افزایش درک دانشمندان از خطرات آتشفشان ها

یک دهم جمعیت جهان در معرض خطرات بالقوه آتشفشان ها قرار دارند و بیش از ۸۰۰ میلیون نفر در محدوده ۱۰۰ کیلومتری آتشفشان های فعال زندگی می کنند. بین سال های ۱۵۰۰ تا ۲۰۱۷ میلادی بیش از ۲۷۸ هزار نفر از مردم جهان در اثر خطرات مرتبط با فعالیت های آتشفشانی، جان خود را از دست دادند که به طور متوسط سالانه ۵۴۰ نفر است.

آتشفشان ها با خطرات فراوانی - هم در زمان فوران و هم در زمان عدم فعالیت آتشفشان - همراه هستند که گستردگی و میزان تلفات با توجه به فاصله محل زندگی تا محل آتشفشان، متغیر است.

بروزرسانی داده ها، ارزیابی تهدیدات آتشفشان ها و شناسایی جمعیت آسیب پذیر، گام بسیار مهمی در جهت کاهش میزان تلفات و اولویت بندی چارچوب مدیریت خطر است

محققان دانشکده علوم زمین در دانشگاه بریستول در مطالعه اخیر خود، ضمن بروز رسانی پایگاه داده های قبلی مربوط به فعالیت های آتشفشانی و قربانیان این حوادث، رویدادهای جدیدی را به این مجموعه اضافه کردند که شامل اطلاعاتی در مورد میزان تلفات با در نظر گرفتن فاصله زندگی آنها تا محل آتشفشان بود.

از گزارش های رسمی، بولتن فعالیت های آتشفشانی، گزارش های علمی و وقایع ثبت شده توسط رسانه های برای شناسایی حوادث مرگبار مرتبط با آتشفشان ها استفاده شد. تقریبا نیمی از همه حوادث مرگبار در ۱۰ کیلومتری آتشفشان ها ثبت شده اند، اما آماری از قربانیان تا ۱۷۰ کیلومتر دورتر نیز گزارش شده اند.

در تلفات نزدیک به محل آتشفشان (۵ کیلومتری)، بمب های آتشفشانی - توده ‌ای از سنگ های مذاب - عامل اصلی مرگ و میر افراد گزارش شدند. جریانی از گدازه های داغ، خاکستر و گاز، عامل تلفات در فواصل دورتر (۵ تا ۱۵ کیلومتری) بودند. گل رود یا لاهار (lahar) و آذرآوار یا تفرا (tephra) نیز دلایل اصلی مرگ و میر در فواصل تقریبا دورتر هستند.  

همچنین در این مطالعه، قربانیان با جزئیات بسیار دقیق تری نسبت به مطالعات قبلی، طبقه بندی شدند. درحالیکه بیشتر قربانیان افرادی بودند که نزدیک آتشفشان ها زندگی می کردند، برخی گروه ها به عنوان قربانیان مشترک شناسایی شدند. این افراد شامل گردشگران، اصحاب رسانه، نیروهای امدادرسانی و دانشمندان بودند.

نمونه اخیر مرگ و میر گردشگران را می توان در فوران آتشفشان Ontake سال ۲۰۱۴ در ژاپن مشاهده کرد؛ فوران ناگهانی آتشفشان باعث مرگ ۵۷ کوهنوردی شد که به این منطقه سفر کرده بودند. خبرنگاران نیز بدلیل حضور در قلب منطقه خطر، از جمله قربانیان محسوب می شوند. تاکنون ۳۰ خبرنگار بدلیل فوران های آتشفشانی و حوادث پس از آن، جان خود را از دست داده اند.

این مطالعه می تواند به افزایش درک دانشمندان از خطرات آتشفشان ها و خطراتی که ساکنان این مناطق را تهدید می کند، کمک کند. بروزرسانی داده ها، ارزیابی تهدیدات آتشفشان ها و شناسایی جمعیت آسیب پذیر، گام بسیار مهمی در جهت کاهش میزان تلفات و اولویت بندی چارچوب مدیریت خطر محسوب می شود.

نتایج این پژوهش در Journal of Applied Volcanology منتشر شد.