رقابت انتخابات درون‌حزبی میان برنی سندرز و جو بایدن

جو بایدن معاون باراک اوباما رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده پنجشنبه گذشته با انتشار پیامی ویدئویی رسماً نامزدی خود برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را اعلام کرد. او در این ویدئو ضمن انتقاد گسترده از عملکرد دونالد ترامپ گفت که ارزش‌های بنیادین، دموکراسی، جایگاه جهانی و تمامی چیزهایی که آمریکا را آمریکا کرده، امروز در معرض خطر است و به همین دلیل من نامزدی خود را برای انتخابات ۲۰۲۰ اعلام می‌کنم.

هرچند تاکنون گمانه‌زنی‌های مختلفی از حضور چهره‌های مطرح و یا نه چندان مشهور دموکرات برای انتخابات ۲۰۲۰ مطرح بوده و در این میان نام شخصی مانند جان کری وزیر خارجه اسبق آمریکا نیز به چشم می‌خورد، اما با حضور بایدن در رقابت درون حزبی دموکرات‌ها، صحنه نبرد اصلی برای این حزب در رقابت میان برنی سندرز و جو بایدن خواهد بود.

پیش از این برنی سندرز سناتور مشهور آمریکایی و یکی از پرطرفدارترین سیاستمدارن این کشور با حضور در محله کودکی خود، نامزدی‌اش برای رقابت با دونالد ترامپ را اعلام کرده بود؛ امری که با توجه به دیدگاه‌ها و نیز جایگاه اجتماعی سندرز مورد توجه و اقبال بسیاری از رسانه‌ها و تحلیلگران قرار گرفت.

سندرز برای ترامپ رقیبی متفاوت‌تر است

در همین راستا و در حالی که برخی از کارشناسان حضور بایدن در رقابت‌های درون حزبی انتخابات ریاست‌جمهوری را امری برنامه‌ریزی شده برای حضور میانه‌روها در کارزار انتخاباتی نهایی دانسته و متمایل شدن بیش از حد حزب دموکرات به آرمان‌های چپ‌گرایانه را خطری بالقوه برای انتخابات ۲۰۲۰ تلقی کرده‌اند، اما رویارویی بایدن و سندرز با یکدیگر به نوعی یادآور اشتباه استراتژیک دموکرات‌ها در انتخابات سال ۲۰۱۶ است؛ جایی که سندرز به عنوان تنها شخصی که توان رقابت با دونالد ترامپ را داشت از صحنه رقابت‌ها کنار کشید و همانطور که مشاهده شد هیلاری کلینتون نتوانست از پس کارزار انتخاباتی ترامپ بربیاید.

به همین دلیل اکنون حضور بایدن در برابر سندرز به مانند سال ۲۰۱۶ احتمال خطای راهبردی دموکرات‌ها در انتخابات مهم و سرنوشت‌ساز ۲۰۲۰ را بیش از هر زمان دیگری پررنگ‌تر می‌سازد. با این تفاوت که سندرز اکنون با شعارهای متفاوت خود تنها نیست و بسیاری از نامزدهای دموکرات با پیشه کردن خط مشی او به نوعی به تضعیف موقعیت سیاسی وی دامن زده‌اند. اهمیت این رویارویی درون حزبی زمانی مشخص می شود که بدانیم دونالد ترامپ در صحبت‌های علنی خود همواره دموکرات‌های رقیبش در انتخابات آینده را به سخره گرفته و با الفاظی نظیر دیوانه، مجنون، خواب آلود و... آنها را خطری برای جایگاه خود نمی‌داند.

اما در این میان سندرز برای ترامپ از جنس دیگری است. همانطور که وی حمایت بخش قابل ملاحظه‌ای از طبقات زیر متوسط، صاحبان صنایع بزرگ، حلقه‌های پرنفوذ پنتاگون و وزارت خارجه و نیز کشاورزان آمریکایی را پشت سر خود دارد، سندرز نیز در سوی مقابل حمایت بخش بزرگی از جامعه دانشگاهی، روشنفکران، طبقه متوسط و نیز محافل میانه‌روی ایالات متحده را داراست.

در همین راستا و در حالی که ترامپ در واکنش به نامزدی جو بایدن او را پیرمرد خواب‌آلود خطاب و تصریح کرده که می‌تواند به راحتی وی را شکست دهد، اما در عین حال در محافل خصوصی احساس خطر بزرگی را نسبت به برنی سندرز ابراز می‌کند. در این رابطه پایگاه خبری دیلی بیست آمریکا اخیرا طی گزارشی به نقل از سه تن از نزدیکان دونالد ترامپ اعلام کرده که هر چند ترامپ در ظاهر و صحنه عمومی برنی سندرز را دیوانه خطاب می‌کند، اما در خلوت نوعی حس احترام نسبت به وی دارد. به خصوص اینکه چندین بار اعلام کرده که تحت‌تاثیر نحوه جمع‌کردن کمک‌های انتخاباتی وی قرار گرفته است.

تصمیم‌گیری سرنوشت‌ساز دموکرات‌های آمریکایی برای رقابت با ترامپ در حالی به نظر در نقطه پایانی قرار دارد که باید بدانیم اکنون رقیب آنها در موقعیتی به مراتب بهتر قرار دارد. همانطور که ذکر شد، ترامپ اکنون در جامعه آمریکا طرفداران پر‌و‌پا قرصی دارد که نمونه جالب توجه آن، حمایت اقشار پایین جامعه از وی است. از سوی دیگر دموکرات‌ها نیز به نظر می‌رسد یکی پس از دیگری از سنگرهای مقابله با دونالد ترامپ عقب‌نشینی می‌کنند.

نمونه‌های برجسته چنین مسئله‌ای را می‌توان به جدال دیوار مرزی، وتو کردن رای کنگره و عقب‌نشینی آنها از طرح استیضاح رئیس‌جمهوری مشاهده کرد. هرچند طبق آخرین نظرسنجی‌ها که توسط روزنامه واشنگتن پست و خبرگزاری ای‌بی‌سی نیوز صورت گرفته نشان داده که اکثریت جامعه آمریکا موافق استیضاح ترامپ نیستند‌ اما در این میان صحبت‌های نانسی پلوسی رئیس دموکرات کنگره آمریکا مبنی بر عدم لزوم استیضاح رئیس‌جمهوری و نیز گزارش بازرس مولر درخصوص دخالت روسیه در انتخابات ۲۰۱۶، حاکی از یک چرخش موضع علنی از سوی دموکرات‌های آمریکایی است.

این چرخش موضع زمانی تعجب‌برانگیزتر می‌شود که بایدن در مقابل برنی سندرز قرار گرفته؛ امری که به گفته ناظران می‌تواند منابع دموکرات‌ها برای مقابله با ترامپ را به میزان زیادی هدر دهد. در همین راستا، خود سندرز هم به این موضوع اشاره کرده و گفته است: موضوع اختلاف بر سر استیضاح یا عدم استیضاح ترامپ به یک جدال سیاسی درون‌حزبی دامن می‌زند که برنده اصلی آن قطعاً دونالد ترامپ خواهد بود.

چرا ممکن است ترامپ پیروز انتخابات ۲۰۲۰ باشد؟ 

در همین راستا با توجه به مسائلی که مطرح شد، سوال اصلی این است که چرا دموکرات‌ها تا به اینجای کار و به نظر کارشناسان اشتباه راهبردی دیگری در برابر ترامپ مرتکب شده‌‌اند؟ به گفته تحلیلگران هرچند هنوز استراتژی دموکرات‌ها برای رویارویی با ترامپ مشخص نیست ‌اما یک جنبه از تحلیل می‌تواند به شرایط کنونی آمریکا و نیاز این کشور به ترامپ برای یک دوره دیگر بازگردد. به گفته برخی ناظران استراتژی امنیت ملی آمریکا یکسان بوده و تنها در اجرای آن، ادبیات میان جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها تفاوت می‌کند. در این میان برخی معتقدند با وجود سیاست یکجانبه‌گرایانه ترامپ برای خروج از برجام به عنوان نمونه، اقتضای راهبردی سیاست خارجی آمریکا همین موضوع بوده و اگر هیلاری کلینتون نیز امروز به جای ترامپ در کاخ سفید مستقر شده بود، همین رویه را با رویکرد و ادبیاتی متفاوت‌تر پیش می‌گرفت.

استدلال این ناظران درخصوص نمونه‌ برجام به سیاست اوباما در قبال منافع ایران در توافق هسته‌ای بازمی‌گردد؛ جایی که در زمان وی معاملات مالی و بانکی ایران با وجود اجرای برجام همچنان به صورت تعلیق شده باقی مانده بود. در نتیجه احتمال دارد حاکمیت آمریکا با توجه به شرایط جهانی بار دیگر همصدا و پشت پرده بر سر ماندن بازیگر دیوانه برای اجرای کامل دکترین امنیت ملی ایالات متحده تا سال ۲۰۲۴ به توافق کلی رسیده باشند.

این در حالی است که اخیراً نوام چامسکی فیلسوف و زبان‌شناس مشهور آمریکایی نیز طی گفت‌و‌گویی با تارنمای truthdig درخصوص مسئله دخالت روسیه در انتخابات آمریکا و گزارش اخیر بازرس مولر در این مورد، تصریح کرده است: دموکرات‌ها بسیار به ترامپ کمک کرده‌اند.

به همین نمونه اخیر مسئله روسیه و زمزمه‌های دخالت آنها در انتخابات سال ۲۰۱۶ نگاه کنید. این همه جنجال برای چه بود؟ از همان ابتدا هم معلوم بود که مدارک موثقی در این مورد علیه ترامپ یافت نمی‌شود. اگر هم این دخالت وجود داشت، بسیار کمتر از دخالت اسرائیل در انتخابات آمریکاست. به همین دلیل دموکرات‌ها روی مسئله‌ای سرمایه‌گذاری کردند که در نهایت به عنوان هدیه‌ای بزرگ تقدیم ترامپ شد و با این کار ممکن است انتخابات بعدی را هم به وی تقدیم کنند چراکه آنها نشان دادند تمایلی به مسائل اساسی نداشته و تنها به دنبال موارد حاشیه‌ای هستند.

محمدرضا ستاری