طلاق رجعی چیست؟
در طلاق رجعی، کلمه «رجعی» از رجوع به مفهوم بازگشت می آید و به این معناست که در طلاق رجعی بعد از طلاق تا پایان مدت عده برای شوهر حق رجوع و بازگشت به حالت زوجیت وجود دارد.
در طلاق رجعی مرد میتواند تا هنگامی که عده پایان نیافته، بدون انشای عقد نکاح جدید به همسر خود رجوع نماید. به این چنین طلاقی، طلاق رجعی و به چنین زنی مطلقه رجعیه گویند. بازگشت مرد بسوی همسر خود در چنين طلاقی امکان دارد با ادای لفظ یا انجام فعلی صورت گیرد.
در طلاق رجعی، رابطه ی زوجیت با طلاق منحل می شود، ولی به حکم شرع و قانون مدنی تا هنگامی که زن در عدّه است، آثار ناشی از زوجیت یعنی حقوق و تکالیف ناشی از ازدواج تاجایی که مغایر با طلاق نباشد، ادامه پیدا می کند.
بر اساس این ماده ۱۱۴۸، در طلاق رجعی برای شوهر در زمان عده حق رجوع است؛ بدین ترتیب در طلاق رجعی، شوهر میتواند از طلاق منصرف شود و در صورت انصراف که همان رجوع نام دارد، رابطه ازدواج قبلی همانطور که بوده ادامه پیدا می کند و نیازی نیست مجدداً، با هم ازدواج کنند.
احکام طلاق رجعی
در طلاق رجعی، رجوع، مختص زمان عده است و به دو روش میتواند انجام شود: اول این که مرد سخنی بگوید که بیانگر این باشد که زوجه را مجدداً همسر خود قرار داده است؛ دوم آنکه عملی انجام دهد که از آن، رجوع به همسرش فهمیده شود؛ مثل بوسیدن و امیزش با زوجه.
در طلاق رِجعی، تا هنگامی که زن در عده طلاق است، تمامی احکام زوجیت بین زوجین برقرار است؛ ولی برای مرد لمس کردن همسر و آمیزش با او بدون قصد رجوع حرام است. برخی از احکامی که میان زوجین برقرار است:
- زوجین از یکدیگر ارث می برند.
- زن بی اجازه همسرش نمی تواند از خانه خارج شود.
- مرد حق ازدواج با خواهر زن را ندارد.
- در صورت رجوع مرد، زن باید از او تمکین کند.
برای رجوع کردن ضروری نیست مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، بلکه درصورتی که بدون این که کسی بفهمد خودش رجوع کند، رجوعش صحیح است، ولی اگر پس از تمامی عدّه مرد بگوید که در عدّه رجوع نموده ام و زن تصدیق نکند، لازم است مرد ادعای خود را اثبات نماید.
موارد حقوقی طلاق رجعی
طلاق رجعی در ماده ۱۱۴۸ قانون مدنی به صورتی است که در طلاق رجعی برای شوهر در مدت عده حق رجوع وجود دارد تعریف شده است. طلاق بر دو قسم بائن و رجعی تقسیم می شود. طبق ماده ۱۱۴۴ قانون مدنی، طلاق بائن در مقابل طلاق رجعی، به طلاقی گفته می شود که برای مرد که حق طلاق با او بوده است و بعد از ثبت طلاق حق رجوع نباشد به عبارت ديگر بعد از ثبت طلاق بائن امکان رجوع برای مرد وجود ندارد.
بر اساس شواهد بسیار و ماده ۸ قانون امور حسبی، زن مطلقه رجعیه در حکم زوجه دانسته شده است. این حکم آثار بسياري دارد. مثلاً رابطه نامشروع زن در مدت عده در حکم رابطه داشتن زن شوهردار است. بدین ترتیب در صورتیکه زن یا مرد مرتکب زنا شوند، به مجازات زنای محصنه ( سنگ سار) محکوم می شوند.
بر اساس ماده ۱۱۰۹ قانون مدنی " نفقه مطلقه رجعیه در زمان عده بر عهده شوهر است، مگر اینکه طلاق در حال نشوز واقع شده باشد ؛ لیکن در حالتی که عده از جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد، زن حق نفقه ندارد، مگر در صورت حمل از شوهر خود که در اینصورت تا زمان وضع حمل نفقه خواهد داشت.
بر اساس ماده ۹۴۳ قانون مدنی " اگر شوهر زن خود را به طلاق رجعی مطلقه کند، هر یک از آنها که پیش از انقضای عده بمیرد دیگری از او ارث می برد، لیکن اگر فوت یکی از آن ها پس از انقضای عده بوده و یا طلاق بائن باشد، از یکدیگر ارث نمی برند" .
۶ نکته مهم در مورد طلاق رجعی
۱- در طلاق رجعی زن همچنان در حکم زوجه مرد است و مرد مکلف به ایفای تکالیفی دربرابر زن خود میباشد .
۲- زن در صورتی که عده نداشته باشد، میتواند فورا با مرد دیگری ازدواج کند ؛ ولی در صورتی که طلاق از نوع رجعی باشد، زن باید تا پایان مدت عده صبر کند و بعد از آن ازدواج کند.
۳- در عدّه طلاق رجعى زن محرم شوهر است و رعایت حجاب بر او لازم نیست.
۴- در صورتیکه زن بگوید عدّه ام تمام شده، از او قبول می شود مگر آنکه مورد تهمت باشد، که در اینصورت ـ بنا بر احتیاط واجب ـ قبول نمیشود، به عنوان مثال اگر ادعا کند که در یک ماه سه مرتبه خون دیده ادعای او تصدیق نمیشود، مگر آنکه نزدیکانش از زنان تصدیق کنند که عادت ماهانه او این طور بوده است.
۵- هزینه کفن مطلقه رجعیه برعهده شوهر است.
۶- اگر شوهر فوت نماید، مطلقه رجعیه باید عده وفات نگهدارد.
گردآوری: بخش زناشویی سرپوش
- 10
- 6