فوویسم چیست؟
فوویسم مکتب گروهی از نقاشان فرانسوی بود که دورگیری های زمخت و رنگ های تند و نامتعارف و شکل های ساده شده در آثار خود بکار می بردند و از سه بعدنمایی و سایه روشن کاری پرهیز می کردند. فوویسم به عنوان نخستین سبک های نقاشی در جنبش های پیشتاز هنر اروپا بود که در فرانسه بین سالهای ۱۸۹۸ تا ۱۹۰۸ بوجود آمد و تا جنگ جهانی اول ادامه یافت.
نقاشان فوویست خواست های درونی خود را به بازتاب دادن واقعیت بیرونی ترجیح می دادند. آنها با استفاده از رنگ های خالص و شفاف بگونه ای پرخاشگرانه، پرشور، غیرواقعی و زمخت آثار خود را خلق می کردند. در آثار فوویست، عنصر رنگ، بویی شخصی و فردی دارد. با وجود این که هنرمندان مکتب فوویسم در استفاده از رنگ قانون شکنی کرده اند ، ولی در مورد شکل کلی و تناسبات اجزای تصویر کماکان به طبیعت وفادار مانده اند. از هنرمندان برجسته این گروه می توان به "مارکه"، "روئو"، "ولامینک"، "براک" و "دوفی" اشاره کرد. هرچند بر طراحی گرافیک، فوویسم تأثير مستقیمی نگذاشت و عمر فوویسم کوتاه بود ولی اثر این جنبش بر نقاشان اکسپرسیونیست آلمان مشهود است که پوستر ها و موضوعات چاپی دیگری به نوبه خود آفریدند.
ویژگی بصری آثار فوویسم
آثار نقاشان مکتب فوویسم بر کیفیت نقاشی و رنگ قوی نسبت به بازنمایی واقعی از اشیاء یا مناظر تأکید دارد یا بعبارتی همان رنگ های بسیار تند و خیره کننده بود، رنگ های خاصی که آگاهانه برای خلق جلوه های حسی و تزئینی و گاه نیز برای فضا سازی تابلو بکار می بردند. نقاشی ها در سبک فوویسم، دورگیری های زخیم، شکل های ساده و رنگ های نامتعارف دارد. همینطور نقاشی ها در فوویسم ساده میشوند و مانع از سایه روشن و سه بعدی کردن می شود. جالب است بدانید که فوویست ها از استفاده ی رنگها در جای اصلیشان امتناع می کردند.
جنبش هنری فوویسم
شیوه اجرایی و مضمون خاصی را نمی توان در جنبش هنری فوویسم دنبال کرد که همه هنرمندان خود را ملزم به اجرای آن بدانند، بلکه امری که بیش از همه آنان را به هدفی واحد در کنار یکدیگر می خواند انگیزه، ذوق و سلیقه، تواناییها و علایق هنری مشترک بود. در این شیوه هنری مضامین قالب همچون سبک امپرسیونیستها منظره پردازی، طبیعت بیجان، تک چهره نگاری و پیکره پردازی بود. فووها در رنگ به همان رهایی دست یافتند که گوگن، ون گوگ، سورا و دیگر نقاشان امپرسیونیسم به طرق مختلف تلاش کردند به آن برسند. البته توجه کنید که اهداف فوویستها و پست امپرسیونیست ها از یکدیگر متفاوت بود ولی عاقبت رنگ در هر دوی این جنبشهای هنری، حرف نخست را زد و خط وسیله بیانی در خدمت رنگ شد. در سبک فوویست رنگهای ترکیبی مفهومی ندارند. آن ها می خواستند که رنگهای تند و خالصی که از تیوپ بیرون می آید را مستقیما روی تابلو بکار گیرند.
تاریخچه ی سبک فوویسم
فوویسم که در اوایل قرن بیستم پدید آمد، مکتب گروهی از هنرمندان مدرن فرانسوی بود. از حدود سال ۱۹۰۴ فعالیت سبک فوویسم آغاز شد و تا حدود سال ۱۹۱۰ ادامه داشت. نخستین جنبش هنری آوانگارد در قرن بیستم، فوویسم می باشد. از اعضای اصلی گروه فوویست ها و به گونه ای شاید بوجود آورندگان سبک فوویسم می توان به هانری ماتیس، آندره دورن و موریس دو ولامینک اشاره کرد. فوویست ها حدود ۶ سال فعال بودند و فوویسم در شکل گیری سبک اکسپرسیونیسم در همین مدت کوتاه، تأثير عمده ای داشت.
برجسته ترین رهبران جنبش فوویسم
- هانری ماتیس (۱۸۶۹- ۱۹۵۴):
از برجسته ترین عضو گروه و به نوعی رهبر فوویسم میتوان به هانری ماتیس اشاره کرد. وی از رنگ های شاد و نشاط انگیز استفاده می کرد. ماتیس گفته است:“آنچه در رویای من از هنر وجود دارد عاری از سوژه های آزاردهنده و یاس آور است. هنر شبیه صندلی راحتی ای برای استراحت و آرامش است”. ماتیس عناصر تصویری تابلوهایش را علاوه بر کاربست رنگ های پرقدرت و باشدت و خلوص زیاد، بسیار ساده سازی می کرد. وی استفاده از سطوح تخت و دوبعدی و رنگ های متضاد را از گوگن اقتباس کرد. پرده “هماهنگی در رنگ سرخ( اتاق سرخ) ” در نمایش تضاد رنگ های گرم و سرد و خطوط ساده و خلاصه شده منحنی و مستقیم به عنوان یک تلاش محسوب میشود. در آثار ماتیس رنگ ها یکی در میان گرم و سردند که باعث جذب بیننده ها به بوم میشود و انگار بازی گوشانه از دست حیواناتی وحشی می گریزد.
- کس وان دنگن (۱۸۷۷- ۱۹۶۸):
کس وان دنگن چهره نگاری تواناست که زمانی جزء فووها به شمار میرفت. وی پرده های واقع گرایانه را در جوانی نقاشی میکرد و بزودی تحتتأثیر آثار امپرسیونیست ها قرار گرفت. او در سال ۱۸۹۷در پاریس اقامت گزید. کس وان دنگن در سال ۱۹۰۵ آثارش را در نمایشگاه فووها ارائه کرد و با گروه پل نیز همکاری داشت. وی به محافل بالا نشین پاریس بعد از جنگ جهانی اول، روی آورد و با نقاشی پیکرهای لاغر و آراسته و چهره نگاری از آدم های رنگ پریده ی باب روز مشهور شد. دنگن خود را همچون رنگ شناسی خوش قریحه در دوره های مختلف کارش، معرفی کرد.
- آلبر مارکه (۱۸۷۵- ۱۹۴۸):
مارک آلبرت که یک نقاش فرانسوی بود، موفق شد یک سبک متمایز از نقاشی یعنی سبک فوویسم را ایجاد کند. او مخارج زندگی اش را از طریق سفارش های نقاشی من جمله کار بر روی پروژه نقاشی دیواری در گراند پالاس که در سال ۱۹۰۰ برای نمایشگاه پاریس با همکاری هانری ماتیس اجرا شد، تأمین می کرد. کمپوزیسیون های اولیه آثار آلبر مارکه با رنگ های روشن فوویستها مشخص میشوند ، در این آثار، طراحی های او بسیار کنترل شده و نورپردازی های مشخصی دارند که نه تنها با تشدید قویترین رنگ مایه ها بلکه با نمایان ساختن کمرنگ ترین رنگها کار شده اند.
- رائول دوفی (۱۸۷۷- ۱۹۵۳):
یک نقاش سبک فوویسم که اهل فرانسه بود و همینطور برادر نقاش دیگر جین دوفی ( en) بود، رائول دوفی نام داشت. کارهای او بسیار رنگارنگ بود و یک سبک تزئینی که مد روز بود، داشت که از عمده فعالیت های وی که بیشتر برای ساختمان های عمومی توسعه یافته بود، می توان به طرح های سرامیک و پارچه اشاره کرد. شهرت رائول دوفی اغلب بدین دلیل بود که در فضای آزاد صحنه هایی را طراحی میکرد، او همینطور یک طراح، چاپ دستی کتاب تصویرگر و طراح مبلمان بود.
- مریس ولامینگ (۱۸۷۶- ۱۹۵۷):
یکی از نقاشان فرانسوی، موریس دو ولامینک نام داشت که همانند آندره درن و هانری ماتیس از اعضای مهم جنبش فوویسم به شمار میرفت. او نگرشی روانشناسانه در چهره پردازیهای شخصیتهای خود ندارد و این گسستی با نگرش هنری قرن خود و سنن دیرینه اروپایی در شخصیت پردازی خاص در پرتره ها بود. پالت رنگی وی از سال ۱۹۰۸ تک رنگی تر شد. وی تحت تأثیر نقاشیهای پل سزان، در این دوران بود. کارهای متأخر او که با ضربات سنگین کنتراستهای سفید شکل گرفته اند، پالت رنگی تیره تری را به نمایش می گذارد.
- آندره درن (۱۸۸۰- ۱۹۵۴):
از دیگر رهبران جنبش فوویسم در اروپا می توان به آندره درن اشاره نمود که رنگ های تند و سطوح تخت در نقاشی های خود بکار می برد. او در جنوب غربی فرانسه بهمراه ماتیس جنبش فوویسم را به راه انداختند. رنگ گذاری های او مثل ضرب قلم های ون گوگ است. گویی کوه ها و عناصر طبیعت به صورت مواج هستند. اشکال هندسی که دُرن از ترکیب آنها منظره ها را به تصویر کشیده نیز تاثیرات سزان را نشان می دهد.
گردآوری: بخش هنر و سینما سرپوش
- 9
- 6