سقط جنین بعد از ۱۸ هفتگی در هیچ یک از شرایط، قانونی محسوب نمی شودسقط جنین چیست؟
سقط جنین از بین بردن بافت حاملگی، جنین و جفت از رحم است. بطور کلی، اصطلاحات جنین و جفت پس از هشت هفته بارداری استفاده می شود. سقط جنین برای پایان دادن به حاملگی های پرخطر استفاده می شود. سقط جنین همچنین برای پایان دادن به بارداری زمانی که آزمایشات نشان می دهد که جنین غیر طبیعی است، استفاده می شود. اکثراً سقط جنین در ۱۲ هفته نخست بارداری انجام می شود.
هرچند اکثراً به لحاظ فنی و تخصصی، پایان یافتن بارداری به واسطهٔ جراحی یا خارج کردن جنین یا رویان از رحم را سقط جنین (Abortion) می گویند. مرگ جنین در صورتیکه به صورت خود بخود رخ می دهد به آن سقط خودبه خودی (ناخواسته) گفته می شود. افتادن بچه یا سقط جنین، دفع جنین از بدن مادر پیش از هفته بیستم بارداری با وزن زیر ۵۰۰ گرم است. اگر جنین پس از ۲۰ هفتگی از بدن مادر دفع شود به آن مرده زایی (stillbirth) می گویند.
انواع سقط جنین
پژوهش ها نشان میدهند که تقریباً بین ۱۰ تا ۲۵ درصد از بارداری ها به سقط جنین منجر می شود ولی خیلی از بانوان به این دلیل که احساس گناه یا شرم می کنند، سقط جنین را از دوستان و اعضای خانواده خود مخفی نگه می دارند. در واقع برای بانوانی که تجربه انواع سقط جنین داشته اند، شانس موفقیت در بارداری بعدی ۸۰ درصد است. در مراحل گوناگون دوران بارداری، انواع مختلفی از سقط جنین رخ می دهد که نوع آن، بستگی به زمان وقوع این اتفاق داشته و علائم متفاوتی را نشان خواهد داد. به همین علت، هر کدام از این زنان امکان دارد نیاز به درمان خاصی، به منظور رفع مشکل سقط جنین داشته باشند. برای سهولت در مطالعه منابع علمی انواع سقط جنین را به چند گروه تقسیم کرده اند:
۱- سقط جنین خود به خودی
۲- سقط جنین عمدی
۱- انواع سقط جنین خود به خودی
بروز سقط جنین در بانوان اکثرا به صورت خودبخودی اتفاق می افتد مگر این که سقط بطور عمدی انجام شود. هنگامی که سقط جنین خودبخودی بدون استفاده از راه های دارویی یا مکانیکی برای تخلیه رحم صورت ميگیرد به آن سقط جنین خودبخودی اطلاق می شود. در این حالت بعد از مرگ جنین در داخل رحم، خونریزی در داخل بافت رحم اتفاق می افتد و جنین از دیواره رحم جدا می شود و انقباضات رحم را تحریک کرده که در آخر منجر به دفع محصولات حاملگی و یا همان سقط جنین می شود. در بانوان باردار تمامی این مراحل ذکر شده در بالا به دنبال هم اتفاق نمی افتد و امکان دارد هر زن در یکی از این مراحل متوقف شده و دچار خونریزی شود به همین علت سقط جنین خودبخودی به موارد ذیل تقسیم بندی می شود:
سقط جنین خود به خود معمولا عارضه ای دنبال ندارد>> سقط کامل جنین:
در سقط کامل جنین، کل بافت جنینی از رحم مادر باردار خارج می شود. بعضی از علائم مشترک سقط کامل جنین در زنان عبارتند از: بروز درد شدید شکم، خونریزی سنگین واژینالی و خارج شدن بافت های جنین از رحم مادر باردار. البته، جالب است بدانید که در این مدل سقط جنین، درد و خونریزی پس از خروج کامل بافت های جنین و جفت آن، به سرعت تقلیل می یابد. در آخر، یادتان باشد که انجام تست اولتراسوند، وقوع سقط کامل را در بدن یک زن باردار به وضوح نشان خواهد داد.
>> تهدید به سقط جنین:
خونریزی واژینال و درد و انقباضات رحم (به صورت درد در زنی که در دوران بارداری است احتمال سقط جنین را مطرح می کنند این حالت را اصطلاحات تهدید به سقط می نامند که در آن دهانه رحم باز نشده است و با استراحت و درمان محافظه کارانه میتوان از آن جلوگیری کرد.)
>> سقط جنین ناقص:
در سقط جنین ناقص دهانه رحم کاملاً باز بوده و خونریزی زیاد و دردهای انقباضی در زیر شکم وجود دارد در این حالت مقداری از محصولات حاملگی دفع شده ولی چون میزان زیادی از این محصولات در رحم باقی می ماند سقط ناقص است.
>> سقط جنین اجتناب ناپذیر:
بخاطر بسپارید که سقط جنین اجتناب ناپذیر با بروز خونریزی واژینالی ناخواسته و درد شکمی در بدن زنان همراه بوده و امکان دارد در تمامی بارداری ها پیش آید. این نوع سقط جنین منجر به انقباض کانال سرویکس رحمی زنان باردار شده و نشان می دهد که بدن مادر در حال از دست دادن جنین می باشد. بعضی از علائم مشترک سقط جنین اجتناب ناپذیر در بدن زنان عبارتند از: خونریزی شدید و گرفتگی شدید عضلات شکمی.
>> سقط جنین فراموش شده:
در سقط جنین کامل به دنبال خونریزی قبلی که رخ داده است محتویات رحم بطور کامل خارج شده است. در سقط فراموش شده جنین مرده است ولی برای مدتی (حتی ماه ها) در رحم باقی مانده و هنوز دفع نشده است در این حالت علائم بارداری هم ناپدید شده اند ولی احتمال ابتلا به عفونت شدید مادر را تهدید می کند.
>> سقط جنین مکرر:
بیش از سه سقط جنین پشت سر هم را که احیانا در اثر یک علل مشترک رخ داده سقط جنین مکرر گویند. در موارد تهدید به سقط جنین مقدار خونریزی زنانه و درد شكمی بسیار کم، علائم بارداری پا بر جا و حاملگی امکان دارد ادامه یابد.
۲- سقط جنین عمدی
سقط جنین عمدی، به معنای ختم حاملگی با دارو یا عمل جراحی قبل از زمانی است که جنین بتواند زنده متولد شود این سقط جنین به دو گروه تقسیم می شود: ۱- سقط درمانی ۲- سقط جنین غیر قانونی. از آنجایی که سقط جنین در برخی موارد جهت جلوگیری از صدمات جدی یا دائمی به مادر یا جهت حفظ زندگی یا سلامت مادر قابل اجرا میباشد بنابراین سقط جنین عمدی از سال ۱۹۷۳ تا به حال مرجعیت پیدا کرده است.
>> سقط درمانی:
سقط درمانی یکی از انواع سقط جنین عمدی بوده که به منظور حفظ سلامت مادر در موارد ذیل انجام می شود:۱- این نوع سقط جنین هنگامی که ادامه حاملگی، زندگی مادر را به خطر می اندازد یا شدیدا به سلامت او آسیب وارد می کند انجام می شود. زمانی که ادامه بارداری منجر به تولد نوزادی با ناهنجاریهای فیزیكی شدید یا عقب ماندگی ذهنی می گردد سقط جنین انجام می شود.
زنان با سقط جنین مکرر باید تحت معاینات پزشکی قرار گیرند>> سقط جنین غیر قانونی:
سقط جنین ناخواسته یا غیرعمدی، خروج ناخواسته رویان یا جنین قبل از هفتهٔ بیستم تا بیست و دوم بارداری است. اگر بارداری قبل از سی و هفت هفته خاتمه یابد و منجر به تولد نوزادی زنده گردد، «تولد زودرس» یا «پیش از موعد» تلقی می شود. جنینی که بعد از حیات یافتن، در رحم یا در زمان وضع حمل بمیرد، عموماً با اصطلاح «جنین مرده به دنیا آمد» شناخته می شود.
تولد قبل از موعد و زایمانِ جنین مرده، عموماً سقط جنین تلقی نمی شوند، هرچند استفاده از این اصطلاحات گاهی با یک دیگر هم پوشانی پیدا می کند. تنها ۳۰ تا ۵۰ ٪ از لقاح ها، سه ماهه اول را با موفقیت پشت سر می گذارند، حجم قابل توجهی از آن دسته از لقاح ها که به نتیجه نمی رسند، قبل از آن که زن از عمل لقاح باخبر شده باشد، از بین میروند و خیلی از بارداری ها قبل از آنکه پزشکان توانایی تشخیص رویان را داشته باشند خاتمه می یابند.
در بررسی از حداقل ۵۰ ٪ از بارداری های زود خاتمه یافته، رایج ترین علت سقط جنینِ غیرعمدی در طول سه ماهه نخست بارداری، اختلال های کروموزومی است، از جمله دیگر دلایل میتوان به بیماری های عروقی (همچون لوپوس)، دیابت، سایر مشکلات هورمونی، عفونت و اختلال های رحمی اشاره کرد. بالا رفتن سن مادری و سابقه بیمار در سقط غیرعمدی جنین، بعنوان دو عامل اساسی مرتبط با افزایشِ ریسکِ سقطِ غیرعمدی شناخته می شوند. سقط جنین غیرعمدی، همچنین امکان دارد در نتیجه تروما یا ضربه اتفاقی هم رخ دهد.
نشانه های سقط جنین
- نخستین و طبیعی ترین نشانه سقط جنین لکه بینی یا خونریزی از واژن است. شایع ترین علامت سقط جنین ایجاد خونریزی پس از به تأخیر افتادن قاعدگی به بازه زمانی یک تا دو هفته و پس از انجام تست بارداری و مثبت بودن نتیجه آن است.
- انقباضات دردناک شکمی و یا کمری دومین علامت سقط جنین است.
علائم سقط ناخواستۀ جنین
در صورت داشتن هر یک از علایم زیر، شخص امکان دارد دچار سقط ناخواستۀ جنین شده باشد و هرچه سریع تر باید برای تشخیص زودتر مشکل به پزشک مراجعه کند؛ اگرچه این علائم لزوماً به معنای سقط ناخواستۀ جنین نیست:
- خونریزی واژینال مثل دوران قائدگی یا لکه بینی
- درد شکمی کم یا گرفتگی عضلات
- ناراحتی و حساسیت در سینه ها
- کمردرد
- تغییرات هورمونی
از جمله مهم ترین علائم سقط جنین، خونریزی از واژن استبررسی علل سقط جنین
- بارداری مولار:
یکی از علل سقط جنین حاملگی مولار است. نکته بسیار مهم در خصوص حاملگی پوچ یا مولار آن است که بر خلاف تصوری که نسبت به این نوع بارداری ها در زنان وجود دارد و آنان را نسبت به امکان بارداری های بعدی شان دچار شک می کند، اینست که نه تنها زنان بعد از طی دوره درمان کامل این بیماری میتوانند باردار شوند، بلکه حتی به دنبال بدخیم شدن این بیماری و طی دوره شیمی درمانی هم امکان بارداری مجدد در اغلب موارد وجود دارد.
- بارداری مولار جزئی:
این اتفاق زمانی می افتد که کروموزوم های مادر باقی می مانند، ولی برای پدر نیز دو مجموعه از کروموزوم ها را تامین می کند. این سبب اختلالات جفت و یک جنین غیرعادی می شود. بارداری مولار جزئی نیز، یکی دیگر از علل سقط جنین است.
- شرایط سلامتی بیرونی:
شرایط سلامتی بیرونی، عادات زندگی و شرایط اساسی ممکن در رشد جنین است، به ویژه در سه ماهه دوم، که اخلال ایجاد می کند. ورزش و آمیزش جنسی باعث سقط جنین نمی شوند. کار کردن به جنین صدمه نخواهد زد، مگر این که در معرض مواد شیمیایی مضر و یا تشعشع قرار داشته باشید.
روشهای تشخیص سقط جنین
شایعترین علامت و نشانه سقط جنین وجود خونریزی واژینال می باشد. خونریزی واژینال در زنان حامله در ابتدای بارداری ۴ علت شناخته شده دارد که عبارتند از:
۱- بچه انداختن یا سقط جنین
۲- حاملگی خارج رحمی
۳- بیماری جفت (بچه خوره یا مول)
۴- ضایعه بافت دهانه رحم یا مهبل
بروز هرگونه خونریزی واژینال در زنان باردار غیر طبیعی است و بایستی علت خونریزی واژینال توسط پزشک یا ماما بررسی شود ولی در اغلب موارد خونریزی در سه ماهه نخست حاملگی نشانگر سقط جنین می باشد.
سقط جنین نشانگر باز شدن دهانه رحم و بخش کوچکی از بافت های جنینی از مجرای رحم استعوامل مؤثر در افزایش احتمال سقط جنین
از عوامل مؤثر در افزایش احتمال سقط جنین عبارتند از سن، بیماری های مزمن، وجود سابقۀ سقط جنین، سابقۀ نقص های مادرزادی یا مشکلات ژنتیکی، مشکلات رحم یا دهانۀ رحم، مصرف دخانیات، مواد مخدر یا نوشیدنی های الکلی، عفونت، مصرف داروها، عواملی در رابطه با پدر، سموم محیطی، چاقی و وزن زیاد، آزمایش های غربالگری تشخیصی تهاجمی.
ایمنی سقط جنین
خطرات بهداشتی سقط جنین بستگی به این دارد که آیا شیوه انجام، بدون خطر یا غیربهداشتی است. سازمان جهانی بهداشت، سقط جنین ناامن را روشی تعریف می کند که افراد غیر ماهر، با وسایل خطرناک یا در مراکز غیر بهداشتی انجام می دهند. سقط جنینی که در کشورهای توسعه یافته مطابق با قوانین انجام می شود، جزء کم خطرترین عمل های پزشکی است. در کشور آمریکا، خطر مرگ مادران از سقط جنین ۰٫۵۶ در هر صد هزار سقط جنین است و حدود ۱۲٫۵ بار امن تر از زایمان (۷٫۰۶ مرگ و میر مادران در هر صدهزار تولد زنده) می باشد. خطر مرگ و میر مرتبط با سقط جنین با افزایش سن حاملگی بالا می رود، ولی هنوز پایین تر از زایمان در ۲۱ هفتگی بارداری است.
بعد از سقط جنین، چه زمانی میتوان حامله شد؟
بهتر است پس از سقط جنین اندکی صبر کنید. چه خودبخود سقط کرده باشید و چه بافت را برداشته باشید، طی ۴ تا ۶ هفته بعد مجدداً قاعده می شوید. برخی پزشکان می گویند که پس از این مدت مجدداً میتوانید باردار شوید، ولی بعضی دیگر توصیه می کنند که یک دوره قاعدگی دیگر را هم بگذرانید تا زمان بیشتری برای بهبود جسمی و روحی داشته باشید.
خطرات سقط مکرر جنین با قرص و آمپول
* سوراخ شدن رحم:
۲ تا ۳ درصد زنانی که سقط جنین می کنند در معرض خطر سوراخ شدن رحم قرار دارند. خیلی از این جراحات تشخیص داده نشده و درمان نشده باقی می مانند مگر اینکه معاینه لاپاراسکوپی توصیه و انجام شود.
* پارگی های دهانه رحم:
پارگی های دهانه رحم که نیازمند بخیه زدن هستند، در حداقل یک درصد سقط جنین سه ماهه نخست بارداری رخ می دهد. پارگی های کوچک تر که درمان نمی شوند، در طولانی مدت به تخریب سیستم باروری منجر می شوند. آسیب دائمی دهانه رحم امکان دارد به شل شدن دهانه رحم، زایمان زودرس و عوارض زایمان منجر شود. خطر تخریب دهانه رحم در سقط های سه ماهه دوم بارداری و در مواردی که از لامیناریا برای اتساع دهانه رحم استفاده نمی شود، بیشتر می گردد.
سقط جنین با آمپول فقط زیر نظر متخصص
عارضه های سقط جنین با آمپول بیش از سقط جنین با قرص است و معمولاً زودتر از قرص عمل می کند. در سقط با این روش ۲ آمپول پروستاگلندین به فاصله یک ساعت از هم عضلانی تزریق می گردد که زن باردار بعد از یک تا دو ساعت دچار درد و پیچش شکم همراه با خونریزی و سقط جنین می شود.
موادغذایی که باعث سقط جنین میشود:
۱. زعفران یکی از مواد غذایی سقط جنین:
زعفران یکی از معروفترین گیاهان دارویی است که منجر به سقط جنین می شود. باید توجه کرد که زعفران هم در مقادیر بالا دارای سمیت است بنابراین باید مصرف آن کنترل شده باشد. برای سقط جنین با زعفران، میتوان میزان ۱ تا ۲ گرم زعفران را در یک استکان آب گرم خیس کرده و روزی ۳ تا ۴ مرتبه به مقدار ۱ تا ۲ قاشق از این عصاره خورد.
۲. سقط جنین با مصرف تخم شوید:
دانه های گیاه شوید از قدیم الایام در بین زنان ایرانی برای سقط جنین شناخته شده است. استفاده از تخم شوید برای سقط جنین احیانا به علت تحریک هورمونهایی است که منجر به آغاز سیکل قاعدگی و حرکات انقباضی رحم می شوند.
به طور معمول خونریزی های ناشی از سقط جنین دو تا سه روز به طول خواهد انجامید۳. پونه از دیگر مواد غذایی که باعث سقط جنین:
پونه هم یکی از گیاهان مؤثر برای القای سقط جنین است. این گیاه میتواند بعنوان یک سم قدرتمند عمل کند و بنابراین باید با دقت فراوان مصرف شود. هرگز نباید اسانس آن را به صورت خوراکی مصرف کرد. برای تنطور، ۲۰ تا ۴۰ قطره آن را در هر ۳ تا ۴ ساعت مصرف کنید. همچنین میتوانید هر ۳- ۴ ساعت یک کپسول پونه سایز #۰ را مصرف کنید.
سقط جنین با شیاف
شیاف میزوپروستول و پریستون باعث سقط جنین میشود.
عوارض جدی سقط جنین
خونریزی، عفونت، شوک باکتریال (شوکی که در اثر عفونت به وجود می آید) از عوارض سقط جنین می باشند. همینطور خطر مرگ و میر مادر به دنبال سقط جنین وجود دارد. در بیمارانی که سابقه یک بار سقط جنین داشته اند احتمال سقط جنین در بارداری بعدی آن ها حدود ۲۰% است.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 15
- 3
