روز گذشته اگرچه رشد شاخص کم‌جان بود اما روند سبزپوشی بازار همچنان ادامه دارد. به نظر می‌رسد بورس این روزها حال بهتری پیدا کرده است. هرچند عوامل متعددی برای این رشد در نظر گرفته می‌شود.
هفته اخیر بسته ۱۰بندی حمایت از بورس ابلاغ شد. بر اساس این مصوبه سازمان بورس در ۱۰ بند قرار است از سهامداران و سرمایه‌های آن حمایت کند. در بسته ۱۰بندی حمایت فوری از بازار سرمایه مصوباتی از جمله بیمه شدن اصل و سود سهام مردم در یک سال آینده تا واریز شدن منابع جهت حمایت از سهام شرکت‌های تولیدی بزرگ کشور دیده می‌شود.
از سوی دیگر همواره قیمت دلار و بورس همبستگی شدیدی با یکدیگر دارند و با افزایش قیمت دلار بورس نیز در میان‌مدت افزایشی می‌شود. این روزها قیمت دلار در بازار آزاد افزایش یافته اما نباید انتظار داشت که افزایش قیمت دلار در بازار آزاد تاثیری روی بورس داشته باشد و در بهترین حالت می‌تواند به صورت هیجانی شاخص را مثبت کند.
در مقابل نیز برخی از کارشناسان عقیده دارند که نقدینگی از بورس خارج و وارد بازار ارزی خواهد شد، چرا که بازدهی بیشتری نسبت به بورس دارد. در اصل باید منتظر افزایش نرخ دلار نیمایی ماند، آن زمان می‌توان گفت که قیمت دلار روی بورس تاثیر مستقیم داشته و باعث رشد شاخص و صنایع شده است.
رشد همراه با ریسک
رشد بورس دلایل مختلفی دارد اما رشد سریع شاخص ممکن است کمی برای سهامداران و معاملات خطرناک باشد.
براساس گزارش فردای اقتصاد، دو سیگنال تداوم رشد دلار در بازار آزاد و تجربه یک جمعه طوفانی در بازارهای جهانی را شاید بتوان از مهمترین دلایل ثبت رکورد ۲۱ ماهه رشد روزانه شاخص کل سهام دانست. آن هم در دوره‌ای که به اعتقاد بسیاری از خبرگان بازار سهام، قیمت سهام بیشتر شرکت‌ها به کف‌های ارزندگی نزول کرده و فرصت خرید مناسبی در بازار شکل گرفته است. با این حال تاکنون ابهامات سیاسی و اقتصادی مانع از تحرک تقاضا در تالار شیشه‌ای می‌شد. این روزها اما به نظر می‌رسد سهامداران ناامید از رسیدن به ثبات و کسب یک سود واقعی در بازار سهام، امید دارند تا سوار بر موج تورم، ارزش سرمایه‌های خرد و کلان خود را حفظ کنند.
نظرات متفاوت کارشناسان
کارشناسان نظرات متفاوتی دارند و برخی رشد امروز نماگرهای بورسی را رشد هیجانی و موقتی ارزیابی می‌کنند و برخی نیز از شکل‌گیری کف‌های جدید در بازار سهام به واسطه رشد نرخ دلار سخن می‌گویند. با این حال در یک مورد اتفاق‌نظر دارند و آن این است که در صورت تداوم روند افزایشی انتظارات تورمی، بورس می‌تواند پناهگاه تورمی مناسبی برای سرمایه‌گذاران باشد و همین موضوع رشد قیمت‌ها را تضمین کند، هر چند توصیه می‌شود سهامداران در چینش پرتفوی خود همه جوانب را در نظر بگیرند.
همچنین «سیدعلی سجادی» در گفت‌وگو با ایرنا با تاکید بر اینکه بازار سهام ممکن است در شرایطی با تلاطم‌هایی همراه باشد که منجر به ایجاد فروش هیجانی شود، افزود: به طور معمول در این شرایط سهامداران خرد هستند که دچار ترس و واهمه می‌شوند و با توجه به وجود برخی از مسائل مبهم در بازار دست به فروش‌های هیجانی در بازار می‌زنند.
جای خالی نهادهای حامی
وی افزود: درست است که عنوان این سهامداران در بازار، سهامدار خرد است، اما به دلیل انبوه بودن تعداد آنها در بازار می‌توانند اثر زیادی را با خود به همراه داشته باشند.
سجادی اظهار داشت: از سوی دیگر در بیشتر بورس‌های دنیا مانند آمریکا و مالزی، قوانین و مقرراتی را که نهادهای ناظر بازار سرمایه وضع می‌کنند در راستای حمایت از سهامداران خرد است، زیرا سهامداران عمده و نهادی، خود مجموعه متخصصی هستند که صلاح کار خود را بهتر تشخیص می‌دهند و به موقع نسبت به وضعیت بازار واکنش نشان می‌دهند.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: ابزار مربوط به بیمه سبد سهام برای سهامداران خرد در شرایط فعلی بازار که برخی ابهامات و نگرانی از کاهش ارزش پرتفوی آنها وجود دارد، اقدامی در راستای اطمینان‌بخشی آنها و کسب سود حداقل ۲۰ درصدی است. وی تصریح کرد: استفاده از بیمه سهام نشان می‌دهد سهامدار عمده که اطلاعات کاملی از وضعیت شرکت دارد، نسبت به بازدهی حداقلی در خصوص سهام خود اعتقاد خواهد داشت و همین اقدام نوعی چشم‌انداز روشن را به بازار تزریق می‌کند.
عوامل اعتمادزا
به گفته سجادی، استفاده از بیمه در کنار دیگر مسائل از جمله رفع ابهامات در روند سودآوری شرکت‌ها می‌تواند کمک‌کننده به بازگشت اعتماد سهامداران در بازار باشد.
این کارشناس بازار سرمایه معتقد است، همان‌طور که عوامل زیادی دست به دست هم دادند تا سهامداران نسبت به سرمایه‌گذاری در بازار بی‌اعتماد شوند عوامل زیادی باید در کنار یکدیگر قرار بگیرند تا اعتماد دوباره به این بازار بازگردد. وی در پایان گفت: وقتی سهامداران خرد می‌توانند سهامی را که در اختیار دارند بیمه کنند، عملا بازدهی حداقلی را برای خود تضمین کرده‌اند و این اتفاق بدون شک در روند معاملات آنها و بازار اثرگذار است.
تضمین سود در بورس
همچنین جید نصیرایی نماینده مردم طبس در مجلس به تجارت‌نیوز در خصوص بسته ده بندی حمایت از بازار سرمایه و بیمه سبد سهامی سهامداران گفت: مدیریت بازار سرمایه در گذشته آسیب‌هایی در پی داشت، از جمله خساراتی که مردم متحمل شدند و دولت قبلی هیچ اقدامی برای جبران مافات آن انجام نداد.
وی افزود: اقدامی که اخیرا دولت و شورای عالی بورس انجام داده و می‌خواهد با این کار اعتماد را به بازار سرمایه بازگرداند؛ تصمیمی بسیار هوشمندانه است. نماینده مردم طبس در مجلس اظهار کرد: با این کار هم اصل سرمایه و هم سود ۲۰ درصد تضمین شده است. به نحوی که سازمان بورس و اوراق بهادار سهام سرمایه‌گذاران را بیمه کرده است.
نصیرایی این گونه اقدامات را عامل بازگشت اعتماد مردم به بازار سرمایه دانست و گفت: این بسته حمایتی حتما اقدام بسیار خوبی است و می‌تواند اتفاق مبارکی برای کسانی باشد که می‌خواهند در یک محیط سالم و در عین حال بدون استرس سرمایه‌گذاری کنند، چرا که هم اصل پول محفوظ می‌ماند هم سود مناسب دریافت می‌کنند.
همچنین نماینده مجلس گفت: قطعا اگر لایحه ۱۴۰۲ و بندی از آن به زیان سهامداران باشد مجلس به آن ورود می‌کند.
جعفر قادری گفت: در خصوص بودجه ۱۴۰۲ باید گفت لایحه بودجه را دولت تنظیم می‌کند. بعد از آنکه این لایحه در اختیار مجلس قرار گرفت تمام جوانب و بازارهای مختلف از جمله بازار سرمایه در نظر گرفته خواهد شد. او می‌گوید: قطعا اگر لایحه و بندی به زیان سهامداران باشد مجلس به آن ورود می‌کند. پیش از این اعلام شده بود که لایحه بودجه ۱۴۰۲ تا ده آذر نهایی خواهد شد.
بازار سرمایه می‌تواند به کنترل نرخ ارز کمک کند؟
همایون دارابی کارشناس بازارهای مالی در پاسخ به این سوال به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «در اقتصاد کلان مفهومی وجود دارد که اگر تورم را به بخش مالی هدایت کنیم، از تورم در بخش‌های دیگر جلوگیری خواهد شد. یعنی اگر بازار سرمایه و بدهی مثبت نگه داشته شود و بازدهی آنها را حفظ کنید، بخشی از پول‌هایی که به انگیزه سفته‌بازی وارد سایر بازارها می‌شوند؛ مهار می‌شود.»
وی اما تصریح می‌کند: در مقطع کنونی اقتصاد ایران و با توجه به اینکه طی دو سال گذشته افزایش نرخ ارز در کشور نداشتیم و تورم جمع‌شده در این دو سال حدود ۱۰۰ درصد بوده و تورم آمریکا در این ۲ سال به ده درصد هم نمی‌رسد بنابراین قیمت ارز حدود ۹۰ درصد سرکوب مالی شده است. به همین خاطر است که تراز بازرگانی هم منفی شده چراکه با این قیمت دلار هر کالایی وارد شود صرفه اقتصادی دارد. اگر کالا با ارز نیمایی که فاجعه ارز ۴۲۰۰ را تکرار کرده است وارد کنید که سود آن بیشتر خواهد بود.
دارابی می‌افزاید: در مقطع امروز نرخ دلار باید خود را با نرخ تورم و رشد نقدینگی هماهنگ کند و بعید است که بازارهای دیگر از جمله بازار سرمایه بتوانند جلوی این رشد را بگیرند.
وی اظهار می‌کند: اما در آینده اگر دولت و بانک مرکزی بتواند انضباط مالی روی کسری بودجه، رشد نقدینگی و… داشته باشد بازارهای مالی می‌توانند مانع بروز تورم در سایر بازارها شوند.
اما در حال حاضر و با رشد نقدینگی چنین چیزی دشوار است. آنچه امروز در بازار ارز می‌بینیم نتیجه اشتباهات گذشته است.
این کارشناس مالی یادآور می‌شود: «اگر توافق برای رفع تحریم‌ها محقق نشود و منابع به گونه‌ای نباشد که بتوانیم نقدینگی را مهار کنیم با توجه به اختلاف تورم ایران و آمریکا، سرکوب نرخ دلار خود باعث فرار سرمایه خواهد شد و میزان واردات را افزایش می‌دهد.»
آینده بازار سرمایه چه خواهد شد؟
دارابی همچنین در پاسخ به این سوال که بازار سرمایه می‌تواند دوباره به مقصد مهم سرمایه‌گذاری تبدیل شود یا خیر، می‌گوید: بخش عمده اعتمادسازی در بازار به مسائل بنیادی برمی‌گردد. اگر سیاست‌های اشتباه اصلاح نشود چندان نمی‌توان خوش‌بین بود. در حال حاضر وضعیت بدی در خصوص نرخ بهره داریم که در ماه‌های آینده به تورم شدید ناشی از کمبود کالا منجر خواهد شد. چراکه بنگاه‌های ما سرمایه در گردش لازم را ندارند و تامین سرمایه در گردش با نرخ ۳۰ درصدی بی‌معنا است و کاهش تولیدات را خواهیم داشت که همین سبب گرانی بیشتر خواهد شد.
وی می‌افزاید: از سوی دیگر نرخ‌گذاری دستوری و دلار نیمایی که ضربه بیش از دلار ۴۲۰۰ تومانی به اقتصاد وارد کرد مزید بر علت شده است. متاسفانه ما وارد یک چرخه یادگیرنده نیستیم بلکه در حال تکرار اشتباهات گذشته هستیم.
دارابی تاکید می‌کند: اگر این اشتباهات جبران شود می‌توان امید داشت که چرخه اقتصادی بنگاه‌ها بچرخد و از سوی دیگر وضعیت مردم بهتر شود که در این شرایط بازار سرمایه نیز رونق بیشتری خواهد داشت.
- 18
- 2
