آیا زردی در بزرگسالان خطرناک است؟

یرقان بیماری است که به­دلیل افزایش بیلی روبین در خون به­ وجود می­آید و با نشانه ­هایی مثل زردشدن پوست، زردشدن سفیدی چشم و خارش همراه است.

اما با توجه به اینکه این بیماری بیشتر در نوزادهای تازه به­دنیا آمده دیده می­شود، خیلی از بزرگسالان با ابتلا به آن دچار این سوال می­شوند که زردی تا چه اندازه می­تواند خطرناک باشد؟ راه­ های درمان آن چیست؟

برای پاسخ به این دسته از سوالات در این مقاله با ما همراه باشید تا شما را با عوامل به­وجود آمدن زردی در بزرگسالان آشنا کنیم و به این سوال مهم بپردازیم که آیا در صورت عدم توجه به درمان این بیماری، زندگی فرد تهدید می­شود یا خیر؟

معرفی بیماری یرقان

زردی پوست و چشم در بزرگسالان از نشانه بیماری­های زمینه­ای است که در اکثر مواقع به کبد و صفرا ارتباط دارد. علت بروز این بیماری می­تواند بستگی به عواملی مثل انسداد مجرای صفراوی، تجزیه گلبول‌های سفید خون، اختلال در عملکرد کبد یا مصرف برخی داروها داشته باشد.

از نشانه­ های ابتلا به این بیماری باید به خارش پوست، دردی که در ناحیه بالا و سمت راست شکم حس می­شود، تب و کاهش پیداکردن وزن اشاره کرد. زردی پوست معمولا در نوزادان به­خودی خود برطرف می­شود. اما در شرایطی بدون کمک­گرفتن از فتوتراپی قادر به درمان این عارضه در نوزادها نخواهید بود.

دقت داشته باشید که این بیماری در اول راه نشانه­ های خاصی ندارد. لازم به ذکر است که اگر بزرگسالان به زردی پوست و چشم دچار شوند و برای آن اقدام نکنند، متاسفانه با آسیب­های مغزی نیز مواجه خواهند شد. باید اضافه کنیم که در صورت طولانی­ مدت شدن این بیماری، احتمال مرگ بیمار نیز وجود دارد.

بیماری یرقان چه نشانه­ هایی دارد؟

بیماری زردی در بزرگسالان به ­صورت کوتاه­مدت و بلندمدت بروز می­کند. زردی­های موقتی به­دلیل وجود عفونت رخ می­دهند و دارای نشانه ­های زیر هستند:

-  تب و لرز

-     درد شکم

-     اسهال

-     بی­حالی

-     کم­شدن اشتها

-    ادرار تیره و مدفوع روشن

-     خارش پوست

-     زردشدن سفیدی چشم

درصورتی­که این علائم درمان نشوند، نشانه ­های دیگری مثل کاهش وزن شدید در بیمار بروز می­کند. به همین دلیل در این شرایط و برای زمان­هایی که تب بالا می­رود و شاهد تورم، نفخ و اتساع شکم هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

چرا به یرقان دچار می­شویم؟

بیلی روبین ماده­ای است که توسط کبد به­وجود می­آید. این ماده طی فرآیند از بین­رفتن گلبول­های قرمز قدیمی توسط کبد تشکیل می­شود. در زمانی که بیلی روبین از طریق مجرای صفراوی به کیسه صفرا و از آنجا به روده راه پیدا می­کند و همین موضوع باعث می­شود که این ماده در فرآیند هضم غذا دخالت داشته باشد.

بیلی روبین سمی است و اگر به­مقدار زیادی در روده پیدا شود، فرد دچار زردی شده و با عارضه­ های خیلی جدی مثل مرگ روبه­رو می­شود. اما سوال اینجاست که در چه شرایطی، این ماده بیشتر از زمان معمولی ترشح می­شود؟

ماده بیلی روبین در صورت انسداد کیسه صفرا یا مجاری صفراوی، مشکلات و بیماری­های مربوط به کبد و در نهایت افزایش پیداکردن تعداد گلبول­های قرمز خون بیشتر ترشح می­شود. البته لازم به ذکر است که مبتلاشدن به هپاتیت ویروسی و خود ایمنی از دیگر دلایلی هستند که فرد را دچار زردی می­کنند.

دقت داشته باشید که برخی بیماری­های دیگری وجود دارند که پیش­زمینه بروز بیماری زردی هستند. از مهم­ترین آنها می­توان به سرطان کبد، سندروم ژیلبرت، تالاسمی، زخم کبدی، سرطان پانکراس، کم­خونی، تب زرد و پانکراتیت حاد اشاره کرد.

معرفی انواع زردی

بیماری زردی به ۴ دسته مجزا تقسیم­بندی می­شود که شامل موارد زیر هستند:

-  زردی انسدادی یا زردی ناشی از صفرا: زمانی که مجرای صفرا دچار انسداد می­شود، بیلی روبین به­جای واردشدن به روده، مجبور به طی­کردن مسیر بازگشت به طرف کبد و جریان خون است که همین امر باعث بروز یرقان می­شود.

-  هپاتوسلولار: کسانی که عادت به مصرف الکل دارند یا به انواع هپاتیت کبد و زخم این عضو دچار هستند، در معرض ابتلا به هپاتوسلولار قرار گرفته­اند. در واقع وجود این بیماری باعث اختلال در تجزیه بیلی روبین می­شود.

-   همولیتیک: زردی همولیتیک به­علت کم­خونی و همولیز سریع گلبول‌های قرمز ایجاد می­شود. در واقع مشکل اصلی این بیماری تخریب و تجزیه پیش از موعد گلبول‌های قرمز خون است که همین امر سرعت تولید گلبول­های قرمز و جایگزین­شدن آنها با نمونه­ های مرده را کند می­کند.

-  عوارض داروها: گاها دیده می­شود که افراد برای درمان برخی بیماری­های دیگر مجبور به مصرف دارو شوند. در این شرایط ممکن است برخی داروها، متابولیت‌های خطرناکی برای کبد تولید کنند و در نهایت موجب بروز زردی در فرد شوند.

راه­های درمان زردی را بشناسید

یرقان و راه های درمان آن از جمله موضوعاتی هستند که افراد زیادی به پیداکردن سوالات مربوط به آنها کنجکاوی نشان می­دهند. اما باید بگوییم که زردی به­عنوان نشانه­ های بیماری­های کبدی مختلف در نظر گرفته می­شود و خود نمی­تواند یک عارضه مجزا باشد.

با این حال در رابطه با روش­های درمان آن باید گفت که خارش­های پوستی ناشی از زردی با خوردن داروی کلستیرامین برطرف خواهند شد. از طرف دیگر اگر موضوع مربوط به کم­خونی باشد، پزشک با تجویز قرص­ آهن و ایجاد تغییر در رژیم غذایی بیمار، این مشکل را برطرف خواهد کرد. همچنین لازم به ذکر است که داروهای ضدویروسی یا استروئیدی برای مشکلات مربوط به هپاتیت تجویز می­شوند.

علاوه­بر این­ها ذکر این نکته مهم است که گاهی استفاده از روش­های خانگی و برخی خوراکی­ها، قادر به ایجاد تاثیرات درمانی هستند. به همین دلیل می­توانید موادغذایی که در ادامه آورده­ایم را برای مقابله با یرقان مورد استفاده قرار دهید:

- سیر

- زنجبیل

- آب نیشکر

- آبلیمو

- ماست

- گوجه فرنگی

- ماءالشعیر

- پونه کوهی

- انگور سبز

- شیر بز

- ویتامین D

- ریحان

- روغن رزماری

جمع ­بندی

یرقان یا زردی پوست بیماری است که ارتباط مستقیمی با ماده­ای به­نام بیلی روبین دارد. این ماده سمی است و در صورت زیاد ترشح­شدن، می­تواند وارد روند هضم غذا شود. از طرف دیگر اگر فرد به انسداد مجرای صفرا مبتلا باشد، متاسفانه بیلی روبین به کیسه صفرا باز گشته و مشکلات جدی را به­بار می­آورد.

زردی با نشانه­ هایی مثل تب، کاهش وزن، دل درد، تغییر رنگ سفیدی چشم، اسهال، خونریزی و سریع کبودشدن، خارش پوست، مریضی و بی­حالی همراه است و درصورتی­که در بزرگسالان بروز دهد و درمان نشود، می­تواند مشکلاتی مثل اختلالات مغزی یا حتی مرگ را در پی داشته باشد.