصوبه‌ای تهیه و ابلاغ شد که پیش‌بینی تامین منابع مالی برای انبوه‌سازی از طریق سرمایه‌های خرد و سرگردان مسکن در آن دیده شده، بنابراین می‌توان گفت که با فراهم شدن بسترها امکان انبوه‌سازی و تحقق برنامه‌های دولت در حوزه مسکن وجود خواهد داشت. تحلیلگر مسائل اقتصادی در ادامه به بیان وضعیت ساخت مسکن در سایر کشورها پرداخت و ادامه داد: در هیچ کجای جهان زمین به عنوان کالای سرمایه‌ای تلقی نمی‌شود و عموما دولت زمین را به شرط آنکه در آن اقدامی صورت گیرد، به صورت رایگان در اختیار افراد قرار می‌دهد و بنابراین امکان خرید زمین با هدف سرمایه‌گذاری وجود ندارد. او گفت: همچنین در هیچ کشوری، سازنده مسکن هزینه انشعاب، آب، برق، گاز، فاضلاب و تلفن را پرداخت نمی‌کند و از طرف دیگر در این کشورها، شهرداری‌ها برای ساخت مسکن یا هر ساختمان دیگری، تراکم نمی‌فروشند، اما در کشور ما عکس این رویه حاکم است و موارد مذکور جزو هزینه‌های اصلی تولید مسکن به شمار می‌روند.
آرمان در گفت‌و‌گو با ساختمان آنلاین خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی در صورتی که این امکان فراهم شود که شرکت‌های ساختمانی ایرانی با شرکت‌های دارای دانش فنی تولید مسکن، نظیر شرکت‌های ترک و چینی وارد مذاکره شوند امکان تولید انبوه مسکن فراهم خواهد شد.
تجربه شکست‌خورده مسکن مهر
آرمان گفت: بنابراین لازم است زمین‌های رایگان در اختیار شرکت‌های بزرگ انبوه‌ساز قرار داده شود و شرط این واگذاری هم داشتن یک شریک خارجی باشد، چراکه شرکت‌های ایرانی دارای فناوری انبوه‌سازی نیستند. او به طرح مسکن مهر نیز اشاره و تاکید کرد: تجربه مسکن مهر یک تجربه شکست‌خورده است و واحدهای ساخته‌شده این طرح به دلیل جانمایی نامناسب با استقبال مواجه نشدند و برای جلوگیری از تکرار این تجربه ناموفق، باید دقت لازم در جانمایی واحدهای طرح نهضت ملی مسکن صورت گیرد. این اقتصاددان تصریح کرد: در هیچ کجای جهان برای ساخت شهرک‌هایی نظیر پردیس و پرند سرمایه‌گذاری نمی‌شود، چراکه این شهرک‌ها دارای متروهای تندرو و سایر امکانات زیربنایی لازم نیستند و از محل کار افراد فاصله دارند. او ادامه داد: موفقیت طرح نهضت ملی مسکن در گرو واگذاری زمین‌های مرغوب رایگان در نزدیکی شهرهاست که با فاصله حداکثر ده کیلومتر در نزدیکی شهرها واقع شده‌اند.
آرمان با تاکید بر اینکه ساخت‌وساز در این اراضی باید در مراکز استان‌ها و در قالب شهرک‌های مسکونی حداقل ۱۰ هزار واحدی باشد، خاطرنشان کرد: همچنین وزارت راه باید با اخذ مصوبه‌ای از هیات دولت، پرداخت هزینه‌های انشعاب این واحدها را به پرداخت اقساط بلند‌مدت تبدیل کند.
- 16
- 2
