افراد خودشیفته
یکی از انواع اختلالات شخصیت، تحت عنوان اختلال شخصیت خودشیفته شناخته میشود. افرادی که با اختلال شخصیت خودشیفته رو به رو هستند؛ در ذهنشان تصویری اغراقامیز و تحریف شده از خود دارند و علاوه بر احساس کاذب اعتماد به نفس و مهم دانستن خود، نیاز دارند تا از جانب دیگران، بیش از حد ، مورد توجه قرار گیرند ولی خودشان به افراد دیگر ، احساس توجه و همدلی خاصی ندارند و در روابطشان از آشفتگی رنج می برند. جالب است بدانید که عزت نفس افراد خودشیفته برخلاف اعتماد به نفس بیش از حدشان، شکننده و اسیب پذیر است.
اختلال شخصیت خودشیفته در حیطه های مختلف زندگی، باعث بروز مشکلاتی می شود که از آن ها می توان به روابط عاطفی، کار، تحصیل و یا امور اقتصادی اشاره کرد. اگر افرادی که با اختلال شخصیت خودشیفته مواجه می شوند، در حد نیازشان محبت و توجه دریافت نکنند؛ مأیوس و ناراحت می شوند. همچنین امکان دارد که گاهی اوقات، روابط آن ها از نظر خودشان با دیگران رضایتبخش نباشد؛ افراد خود شیفته خصوصیاتی همچون تفکر و رفتار مغرورانه، الگویی از خودمحوری، عدم همدلی و توجه به دیگران و نیاز بیش از حد به تحسین دارند. افراد مبتلا به این اختلال در نظر مردم دارای خصوصیاتی همچون مغرور، موزی، خودخواه، امر و نهی کن و خواستار تمجید می باشند. این طرز تفکر، دربرگیرنده ی تمامی زمینه های زندگی فرد خودشیفته میشود. افراد خود شیفته، مقاومت بسیاری دربرابر تغيير رفتار خود نشان میدهند ، حتی اگر برایشان مشکل ساز شود. با این که افراد دیگر از گذراندن اوقاتشان در کنار آنها احساس لذت ندارند.
نشانه های خودشیفتگی
- افراد خودشیفته احساس برتری نسبت به دیگران دارند و در این تصورند که در مقایسه با چنین افرادی از دستاوردهای بیشتری برخوردارند و میزان اگاهی آن ها نسبت به دیگران، بیشتر است.
- افراد خودشیفته مهارت خاصی در کنترل کردن دارند و از سایر افراد از لحاظ عاطفی سوءاستفاده می کنند. آن ها برای رسیدن به خواسته هایشان، نحوه ی استفاده از جذابیت خود برای جذب دیگران را می دانند.
- یکی از خصوصیات افراد خودشیفته اینست که به تحسین و اعتبار، نیاز دارند و در این تصورند که برای این که از جانب دیگران، درک شوند؛ بیش از حد خاص و منحصر به فرد هستند.
- افراد خودشیفته، احساسات و نیازهای دیگران را درک نمیکنند و قادر به شناسایی آن ها نیستند. آن ها صرفا میخواهند که مورد توجه دیگران قرار گیرند و بر این باورند که اگر احساسات خود را نشان دهند؛ ضعیف هستند.
- افراد خودشیفته، خصلت اسیب پذیربودن خود را از دیگران پنهان می کنند. آن ها از تصورات دیگران در مورد خود، واهمه دارند و برتر بودن نسبت به دیگران را در هر شرایطی دوست دارند.
دلایل ابتلا به اختلال شخصیت خودشیفته
>> خود شیفتگی آسیب پذیری افراطی است
افراد خودشیفته از قرار گرفتن در موقعیت های اسیب پذیر ، فرار می کنند. آن ها ترس از سواستفاده ی دیگران از نقاط ضعفشان را دارند. بنابراین سعی می کنند با رفتاری قوی و قدرتمند، ضعف هایشان را بپوشانند. چنین افرادی همیشه سعی در مخفی کردن احساسات خود از دیگران دارند و به همین خاطر رفتارشان با اطرافیانشان در اکثر اوقات، سرد است. یکی از خصوصیات افراد خودشیفته اینست که معمولاً اضطراب دارند؛ بدین دلیل که دارای احساسات زیادی می باشند و تفکر دیگران نسبت به آن ها بسیار مهم است.
>> شخصیت خودشیفتگی می تواند نتیجه گذشته یک فرد باشد
افراد خودشیفته میخواهند که بطور دائم توسط دیگران، مورد تائید قرار گیرند؛ بدین دلیل که در گذشته احساس ارزش نمی کردند یا رفتار دیگران با آن ها بگونه ای بوده که از ارزشمندترین و منحصربه فردترین افراد جهان محسوب می شده است. یکی از علل اصلی افراد خودشیفته، حد وسط نبودن خانواده در سخت گیری و آسان گیری به اندازه مشخص می باشد. آنچه که باعث تقویت علائم خودشیفتگی میشود شامل سبک های مختلف فرزندپروری و اقتدارگرا بودن والدین است. والدینی که قادر به درک ارزش فرزندشان نیستند و فرزندانی که توسط والدینشان، بیش از حد لوس شده و مورد تحسین قرار گرفته اند؛ شخصیت خودشیفته را در هنگام رشد فرزندشان پرورش میدهند در حالیکه والدین دسته اول باعث میشوند که کودک نسبت به دیگران، احساس کم بودن داشته باشد و نیازمند جلب توجه بیشتری باشد؛ والدین دوم در فرزند خود، شخصیت ایده آلی را بوجود می آورند.
پیش گیری از ابتلا به اختلال شخصیت خودشیفته
با توجه به نامشخص بودن علت ایجاد اختلال شخصیت خودشیفته، برای پیشگیری از بروز این اختلال، راه قطعی وجود ندارد ولی گاهی اوقات موارد زیر می تواند در درمان این اختلال، مؤثر باشد:
> والدین باید بلافاصله پس از اینکه در کودک خود، علایم مشکلات روانی را مشاهده کردند؛ نسبت به درمان این مشکل اقدام کنند.
> برای پیشگیری از ابتلا به اختلال شخصیت خودشیفته باید در کلاس های مهارت آموزی به صورت خانوادگی، شرکت کنید تا از این طریق، قادر به یادگیری روش های صحیح برای برقراری ارتباط و یا مقابله با مشکلات و پریشانی های روانشناختی باشید.
> شما می توانید با شرکت در کلاس های اموزش والدین و فرزندپروری و برخورداری از راهنمایی های روان شناس و یا مددکار اجتماعی از ابتلا به اختلال شخصیت خودشیفته پيشگيري کنید.
تشخیص اختلال شخصیت خودشیفته
بعضی از ویژگی های اختلال شخصیت خودشیفته، به انواع اختلالات شخصیت شباهت دارند و یکی از دلایل ابتلای افراد به چندین نوع اختلال به صورت همزمان ، همین امر میباشد که نمیتوان اختلال شخصیت خودشیفته را به راحتی تشخیص داد. درمانگر برای تشخیص گذاری قطعی، با فرد موردنظرش مصاحبه می کند و سوالاتی درخصوص موقعیت کنونی او در حیطه های کار، زندگی و روابط بین فردی و تاریخچه رشدی او میپرسد. گاهی وقت ها همین ارزیابی روانی باعث میشود که تعدادی از پرسشنامه تکمیل شود.
تشخیص اختلال شخصیت خودشیفته بعد از بررسی های لازم و به دست اوردن اطلاعات جامع، براساس معیارهای موجود در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی( DSM- 5) توسط متخصص صورت می گیرد. درواقع انجمن روانپزشکی آمریکا توانسته اند کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی را چاپ کنند.
درمان اختلال شخصیت خودشیفته
* روان درمانی:
اختلال شخصیت خودشیفته را نمیتوان به راحتی درمان کرد؛ بدین دلیل که درصورت تمایل به پیشرفت در کار، بیمار باید خصلت خودشیفتگی خود را ترک کند. پیشنهاد بعضی از روانپزشکان نظیر اتوکرنبرگ و هاینتس کوهوت، ارائه ی رویکردهای روانکاوانه است تا از این طریق، بیماران را اصلاح کنند ولی برای اطمینان از معتبر بودن چنین تشخیصی و یا بهترین روش های درمان، به پژوهش های بیشتری نیاز است. بعضی از بالینگران برای بیمارانشان، گروه درمانی را توصیه می کنند تا بیماران از این طریق قادر به یادگیری نحوه ی مشارکت با دیگران باشند و واکنشی همراه با همدلی تحت شرایط ایدهال ، نسبت به دیگران نشان دهند.
تنها زمانی که افراد خودشیفته با مشکلاتی همچون خود بزرگ بینی ، حساسیت بیش از حد به ارزیابی شدن از سوی دیگران و عدم همدلی از دیگران رو به رو می شوند؛ باید به سراغ روان درمان بروند. شناخت درمانی کمک می کند تا افراد خودشیفته بتوانند باورهای غلط یا خیال بافی های خود را جایگزین تمرکز روی تجربه های لذتبخش روزمره کنند. برای کمک به چنین افرادی باید از استراتژی های مقابله ای ، در جهت مواجه شدن با انتقاد دیگران و قبول آن، کمک گرفت که یکی از این استراتژی ها ریلکسیشن می باشد. از دیگر اهداف رواندرمانی می توان به کمک به افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته برای تمرکز بر احساسات دیگران اشاره کرد؛ بدین دلیل که میزان اسیب پذیرری چنین افرادی در مقابل دوره های افسردگی شدید، زیاد است. درواقع افسردگی چنین افرادی در سنین میان سالی، مورد رواندرمانی قرار می گیرد.
* دارودرمانی:
لیتیوم برای بیمارانی کاربرد دارد که چرخشهای سریع خلق از علائم بالینی آن ها به شمار برود. با توجه به اینکه افراد خودشیفته، قادر به تحمل طرد شدن نیستند و مستعد افسردگی هستند، توصیه میشود که از داروهای ضد افسردگی به خصوص داروهای سروتونرژیک برای درمان این بیماری استفاده کنند.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 19
- 4