هشدار ظریف درباره بروز جنگ میان ایران و آمریکا

در پی گنجاندن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در فهرست گروه‌های تروریستی وزارت خارجه آمریکا، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در نامه‌ای به همتایان خود در جهان، هشدار داده است که آمریکا در حال زمینه‌سازی برای جنگ با ایران است.

چند روز پیش، آمریکا، در اقدامی بی‌سابقه، نام سپاه پاسداران را به طور رسمی در لیست تروریستی خود قرار داد. ایران، در واکنش به این امر، فرماندهی مرکزی نیرو‌های مسلح آمریکا در خاورمیانه، معروف به «سنتکام»، را یک سازمان تروریستی اعلام کرد.

اقدامات متقابل تهران و واشنگتن، بار دیگر سطح تنش‌ها میان دو طرف را بالا برده است. به طوری که ظریف، در نامه‌ای کم‌سابقه، درباره احتمال بروز جنگ میان ایران و آمریکا هشدار داده است. این دیپلمات در نامه خود نوشته است: «در دنیای پس از جنگ جهانی دوم، همه ما پذیرفته‌ایم که هر اختلافی که تداوم آن بتواند صلح و امنیت بین المللی را به مخاطره بیافکند را از طرق مسالمت آمیز و در چارچوب حقوق بین الملل و منشور ملل متحد حل و فصل کنیم.».

اما طبق نامه ظریف، اقدام آمریکا در تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران، ساختار حل‌وفصل مسالمیت‌آمیز منازعات و اختلافات بین المللی را نابود می‌کند. امری که در صورت تداوم می‌تواند راه‌های حل‌وفصل تنش‌های فعلی میان ایران و آمریکا را به تقابل مستقیم نظامی محدود کند.

دیپلمات ارشد ایران در خصوص اقدام آمریکا علیه سپاه تصریح کرده است: «اثرات این عمل خطرناک صرفا محدود به فرسایش و نابودی تمامیت نظم جهانی در دراز مدت نمی‌شود بلکه این اقدام -که با تحریک و حمایت برخی عناصر ایدئولوژیک در دولت کنونی آمریکا و نیز معدودی رژیم‌ها در منطقه ما صورت گرفته - بخشی از یک تلاش کلی‌تر و فوری‌تر است که با هدف افزایش شدید تنش‌ها بین ایران و آمریکا و از بین بردن تمام سازوکار‌های کاهش تنش و نابود کردن گزینه‌های سیاسی و زایل کردن ابزار‌های صلح آمیز برای حل اختلاف انجام می‌شود تا نهایتا چاره و گزینه دیگری جز توسل به مواجهه مستقیم باقی نماند.».

اما این مواجهه مستقیم از چه راهی ممکن است اتفاق بیافتد؟ در سلسله اقدامات تقابلی آمریکا با ایران، ورود سپاه به فهرست تروریسم، به طور ویژه احتمال تنش نظامی میان ایران و آمریکا را مطرح کرده است. چرا که از پانزدهم آوریل جاری، آمریکا سپاه را نیرویی مانند داعش و القاعده تلقی کرد. همین امر دولت آمریکا را به لحاظ نظری قادر می‌سازد که با استناد به قوانین مبارزه با تروریسم و بدون اجازه کنگره با ایران وارد نزاع مسلحانه شود.

مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، اواخر هفته گذشته، در یک جلسه استماع مجلس سنای آمریکا حاضر شد. او در این جلسه گفته است «هیچ تردیدی وجود ندارد» که بین القاعده و ایران «ارتباط وجود دارد.» سناتور جمهوری خواه راند پل، از پومپئو درخواست کرد که تعهد دهد دولت ترامپ ذیل قانون «اختیارات جنگی» به ایران حمله نکند. این قانون، به دولت آمریکا اجازه می‌دهد علیه القاعده و دیگر گروه‌های افراطی دخیل در حملات یازده سپتامبر از نیروی نظامی استفاده کند. اما پومپئو از ارائه پاسخ واضح طفره رفت. در نتیجه، سناتور پُل صریحا به او گفت: «می‌توانم به شما صریحا بگویم؛ کنگره به شما قدرت یا اختیار جنگ با ایران نداده است.»

به نظر می‌رسد که تاکید ویژه مقامات آمریکایی بر ارتباط ایران با القاعده، موجبات نگرانی ظریف از احتمال جنگ بین ایران و آمریکا را فراهم کرده است. ظریف اعلام کرده است مطرح کردن ادعا‌هایی در مورد ارتباط میان ایران و القاعده طرحی است که «با هدف آماده سازی افکار عمومی مردم آمریکا برای یک ماجراجویی جدید در منطقه غرب آسیا طراحی شده تا زمینه را برای قوه مجریه آمریکا فراهم کند که بتواند مدعی دارا بودن اختیار قانونی برای استفاده از نیروی نظامی علیه یک کشور دیگر شود.»

در روز‌های اخیر، ناظران زیادی درباره احتمال سوء استفاده کاخ سفید از قانون «مجوز استفاده از نیروی نظامی» برای حمله به ایران هشدار داده‌اند. این قانون، که در سال ۲۰۰۱ و پس از حملات ۱۱ سپتامبر در کنگره تصویب شده بود، به دولت آمریکا اجازه می‌شود حامیان عوامل این حمله و گروه‌های مرتبط با القاعده را مورد حمله نظامی قرار دهد.