«هزینه های بحران ساز» برای دولت روحانی در بودجه ۹۷

حسن روحانی رئیس جمهور صبح یکشنبه ۱۹ آذر بودجه سال ۹۷ را به مجلس ارائه کرد. بودجه که بر اساس اعلام مقامات دولتی تغییراتی داشته و قرار است به صورت استانی، هر سه ماه یک بار و البته به تفکیک سازمان ها تخصیص داده شود. 

کارشناسان مسایل اقتصادی اما اعتقاد دارند که تغییرات بودجه اگرچه مفید است اما همه مشکلات موجود را حل نمی کند. هادی حق شناس نماینده پیشین مجلس و کارشناس مسایل اقتصادی از جمله این افراد است و تاکید می کند که اصلی ترین چالش دولت در امر بودجه کنترل هزینه ها است. به گفته او دولت قدرت مانور چندانی در بخش منابع ندارد و اگر نتواند که هزینه ها را کاهش دهد با بحران مواجه خواهد شد.

مشروح گفتگوی نامه نیوز با حق شناس را در ادامه بخوانید؛

****

*بودجه سال آینده به مجلس ارائه شد. با توجه به تغییراتی که نسبت به سنوات گذشته صورت گرفته است، فکر می کنید این بودجه می تواند به دولت برای رسیدن به اهدافش کمک کند؟

از تعریف بودجه آغاز کنیم. یک تعریف ساده وجود دارد که بر اساس آن بودجه سند دخل و خرج سالانه کشور است. به عبارتی بودجه  شامل دو بخش منابع و مصارف است. بخش حیاتی تر نیز بخش منابع است. 

*منظور از حیاتی تر این است که چندان قابل افزایش نیست؟

بله، بر اساس آمار سنوات گذشته بودجه کشور به طور میانگین بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش داشته است. این افزایش مربوط به بودجه عمومی و جاری کشور بوده است. در سال آینده نیز در بهترین حالت پیش بینی می شود که منابع حاصل از نفت، مالیات، فروش اموال دولتی یا شرکت ها ، همچنین فروش اسناد خزانه و اوراق قرضه به سیصدو پنجاه هزار میلیارد تومان برسد. 

*هزینه ها چقدر برآورد می شود؟

با توجه به هزینه های سال جاری و پیش بینی هزینه های سال آینده کمترین برآورد از هزینه های عمومی کشور حدود سیصد هزار میلیارد تومان است. بنابراین در خوشبینانه ترین حالت دولت و مجلس و کمیسیون ها باید به فکر توزیع همان پنجاه هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی باشند.

*تخصیص بودجه به شکل استانی در این بخش به کار می آید؟ 

بر اساس تجارب سنوات گذشته معمولا تخصیص بودجه عمرانی به طور میانگین ۷۰ درصد ارقام مصوب است.  اینکه بودجه عمرانی در قالب دستگاه های اجرایی یا در قالب استان ها به شکل ماهیانه تخصیص پیدا کند در واقع شیوه مدیریت سازمان برنامه و بودجه کشور خواهد بود. اما اصل مشکل همچنان پابرجاست .

*اصل مشکل چیست؟ کم بودن منابع؟

اصل مشکل تامین هزینه های جاری دولت است. هزینه هایی که تا دیروز فقط به حقوق کارکنان دولت محدود بود امروز هزینه تامین یارانه ها، طرح تحول سلامت، کمک های دولت به صندوق های بازنشستگی و ... نیز به آن افزوده شده است. این هزینه برای دولت به بحران ساز است و باید برای تعدیل آن یک فکر اساسی انجام دهد. 

اگر دولت نتواند در بودجه سال آینده و سنوات آینده راهکار یافته و هزینه های مذکور را کاهش دهد ، با بحران مواجه خواهد شد زیرا طبیعتا در بخش درآمدها اتفاق خاصی نخواهد افتاد. 

*پس نباید روی افزایش درآمد از بخش هایی مثل مالیات حساب کرد؟ 

در آمدهای مالیاتی که در همین سال ۹۵ حدود ۱۱۵ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده بود با ۱۵ درصد عدم تحقق در هشت ماه نخست مواجه شد. در بخش های دیگر از اقلام درآمدی نیز همین وضعیت حاکم است. دولت شدیدا از نظر درآمد و منابع با محدودیت مواجه است لذا باید هزینه ها را به نوعی مدیریت کند.

*منظور از مدیریت هزینه ها چیست؟ دولت در این راستا چه اقداماتی می تواند انجام دهد؟

می تواند پروژه های عمرانی نیمه کاره خود را به بخش خصوصی واگذار کند. اگر دولت مقدمات فعالیت بیشتر بخش خصوصی را فراهم نکند، این منابع و مصارف دیر یا زود دولت را دچار چالش جدی خواهد کرد.